1
00:00:00,190 --> 00:00:02,098
Evet, size görsel keskinliğinizle ilgili

2
00:00:02,098 --> 00:00:03,788
bir test yapmak istiyorum.

3
00:00:03,808 --> 00:00:06,858
Çizgi uzunluklarındaki farklara yönelik hassasiyetiniz

4
00:00:07,540 --> 00:00:09,270
Size önce bir ölçüt

5
00:00:09,715 --> 00:00:10,815
ve daha sonra

6
00:00:10,829 --> 00:00:12,139
üç karşılaştırma çizgisi göstereceğim

7
00:00:12,512 --> 00:00:13,987
Biri ölçütten daha uzun,

8
00:00:13,987 --> 00:00:14,971
biri daha kısa,

9
00:00:14,971 --> 00:00:17,021
biri de ölçütle aynı uzunlukta olacak.

10
00:00:17,185 --> 00:00:17,922
Göreviniz,

11
00:00:17,922 --> 00:00:19,763
hangi çizginin, A, B veya C

12
00:00:19,763 --> 00:00:21,783
ölçütle aynı uzunlukta olduğunu

13
00:00:21,783 --> 00:00:22,943
bana söylemek.

14
00:00:24,641 --> 00:00:26,385
Basit bir karar gibi görünüyor.

15
00:00:26,385 --> 00:00:27,425
Her seferinde doğruyu yapıyorsunuz.

16
00:00:27,747 --> 00:00:30,247
Fakat şimdi, cevabınızı vermeden önce,

17
00:00:31,008 --> 00:00:32,688
odada sizin gibi

18
00:00:32,688 --> 00:00:34,648
yarım düzine veya on kişi

19
00:00:34,658 --> 00:00:36,188
daha olacak

20
00:00:36,306 --> 00:00:38,216
ve ilk önce onlar cevap verecek.

21
00:00:38,247 --> 00:00:39,737
İlginç bir şey olur.

22
00:00:39,848 --> 00:00:41,028
Sırayla hepsi,

23
00:00:41,159 --> 00:00:43,329
sizin daha kısa gördüğünüz çizginin

24
00:00:43,423 --> 00:00:45,013
ölçütle eşit olduğunu söylerler.

25
00:00:45,109 --> 00:00:46,910
Daha kısa, daha kısa, daha kısa,

26
00:00:46,910 --> 00:00:49,351
daha kısa demezler, sadece şunu söylerler: B, B, B, B

27
00:00:49,351 --> 00:00:50,001
vesaire

28
00:00:50,395 --> 00:00:51,415
Şimdi sıra sizde.

29
00:00:52,033 --> 00:00:55,373
B'nin yanlış yanıt olduğunu biliyorsunuz.

30
00:00:56,661 --> 00:00:58,671
Ama ne söyleyeceksiniz?

31
00:00:58,949 --> 00:01:00,956
Solomon Asch'in gruba uyma ile ilgili

32
00:01:00,956 --> 00:01:03,246
bu klasik çalışmasında

33
00:01:04,129 --> 00:01:07,019
insanların çoğu teslim oldular.

34
00:01:07,248 --> 00:01:10,334
Kritik denemelerin çoğunda teslim oldular.

35
00:01:10,334 --> 00:01:13,004
Çoğunlukla aynı fikirde olduklarını

36
00:01:13,004 --> 00:01:15,454
açıkça gösterdiler.

37
00:01:15,504 --> 00:01:18,214
Yani bu çalışma grup gücüyle ilgili

38
00:01:18,214 --> 00:01:21,391
ilk klasik çalışmalardan birisidir.

39
00:01:21,391 --> 00:01:24,031
Aralarında anlaşmış üç veya daha fazla

40
00:01:24,031 --> 00:01:26,176
insan olduğu sürece,

41
00:01:26,176 --> 00:01:29,506
gerçeklik, sizin gördüğünüz gibi değildir.

42
00:01:29,512 --> 00:01:32,602
Çoğu zaman dünyayı onların gördüğü gibi

43
00:01:32,602 --> 00:01:34,752
görmek için teslim olursunuz.

44
00:01:34,752 --> 00:01:37,012
Hadi bu çalışmaya bakalım.

45
00:01:37,566 --> 00:01:39,381
Bugün katıldığınız deney

46
00:01:39,381 --> 00:01:42,031
çizgi uzunlukları algısıyla ilgilidir.


47
00:01:42,031 --> 00:01:43,721
Burada görebileceğiniz gibi 


48
00:01:43,721 --> 00:01:45,601
farklı kartlarım var

49
00:01:45,601 --> 00:01:47,741
ve her bir kartta birkaç çizgi var

50
00:01:47,741 --> 00:01:49,691
Göreviniz çok basit:

51
00:01:49,691 --> 00:01:51,631
Soldaki çizgiye bakıp


52
00:01:51,631 --> 00:01:53,451
sağdaki üç çizgiden hangisinin

53
00:01:53,451 --> 00:01:55,281
soldakine eşit olduğunu belirlemek.

54
00:01:55,281 --> 00:01:55,841
Pekiala

55
00:01:55,847 --> 00:01:57,377
şu sırayı takip ediyoruz:

56
00:01:57,377 --> 00:01:58,597
Cevabınızı veriyorsunuz

57
00:01:58,597 --> 00:01:59,907
Gruptaki kişilerin sadece bir tanesi

58
00:01:59,907 --> 00:02:00,967
gerçek denekti


59
00:02:00,967 --> 00:02:02,627
Beyaz tişörtlü olan 5. kişi.

60
00:02:02,627 --> 00:02:04,867
Diğerleri deneycinin suç ortağıydı

61
00:02:04,867 --> 00:02:06,907
ve onlara denemelerin bazılarında


62
00:02:06,907 --> 00:02:08,997
cevapları yanlış vermeleri söylenmişti

63
00:02:08,997 --> 00:02:10,967
Deney sorunsuz bir şekilde başlar

64
00:02:10,986 --> 00:02:13,106
ve denekler değerlendirmelerini söyler

65
00:02:13,106 --> 00:02:13,786
İki

66
00:02:13,896 --> 00:02:14,546
İki

67
00:02:14,699 --> 00:02:15,299
İki

68
00:02:15,763 --> 00:02:16,673
İki

69
00:02:16,759 --> 00:02:17,399
İki

70
00:02:19,042 --> 00:02:20,042
Üç

71
00:02:20,866 --> 00:02:21,686
Üç

72
00:02:21,835 --> 00:02:22,915
Üç

73
00:02:23,412 --> 00:02:24,242
Üç

74
00:02:24,276 --> 00:02:24,666
Üç

75
00:02:24,666 --> 00:02:26,026
Fakat üçüncü denemede

76
00:02:26,026 --> 00:02:26,866
bir şey olur.

77
00:02:26,874 --> 00:02:27,314
İki

78
00:02:29,152 --> 00:02:29,622
İki

79
00:02:31,049 --> 00:02:31,679
İki

80
00:02:33,377 --> 00:02:34,057
İki

81
00:02:36,877 --> 00:02:37,997
Ih, iki

82
00:02:38,327 --> 00:02:41,027
Denek kendi gözleriyle gördüğü kanıtı reddeder

83
00:02:41,038 --> 00:02:42,978
ve grup etkisine teslim olur.

84
00:02:44,218 --> 00:02:47,108
Asch kritik denemelerin yüzde otuz yedisinde

85
00:02:47,108 --> 00:02:49,568
deneklerin grupla aynı fikirde olduklarını buldu.

86
00:02:49,568 --> 00:02:51,468
Fakat görüşmeler sonrasında

87
00:02:51,468 --> 00:02:53,168
deneklerin farklı sebeplerle

88
00:02:53,168 --> 00:02:54,818
gruba uyduklarını öğrendi.

89
00:02:55,057 --> 00:02:55,557
Bir

90
00:02:56,417 --> 00:02:57,238
Bir

91
00:02:57,428 --> 00:02:58,768
Haklı olmalılardı

92
00:02:58,768 --> 00:03:00,348
Onlar dört kişi ben bir kişiyim.

93
00:03:00,348 --> 00:03:00,838
Bir

94
00:03:01,535 --> 00:03:03,295
Bu deneğin teslim olması

95
00:03:03,295 --> 00:03:05,645
değerlendirmesindeki bozulmadan kaynaklanıyor

96
00:03:05,645 --> 00:03:08,245
Grubun haklı olduğuna gerçekten inanıyor.

97
00:03:09,658 --> 00:03:10,248
Bir

98
00:03:11,453 --> 00:03:12,203
Bir

99
00:03:13,471 --> 00:03:14,241
Bir

100
00:03:14,831 --> 00:03:15,471
İki

101
00:03:17,223 --> 00:03:17,783
Bir

102
00:03:19,992 --> 00:03:20,562
İki

103
00:03:22,421 --> 00:03:22,951
İki

104
00:03:24,562 --> 00:03:25,072
İki

105
00:03:25,171 --> 00:03:26,821
Hatalı olduklarını biliyorum

106
00:03:26,821 --> 00:03:28,251
Ama neden sorun yaratayım ki?

107
00:03:28,251 --> 00:03:28,711
İki

108
00:03:29,580 --> 00:03:30,350
Bu durumda,

109
00:03:30,350 --> 00:03:31,930
denek haklı olduğunu biliyor,

110
00:03:31,930 --> 00:03:34,020
fakat uyuşmamanın rahatsızlığından kaçınmak için

111
00:03:34,020 --> 00:03:34,960
teslim oluyor

112
00:03:35,276 --> 00:03:36,956
İşte tepkisi:

113
00:03:38,337 --> 00:03:39,157
İki

114
00:03:40,519 --> 00:03:41,049
İki

115
00:03:41,990 --> 00:03:42,550
İki

116
00:03:43,498 --> 00:03:43,958
İki

117
00:03:45,031 --> 00:03:46,301
Bir önceki deneyde

118
00:03:46,301 --> 00:03:48,601
saf denek gruba karşı durdu

119
00:03:49,456 --> 00:03:52,506
Bu varyasyonda Asch, saf deneğe bir partner verdi

120
00:03:52,881 --> 00:03:54,811
İşte, üçüncü sırada oturuyor

121
00:03:55,142 --> 00:03:56,862
ve o da doğru cevabı veriyor.

122
00:03:58,156 --> 00:03:58,976
Bir

123
00:04:00,612 --> 00:04:01,452
Bir

124
00:04:02,392 --> 00:04:03,042
İki

125
00:04:04,925 --> 00:04:05,665
Bir

126
00:04:07,292 --> 00:04:08,562
Ih, iki

127
00:04:09,051 --> 00:04:10,241
Partnerle birlikte

128
00:04:10,241 --> 00:04:12,231
kritik denemelerde teslim olma

129
00:04:12,231 --> 00:04:14,921
sadece yüzde beşe düşüyor.

130
00:04:15,756 --> 00:04:17,316
Denekler partnere karşı

131
00:04:17,316 --> 00:04:19,856
sıcak ve iyi duygular hissettiklerini belirtseler de,

132
00:04:19,856 --> 00:04:23,076
kendi bağımsızlıklarında bir rolü olduğunu reddediyorlar.

133
00:04:23,947 --> 00:04:25,857
Partnerli varyasyon gösteriyor ki

134
00:04:25,857 --> 00:04:27,917
grubun gücünün büyük bir kısmı

135
00:04:27,917 --> 00:04:29,387
sadece sayısından değil

136
00:04:29,387 --> 00:04:31,567
fikir birliğinden kaynaklanıyor.

137
00:04:31,980 --> 00:04:33,590
Bu fikir birliği delindiğinde,

138
00:04:33,590 --> 00:04:36,100
grubun gücü büyük oranda azalıyor.


139
00:04:37,410 --> 00:04:39,600
Bazen gruba uyarız çünkü

140
00:04:39,600 --> 00:04:42,330
söylediklerinin doğru olduğuna ikna oluruz.


141
00:04:42,330 --> 00:04:44,840
Buna bilgisel uyma denir.

142
00:04:45,225 --> 00:04:46,865
Fakat bazen uyarız çünkü

143
00:04:46,865 --> 00:04:48,255
olağandışı olmamızı

144
00:04:48,255 --> 00:04:50,835
grubun onaylamayacağından endişe ederiz.

145
00:04:50,835 --> 00:04:52,845
Buna ise normatif uyma denir.

146
00:04:53,286 --> 00:04:55,006
Asch başka bir varyasyonda

147
00:04:55,006 --> 00:04:57,346
bu normatif etkenin gücünü gösterdi.


148
00:04:58,826 --> 00:05:00,446
Bu varyasyonda deneğe,

149
00:05:00,446 --> 00:05:01,716
geç geldiği için

150
00:05:01,716 --> 00:05:04,166
cevaplarını yazması gerektiği söylendi.

151
00:05:05,053 --> 00:05:06,583
Bu gizli cevap deneyindeki denekler,

152
00:05:06,583 --> 00:05:08,143
diğer deneklerle aynı sayıda

153
00:05:08,143 --> 00:05:09,883
yanıltıcı bilgiye maruz kaldılar.


154
00:05:10,523 --> 00:05:12,433
Fakat bu denekler gruptan gelecek

155
00:05:12,433 --> 00:05:13,963
olası bütün eleştirilerden muaftı.

156
00:05:14,158 --> 00:05:14,598
Bir

157
00:05:15,085 --> 00:05:15,615
Bir

158
00:05:16,404 --> 00:05:16,924
Bir

159
00:05:17,478 --> 00:05:19,188
Ve bu durum uyma baskısını

160
00:05:19,188 --> 00:05:20,668
son derece azalttı

161
00:05:20,795 --> 00:05:22,825
Uyma üçte iki oranında düştü.

162
00:05:24,530 --> 00:05:26,310
Asch'in deneyi bir klasiktir.

163
00:05:26,663 --> 00:05:29,233
İnsanların gördüklerini nasıl reddedeceklerini

164
00:05:29,233 --> 00:05:31,613
ve grup baskısını kabul edeceklerini açıklar.

165
00:05:31,613 --> 00:05:34,033
Bize uymayı sadece gözleme imkanı vermez


166
00:05:34,033 --> 00:05:36,513
ayrıca uymanın varlığını artıran veya azaltan

167
00:05:36,513 --> 00:05:38,703
şartları inceleme olanağı sunar.