WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.159 Cyn i ni sôn am y gwrthdaro uniongyrchol 00:00:02.159 --> 00:00:03.472 yn ystod Rhyfel Corea, 00:00:03.472 --> 00:00:07.219 beth am geisio dod i ddeall ychydig ar yr hinsawdd hanesyddol 00:00:07.219 --> 00:00:08.864 a arweiniodd at Ryfel Corea. 00:00:08.864 --> 00:00:10.695 Felly os ewch chi yr holl ffordd yn nôl 00:00:10.695 --> 00:00:13.036 i ddiwedd yr 19eg Ganrif [a] dechrau'r 20fed Ganrif, 00:00:13.036 --> 00:00:14.803 roedd penrhyn Corea, 00:00:14.803 --> 00:00:17.419 beth a ystyriwn nawr fel Gogledd a De Corea, 00:00:17.419 --> 00:00:20.868 roeddent o dan reolaeth y fyddin Siapaneaidd. 00:00:20.868 --> 00:00:25.506 Yna, ym 1910, cafodd penrhyn Corea 00:00:25.506 --> 00:00:28.621 ei gyfeddiannu yn swyddogol fel rhan o'r Ymerodraeth Siapaneaidd. 00:00:28.621 --> 00:00:30.736 Felly, y Siapaneaidd mewn ffordd oedd y grym gwladfaol, 00:00:30.736 --> 00:00:32.470 y pŵer imeprialaidd yma. 00:00:32.470 --> 00:00:35.325 Ac maent yn parhau i ddal y pwer ym mhenryn Corea 00:00:35.325 --> 00:00:38.840 hyd nes diwedd yr Ail Ryfel Byd. 00:00:38.840 --> 00:00:40.441 Ac mae'n debyg ei bod yn werth nodi yma 00:00:40.441 --> 00:00:41.106 --mae'n debyg ei bod hi'n werth 00:00:41.106 --> 00:00:42.723 gwneud amryw o fideos yma-- 00:00:42.723 --> 00:00:45.033 fod meddianaeth y Siapaneaid 00:00:45.033 --> 00:00:48.023 ddim yn feddianaeth bleserus i bobl Corea. 00:00:48.023 --> 00:00:51.287 Roeddent yn darostwng pobl Corea mewn amryw o ffyrdd: 00:00:51.287 --> 00:00:54.192 llafur gorfodol; puteindra gorfodol; 00:00:54.192 --> 00:00:57.525 fe geisiasant, o ryw fath, i gael gwared â'r iaith Coreaidd 00:00:57.525 --> 00:00:58.796 a diwylliant Coreaidd. 00:00:58.796 --> 00:01:01.991 Felly nid oedd hon, mewn unrhyw ffordd, yn feddianaeth bleserus. 00:01:01.991 --> 00:01:03.926 Doedden nhw ddim yn imperialwyr dymunol. 00:01:03.926 --> 00:01:06.920 Ond rydym yn mynd yr holl ffordd ymlaen i 1945, 00:01:06.920 --> 00:01:10.152 rydym yn gwybod fod Japan yn colli'r Ail Ryfel Byd. 00:01:10.152 --> 00:01:14.022 Ac mai'r ddau brif ennillydd ar ochr y Cynghreiriaid 00:01:14.022 --> 00:01:16.290 -- sydd yn rheoli'r rhan yma o'r byd mewn ffordd -- 00:01:16.290 --> 00:01:19.650 yw'r Unol Daleithiau a'r Undeb Sofietaidd. 00:01:19.650 --> 00:01:21.322 Ac felly, [ym] 1945, 00:01:21.322 --> 00:01:26.119 mae'r Sofietiaid yn dod o'r top [y gogledd], 00:01:26.119 --> 00:01:29.040 dyna'r Sofietiaid, yn dod o'r top. 00:01:29.040 --> 00:01:30.602 Ac yn y diwedd, mae gennych yr Americanwyr 00:01:30.602 --> 00:01:31.937 yn dod o'r gwaelod. 00:01:31.937 --> 00:01:35.209 Maent yn meddiannu Siapan gyntaf. Felly dyma'r UDA. 00:01:35.209 --> 00:01:37.191 Ac maen nhw mewn ffordd, ydych chi'n cofio, erbyn hyn 00:01:37.191 --> 00:01:38.606 -- er bod hyn mewn ffordd 00:01:38.606 --> 00:01:40.053 yn ddechrau'r Rhyfel Oer -- 00:01:40.053 --> 00:01:41.724 erbyn hyn yn yr Ail Ryfel Byd, 00:01:41.724 --> 00:01:44.223 mae'r Unol Daleithiau a'r Undeb Sofietaidd yn gynghreiriaid. 00:01:44.223 --> 00:01:45.117 Ac felly, mae'r Unol Daleithiau 00:01:45.117 --> 00:01:45.922 mewn ffordd yn dweud wrth yr Undeb Sofietaidd, 00:01:45.922 --> 00:01:51.752 "Hei, pam na wnawn ni jesd stopio ar baralel 38ain?" 00:01:51.752 --> 00:01:53.052 A doedd yr Unol Daleithiau ddim hyd yn oed yn credu 00:01:53.052 --> 00:01:54.624 y byddai'r Sofietiaid yn stopio yno. 00:01:54.624 --> 00:01:55.738 Ond fe wnaethon nhw. 00:01:55.738 --> 00:01:57.123 Ac o safbwynt y Sofietiaid -- 00:01:57.123 --> 00:01:58.332 -- Credir iddynt stopio yno -- 00:01:58.332 --> 00:01:59.214 oherwydd na wnaeth yr Unol Daleithiau 00:01:59.214 --> 00:02:00.221 gyrraedd yno yr un pryd. 00:02:00.221 --> 00:02:01.532 Felly, doedd neb i'w stopio nhw 00:02:01.532 --> 00:02:02.805 rhag mynd ymhellach i'r de. 00:02:02.805 --> 00:02:04.565 Ond credir fod y Sofietiaid 00:02:04.565 --> 00:02:06.170 eisiau cadw eu ochr hwy o'r cytundeb 00:02:06.170 --> 00:02:07.568 fel y gallent gael -- 00:02:07.568 --> 00:02:09.201 fel y gallent fod yn grŵp yr ymddiriwyd ynddynt 00:02:09.201 --> 00:02:10.500 yn nhrafodaethau yn Ewrop, 00:02:10.500 --> 00:02:12.366 ac efallai cael mwy yn Ewrop, 00:02:12.366 --> 00:02:15.688 sef yr hyn yr oedd y Sofietiaid yn malio mwy amdano o bosib. 00:02:15.688 --> 00:02:17.950 Felly beth sydd yn digwydd ar ôl yr Ail Ryfel Byd yw bod, y Gogledd 00:02:17.950 --> 00:02:20.352 -- beth sydd nawr yn Ogledd Corea, i bob pwrpas, -- 00:02:20.352 --> 00:02:22.992 yn dod yn [diriogaeth] o dan ddylanwad y Sofieitiad. 00:02:22.992 --> 00:02:24.687 Daw popeth o dan baralel 38ain 00:02:24.687 --> 00:02:28.369 o dan ddylanwad yr Unol Daleithiau. 00:02:28.369 --> 00:02:29.826 Fe wnaeth y Sofietiaid, i bob pwrpas, 00:02:29.826 --> 00:02:32.904 osod y gŵr yma yn fan hyn 00:02:32.904 --> 00:02:35.781 i arwain Gogledd Corea, Kim Il Sung, 00:02:35.781 --> 00:02:38.840 neu y rhan o Corea sydd i'r gogledd o baralel 38ain. 00:02:38.840 --> 00:02:41.021 Erbyn hyn, roedd hwn yn cael ei ystyried fel rhyw bwynt 00:02:41.021 --> 00:02:42.237 ble dyliai'r Sofietiaid a'r Unol Daleithiau 00:02:42.237 --> 00:02:44.232 gyfarfod mewn ffordd, ble y byddai'n rhaid iddynt stopio. 00:02:44.232 --> 00:02:45.833 Doedd e ddim i fod yn 00:02:45.833 --> 00:02:47.523 wir ranniad ar gyfer y wlad. 00:02:47.523 --> 00:02:48.475 (Ond fel y gwelwn, 00:02:48.475 --> 00:02:51.078 fe ddaw yn ranniad ar gyfer y wlad.) 00:02:51.078 --> 00:02:53.279 Ond gosododd y Sofietiaid Kim Il Sung. 00:02:53.279 --> 00:02:57.318 Sefydlodd ef, mewn ffordd, unbennaeth gomiwnyddol, 00:02:57.318 --> 00:02:59.468 yn y gogledd, a dyma dad arweinydd cyfredol 00:02:59.468 --> 00:03:02.462 Gogledd Corea. Dyma dad Kim Jong Il. 00:03:02.462 --> 00:03:04.237 Felly cafodd ef ei osod yn y gogledd. 00:03:04.237 --> 00:03:05.855 Ac yn y de, 00:03:05.855 --> 00:03:08.583 os awn ni ymlaen ychydig i 1948, 00:03:08.583 --> 00:03:10.201 mae yna ymgais i gael etholiadau, 00:03:10.201 --> 00:03:13.133 ond mae'r etholiadau yn llwyr anonest, 00:03:13.133 --> 00:03:15.564 a daw'r gwr hwn, Syngmyn Rhee, i bŵer. 00:03:15.564 --> 00:03:16.661 Ac er ei fod efallai'n edrych 00:03:16.661 --> 00:03:18.164 fel dyn clên, dymunol, 00:03:18.164 --> 00:03:19.798 roedd mewn gwirionedd yn eithaf didrugaredd, 00:03:19.798 --> 00:03:22.236 ac mae'n cael ei ystyried gan bob ochr yn othrymwr. 00:03:22.236 --> 00:03:24.535 Ac ar ddwy ochr hyn, mae hyn, unwaith eto, 00:03:24.535 --> 00:03:26.035 mae hyn yn un o'r sefyllfaoedd hynny ble 00:03:26.035 --> 00:03:29.282 na ellir galw un o'r gwŷr hyn yn wŷr da, 00:03:29.282 --> 00:03:32.719 oherwydd mae'r ddau ohonynt...wedi gwneud 00:03:32.719 --> 00:03:37.082 pethau digon milain i'w gilydd, 00:03:37.082 --> 00:03:41.285 i filwyr y ddwy ochr, ac i sifiliaid diniwed. 00:03:41.285 --> 00:03:43.553 Ond daw Syngmyn Rhee i bŵer yn y de, 00:03:43.553 --> 00:03:45.765 ac ei nodwedd fwyaf atynnol, dybiwn i, 00:03:45.765 --> 00:03:50.550 i'r Americanwyr, yw nad yw ef yn gomiwnydd. 00:03:50.550 --> 00:03:52.366 Ac felly mae gennych y sefyllfa yma'n dechrau: 00:03:52.366 --> 00:03:54.765 Gogledd Comiwnyddol, uwchben paralel 38ain; 00:03:54.765 --> 00:03:57.701 De nad ydyw'n gomiwnyddol, wedi'i reoli gan Syngmyn Rhee, 00:03:57.701 --> 00:03:59.448 ac yn cael ei gefnogi gan yr Unol Daleithiau. 00:03:59.448 --> 00:04:00.661 Y peth arall sy'n digwydd yw fod 00:04:00.661 --> 00:04:02.302 y Sofietiaid yn helpu 00:04:02.302 --> 00:04:03.970 adeiladu byddin Gogledd Corea, 00:04:03.970 --> 00:04:06.437 Dydi'r Unol Daleithiau ddim mor gefnogol o 00:04:06.437 --> 00:04:07.953 fyddin gref gan Dde Corea. 00:04:07.953 --> 00:04:10.035 Felly mae gennych y diffyg balans yma 00:04:10.035 --> 00:04:12.781 rhwng byddinoedd y gogledd a'r de. 00:04:12.781 --> 00:04:15.449 Ac yn amlwg, roedd y ddau gamp yma -- 00:04:15.449 --> 00:04:18.365 Mae Kim Il Sung eisiau uno Gogledd Corea o dan ei reolaeth 00:04:18.365 --> 00:04:19.336 o dan ei reolaeth gomiwnyddol. 00:04:19.336 --> 00:04:22.432 Mae Syngmyn Rhee eisiau uno Corea 00:04:22.432 --> 00:04:24.753 o dan ei reolaeth unbeniaethol. 00:04:24.753 --> 00:04:26.098 Felly mae'r ddau mewn ffordd yn 00:04:26.098 --> 00:04:31.929 gosod milwyr ar hyd y ffin. 00:04:31.929 --> 00:04:35.254 A drwy gydol hyn i gyd, mae ysgarmesoedd 00:04:35.254 --> 00:04:37.119 yn cymryd lle ar draws y ffin. 00:04:37.119 --> 00:04:38.049 A dim ond i roi cefndir, 00:04:38.049 --> 00:04:38.971 rydych chi yn debyg o fod yn dweud, "Aros, 00:04:38.971 --> 00:04:40.602 mae Corea, ti'n gwybod, reit drws nesaf i Tsieina, 00:04:40.602 --> 00:04:42.161 beth oedd yn digwydd yn fanno?" 00:04:42.161 --> 00:04:45.494 A petaech chi'n mynd i Tsieina ym 1949, 00:04:45.494 --> 00:04:47.230 daeth y Comiwnyddion i bŵer 00:04:47.230 --> 00:04:49.119 roedd rhyfel cartref a arweiniodd at hynny, 00:04:49.119 --> 00:04:51.681 rhwng y Comiwnyddion wedi'u harwain gan Mao Zedong 00:04:51.681 --> 00:04:54.652 a'r Cenedlaetholwyr o dan arweiniad Chang Kai Shek 00:04:54.652 --> 00:04:56.546 Daw Mao Zedong i bwer. 00:04:56.546 --> 00:05:00.007 Mae o eisiau cefnogi'r comiwnyddion yng Ngogledd Corea, 00:05:00.007 --> 00:05:01.239 yn enwedig oherwydd i rai o'r 00:05:01.239 --> 00:05:04.665 comiwnyddion yng Ngogledd Corea helpu i ymladd 00:05:04.665 --> 00:05:10.592 ar ochr y comiwnyddion yn ystod y rhyfel cartref Tsieiniaidd. 00:05:10.592 --> 00:05:12.000 Felly mae hyn yn ffactor bwysig yma. 00:05:12.000 --> 00:05:15.769 Mae gan Mao Zedong syniadau i ledaenu Comiwnyddiaeth. 00:05:15.769 --> 00:05:18.005 Dydi o ddim yn hoffi'r Americanwyr yn Ne Corea. 00:05:18.005 --> 00:05:20.248 Ac mae'n teimlo math o deyrngarwch 00:05:20.248 --> 00:05:22.172 i'r comiwnyddion yng Ngogledd Corea. 00:05:22.172 --> 00:05:28.739 Felly rydym ni nawr yn symud ymlaen i Fehefin 25, 1950. 00:05:28.739 --> 00:05:30.574 Ac yn y gogledd, mae gennych chi... --- 00:05:30.574 --> 00:05:32.355 Mae yna lawer o... y Gogledd... 00:05:32.355 --> 00:05:34.967 Byddin Gogledd Corea -- Ac nid yw'n cael ei alw'n 00:05:34.967 --> 00:05:36.367 Ogledd Corea ar y pwynt hwn. 00:05:36.367 --> 00:05:38.487 Mae'r ddau yn ystyried eu hunain fel Corea -- 00:05:38.487 --> 00:05:40.890 cystadleuaeth rhwng lywodraethau Corea, dybiwn i. 00:05:40.890 --> 00:05:44.649 Mae'r fyddin yn y Gogledd yn anghyfartal a chryfach o'i gymharu 00:05:44.649 --> 00:05:45.755 â'r [fyddin yn] y de. 00:05:45.755 --> 00:05:47.103 Ac felly maent yn ymosod. 00:05:47.103 --> 00:05:48.718 Maent yn gweld hyn fel eu cyfle 00:05:48.718 --> 00:05:50.651 i uno y penrhyn. 00:05:50.651 --> 00:05:53.269 A mewn ffordd, maent yn gallu bron â 00:05:53.269 --> 00:05:55.202 rhuthro drwy benrhyn Corea. 00:05:55.202 --> 00:05:57.339 Yn syth pan ddigwydda hynny, 00:05:57.339 --> 00:05:59.552 mae'r CU ac yn enwedig yr Unol Daleithiau -- 00:05:59.552 --> 00:06:01.141 ac mae hyn oherwydd erbyn hyn, 00:06:01.141 --> 00:06:03.739 roedd yr Undeb Sofietaidd yn boicotio y Cyngor Diogelwch, 00:06:03.739 --> 00:06:05.273 felly allen nhw ddim hyd yn oed defnyddio eu veto. 00:06:05.273 --> 00:06:07.755 Dechreuodd y CU, ar eu hunion, roi 00:06:07.755 --> 00:06:11.299 cymorth llyngesol ac awyr i'r Coreaid yn y De. 00:06:11.299 --> 00:06:14.674 Ond, mae'r anghyfartalwydd mor fawr fel bod Coreaid y Gogledd 00:06:14.674 --> 00:06:17.623 yn gallu parhau i orymdeithio ymlaen. 00:06:17.623 --> 00:06:20.307 O fewn ychydig dyddiau, yn llythrennol erbyn Gorffennaf 1af, 00:06:20.307 --> 00:06:24.365 mae'r UDA yn dewis anfon lluoedd ar y ddaear -- 00:06:24.365 --> 00:06:26.474 Oherwydd roedd gennym nifer o luoedd ar y ddaear yn Japan, 00:06:26.474 --> 00:06:28.171 sydd ddim yn bell iawn i ffwrdd. 00:06:28.171 --> 00:06:30.001 Dim ond i roi persbectif global, 00:06:30.001 --> 00:06:31.782 dyma benrhyn Corea, fan hyn; 00:06:31.782 --> 00:06:33.688 a dyma Japan. Dwi'n gwybod y gallwn i fod wedi 00:06:33.688 --> 00:06:35.054 dod o hyd i lun mwy na hynny, 00:06:35.054 --> 00:06:37.298 ond roedd gan yr Americanwyr luoedd y fyddin yn Japan 00:06:37.298 --> 00:06:38.854 y gallent eu hanfon, ac felly, 00:06:38.854 --> 00:06:41.006 ac mae'r Americanwyr yn anfon y lluoedd... 00:06:41.006 --> 00:06:44.257 yn mynd i mewn i'r frwydr mewn dull eithaf difrifol yn fuan iawn, 00:06:44.257 --> 00:06:46.772 ond dydi hynny ddim yn stopio Coreaid y Gogledd am gryn amser 00:06:46.772 --> 00:06:49.605 Felly daeth Coreaid y Gogledd yr holl fordd...maent yn gallu 00:06:49.605 --> 00:06:51.905 meiddianu holl benrhyn Corea heblaw am 00:06:51.905 --> 00:06:53.706 y gornel yn y Gogledd Ddwyrain. 00:06:53.706 --> 00:06:56.783 Maent yn mynd rownd mor bell â hyn. Felly fan hyn mae gennych chi 00:06:56.783 --> 00:06:58.036 ddinas Pussan 00:06:58.036 --> 00:07:02.510 a gelwir hwn yn berimedr Pussan 00:07:02.510 --> 00:07:05.217 Ac ar y perimedr Pussan y 00:07:05.217 --> 00:07:06.948 cewch chi ychydig o... 00:07:06.948 --> 00:07:09.709 Mae'r Unol Daleithiau a phwerau Corea gyda'i gilydd 00:07:09.709 --> 00:07:12.513 yn gallu dod a Choreaid y Gogledd i stop, 00:07:12.513 --> 00:07:14.997 ac mae gennych chi rhyw fath o sefyllfa ddiddatrys 00:07:14.997 --> 00:07:16.568 am gwpl o fisoedd fan hyn, 00:07:16.568 --> 00:07:18.099 ond tra mae'r sefyllfa ddiddatrys yma'n parhau, 00:07:18.099 --> 00:07:19.677 mae'r Unol Daleithiau yn llwyddo i... 00:07:19.677 --> 00:07:21.783 ac yn enwedig y CU, ond yn bennaf yr Unol Daleithiau 00:07:21.783 --> 00:07:24.978 creu garfan gref o dilwyr 00:07:24.978 --> 00:07:27.950 o fewn y perimedr Pussan, ond hyd yn oed fwy, 00:07:27.950 --> 00:07:33.358 ar y pwynt yma, mae milwyr yr Unol Daleithiau neu ..a'r CU 00:07:33.358 --> 00:07:36.865 yn dod o dan reolaeth Douglas MacArthur, 00:07:36.865 --> 00:07:38.861 Cadfridog Douglas MacArthur, 00:07:38.861 --> 00:07:40.332 sydd yn gymeriad digon diddorol. 00:07:40.332 --> 00:07:41.501 Tan y pwynt hwn, 00:07:41.501 --> 00:07:45.184 roedd yn gallu rheoli Japan i raddau gyda dwrn dur. 00:07:45.184 --> 00:07:48.959 Mae'n arwr rhyfel poblogaidd iawn yn America. 00:07:48.959 --> 00:07:51.468 A cafodd yr Arlywydd cyfredol, Truman, 00:07:51.468 --> 00:07:54.763 rhyw fath, rhyw fymryn o drwbl yn rheoli MacArthur 00:07:54.763 --> 00:07:56.076 yn enwedig yn ystod RHyfel Corea. 00:07:56.076 --> 00:07:58.952 Cawn weld i MacArthur wir gamu tu hwnt i'w bwerau 00:07:58.952 --> 00:08:02.500 yn ystod y rhyfel. 00:08:02.500 --> 00:08:03.847 Nawr ar y pwynt yma, 00:08:03.847 --> 00:08:06.100 mae gennych chi y De Coreaid a'r Americanwyr 00:08:06.100 --> 00:08:07.792 yn poeni mewn ffordd lawr fanna 00:08:07.792 --> 00:08:08.832 o fewn perimedr Pussan. 00:08:08.832 --> 00:08:11.501 Mae'n edrych fel bod Gogledd Corea ar fin cael buddugoliaeth, 00:08:11.501 --> 00:08:12.982 ond mae'r UD yn llwyddo i adeiladu byddinoedd. 00:08:12.982 --> 00:08:15.304 Ac mae Rhyfel Corea wir yn dechrau 00:08:15.304 --> 00:08:17.049 dod yn gem o RIsk. 00:08:17.049 --> 00:08:18.694 Dwi ddim yn siwr os ydych chi erioed wedi chwarae Risk 00:08:18.694 --> 00:08:20.412 ond pan fo hi'n dro rhywun, 00:08:20.412 --> 00:08:22.001 maent yn gallu ehangu eu byddinoedd 00:08:22.001 --> 00:08:22.945 ond yna maent yn cael eu gwasgu i mewn. 00:08:22.945 --> 00:08:24.982 A gall yr ochr arall dodd yn nol. 00:08:24.982 --> 00:08:26.325 Cawn weld fod gweddill Rhyfel Corea 00:08:26.325 --> 00:08:27.666 mewn ffordd yn frwydr nol ag ymlaen 00:08:27.666 --> 00:08:30.802 rhwng y Comiwnyddion yn y Gogledd, 00:08:30.802 --> 00:08:31.831 wedi eu cefnogi gan y Tsieiniaid 00:08:31.831 --> 00:08:34.181 er nad ydyw'r Tsieiniaid yn y rhyfel yn swyddogol eto; 00:08:34.181 --> 00:08:37.415 ac yna yr Americanwyr yn y de, 00:08:37.415 --> 00:08:39.732 A'r peth clyfar cyntaf wnaeth MacArthur oedd 00:08:39.732 --> 00:08:40.528 iddo ddweud, "Ylwch 00:08:40.528 --> 00:08:43.197 yn lle ceisio ymladd ein ffordd drwy 00:08:43.197 --> 00:08:45.594 fyddinoedd Corea sydd gennym ni fama, 00:08:45.594 --> 00:08:47.478 yn lle ymladd drwyddyn nhw, 00:08:47.478 --> 00:08:49.280 yr holl fyddinoedd Corea sydd yma, 00:08:49.280 --> 00:08:51.749 pam na wnawn ni eu outflaknio? 00:08:51.749 --> 00:08:53.077 00:08:53.077 --> 00:08:57.897 00:08:57.897 --> 00:08:59.701 00:08:59.701 --> 00:09:01.613 00:09:01.613 --> 00:09:03.143 00:09:03.143 --> 00:09:04.519 00:09:04.519 --> 00:09:06.249 00:09:06.249 --> 00:09:08.231 00:09:08.231 --> 00:09:10.623 00:09:10.623 --> 00:09:14.187 00:09:14.187 --> 00:09:15.655 00:09:15.655 --> 00:09:17.002 00:09:17.002 --> 00:09:19.518 00:09:19.518 --> 00:09:21.505 00:09:21.505 --> 00:09:22.754 00:09:22.754 --> 00:09:24.654 00:09:24.654 --> 00:09:26.271 00:09:26.271 --> 00:09:28.488 00:09:28.488 --> 00:09:30.538 00:09:30.538 --> 00:09:31.934 00:09:31.934 --> 00:09:33.714 00:09:33.714 --> 00:09:35.139 00:09:35.139 --> 00:09:38.180 00:09:38.180 --> 00:09:40.501 00:09:40.501 --> 00:09:41.672 00:09:41.672 --> 00:09:43.883 00:09:43.883 --> 00:09:45.823 00:09:45.823 --> 00:09:47.775 00:09:47.775 --> 00:09:50.297 00:09:50.297 --> 00:09:53.718 00:09:53.718 --> 00:09:55.520 00:09:55.520 --> 00:09:57.182 00:09:57.182 --> 00:09:57.990 00:09:57.990 --> 00:09:59.235 00:09:59.235 --> 00:10:00.564 00:10:00.564 --> 00:10:01.522 00:10:01.522 --> 00:10:04.423 00:10:04.423 --> 00:10:07.085 00:10:07.085 --> 00:10:08.136 00:10:08.136 --> 00:10:11.184 00:10:11.184 --> 00:10:13.151 00:10:13.151 --> 00:10:15.055 00:10:15.055 --> 00:10:16.472 00:10:16.472 --> 00:10:19.722 00:10:19.722 --> 00:10:22.234 00:10:22.234 --> 00:10:23.132 00:10:23.132 --> 00:10:25.584 00:10:25.584 --> 00:10:29.473 00:10:29.473 --> 00:10:30.554 00:10:30.554 --> 00:10:31.434 00:10:31.434 --> 00:10:33.672 00:10:33.672 --> 00:10:34.924 00:10:34.924 --> 00:10:37.237 00:10:37.237 --> 00:10:41.184 00:10:41.184 --> 00:10:43.485 00:10:43.485 --> 00:10:45.101 00:10:45.101 --> 00:10:47.802 00:10:47.802 --> 00:10:50.427 00:10:50.427 --> 00:10:51.396 00:10:51.396 --> 00:10:52.526 00:10:52.526 --> 00:10:54.552 00:10:54.552 --> 00:10:56.151 00:10:56.151 --> 00:11:00.892 00:11:00.892 --> 00:11:02.466 00:11:02.466 --> 00:11:04.415 00:11:04.415 --> 00:11:10.406 00:11:10.406 --> 00:11:12.695 00:11:12.695 --> 00:11:13.994 00:11:13.994 --> 00:11:15.386 00:11:15.386 --> 00:11:16.957 00:11:16.957 --> 00:11:19.587 00:11:19.587 --> 00:11:21.608 00:11:21.608 --> 00:11:22.806 00:11:22.806 --> 00:11:24.642 00:11:24.642 --> 00:11:26.057 00:11:26.057 --> 00:11:28.171 00:11:28.171 --> 00:11:31.638 00:11:31.638 --> 00:11:32.953 00:11:32.953 --> 00:11:35.621 00:11:35.621 --> 00:11:37.944 00:11:37.944 --> 00:11:40.588 00:11:40.588 --> 00:11:42.392 00:11:42.392 --> 00:11:43.953 00:11:43.953 --> 00:11:45.084 00:11:45.084 --> 00:11:47.254 00:11:47.254 --> 00:11:48.776 00:11:48.776 --> 00:11:51.422 00:11:51.422 --> 00:11:52.407 00:11:52.407 --> 00:11:53.791 00:11:53.791 --> 00:11:55.092 00:11:55.092 --> 00:11:57.065 00:11:57.065 --> 00:11:58.226 00:11:58.226 --> 00:11:59.066 00:11:59.066 --> 00:12:00.102 00:12:00.102 --> 00:12:01.235 00:12:01.235 --> 00:12:02.536 00:12:02.536 --> 00:12:05.748 00:12:05.748 --> 00:12:07.449 00:12:07.449 --> 00:12:09.892 00:12:09.892 --> 00:12:11.231 00:12:11.231 --> 00:12:12.950 00:12:12.950 --> 00:12:15.706 00:12:15.706 --> 00:12:17.849 00:12:17.849 --> 00:12:20.116 00:12:20.116 --> 00:12:21.547 00:12:21.547 --> 00:12:24.078 00:12:24.078 --> 00:12:29.968 00:12:29.968 --> 00:12:32.379 00:12:32.379 --> 00:12:36.930 00:12:36.930 --> 00:12:41.113 00:12:41.113 --> 00:12:43.906 00:12:43.906 --> 00:12:45.460 00:12:45.460 --> 00:12:48.077 00:12:48.077 --> 00:12:50.228 00:12:50.228 --> 00:12:52.394 00:12:52.394 --> 00:12:54.344 00:12:54.344 --> 00:12:56.357 00:12:56.357 --> 00:12:57.465 00:12:57.465 --> 00:12:58.877 00:12:58.877 --> 00:13:02.625 00:13:02.625 --> 00:13:04.515 00:13:04.515 --> 00:13:07.444 00:13:07.444 --> 00:13:10.509 00:13:10.509 --> 00:13:15.173 00:13:15.173 --> 00:13:20.373 00:13:20.373 --> 00:13:22.092 00:13:22.092 --> 00:13:23.741 00:13:23.741 --> 00:13:26.256 00:13:26.256 --> 00:13:28.121 00:13:28.121 --> 00:13:29.562 00:13:29.562 --> 00:13:31.527 00:13:31.527 --> 00:13:32.433 00:13:32.433 --> 00:13:35.255 00:13:35.255 --> 00:13:37.013 00:13:37.013 --> 00:13:38.044 00:13:38.044 --> 00:13:39.929 00:13:39.929 --> 00:13:44.558 00:13:44.558 --> 00:13:46.447 00:13:46.447 --> 00:13:47.498 00:13:47.498 --> 00:13:51.505 00:13:51.505 --> 00:13:53.122 00:13:53.122 --> 00:13:56.389 00:13:56.389 --> 00:13:58.180 00:13:58.180 --> 00:13:59.954 00:13:59.954 --> 00:14:01.814 00:14:01.814 --> 00:14:03.763 00:14:03.763 --> 00:14:07.092 00:14:07.092 --> 00:14:10.134 00:14:10.134 --> 00:14:11.353 00:14:11.353 --> 00:14:13.110 00:14:13.110 --> 00:14:14.300 00:14:14.300 --> 00:14:16.164 00:14:16.164 --> 00:14:17.248 00:14:17.248 --> 00:14:18.536 00:14:18.536 --> 00:14:22.178 00:14:22.178 --> 00:14:25.682 00:14:25.682 --> 00:14:27.446 00:14:27.446 --> 00:14:30.249 00:14:30.249 --> 00:14:31.946 00:14:31.946 --> 00:14:33.760 00:14:33.760 --> 00:14:35.432 00:14:35.432 --> 00:14:37.993 00:14:37.993 --> 00:14:39.496 00:14:39.496 --> 00:14:40.510 00:14:40.510 --> 00:14:42.373 00:14:42.373 --> 00:14:44.577 00:14:44.577 --> 00:14:46.946 00:14:46.946 --> 00:14:48.799 00:14:48.799 --> 00:14:50.507 00:14:50.507 --> 00:14:52.614 00:14:52.614 --> 00:14:54.105 00:14:54.105 --> 00:14:55.422 00:14:55.422 --> 00:14:56.372 00:14:56.372 --> 00:14:58.781 00:14:58.781 --> 00:15:00.908 00:15:00.908 --> 00:15:03.247 00:15:03.247 --> 00:15:07.148 00:15:07.148 --> 00:15:12.021 00:15:12.021 --> 00:15:14.594 00:15:14.594 --> 00:15:16.718 00:15:16.718 --> 00:15:18.277 00:15:18.277 --> 00:15:22.179 00:15:22.179 --> 00:15:24.918 00:15:24.918 --> 00:15:26.658 00:15:26.658 --> 00:15:28.690 00:15:28.690 --> 00:15:30.745 00:15:30.745 --> 00:15:33.635 00:15:33.635 --> 00:15:35.253 00:15:35.253 --> 00:15:39.390 00:15:39.390 --> 00:15:41.055 00:15:41.055 --> 00:15:44.943 00:15:44.943 --> 00:15:48.533 00:15:48.533 --> 00:15:49.841 00:15:49.841 --> 00:15:51.170 00:15:51.170 --> 00:15:52.625 00:15:52.625 --> 00:15:54.091 00:15:54.091 --> 00:15:56.294 00:15:56.294 --> 00:15:58.227 00:15:58.227 --> 00:16:01.337 00:16:01.337 --> 00:16:02.902 Felly mae gennych chi'r frwydr hynod waedlyd 00:16:02.902 --> 00:16:05.309 -- rhyfel hynod waedlyd, ddylwn i ei ddwedu -- 00:16:05.309 --> 00:16:07.491 sydd wir yn diweddu gyda chanlyniad 00:16:07.491 --> 00:16:10.000 nad oedd yn bur whahanol o ble y dechreuodd.