1
00:00:06,685 --> 00:00:10,568
Simona de Bovuar 21 yoshida Fransiyadagi
eng martabali universitetning

2
00:00:10,568 --> 00:00:15,038
falsafa tanlovida ishtirok etgan 
eng yosh talabaga aylanadi.

3
00:00:15,038 --> 00:00:17,048
Tanlovdan muvaffaqiyatli o'tadi.

4
00:00:17,048 --> 00:00:19,580
Ammo falsafa qoidalarini
puxta o'zlashtirishi bilanoq,

5
00:00:19,580 --> 00:00:21,350
ularni buzmoqchi bo'ladi.

6
00:00:21,350 --> 00:00:24,380
U Aflotunning fizik dunyo oliy haqiqatlar

7
00:00:24,380 --> 00:00:27,280
va o'zgarmas ideallarning soyasi sifatida

8
00:00:27,280 --> 00:00:30,220
talqin etilgan 
G'oyalar nazariyasini o'rganadi.

9
00:00:30,220 --> 00:00:34,070
Ammo de Bovuar uchun 
yerdagi hayot zavqli,

10
00:00:34,070 --> 00:00:36,020
his-tuyg'uga boy, 
o'zgaruvchan dunyo edi.

11
00:00:36,020 --> 00:00:40,360
Fizik dunyoni to'la-to'kis tadqiq etish
istagi uning hayot yo'lini belgilab beradi

12
00:00:40,360 --> 00:00:44,656
va fanda keskin burilish yasagan 
yangi falsafalarga ilhomlantiradi.

13
00:00:44,656 --> 00:00:49,045
Intellektual do'sti va sevgan kishisi Jan
Pol Sartr bilan oxiri yo'q munozaralarga

14
00:00:49,045 --> 00:00:53,275
kirishishgan de Bovuar iroda erkinligi, 
xohish, huquq va majburiyatlar hamda

15
00:00:53,275 --> 00:00:56,105
shaxsiy tajribaning ahamiyati
haqida mushohada yuritadi.

16
00:00:56,105 --> 00:00:58,215
Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi yillarda

17
00:00:58,215 --> 00:01:00,825
bu g'oyalar ularning 
ilmiy faoliyati bilan chambarchas

18
00:01:00,825 --> 00:01:05,465
bog'liq bo'lgan falsafiy oqim –
ekzistensializmga aylandi. Yahudiy-

19
00:01:05,465 --> 00:01:07,626
-nasroniylik an'analari
odamlar oldindan tayin

20
00:01:07,626 --> 00:01:10,185
etilgan maqsad bilan dunyoga 
keladilar deb o'rgatgan

21
00:01:10,185 --> 00:01:14,105
bir vaqtda de Bovuar va Sartr 
inqilobiy g'oyani o'rtaga tashlaydi.

22
00:01:14,105 --> 00:01:16,315
Ular inson erkin bo'lib tug'iladi va

23
00:01:16,315 --> 00:01:19,545
hech qanday ilohiy muddaosiz yaratiladi, 
deya munozara yuritadilar.

24
00:01:19,545 --> 00:01:24,335
De Bovuar e'tirof etganidek, bu erkinlik 
ham baxt, ham tashvish keltiradi.

25
00:01:24,335 --> 00:01:28,992
"Mujmallik etikasi" asarida u bizning eng
katta axloqiy majburiyatimiz o'z hayotimiz

26
00:01:28,992 --> 00:01:31,412
mohiyatini o'zimiz yaratishimiz
va boshqalarning

27
00:01:31,412 --> 00:01:34,446
bu erkinligini himoya qilishimizdan 
iborat, deb ta'kidlaydi.

28
00:01:34,446 --> 00:01:36,136
De Bovuar qayd etganidek:

29
00:01:36,136 --> 00:01:41,524
"O'zgalar erkinligini inkor etuvchi 
erkinlikdan voz kechish lozim."

30
00:01:41,524 --> 00:01:45,754
Mazkur falsafa talabalarni xohishlarimiz 
tufayli yuzaga keluvchi muammolarni

31
00:01:45,754 --> 00:01:49,554
zohiriy hamda botiniy jihatdan 
o'rganishga undaydi.

32
00:01:49,554 --> 00:01:52,486
De Bovuar o'z hayotiy maslagini 
izlashga kirishar ekan,

33
00:01:52,486 --> 00:01:54,016
o'ziga savol bera boshlaydi:

34
00:01:54,016 --> 00:01:56,996
agar har kim hayot mohiyatini
mustaqil belgilashga haqli

35
00:01:56,996 --> 00:02:01,586
bo'lsa, nega jamiyat uni ayollar haqidagi 
ideallari bilan cheklab qo'ydi?

36
00:02:01,586 --> 00:02:04,837
Yozuvchi, o'qituvchi va faol jamoatchi
sifatida sermahsul ijodiga

37
00:02:04,837 --> 00:02:08,406
qaramay, erkak tengdoshlari uning 
qarashlarini jiddiy qabul qilmaydi.

38
00:02:08,406 --> 00:02:11,846
Universitetda o'qish, memuar,
badiiy va falsafiy asarlar yozishni maqsad

39
00:02:11,846 --> 00:02:16,160
qilgan de Bovar o'zining katolik tarbiyasi
va turmush qurish niyatidan voz kechadi.

40
00:02:16,160 --> 00:02:18,880
Ammo shaxs erkinligini 
qadrlamagan erkaklar

41
00:02:18,880 --> 00:02:21,300
bu hayot tarzi keltirgan 
tavakkalchiliklarga

42
00:02:21,300 --> 00:02:23,500
yetarlicha baho bermaydi.

43
00:02:23,500 --> 00:02:26,570
Ayollarning ichki dunyosi, qolaversa,

44
00:02:26,570 --> 00:02:28,780
muallifning oshkora munosabati 
va biseksualizm

45
00:02:28,780 --> 00:02:32,800
tadqiq etilgan asarlarga 
erkak faylasuflar qiziqish bildirmaydi.

46
00:02:32,800 --> 00:02:35,070
O'z qarashlarining ahamiyatini
namoyish etish

47
00:02:35,070 --> 00:02:38,600
maqsadida de Bovuar eng murakkab 
kitobini yozishga kirishadi.

48
00:02:38,600 --> 00:02:41,910
Ekzistensializm asoslarini 
yaratgani sinagri endi u

49
00:02:41,910 --> 00:02:45,370
gender chegaralarini 
yangidan izohlab beradi.

50
00:02:45,370 --> 00:02:50,674
1949-yilda nashr etilgan "Ikkinchi jins"da
jins ham hayot mazmunidek taqdir tomonidan

51
00:02:50,674 --> 00:02:52,694
belgilanmasligi fikri ilgari suriladi.

52
00:02:52,694 --> 00:02:54,786
De Bovuarning mashhur
iborasi bilan aytganda,

53
00:02:54,786 --> 00:02:58,406
"kishi ayol bo'lib tug'ilmaydi, 
balki ayolga aylanadi".

54
00:02:58,406 --> 00:03:02,666
Uning fikricha, ayolga aylanish uchun
odam "O'zga"ga aylanishiga to'g'ri keladi.

55
00:03:02,666 --> 00:03:06,389
De Bovuar ayollarni tarixan 
ideal inson deb hisoblangan

56
00:03:06,389 --> 00:03:10,526
erkaklar bilan teng ko'rmaslik jarayonini

57
00:03:10,526 --> 00:03:13,011
«O'zgaga aylantirish» deb ataydi.
"O'zga"ga aylangan

58
00:03:13,011 --> 00:03:17,176
kishi sifatida u ayollarga 2-darajali
inson deb munosabat bildirilgani va

59
00:03:17,176 --> 00:03:21,546
shuning uchun ularning erkinligi 
doim cheklanib kelinganini tanqid qiladi.

60
00:03:21,546 --> 00:03:24,944
"Ikkinchi jins" ayollarga ko'rsatilgan 
jabr-zulmni behisob

61
00:03:24,944 --> 00:03:27,556
tarixiy voqealar orqali yoritib bergan

62
00:03:27,556 --> 00:03:29,998
muhim feministik traktatga aylanadi.

63
00:03:29,998 --> 00:03:33,068
Shaxsiy tajriba va falsafiy qarashlar

64
00:03:33,068 --> 00:03:34,888
asosiga qurilgan asar tili

65
00:03:34,888 --> 00:03:38,368
feminizm nazariyasiga
yangicha ruh bag'ishlaydi.

66
00:03:38,368 --> 00:03:42,920
Bu bahslar bugun ham de Bovuarning 
tenglik uchun kurashda "falsafa va hayotni

67
00:03:42,920 --> 00:03:44,780
bir-biridan ajratib bo'lmaydi"

68
00:03:44,780 --> 00:03:48,708
degan qarashlarini aks ettiradi.

69
00:03:48,708 --> 00:03:51,518
O'z sohasida yangilik bo'lgan 
har qanday asar singari

70
00:03:51,518 --> 00:03:55,498
"Ikkinchi jins" dagi g'oyalar ham nashr 
etilishi bilan keng yoyila boshlaydi.

71
00:03:55,498 --> 00:03:58,888
Ko'plab zamonaviy mutafakkirlar
odamlar "O'zgaga aylanish"ning de Bovuar

72
00:03:58,888 --> 00:04:00,978
tan olmagan boshqa 
usullarini o'rganishadi.

73
00:04:00,978 --> 00:04:03,768
Bular sirasiga irqiy va 
iqtisodiy kelib chiqish,

74
00:04:03,768 --> 00:04:09,058
shuningdek, gender va 
jinsiy o'ziga xosliklar kiradi.

75
00:04:09,058 --> 00:04:11,328
De Bovuar ijodiy merosi
uning 2 talabasi qo'ygan

76
00:04:11,328 --> 00:04:16,002
jinsiy zo'ravonlik haqidagi ayblov tufayli
katta bahs-munozaralarga sabab bo'ladi.

77
00:04:16,002 --> 00:04:17,872
O'z lavozimini suiiste'mol qilganlikda

78
00:04:17,872 --> 00:04:21,972
ayblangach uning o'qituvchilik 
litsenziyasi bekor qilinadi.

79
00:04:21,972 --> 00:04:26,292
Bu va boshqa sabablarga ko'ra, de Bovuar 
hayoti munozarali masala bo'lib qoladi,

80
00:04:26,292 --> 00:04:31,342
uning faoliyati esa feminizmda
tortishuvli davrni boshlab beradi.

81
00:04:31,342 --> 00:04:34,862
Vafotiga qadar (1986-yil ) u butun umri
davomida badiiy, falsafiy va memuar

82
00:04:34,862 --> 00:04:39,788
asarlari orqali bu bahs-u 
munozaralarda ishtirok etadi.

83
00:04:39,788 --> 00:04:42,618
Bugun uning asarlari falsafiy tilini
qayta kashf etuvchilar

84
00:04:42,618 --> 00:04:46,182
ham, unga qarshi isyon 
ko'taruvchilar ham topiladi.

85
00:04:46,182 --> 00:04:49,833
Inqilobchi mutaffakir bunday javobni 
ochiq qarshi olsa ajab emas.