0:00:06.685,0:00:10.568 Simona de Bovuar 21 yoshida Fransiyadagi[br]eng martabali universitetning 0:00:10.568,0:00:15.038 falsafa tanlovida ishtirok etgan [br]eng yosh talabaga aylanadi. 0:00:15.038,0:00:17.048 Tanlovdan muvaffaqiyatli o'tadi. 0:00:17.048,0:00:19.580 Ammo falsafa qoidalarini[br]puxta o'zlashtirishi bilanoq, 0:00:19.580,0:00:21.350 ularni buzmoqchi bo'ladi. 0:00:21.350,0:00:24.380 U Aflotunning fizik dunyo oliy haqiqatlar 0:00:24.380,0:00:27.280 va o'zgarmas ideallarning soyasi sifatida 0:00:27.280,0:00:30.220 talqin etilgan [br]G'oyalar nazariyasini o'rganadi. 0:00:30.220,0:00:34.070 Ammo de Bovuar uchun [br]yerdagi hayot zavqli, 0:00:34.070,0:00:36.020 his-tuyg'uga boy, [br]o'zgaruvchan dunyo edi. 0:00:36.020,0:00:40.360 Fizik dunyoni to'la-to'kis tadqiq etish[br]istagi uning hayot yo'lini belgilab beradi 0:00:40.360,0:00:44.656 va fanda keskin burilish yasagan [br]yangi falsafalarga ilhomlantiradi. 0:00:44.656,0:00:49.045 Intellektual do'sti va sevgan kishisi Jan[br]Pol Sartr bilan oxiri yo'q munozaralarga 0:00:49.045,0:00:53.275 kirishishgan de Bovuar iroda erkinligi, [br]xohish, huquq va majburiyatlar hamda 0:00:53.275,0:00:56.105 shaxsiy tajribaning ahamiyati[br]haqida mushohada yuritadi. 0:00:56.105,0:00:58.215 Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi yillarda 0:00:58.215,0:01:00.825 bu g'oyalar ularning [br]ilmiy faoliyati bilan chambarchas 0:01:00.825,0:01:05.465 bog'liq bo'lgan falsafiy oqim –[br]ekzistensializmga aylandi. Yahudiy- 0:01:05.465,0:01:07.626 -nasroniylik an'analari[br]odamlar oldindan tayin 0:01:07.626,0:01:10.185 etilgan maqsad bilan dunyoga [br]keladilar deb o'rgatgan 0:01:10.185,0:01:14.105 bir vaqtda de Bovuar va Sartr [br]inqilobiy g'oyani o'rtaga tashlaydi. 0:01:14.105,0:01:16.315 Ular inson erkin bo'lib tug'iladi va 0:01:16.315,0:01:19.545 hech qanday ilohiy muddaosiz yaratiladi, [br]deya munozara yuritadilar. 0:01:19.545,0:01:24.335 De Bovuar e'tirof etganidek, bu erkinlik [br]ham baxt, ham tashvish keltiradi. 0:01:24.335,0:01:28.992 "Mujmallik etikasi" asarida u bizning eng[br]katta axloqiy majburiyatimiz o'z hayotimiz 0:01:28.992,0:01:31.412 mohiyatini o'zimiz yaratishimiz[br]va boshqalarning 0:01:31.412,0:01:34.446 bu erkinligini himoya qilishimizdan [br]iborat, deb ta'kidlaydi. 0:01:34.446,0:01:36.136 De Bovuar qayd etganidek: 0:01:36.136,0:01:41.524 "O'zgalar erkinligini inkor etuvchi [br]erkinlikdan voz kechish lozim." 0:01:41.524,0:01:45.754 Mazkur falsafa talabalarni xohishlarimiz [br]tufayli yuzaga keluvchi muammolarni 0:01:45.754,0:01:49.554 zohiriy hamda botiniy jihatdan [br]o'rganishga undaydi. 0:01:49.554,0:01:52.486 De Bovuar o'z hayotiy maslagini [br]izlashga kirishar ekan, 0:01:52.486,0:01:54.016 o'ziga savol bera boshlaydi: 0:01:54.016,0:01:56.996 agar har kim hayot mohiyatini[br]mustaqil belgilashga haqli 0:01:56.996,0:02:01.586 bo'lsa, nega jamiyat uni ayollar haqidagi [br]ideallari bilan cheklab qo'ydi? 0:02:01.586,0:02:04.837 Yozuvchi, o'qituvchi va faol jamoatchi[br]sifatida sermahsul ijodiga 0:02:04.837,0:02:08.406 qaramay, erkak tengdoshlari uning [br]qarashlarini jiddiy qabul qilmaydi. 0:02:08.406,0:02:11.846 Universitetda o'qish, memuar,[br]badiiy va falsafiy asarlar yozishni maqsad 0:02:11.846,0:02:16.160 qilgan de Bovar o'zining katolik tarbiyasi[br]va turmush qurish niyatidan voz kechadi. 0:02:16.160,0:02:18.880 Ammo shaxs erkinligini [br]qadrlamagan erkaklar 0:02:18.880,0:02:21.300 bu hayot tarzi keltirgan [br]tavakkalchiliklarga 0:02:21.300,0:02:23.500 yetarlicha baho bermaydi. 0:02:23.500,0:02:26.570 Ayollarning ichki dunyosi, qolaversa, 0:02:26.570,0:02:28.780 muallifning oshkora munosabati [br]va biseksualizm 0:02:28.780,0:02:32.800 tadqiq etilgan asarlarga [br]erkak faylasuflar qiziqish bildirmaydi. 0:02:32.800,0:02:35.070 O'z qarashlarining ahamiyatini[br]namoyish etish 0:02:35.070,0:02:38.600 maqsadida de Bovuar eng murakkab [br]kitobini yozishga kirishadi. 0:02:38.600,0:02:41.910 Ekzistensializm asoslarini [br]yaratgani sinagri endi u 0:02:41.910,0:02:45.370 gender chegaralarini [br]yangidan izohlab beradi. 0:02:45.370,0:02:50.674 1949-yilda nashr etilgan "Ikkinchi jins"da[br]jins ham hayot mazmunidek taqdir tomonidan 0:02:50.674,0:02:52.694 belgilanmasligi fikri ilgari suriladi. 0:02:52.694,0:02:54.786 De Bovuarning mashhur[br]iborasi bilan aytganda, 0:02:54.786,0:02:58.406 "kishi ayol bo'lib tug'ilmaydi, [br]balki ayolga aylanadi". 0:02:58.406,0:03:02.666 Uning fikricha, ayolga aylanish uchun[br]odam "O'zga"ga aylanishiga to'g'ri keladi. 0:03:02.666,0:03:06.389 De Bovuar ayollarni tarixan [br]ideal inson deb hisoblangan 0:03:06.389,0:03:10.526 erkaklar bilan teng ko'rmaslik jarayonini 0:03:10.526,0:03:13.011 «O'zgaga aylantirish» deb ataydi.[br]"O'zga"ga aylangan 0:03:13.011,0:03:17.176 kishi sifatida u ayollarga 2-darajali[br]inson deb munosabat bildirilgani va 0:03:17.176,0:03:21.546 shuning uchun ularning erkinligi [br]doim cheklanib kelinganini tanqid qiladi. 0:03:21.546,0:03:24.944 "Ikkinchi jins" ayollarga ko'rsatilgan [br]jabr-zulmni behisob 0:03:24.944,0:03:27.556 tarixiy voqealar orqali yoritib bergan 0:03:27.556,0:03:29.998 muhim feministik traktatga aylanadi. 0:03:29.998,0:03:33.068 Shaxsiy tajriba va falsafiy qarashlar 0:03:33.068,0:03:34.888 asosiga qurilgan asar tili 0:03:34.888,0:03:38.368 feminizm nazariyasiga[br]yangicha ruh bag'ishlaydi. 0:03:38.368,0:03:42.920 Bu bahslar bugun ham de Bovuarning [br]tenglik uchun kurashda "falsafa va hayotni 0:03:42.920,0:03:44.780 bir-biridan ajratib bo'lmaydi" 0:03:44.780,0:03:48.708 degan qarashlarini aks ettiradi. 0:03:48.708,0:03:51.518 O'z sohasida yangilik bo'lgan [br]har qanday asar singari 0:03:51.518,0:03:55.498 "Ikkinchi jins" dagi g'oyalar ham nashr [br]etilishi bilan keng yoyila boshlaydi. 0:03:55.498,0:03:58.888 Ko'plab zamonaviy mutafakkirlar[br]odamlar "O'zgaga aylanish"ning de Bovuar 0:03:58.888,0:04:00.978 tan olmagan boshqa [br]usullarini o'rganishadi. 0:04:00.978,0:04:03.768 Bular sirasiga irqiy va [br]iqtisodiy kelib chiqish, 0:04:03.768,0:04:09.058 shuningdek, gender va [br]jinsiy o'ziga xosliklar kiradi. 0:04:09.058,0:04:11.328 De Bovuar ijodiy merosi[br]uning 2 talabasi qo'ygan 0:04:11.328,0:04:16.002 jinsiy zo'ravonlik haqidagi ayblov tufayli[br]katta bahs-munozaralarga sabab bo'ladi. 0:04:16.002,0:04:17.872 O'z lavozimini suiiste'mol qilganlikda 0:04:17.872,0:04:21.972 ayblangach uning o'qituvchilik [br]litsenziyasi bekor qilinadi. 0:04:21.972,0:04:26.292 Bu va boshqa sabablarga ko'ra, de Bovuar [br]hayoti munozarali masala bo'lib qoladi, 0:04:26.292,0:04:31.342 uning faoliyati esa feminizmda[br]tortishuvli davrni boshlab beradi. 0:04:31.342,0:04:34.862 Vafotiga qadar (1986-yil ) u butun umri[br]davomida badiiy, falsafiy va memuar 0:04:34.862,0:04:39.788 asarlari orqali bu bahs-u [br]munozaralarda ishtirok etadi. 0:04:39.788,0:04:42.618 Bugun uning asarlari falsafiy tilini[br]qayta kashf etuvchilar 0:04:42.618,0:04:46.182 ham, unga qarshi isyon [br]ko'taruvchilar ham topiladi. 0:04:46.182,0:04:49.833 Inqilobchi mutaffakir bunday javobni [br]ochiq qarshi olsa ajab emas.