WEBVTT

00:00:00.392 --> 00:00:03.043
Dzisiejszym tematem będzie moralna perswazja.

00:00:03.043 --> 00:00:04.592
Na czym polega moralność,

00:00:04.592 --> 00:00:07.008
kiedy próbujemy zmieniać ludzkie zachowania

00:00:07.008 --> 00:00:09.359
za pomocą technologii i wzornictwa.

NOTE Paragraph

00:00:09.359 --> 00:00:11.211
Nie wiem czego się spodziewacie,

00:00:11.211 --> 00:00:13.259
ale ja myśląc o tym

00:00:13.259 --> 00:00:14.492
szybko zrozumiałem,

00:00:14.492 --> 00:00:17.826
że nie mogę jasno odpowiedzieć,

00:00:17.826 --> 00:00:20.142
co jest moralne lub niemoralne,

00:00:20.142 --> 00:00:23.058
bo żyjemy w pluralistycznym społeczeństwie.

00:00:23.058 --> 00:00:25.691
Moje wartości mogą być inne

00:00:25.691 --> 00:00:27.575
niż wasze.

00:00:27.575 --> 00:00:30.994
Moje poczucie moralności

00:00:30.994 --> 00:00:34.725
może się różnić od waszego.

NOTE Paragraph

00:00:34.725 --> 00:00:37.591
Coś jednak mogę wam dać.

00:00:37.591 --> 00:00:40.650
To samo dał światu ten facet za mną,

00:00:40.650 --> 00:00:41.561
Sokrates.

00:00:41.561 --> 00:00:43.008
Chodzi o pytania.

00:00:43.008 --> 00:00:45.633
Mogę i chcę

00:00:45.633 --> 00:00:47.653
dać wam początkowe pytanie,

00:00:47.653 --> 00:00:48.968
zestaw kwestii

00:00:48.968 --> 00:00:51.001
do samodzielnego rozważenia,

00:00:51.001 --> 00:00:52.435
warstwa po warstwie,

00:00:52.435 --> 00:00:54.652
jak przy obieraniu cebuli,

00:00:54.652 --> 00:00:56.868
by dojść do sedna tego,

00:00:56.868 --> 00:01:00.200
co uważacie za moralność perswazji.

00:01:00.200 --> 00:01:03.068
Posłużę się przykładami technologii,

00:01:03.068 --> 00:01:06.051
gdzie wykorzystano elementy gry,

00:01:06.051 --> 00:01:09.368
by nakłonić ludzi do działania.

NOTE Paragraph

00:01:09.368 --> 00:01:12.834
Oto pierwsze

00:01:12.834 --> 00:01:14.367
i bardzo oczywiste pytanie:

00:01:14.367 --> 00:01:17.185
Co wami kieruje, gdy coś projektujecie?

00:01:17.185 --> 00:01:20.418
Intencje to nie jedyna rzecz.

00:01:20.418 --> 00:01:23.801
Weźmy jako przykład taki program.

00:01:23.801 --> 00:01:26.700
Widujemy takie ekologiczne tablice rozdzielcze

00:01:26.700 --> 00:01:28.601
zamontowane w samochodach.

00:01:28.601 --> 00:01:31.334
Zachęcają do wydajniejszego wykorzystania paliwa.

00:01:31.334 --> 00:01:32.951
To Nissan MyLeaf,

00:01:32.951 --> 00:01:35.248
który porównuje twoją jazdę

00:01:35.248 --> 00:01:36.967
do jazdy innych kierowców,

00:01:36.967 --> 00:01:38.920
by pozwolić na rywalizację

00:01:38.920 --> 00:01:40.318
o wydajniejsze wykorzystanie paliwa.

00:01:40.318 --> 00:01:42.584
Okazuje się, że to bardzo skuteczne.

00:01:42.584 --> 00:01:45.201
Tak skuteczne, że zachęca kierowców

00:01:45.201 --> 00:01:47.283
do niebezpiecznych manewrów

00:01:47.283 --> 00:01:49.025
jak przejeżdżanie na czerwonym świetle,

00:01:49.025 --> 00:01:51.246
bo inaczej trzeba się zatrzymać i ponownie ruszyć,

00:01:51.246 --> 00:01:55.166
a to zużywa sporo paliwa, prawda?

00:01:55.166 --> 00:01:59.511
Mimo dobrych intencji

00:01:59.511 --> 00:02:02.091
ten program miał też skutek uboczny.

NOTE Paragraph

00:02:02.091 --> 00:02:04.240
Oto kolejny przykład tych skutków ubocznych.

00:02:04.240 --> 00:02:05.641
Strona Commendable,

00:02:05.641 --> 00:02:09.290
na której rodzice mogą przyznawać dzieciom odznaki

00:02:09.290 --> 00:02:11.490
za spełnianie oczekiwań,

00:02:11.490 --> 00:02:12.825
np. za wiązanie butów.

00:02:12.825 --> 00:02:15.179
Brzmi bardzo miło,

00:02:15.179 --> 00:02:17.140
dobrodusznie i pozytywnie,

00:02:17.140 --> 00:02:21.024
ale wg badań nad mentalnością

00:02:21.024 --> 00:02:23.059
dbałość o wyniki,

00:02:23.059 --> 00:02:24.856
o uznanie,

00:02:24.856 --> 00:02:28.241
o tego rodzaju symbole uznania,

00:02:28.241 --> 00:02:30.759
nie ma na dłuższą metę

00:02:30.759 --> 00:02:32.956
dobrego wpływu na samopoczucie psychiczne.

00:02:32.956 --> 00:02:35.790
Lepiej dbać o to, by się czegoś nauczyć.

00:02:35.790 --> 00:02:37.623
Lepiej dbać o siebie samego niż o to,

00:02:37.623 --> 00:02:40.609
jak widzą nas inni.

00:02:40.609 --> 00:02:43.790
Używanie tego typu motywacji

00:02:43.790 --> 00:02:45.574
ma samo w sobie

00:02:45.574 --> 00:02:47.758
daleko idące skutki.

00:02:47.758 --> 00:02:49.475
Ilekroć używamy technologii,

00:02:49.475 --> 00:02:52.790
która wykorzystuje publiczne dowody uznania,

00:02:52.790 --> 00:02:55.190
wyrażamy poparcie dla takich aspiracji,

00:02:55.190 --> 00:02:58.624
uznajemy je za dobre i prawidłowe.

00:02:58.624 --> 00:03:01.309
Na dłuższą metę tworzy to szkodliwą kulturę

00:03:01.309 --> 00:03:05.391
dla poczucia psychicznego komfortu.

NOTE Paragraph

00:03:05.391 --> 00:03:07.859
Oto drugie, oczywiste pytanie:

00:03:07.859 --> 00:03:10.491
Jakie są skutki naszych działań?

00:03:10.491 --> 00:03:12.596
Skutki, które wywołuje dane urządzenie,

00:03:12.596 --> 00:03:14.013
np. mniej paliwa,

00:03:14.013 --> 00:03:16.796
jak i skutki metod

00:03:16.796 --> 00:03:18.828
używanych do zdopingowania ludzi:

00:03:18.828 --> 00:03:20.411
uznane w oczach opinii publicznej.

NOTE Paragraph

00:03:20.411 --> 00:03:23.361
Czy to już wszystko? Intencje, efekty?

00:03:23.361 --> 00:03:24.881
Są oczywiście technologie,

00:03:24.881 --> 00:03:26.615
które łączą obie te rzeczy:

00:03:26.615 --> 00:03:28.980
krótko- i długoterminowe dobre rezultaty

00:03:28.980 --> 00:03:32.032
oraz pozytywne zamiary, jak aplikacja Freedom

00:03:32.032 --> 00:03:33.591
autorstwa Freda Stutzmana.

00:03:33.591 --> 00:03:36.862
W odpowiedzi na natłok

00:03:36.862 --> 00:03:38.063
telefonów i próśb

00:03:38.063 --> 00:03:40.679
ten program pozwala na całkowite odłączenie

00:03:40.679 --> 00:03:44.063
komputera od internetu na ustalony czas,

00:03:44.063 --> 00:03:46.263
żeby w spokoju popracować.

00:03:46.263 --> 00:03:47.596
Chyba większość z nas się zgodzi,

00:03:47.596 --> 00:03:49.045
że tu zarówno intencje

00:03:49.045 --> 00:03:51.162
jak i skutki są dobre.

00:03:51.162 --> 00:03:53.279
Słowami Michela Foucaulta:

00:03:53.279 --> 00:03:55.496
"To technologia samego siebie".

00:03:55.496 --> 00:03:57.847
Technologia, która daje władzę jednostce

00:03:57.847 --> 00:04:00.195
by stanowiła o swoim życiu,

00:04:00.195 --> 00:04:02.079
kształtowała je.

NOTE Paragraph

00:04:02.079 --> 00:04:03.195
Problem w tym,

00:04:03.195 --> 00:04:04.996
jak zauważa Foucault,

00:04:04.996 --> 00:04:06.795
że każda technologia samego siebie,

00:04:06.795 --> 00:04:09.962
ma też druga stronę - technologię dominacji.

00:04:09.962 --> 00:04:14.296
Jak widać w obecnych liberalnych demokracjach,

00:04:14.296 --> 00:04:16.415
społeczeństwo i państwo nie tylko pozwalają

00:04:16.415 --> 00:04:20.794
na samostanowienie i samokształtowanie,

00:04:20.794 --> 00:04:22.612
ale też wręcz tego od nas wymagają.

00:04:22.612 --> 00:04:24.946
Każą nam się udoskonalać,

00:04:24.946 --> 00:04:26.496
kontrolować,

00:04:26.496 --> 00:04:28.945
nieustannie sobą kierować,

00:04:28.945 --> 00:04:30.746
bo tylko w taki sposób

00:04:30.746 --> 00:04:33.461
działa liberalne społeczeństwo.

00:04:33.461 --> 00:04:37.754
Te technologie chcą, byśmy brali udział w grze,

00:04:37.754 --> 00:04:40.396
którą zaprojektowało dla nas społeczeństwo.

00:04:40.396 --> 00:04:42.861
Chcą, byśmy jeszcze lepiej pasowali.

00:04:42.861 --> 00:04:45.720
Zoptymalizowali się, by pasować.

NOTE Paragraph

00:04:45.720 --> 00:04:49.250
Nie twierdzę, że to całkowicie zły pomysł.

00:04:49.250 --> 00:04:51.883
Myślę, że ten przykład

00:04:51.883 --> 00:04:54.199
pozwala nam zrozumieć,

00:04:54.199 --> 00:04:57.918
że technologie lub projekty bez względu na ich rodzaj

00:04:57.918 --> 00:05:02.984
czy intencje autorów,

00:05:02.984 --> 00:05:04.217
jak Freedom Stutzmana,

00:05:04.217 --> 00:05:06.917
niosą pewne wartości.

00:05:06.917 --> 00:05:08.600
Możemy je kwestionować.

00:05:08.600 --> 00:05:10.531
Czy to dobrze,

00:05:10.531 --> 00:05:14.414
że każdy z nas wciąż się usprawnia,

00:05:14.414 --> 00:05:16.316
by lepiej pasować do społeczeństwa?

NOTE Paragraph

00:05:16.316 --> 00:05:17.815
Podam inny przykład:

00:05:17.815 --> 00:05:19.699
przekonująca technologia,

00:05:19.699 --> 00:05:23.399
która zachęca muzułmanki do noszenia chust.

00:05:23.399 --> 00:05:25.683
Czy to dobra czy zła technologia,

00:05:25.683 --> 00:05:28.199
jeśli chodzi o intencje i skutki?

00:05:28.199 --> 00:05:29.599
To zależy od wartości,

00:05:29.599 --> 00:05:32.283
którymi się posługujemy

00:05:32.283 --> 00:05:34.399
wydając tego typu sądy.

NOTE Paragraph

00:05:34.399 --> 00:05:36.433
Oto trzecie pytanie:

00:05:36.433 --> 00:05:37.985
Według jakich wartości wydajemy sądy?

00:05:37.985 --> 00:05:39.834
Skoro mowa o wartościach:

00:05:39.834 --> 00:05:43.120
w dyskusji na temat moralnej perswazji

00:05:43.120 --> 00:05:44.918
w internecie i twarzą w twarz,

00:05:44.918 --> 00:05:47.707
często pojawia się dziwne nastawienie.

00:05:47.707 --> 00:05:50.967
Polega na zadawaniu pytania,

00:05:50.967 --> 00:05:54.084
czy to lub tamto jest "nadal" etyczne?

00:05:54.084 --> 00:05:56.418
Czy to "nadal" dozwolone?

00:05:56.418 --> 00:05:57.686
Zastanawiamy się,

00:05:57.686 --> 00:05:59.952
czy formularz Oxfamu,

00:05:59.952 --> 00:06:02.968
ze z góry ustaloną kwotą darowizny

00:06:02.968 --> 00:06:05.052
powoduje, że niechcący

00:06:05.052 --> 00:06:07.867
zachęca się lub namawia

00:06:07.867 --> 00:06:10.264
do regularnych wpłat zamiast jednorazowego datku.

00:06:10.264 --> 00:06:11.630
Czy to nadal dozwolone?

00:06:11.630 --> 00:06:13.016
Czy to nadal etyczne?

00:06:13.016 --> 00:06:14.700
Idziemy na łatwiznę.

NOTE Paragraph

00:06:14.700 --> 00:06:16.577
Stawianie pytania o to,

00:06:16.577 --> 00:06:17.487
czy coś nadal jest etyczne

00:06:17.487 --> 00:06:19.817
to tylko jeden sposób rozumienia etyki.

00:06:19.817 --> 00:06:22.408
Jeśli spojrzymy na początki etyki

00:06:22.408 --> 00:06:24.633
w kulturze Zachodu

00:06:24.633 --> 00:06:26.798
rysuje się zupełnie inny obraz tego,

00:06:26.798 --> 00:06:28.334
czym może być etyka.

00:06:28.334 --> 00:06:32.432
Dla Arystotelesa etyka nie oznaczała pytania,

00:06:32.432 --> 00:06:34.917
czy coś jest dobre, czy złe.

00:06:34.917 --> 00:06:38.367
Etyka mówiła o prowadzeniu dobrego życia.

00:06:38.367 --> 00:06:40.529
Słowo "arete" w starożytnej grace

00:06:40.529 --> 00:06:43.450
znaczy "cnota".

00:06:43.450 --> 00:06:45.075
W istocie oznacza "doskonałość".

00:06:45.075 --> 00:06:49.074
Wykorzystywanie w życiu

00:06:49.074 --> 00:06:51.302
całego swojego potencjału.

NOTE Paragraph

00:06:51.302 --> 00:06:52.486
Tę ideę

00:06:52.486 --> 00:06:55.992
dobrze ostatnio wyraził Paul Richard Buchanan:

00:06:55.992 --> 00:06:58.443
"Produkty wyraźnie dowodzą,

00:06:58.443 --> 00:07:00.541
jak powinniśmy żyć".

00:07:00.541 --> 00:07:03.427
Etyczność zamiarów nie dotyczy etyczności perswazji.

00:07:03.427 --> 00:07:08.041
Etyczność zamiarów nie dotyczy etyczności perswazji.

00:07:08.041 --> 00:07:09.608
Zamiary zawierają element moralności,

00:07:09.608 --> 00:07:13.697
przekazując nam modele i aspiracje

00:07:13.697 --> 00:07:16.393
dotyczące dobrego życia.

NOTE Paragraph

00:07:16.393 --> 00:07:19.708
Patrząc na otoczenie w ten sposób,

00:07:19.708 --> 00:07:20.904
pytając:

00:07:20.904 --> 00:07:23.125
"Jaki model dobrego życia,

00:07:23.125 --> 00:07:26.143
oferują nam nasze produkty i projekty?"

00:07:26.143 --> 00:07:28.443
Można dostać gęsiej skórki,

00:07:28.443 --> 00:07:30.795
jak mało od siebie nawzajem wymagamy,

00:07:30.795 --> 00:07:33.513
jak niewiele oczekujemy od własnego życia

00:07:33.513 --> 00:07:37.096
i pojęcia o dobrym życiu.

NOTE Paragraph

00:07:37.096 --> 00:07:40.897
Na koniec czwarte pytanie:

00:07:40.897 --> 00:07:42.380
Jaki model dobrego życia

00:07:42.380 --> 00:07:46.045
przekazują nasze projekty?

00:07:46.045 --> 00:07:47.147
Jeśli chodzi o wzornictwo,

00:07:47.147 --> 00:07:50.879
tutaj rozszerzam już temat dyskusji.

00:07:50.879 --> 00:07:55.614
Chodzi nie tylko o technologię perswazji,

00:07:55.614 --> 00:07:59.814
ale o każdy tworzony przez nas projekt.

NOTE Paragraph

00:07:59.814 --> 00:08:01.196
Nie wiem, czy znacie

00:08:01.196 --> 00:08:02.864
badacza wymiany informacji, Paula Watzlawicka,

00:08:02.864 --> 00:08:04.712
W latach 60. dowodził,

00:08:04.712 --> 00:08:06.047
że nie możemy uniknąć porozumiewania się.

00:08:06.047 --> 00:08:08.580
Nawet jeśli zdecydujemy się na ciszę,

00:08:08.580 --> 00:08:12.977
tym wyborem coś komunikujemy.

00:08:12.977 --> 00:08:15.581
Tak samo, jak nie możemy uniknąć komunikacji,

00:08:15.581 --> 00:08:17.098
nie możemy uniknąć przekonywania.

00:08:17.098 --> 00:08:19.397
Wszystko, co robimy lub czego unikamy,

00:08:19.397 --> 00:08:22.263
każda stworzona rzecz,

00:08:22.263 --> 00:08:23.530
którą przedstawiamy publicznie,

00:08:23.530 --> 00:08:25.814
zawiera element perswazji.

00:08:25.814 --> 00:08:27.930
Próbuje wpłynąć na ludzi.

00:08:27.930 --> 00:08:30.114
Stawia przed nami

00:08:30.114 --> 00:08:31.451
pewien model dobrego życia.

NOTE Paragraph

00:08:31.451 --> 00:08:33.437
To właśnie stwierdził Peter-Paul Verbeek,

00:08:33.437 --> 00:08:35.583
holenderski filozof technologii.

00:08:35.583 --> 00:08:40.149
Jako projektanci, niezależnie od intencji,

00:08:40.149 --> 00:08:41.913
materializujemy moralność.

00:08:41.913 --> 00:08:44.964
Ułatwiamy i utrudniamy pewne rzeczy.

00:08:44.964 --> 00:08:46.914
Organizujemy życie ludzi.

00:08:46.914 --> 00:08:49.664
Stawiamy model tego co jest dobre, a co złe,

00:08:49.664 --> 00:08:53.032
co jest normalne, a co zwyczajne,

00:08:53.032 --> 00:08:55.581
we wszystkim, co tworzymy.

NOTE Paragraph

00:08:55.581 --> 00:08:59.097
Nawet coś tak nieszkodliwego jak szkolne krzesła,

00:08:59.097 --> 00:09:00.531
to technologia perswazji,

00:09:00.531 --> 00:09:03.347
bo przedstawia i materializuje

00:09:03.347 --> 00:09:05.281
pewien model dobrego życia,

00:09:05.281 --> 00:09:08.763
w którym nauczanie, uczenie się, słuchanie,

00:09:08.763 --> 00:09:11.698
to jeden nauczyciel i wielu uczniów,

00:09:11.698 --> 00:09:15.450
w którym uczymy się na siedząco,

00:09:15.450 --> 00:09:17.680
w którym uczymy się dla siebie,

00:09:17.680 --> 00:09:19.930
w którym nie wolno zmieniać zasad,

00:09:19.930 --> 00:09:23.180
bo krzesła są przykręcone do podłogi.

NOTE Paragraph

00:09:23.180 --> 00:09:26.563
Nawet coś tak niewinnego jak krzesło,

00:09:26.563 --> 00:09:27.864
np. ten projekt Arne Jacobsena,

00:09:27.864 --> 00:09:29.565
to technologia perswazji.

00:09:29.565 --> 00:09:32.980
Komunikuje nam model dobrego życia.

00:09:32.980 --> 00:09:34.479
Dobre życie to takie,

00:09:34.479 --> 00:09:36.680
na jakie zgadzamy się jako projektanci mówiąc:

00:09:36.680 --> 00:09:38.767
"W dobrym życiu produkcja jest równie oszczędna,

00:09:38.767 --> 00:09:42.781
lub równie marnotrawna, jak produkcja tego krzesła.

00:09:42.781 --> 00:09:45.403
Robotników traktuje się równie dobrze, lub równie źle,

00:09:45.403 --> 00:09:48.047
jak tych, którzy skonstruowali to krzesło".

00:09:48.047 --> 00:09:50.380
W dobrym życiu liczy się projekt,

00:09:50.380 --> 00:09:53.114
bo ktoś poświecił czas i pieniądze,

00:09:53.114 --> 00:09:54.978
na taki dobrze zaprojektowany fotel,

00:09:54.978 --> 00:09:56.397
gdzie liczy się tradycja,

00:09:56.397 --> 00:09:58.198
bo mamy do czynienia z klasyką,

00:09:58.198 --> 00:09:59.710
komuś na tym zależało,

00:09:59.710 --> 00:10:01.662
i że mamy do czynienia z konsumpcją,

00:10:01.662 --> 00:10:03.230
gdzie nie budzi sprzeciwu

00:10:03.230 --> 00:10:06.249
wydawanie dużych sum na taki fotel,

00:10:06.249 --> 00:10:09.664
by pokazać nasz status społeczny.

NOTE Paragraph

00:10:09.664 --> 00:10:12.831
To właśnie te warstwy, te pytania,

00:10:12.831 --> 00:10:14.584
które chciałem dziś przedstawić.

00:10:14.584 --> 00:10:16.732
Jakie intencje wnosisz w to,

00:10:16.732 --> 00:10:19.198
co projektujesz?

00:10:19.198 --> 00:10:22.698
Jakie zamierzone i niezamierzone efekty wywołujesz?

00:10:22.698 --> 00:10:24.263
Jakie stosujesz wartości przy ocenie?

00:10:24.263 --> 00:10:25.615
Jakie stosujesz wartości przy ocenie?

00:10:25.615 --> 00:10:27.082
Jakie wartości i aspiracje

00:10:27.082 --> 00:10:29.801
dzięki temu wyrażasz?

00:10:29.801 --> 00:10:31.896
Jak się to wszystko odnosi

00:10:31.896 --> 00:10:33.888
nie tylko do technologii perswazji,

00:10:33.888 --> 00:10:36.222
ale do wszystkiego co projektujesz?

NOTE Paragraph

00:10:36.222 --> 00:10:38.124
Czy to już wszystko?

00:10:38.124 --> 00:10:39.757
Chyba nie.

00:10:39.757 --> 00:10:44.222
Wydaje mi się, że inspiracją

00:10:44.222 --> 00:10:45.940
i sednem wszystkiego

00:10:45.940 --> 00:10:49.055
jest samo życie.

00:10:49.055 --> 00:10:51.955
Jeśli pytanie o dobre życie

00:10:51.955 --> 00:10:54.306
inspiruje wszystko, co projektujemy,

00:10:54.306 --> 00:10:56.889
dlaczego nie zatrzymać się i spytać,

00:10:56.889 --> 00:10:59.622
czy dotyczy to też naszego życia?

00:10:59.622 --> 00:11:02.357
"Dlaczego lampa ma być sztuką,

00:11:02.357 --> 00:11:03.588
a nasze życie nie?"

00:11:03.588 --> 00:11:05.204
- powiedział Michel Foucault.

NOTE Paragraph

00:11:05.204 --> 00:11:08.755
Podam praktyczny przykład:

00:11:08.755 --> 00:11:11.270
Buster Benson instaluje poprzeczkę do podciągania

00:11:11.270 --> 00:11:13.723
w biurze swojej nowej firmy Habit Labs,

00:11:13.723 --> 00:11:15.740
gdzie tworzy się aplikacje

00:11:15.740 --> 00:11:17.722
podobne do Health Month.

00:11:17.722 --> 00:11:20.302
Dlaczego to buduje?

00:11:20.302 --> 00:11:22.307
Firma Habit Labs

00:11:22.307 --> 00:11:25.510
zrobiła listę aksjomatów

00:11:25.510 --> 00:11:28.631
dotyczących pracy w zespole

00:11:28.631 --> 00:11:30.455
podczas tworzenia aplikacji.

00:11:30.455 --> 00:11:32.507
Zbiór zasad moralnych,

00:11:32.507 --> 00:11:34.255
stosowanych do wspólnej pracy.

00:11:34.255 --> 00:11:35.653
Jedna z nich to:

00:11:35.653 --> 00:11:38.735
"Dbamy o swoje zdrowie i zapobiegamy wypaleniu".

NOTE Paragraph

00:11:38.735 --> 00:11:42.485
Jak można stawiać pytania

00:11:42.485 --> 00:11:43.952
i szukać odpowiedzi

00:11:43.952 --> 00:11:46.252
na pytanie o model dobrego życia,

00:11:46.252 --> 00:11:49.353
który chcemy przekazać w naszych projektach,

00:11:49.353 --> 00:11:51.035
jeśli nie spytamy najpierw

00:11:51.035 --> 00:11:52.519
o model życia,

00:11:52.519 --> 00:11:55.419
jakie chcielibyśmy mieć?

NOTE Paragraph

00:11:55.419 --> 00:11:59.669
Na tym skończę. Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:11:59.669 --> 00:12:02.632
(Brawa)