[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.80,0:00:06.25,Default,,0000,0000,0000,,Điều gì mà người Pháp \Nlàm tốt hơn những người khác ? Dialogue: 0,0:00:06.45,0:00:08.37,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn thực hiện một cuộc khảo sát Dialogue: 0,0:00:08.40,0:00:10.24,Default,,0000,0000,0000,,thì 3 đáp án đứng đầu sẽ là Dialogue: 0,0:00:10.24,0:00:14.25,Default,,0000,0000,0000,,tình yêu, rượu và sự than vãn Dialogue: 0,0:00:14.30,0:00:15.62,Default,,0000,0000,0000,,(khán giả cười) Dialogue: 0,0:00:15.62,0:00:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Có thể là như thế Dialogue: 0,0:00:17.53,0:00:19.87,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi muốn thêm vào một điều nữa Dialogue: 0,0:00:19.89,0:00:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Toán học Dialogue: 0,0:00:21.76,0:00:23.99,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có biết rằng Paris có nhiều nhà toán học Dialogue: 0,0:00:24.02,0:00:26.36,Default,,0000,0000,0000,,hơn bất cứ thành phố nào trên thể giới ? Dialogue: 0,0:00:26.80,0:00:29.60,Default,,0000,0000,0000,,Và nhiều con đường mang tên \Nnhững nhà toán học nữa. Dialogue: 0,0:00:29.60,0:00:32.92,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn xem thống kê của huy chương Fields Dialogue: 0,0:00:32.92,0:00:36.07,Default,,0000,0000,0000,,thường được gọi là giải Nobel toán học, Dialogue: 0,0:00:36.49,0:00:39.10,Default,,0000,0000,0000,,được trao cho những nhà toán học dưới 40 tuổi, Dialogue: 0,0:00:39.39,0:00:42.38,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ nhận thấy rằng người Pháp \Nđạt được nhiều huy chương trên đầu người Dialogue: 0,0:00:42.40,0:00:44.96,Default,,0000,0000,0000,,hơn bất kì một nước nào khác. Dialogue: 0,0:00:45.54,0:00:49.32,Default,,0000,0000,0000,,Vậy Toán học có gì hấp dẫn? Dialogue: 0,0:00:49.59,0:00:52.59,Default,,0000,0000,0000,,Sau tất cả, toán học luôn có vẻ\Nmơ hồ và ngu ngốc Dialogue: 0,0:00:52.64,0:00:56.100,Default,,0000,0000,0000,,chỉ có những con số, phép tính\Nvà các quy luật để áp dụng Dialogue: 0,0:00:58.45,0:01:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Toán học có thể rất trừu tượng Dialogue: 0,0:01:00.32,0:01:01.86,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó không ngu ngốc chút nào Dialogue: 0,0:01:01.96,0:01:03.68,Default,,0000,0000,0000,,và nó không chỉ là tính toán. Dialogue: 0,0:01:03.76,0:01:05.77,Default,,0000,0000,0000,,Toán học là sự lí giải Dialogue: 0,0:01:05.82,0:01:08.38,Default,,0000,0000,0000,,và chứng minh cho hoạt động cốt lõi Dialogue: 0,0:01:08.38,0:01:09.73,Default,,0000,0000,0000,,Nó là sự tưởng tượng, Dialogue: 0,0:01:09.73,0:01:11.67,Default,,0000,0000,0000,,là năng lực mà chúng ta ca tụng nhiều nhất. Dialogue: 0,0:01:11.67,0:01:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Nó là quá trình tìm hiểu sự thật Dialogue: 0,0:01:15.36,0:01:18.11,Default,,0000,0000,0000,,Sẽ không có điều gì giống được \Nvới cảm giác ập đến Dialogue: 0,0:01:18.11,0:01:20.84,Default,,0000,0000,0000,,sau nhiều tháng suy nghĩ miệt mài, Dialogue: 0,0:01:20.84,0:01:24.18,Default,,0000,0000,0000,,bạn cuối cùng cũng hiểu được \Nlập luận đúng để giải quyết vấn đề của bạn Dialogue: 0,0:01:24.18,0:01:28.92,Default,,0000,0000,0000,,Nhà toán học vĩ đại - \NAndré Weil so sánh toán học -- Dialogue: 0,0:01:28.92,0:01:29.76,Default,,0000,0000,0000,,không đùa đâu -- Dialogue: 0,0:01:29.76,0:01:31.66,Default,,0000,0000,0000,,với sự niềm vui nhục dục. Dialogue: 0,0:01:31.66,0:01:37.58,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hãy chú ý là cảm giác đó \Ncó thể tồn tại hàng nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày Dialogue: 0,0:01:38.21,0:01:40.95,Default,,0000,0000,0000,,Thành tựu đạt được có thể lớn. Dialogue: 0,0:01:40.95,0:01:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Những chân lí toán học tiềm ẩn \Nthấm vào cả thế giới của chúng ta Dialogue: 0,0:01:44.90,0:01:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta không thể cảm thấy chúng\Nbằng giác quan Dialogue: 0,0:01:48.42,0:01:51.77,Default,,0000,0000,0000,,nhưng có thể thấy chúng \Nqua ống kính toán học. Dialogue: 0,0:01:51.78,0:01:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nhắm mắt lại một lúc Dialogue: 0,0:01:53.99,0:01:57.32,Default,,0000,0000,0000,,và suy nghĩ về những gì \Nđang diễn ra xung quanh bạn. Dialogue: 0,0:01:57.79,0:02:01.80,Default,,0000,0000,0000,,Những hạt vô hình từ không khí xung quanh\Nđang chạm vào bạn Dialogue: 0,0:02:01.85,0:02:04.16,Default,,0000,0000,0000,,hàng tỉ tỉ hạt mỗi giây, Dialogue: 0,0:02:04.16,0:02:06.82,Default,,0000,0000,0000,,tất cả hoàn toàn hỗn loạn. Dialogue: 0,0:02:06.83,0:02:07.77,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, Dialogue: 0,0:02:07.77,0:02:12.65,Default,,0000,0000,0000,,chuyển động của chúng có thể được dự đoán một cách chính xác bằng vật lí toán học Dialogue: 0,0:02:14.11,0:02:16.86,Default,,0000,0000,0000,,Và bây giờ hãy mở mắt Dialogue: 0,0:02:16.86,0:02:19.75,Default,,0000,0000,0000,,để nhìn thống kê\Nvận tốc của các hạt này. Dialogue: 0,0:02:19.75,0:02:22.63,Default,,0000,0000,0000,,Đường cong chuông Gauss nổi tiếng, Dialogue: 0,0:02:22.63,0:02:25.78,Default,,0000,0000,0000,,hay đường phân phối chuẩn -- Dialogue: 0,0:02:25.78,0:02:28.24,Default,,0000,0000,0000,,của độ lệch so với \Ngiá trị trung bình Dialogue: 0,0:02:29.04,0:02:33.75,Default,,0000,0000,0000,,Đường cong này cho ta thấy \Nthống kê của vận tốc hạt Dialogue: 0,0:02:33.75,0:02:36.45,Default,,0000,0000,0000,,Cũng như đường đồ thị dân số Dialogue: 0,0:02:36.45,0:02:40.60,Default,,0000,0000,0000,,cho ta biết thống kê tuổi của con người. Dialogue: 0,0:02:40.68,0:02:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một trong những đồ thị quan trọng nhất. Dialogue: 0,0:02:44.13,0:02:47.32,Default,,0000,0000,0000,,Nó xuất hiện lặp đi lặp lại Dialogue: 0,0:02:47.32,0:02:49.76,Default,,0000,0000,0000,,trong nhiều lý thiết và thí nghiệm Dialogue: 0,0:02:49.80,0:02:53.23,Default,,0000,0000,0000,,như là một ví dụ điển hình cho sự phổ biến, Dialogue: 0,0:02:53.23,0:02:56.97,Default,,0000,0000,0000,,điều trân quý đối với các nhà toán học. Dialogue: 0,0:02:57.56,0:02:59.21,Default,,0000,0000,0000,,Về đồ thị này Dialogue: 0,0:02:59.28,0:03:01.52,Default,,0000,0000,0000,,nhà khoa học nổi tiếng Francis Galton đã phát biểu Dialogue: 0,0:03:01.60,0:03:07.39,Default,,0000,0000,0000,,"Nếu người Hy Lạp biết về nó,\Nhọ sẽ phong nó thành thần. Dialogue: 0,0:03:07.39,0:03:10.94,Default,,0000,0000,0000,,Nó là định luật tối thượng của sự phi lí" Dialogue: 0,0:03:11.57,0:03:18.66,Default,,0000,0000,0000,,Và cũng không có cách nào tốt hơn \Nđể cụ thể hoá vị thần này như mô hình của Galton. Dialogue: 0,0:03:20.01,0:03:23.19,Default,,0000,0000,0000,,Mô hình này bao gồm những chiếc ống chằng chịt Dialogue: 0,0:03:23.19,0:03:27.38,Default,,0000,0000,0000,,và những trái banh nhỏ sẽ rơi ngẫu nhiên, Dialogue: 0,0:03:27.40,0:03:34.27,Default,,0000,0000,0000,,sang phải, hoặc trái, hoặc trái ... Dialogue: 0,0:03:34.27,0:03:37.100,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả đều hoàn toàn ngẫu nhiên và hỗn loạn Dialogue: 0,0:03:38.41,0:03:44.25,Default,,0000,0000,0000,,Hãy xem điều gì sẽ xảy ra khi ta nhìn \Nnhững quỹ đạo ngẫu nhiên đó cùng một lúc. Dialogue: 0,0:03:44.25,0:03:47.12,Default,,0000,0000,0000,,(Lắc mô hình) Dialogue: 0,0:03:49.77,0:03:51.23,Default,,0000,0000,0000,,Cần phải tập thể thao một chút, Dialogue: 0,0:03:52.62,0:03:58.98,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì chúng ta phải "khai thông" một vài đợt "tắc nghẽn giao thông" ở đây Dialogue: 0,0:03:59.47,0:04:00.90,Default,,0000,0000,0000,,Aha Dialogue: 0,0:04:01.24,0:04:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ rằng sự ngẫu nhiên sẽ chơi tôi một vố trên sân khấu Dialogue: 0,0:04:05.96,0:04:08.25,Default,,0000,0000,0000,,Nó đây rồi Dialogue: 0,0:04:10.55,0:04:12.96,Default,,0000,0000,0000,,Vị thần tối cao của sự phi lý Dialogue: 0,0:04:12.96,0:04:14.45,Default,,0000,0000,0000,,đường cong Gauss, Dialogue: 0,0:04:14.45,0:04:21.40,Default,,0000,0000,0000,,bị mắc kẹt trong chiếc hộp trong suốt này, \Ngiống Dream trong truyện "The Sandman". Dialogue: 0,0:04:21.48,0:04:25.46,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã cho mọi người thấy đường cong này, Dialogue: 0,0:04:25.46,0:04:30.69,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đối với sinh viên, tôi luôn giải thích tại sao \Nnó không thể là đường cong khác. Dialogue: 0,0:04:31.13,0:04:34.25,Default,,0000,0000,0000,,và điều này đang chạm đến bí ẩn của vị thần đó, Dialogue: 0,0:04:34.25,0:04:39.22,Default,,0000,0000,0000,,thay thế một sự trùng hợp đẹp đẽ \Nbằng một sự lí giải đẹp đẽ. Dialogue: 0,0:04:39.22,0:04:42.04,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả khoa học đều như thế. Dialogue: 0,0:04:42.04,0:04:47.66,Default,,0000,0000,0000,,Và những lí giải toán học này \Nkhông chỉ dùng để mua vui. Dialogue: 0,0:04:47.66,0:04:51.12,Default,,0000,0000,0000,,Chúng còn thay đổi \Ncách nhìn của chúng ta về thế giới. Dialogue: 0,0:04:51.12,0:04:52.13,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như, Dialogue: 0,0:04:52.13,0:04:53.09,Default,,0000,0000,0000,,Einstein, Dialogue: 0,0:04:53.09,0:04:53.95,Default,,0000,0000,0000,,Perrin, Dialogue: 0,0:04:53.95,0:04:55.08,Default,,0000,0000,0000,,Smoluchowski, Dialogue: 0,0:04:55.09,0:04:58.55,Default,,0000,0000,0000,,họ đều dùng sự phân tích toán học \Ncủa những quỹ đạo ngẫu nhiên Dialogue: 0,0:04:58.98,0:05:01.66,Default,,0000,0000,0000,,và đường cong Gauss Dialogue: 0,0:05:01.66,0:05:06.79,Default,,0000,0000,0000,,để giải thích và chứng minh \Nthế giới của chúng ta cấu tạo bởi nguyên tử. Dialogue: 0,0:05:06.79,0:05:09.52,Default,,0000,0000,0000,,Đó không phải là lần đầu tiên Dialogue: 0,0:05:09.52,0:05:12.71,Default,,0000,0000,0000,,mà toán học đã cách mạng hoá \Ncái nhìn của chúng ta về thế giới. Dialogue: 0,0:05:12.74,0:05:16.12,Default,,0000,0000,0000,,Hơn 2000 năm về trước, Dialogue: 0,0:05:16.12,0:05:18.75,Default,,0000,0000,0000,,vào thời đại của người Hy Lạp cổ đại Dialogue: 0,0:05:19.68,0:05:21.74,Default,,0000,0000,0000,,điều đó đã diễn ra rồi. Dialogue: 0,0:05:22.10,0:05:23.37,Default,,0000,0000,0000,,Ngày đó, Dialogue: 0,0:05:23.49,0:05:26.54,Default,,0000,0000,0000,,chỉ một phần nhỏ của thế giới đã được khám phá, Dialogue: 0,0:05:26.54,0:05:29.72,Default,,0000,0000,0000,,và trái đất được xem như vô tận. Dialogue: 0,0:05:30.05,0:05:31.93,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng Eratosthenes thông thái, Dialogue: 0,0:05:31.93,0:05:34.03,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách sử dụng toán học, Dialogue: 0,0:05:34.03,0:05:39.09,Default,,0000,0000,0000,,đã có thể đo được trái đất \Nvới sự chính xác đến hai phần trăm. Dialogue: 0,0:05:39.65,0:05:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một ví dụ khác. Dialogue: 0,0:05:41.38,0:05:46.46,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1673, Jean Richer đã nhận thấy Dialogue: 0,0:05:46.46,0:05:52.95,Default,,0000,0000,0000,,rằng một con lắc đung đưa \Nhơi chậm hơn ở Cayenne so với ở Paris. Dialogue: 0,0:05:53.74,0:05:58.52,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ từ quan sát này, và nền toán học thông thái, Dialogue: 0,0:05:58.52,0:06:01.70,Default,,0000,0000,0000,,Newton đã đi đến kết luận đúng đắn Dialogue: 0,0:06:01.70,0:06:05.98,Default,,0000,0000,0000,,rằng Trái đất hơi dẹt ở các cực, Dialogue: 0,0:06:06.02,0:06:08.80,Default,,0000,0000,0000,,khoảng 0.3 phần trăm -- Dialogue: 0,0:06:09.19,0:06:13.24,Default,,0000,0000,0000,,nhỏ đến mức bạn không hề nhận thấy \Ntrên hình ảnh thực của trái đất. Dialogue: 0,0:06:13.24,0:06:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Những câu chuyện này cho thấy rằng toán học Dialogue: 0,0:06:18.23,0:06:23.62,Default,,0000,0000,0000,,có thể đưa chúng ta đi xa hơn trực giác của chính mình, Dialogue: 0,0:06:23.62,0:06:27.05,Default,,0000,0000,0000,,đo đạc Trái Đất tưởng chừng vô tận, Dialogue: 0,0:06:27.05,0:06:29.87,Default,,0000,0000,0000,,thấy được những nguyên tử vô hình Dialogue: 0,0:06:29.87,0:06:33.28,Default,,0000,0000,0000,,hay tìm ra sự thay đổi không thể thấy được \Ncủa hình dạng. Dialogue: 0,0:06:33.28,0:06:36.45,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu như có một điều bạn nên mang về nhà\Nsau cuộc nói chuyện này Dialogue: 0,0:06:36.61,0:06:37.48,Default,,0000,0000,0000,,chính là điều này : Dialogue: 0,0:06:37.49,0:06:42.39,Default,,0000,0000,0000,,Toán học cho phép chúng ta vượt xa hơn trực giác Dialogue: 0,0:06:42.39,0:06:47.54,Default,,0000,0000,0000,,và khám phá những vùng đất \Nngoài tầm tay với của chúng ta. Dialogue: 0,0:06:47.91,0:06:50.67,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một ví dụ gần nhất \Nmà tất cả chúng ta đều có liên quan đến: Dialogue: 0,0:06:50.67,0:06:52.87,Default,,0000,0000,0000,,tìm kiếm trên mạng. Dialogue: 0,0:06:53.59,0:06:55.38,Default,,0000,0000,0000,,Hệ thống World Wide Web, Dialogue: 0,0:06:55.38,0:06:57.81,Default,,0000,0000,0000,,hơn một tỉ trang web -- Dialogue: 0,0:06:57.84,0:06:59.74,Default,,0000,0000,0000,,bạn có muốn vào hết tất cả ? Dialogue: 0,0:06:59.74,0:07:01.58,Default,,0000,0000,0000,,Công nghệ điện toán có thể giúp, Dialogue: 0,0:07:01.58,0:07:04.89,Default,,0000,0000,0000,,thế nhưng chúng sẽ vô dụng \Nnếu không có mô hình toán học Dialogue: 0,0:07:04.90,0:07:07.92,Default,,0000,0000,0000,,đề tìm những thông tin ẩn giấu \Ntrong dữ liệu. Dialogue: 0,0:07:07.92,0:07:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ hãy giải quyết một vấn đề nhỏ. Dialogue: 0,0:07:11.78,0:07:15.74,Default,,0000,0000,0000,,Tưởng tượng rằng bạn là một thám tử \Nđang điều tra một vụ án, Dialogue: 0,0:07:15.84,0:07:19.57,Default,,0000,0000,0000,,và có rất nhiều người chứng kiến sự việc. Dialogue: 0,0:07:19.59,0:07:21.89,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ muốn thẩm vấn ai đầu tiên ? Dialogue: 0,0:07:22.86,0:07:24.61,Default,,0000,0000,0000,,Câu trả lời dễ nhận thấy là : Dialogue: 0,0:07:24.61,0:07:26.21,Default,,0000,0000,0000,,nhân chứng chính. Dialogue: 0,0:07:26.22,0:07:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Bạn thấy đấy, Dialogue: 0,0:07:28.17,0:07:32.71,Default,,0000,0000,0000,,cứ cho rằng người số bảy Dialogue: 0,0:07:32.71,0:07:33.59,Default,,0000,0000,0000,,kể cho bạn một câu chuyện Dialogue: 0,0:07:33.59,0:07:35.99,Default,,0000,0000,0000,,nhưng khi bạn hỏi anh ấy biết câu chuyện ấy từ đâu Dialogue: 0,0:07:35.99,0:07:38.94,Default,,0000,0000,0000,,thì anh ta lại chỉ người số 3. Dialogue: 0,0:07:38.94,0:07:40.55,Default,,0000,0000,0000,,Và có thể người số 3, Dialogue: 0,0:07:40.55,0:07:44.08,Default,,0000,0000,0000,,cũng sẽ chỉ người số 1 là nguồn tin chính. Dialogue: 0,0:07:44.10,0:07:46.36,Default,,0000,0000,0000,,Vậy người số 1 là nhân chứng chính, Dialogue: 0,0:07:46.36,0:07:49.66,Default,,0000,0000,0000,,cho nên tôi muốn thẩm vấn anh ta trước tiên. Dialogue: 0,0:07:49.66,0:07:51.22,Default,,0000,0000,0000,,Và từ sơ đồ, Dialogue: 0,0:07:51.22,0:07:54.67,Default,,0000,0000,0000,,ta cũng thấy rằng người thứ 4 cũng là nhân chứng chính. Dialogue: 0,0:07:54.67,0:07:57.30,Default,,0000,0000,0000,,và có thể tôi cũng muốn thẩm vấn anh ta trước tiên, Dialogue: 0,0:07:57.30,0:08:00.40,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì có nhiều người chỉ về anh ấy. Dialogue: 0,0:08:00.40,0:08:02.97,Default,,0000,0000,0000,,Được rồi, chuyện đó có vẻ dễ, Dialogue: 0,0:08:02.97,0:08:08.48,Default,,0000,0000,0000,,nhưng bây giờ nếu bạn có hàng tá nhân chứng ? Dialogue: 0,0:08:08.49,0:08:10.94,Default,,0000,0000,0000,,Và sơ đồ này, Dialogue: 0,0:08:10.94,0:08:15.90,Default,,0000,0000,0000,,Tôi có thể xem đây là tất cả những nhân chứng \Ntrong một vụ án phức tạp, Dialogue: 0,0:08:15.92,0:08:19.60,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó cũng có thể chỉ là các trang web liên kết với nhau, Dialogue: 0,0:08:19.60,0:08:23.04,Default,,0000,0000,0000,,tham chiếu nội dung của nhau. Dialogue: 0,0:08:23.04,0:08:25.65,Default,,0000,0000,0000,,Những web nào là xác thực nhất? Dialogue: 0,0:08:25.66,0:08:27.77,Default,,0000,0000,0000,,Không rõ ràng cho lắm. Dialogue: 0,0:08:27.77,0:08:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Hãy truy cập vào PageRank, Dialogue: 0,0:08:29.78,0:08:32.59,Default,,0000,0000,0000,,một trong những nền tảng ban đầu của Google. Dialogue: 0,0:08:32.59,0:08:38.13,Default,,0000,0000,0000,,Thuật toán này sử dụng \Nquy luật ngẫu nhiên của toán học Dialogue: 0,0:08:38.13,0:08:41.90,Default,,0000,0000,0000,,để tự động xác định \Nnhững web thích đáng nhất, Dialogue: 0,0:08:41.90,0:08:46.85,Default,,0000,0000,0000,,giống như cách mà chúng ta dùng sự ngẫu nhiên \Ntrong mô hình thí nghiệm của Galton. Dialogue: 0,0:08:47.15,0:08:49.68,Default,,0000,0000,0000,,Cho nên hãy đưa vào sơ đồ này Dialogue: 0,0:08:49.68,0:08:52.47,Default,,0000,0000,0000,,một số những viên bi kỹ thuật số nhỏ Dialogue: 0,0:08:52.47,0:08:56.42,Default,,0000,0000,0000,,và để chúng di chuyển một cách ngẫu nhiên qua đồ thị. Dialogue: 0,0:08:56.42,0:08:58.27,Default,,0000,0000,0000,,Cứ mỗi lần chúng đến một vị trí, Dialogue: 0,0:08:58.27,0:09:02.14,Default,,0000,0000,0000,,chúng sẽ đi đến vị trí tiếp theo \Nthông qua một vài đường dẫn ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:09:02.14,0:09:04.40,Default,,0000,0000,0000,,Và lặp lại lần nữa, lần nữa, lần nữa. Dialogue: 0,0:09:04.40,0:09:06.33,Default,,0000,0000,0000,,và với các cột nhỏ cao dần lên Dialogue: 0,0:09:06.33,0:09:08.36,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta sẽ có được số liệu \Nvề số lần mỗi trang web được truy cập Dialogue: 0,0:09:08.36,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,nhờ những viên bi kỹ thuật số này. Dialogue: 0,0:09:12.01,0:09:13.41,Default,,0000,0000,0000,,Bắt đầu nào. Dialogue: 0,0:09:13.41,0:09:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Sự ngẫu nhiên, sự ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:09:15.54,0:09:17.86,Default,,0000,0000,0000,,Và dần dần, Dialogue: 0,0:09:17.86,0:09:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Hãy để cho chúng hoàn toàn ngẫu nhiên\Nđể tăng niềm vui. Dialogue: 0,0:09:21.48,0:09:23.81,Default,,0000,0000,0000,,Và hãy nhìn đây: Dialogue: 0,0:09:23.81,0:09:27.30,Default,,0000,0000,0000,,từ sự hỗn loạn sẽ xuất hiện giải pháp. Dialogue: 0,0:09:27.30,0:09:30.73,Default,,0000,0000,0000,,Những cột cao nhất tương ứng với những trang web Dialogue: 0,0:09:30.73,0:09:33.77,Default,,0000,0000,0000,,một cách nào đó liên kết tốt hơn những trang khác, Dialogue: 0,0:09:33.77,0:09:35.51,Default,,0000,0000,0000,,và được chuyển hướng đến nhiều hơn những trang khác. Dialogue: 0,0:09:35.51,0:09:37.60,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng ta có thể thấy rõ ràng rằng Dialogue: 0,0:09:37.60,0:09:40.78,Default,,0000,0000,0000,,đâu là trang web \Nchúng ta muốn truy cập đầu tiên. Dialogue: 0,0:09:40.83,0:09:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Một lần nữa, Dialogue: 0,0:09:42.60,0:09:45.30,Default,,0000,0000,0000,,giải pháp đã phát sinh từ sự ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:09:45.30,0:09:47.54,Default,,0000,0000,0000,,Tất nhiên, từ thời điểm đó, Dialogue: 0,0:09:47.54,0:09:51.20,Default,,0000,0000,0000,,Google đã có nhiều thuật toán phức tạp hơn, Dialogue: 0,0:09:51.20,0:09:54.25,Default,,0000,0000,0000,,nhưng như vầy là đã đẹp rồi. Dialogue: 0,0:09:54.35,0:09:55.58,Default,,0000,0000,0000,,Và còn nữa, Dialogue: 0,0:09:55.58,0:09:58.81,Default,,0000,0000,0000,,đây chỉ là một vấn đề trong hàng triệu. Dialogue: 0,0:09:58.81,0:10:01.26,Default,,0000,0000,0000,,với sự ra đời của lĩnh vực kĩ thuật số, Dialogue: 0,0:10:01.26,0:10:05.54,Default,,0000,0000,0000,,ngày càng nhiều vấn đề được giải quyết \Nbằng phân tích toán học, Dialogue: 0,0:10:05.54,0:10:10.47,Default,,0000,0000,0000,,khiến cho công việc của nhà toán học \Ntrở nên ngày càng có ích hơn, Dialogue: 0,0:10:10.47,0:10:14.20,Default,,0000,0000,0000,,đến mức một vài năm trước, Dialogue: 0,0:10:14.20,0:10:17.71,Default,,0000,0000,0000,,công việc đó được xếp thứ hạng đầu tiên \Ntrong hàng trăm công việc Dialogue: 0,0:10:17.71,0:10:21.33,Default,,0000,0000,0000,,trong một nghiên cứu về\Nnhững công việc tốt nhất và tệ nhất Dialogue: 0,0:10:21.33,0:10:24.76,Default,,0000,0000,0000,,được công bố bởi \NWall Street Journal năm 2009. Dialogue: 0,0:10:24.76,0:10:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Nhà toán học -- Dialogue: 0,0:10:26.40,0:10:29.56,Default,,0000,0000,0000,,công việc tốt nhất trên thế giới. Dialogue: 0,0:10:29.79,0:10:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Đó là bởi vì các ứng dụng của toán: Dialogue: 0,0:10:33.02,0:10:34.92,Default,,0000,0000,0000,,lí thuyết truyền thông, Dialogue: 0,0:10:34.92,0:10:36.47,Default,,0000,0000,0000,,lý thuyết thông tin, Dialogue: 0,0:10:36.47,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,lý thuyết trò chơi, Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:39.45,Default,,0000,0000,0000,,cảm biến nén, Dialogue: 0,0:10:39.45,0:10:41.05,Default,,0000,0000,0000,,học máy (trí tuệ nhân tạo), Dialogue: 0,0:10:41.05,0:10:42.46,Default,,0000,0000,0000,,phân tích đồ thị, Dialogue: 0,0:10:42.46,0:10:44.03,Default,,0000,0000,0000,,phân tích điều hoà, Dialogue: 0,0:10:44.03,0:10:46.72,Default,,0000,0000,0000,,và tại sao không phải là quá trình ngẫu nhiên, Dialogue: 0,0:10:46.72,0:10:48.83,Default,,0000,0000,0000,,lập trình tuyến tính, Dialogue: 0,0:10:48.83,0:10:50.53,Default,,0000,0000,0000,,hoặc mô phỏng chất lỏng ? Dialogue: 0,0:10:50.53,0:10:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi lĩnh vực trên đều có \Nnhững ứng dụng công nghiệp khổng lồ. Dialogue: 0,0:10:54.98,0:10:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Và thông qua chúng, Dialogue: 0,0:10:55.90,0:10:58.57,Default,,0000,0000,0000,,ta có thể kiếm nhiều tiền từ toán học. Dialogue: 0,0:10:58.57,0:11:00.95,Default,,0000,0000,0000,,và hãy để tôi khẳng định Dialogue: 0,0:11:00.95,0:11:03.81,Default,,0000,0000,0000,,rằng nhắc đến việc dùng toán học tạo ra tiền, Dialogue: 0,0:11:03.81,0:11:07.38,Default,,0000,0000,0000,,người Mĩ từ lâu đã trở thành vô địch thế giới, Dialogue: 0,0:11:07.38,0:11:12.34,Default,,0000,0000,0000,,với những tỉ phú tiêu biểu, thông thái, \Nvà những công ti khổng lồ tuyệt vời, Dialogue: 0,0:11:12.53,0:11:17.02,Default,,0000,0000,0000,,sau cùng, tất cả đều dựa vào những thuật toán tốt. Dialogue: 0,0:11:17.02,0:11:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ với tất cả sự hoàn mĩ, hữu dụng và giàu có này, Dialogue: 0,0:11:20.66,0:11:24.20,Default,,0000,0000,0000,,toán học quả thật rất thu hút. Dialogue: 0,0:11:24.20,0:11:26.24,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bạn có nghĩ rằng Dialogue: 0,0:11:26.24,0:11:30.63,Default,,0000,0000,0000,,cuộc sống của một nhà nghiên cứu toán học \Nlà dễ dàng ? Dialogue: 0,0:11:30.63,0:11:33.81,Default,,0000,0000,0000,,Nó luôn đầy sự hỗn tạp, Dialogue: 0,0:11:33.81,0:11:36.24,Default,,0000,0000,0000,,sự thất vọng, Dialogue: 0,0:11:36.24,0:11:39.19,Default,,0000,0000,0000,,và những cuộc chiến vô vọng \Ntìm kiếm sự hiểu biết. Dialogue: 0,0:11:40.06,0:11:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Để tôi cho bạn thấy Dialogue: 0,0:11:41.84,0:11:46.57,Default,,0000,0000,0000,,một trong những ngày tiêu biểu của tôi,\Nmột nhà toán học Dialogue: 0,0:11:46.57,0:11:47.94,Default,,0000,0000,0000,,hay tôi nên nói là Dialogue: 0,0:11:47.94,0:11:50.01,Default,,0000,0000,0000,,một trong những đêm tiêu biểu. Dialogue: 0,0:11:50.01,0:11:51.31,Default,,0000,0000,0000,,Vào thời điểm đó, Dialogue: 0,0:11:51.32,0:11:54.20,Default,,0000,0000,0000,,tôi đang ở tại \NViện nghiên cứu Cao Cấp ở Princeton Dialogue: 0,0:11:54.20,0:11:57.11,Default,,0000,0000,0000,,nơi là nhà của Albert Einstein \Ntrong nhiều năm Dialogue: 0,0:11:57.11,0:12:02.18,Default,,0000,0000,0000,,và được cho là một trọng những thánh đường \Ncủa nghiên cứu toán học trên thế giới. Dialogue: 0,0:12:02.68,0:12:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Và trong đêm đó tôi đang làm việc\Nvới một chứng minh khó Dialogue: 0,0:12:07.48,0:12:08.44,Default,,0000,0000,0000,,mà vẫn chưa được hoàn thành. Dialogue: 0,0:12:08.44,0:12:11.49,Default,,0000,0000,0000,,Chứng minh về Dialogue: 0,0:12:11.66,0:12:15.18,Default,,0000,0000,0000,,tính chất về sự ổn định nghịch lí \Ncủa plasmas, Dialogue: 0,0:12:15.18,0:12:17.93,Default,,0000,0000,0000,,một đám mây electrons. Dialogue: 0,0:12:17.99,0:12:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Trong thế giới hoàn hảo của plasma, Dialogue: 0,0:12:21.08,0:12:22.93,Default,,0000,0000,0000,,không có sự va chạm Dialogue: 0,0:12:22.93,0:12:26.57,Default,,0000,0000,0000,,và không có sự ma sát để tạo nên sự ổn định \Nnhư chúng ta thường làm. Dialogue: 0,0:12:26.57,0:12:27.50,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, Dialogue: 0,0:12:27.50,0:12:30.98,Default,,0000,0000,0000,,nếu bạn xáo trộn nhẹ \Ntrạng thái cân bằng của plasma, Dialogue: 0,0:12:30.98,0:12:34.43,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy rằng các lá chắn điện Dialogue: 0,0:12:34.43,0:12:36.08,Default,,0000,0000,0000,,sẽ tự động biến mất, Dialogue: 0,0:12:36.08,0:12:38.30,Default,,0000,0000,0000,,hoặc bị kiềm hãm lại, Dialogue: 0,0:12:38.30,0:12:41.56,Default,,0000,0000,0000,,như thể bởi một lực kì bí nào đó. Dialogue: 0,0:12:41.56,0:12:44.35,Default,,0000,0000,0000,,Hiệu ứng nghịch lí này, Dialogue: 0,0:12:44.36,0:12:46.95,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là Landau giảm xóc Dialogue: 0,0:12:46.95,0:12:49.37,Default,,0000,0000,0000,,là một trong những điều quan trọng nhất \Ncủa vật lí plasma, Dialogue: 0,0:12:49.37,0:12:51.96,Default,,0000,0000,0000,,và nó đã được khám phá \Nbằng những ý tưởng toán học. Dialogue: 0,0:12:52.61,0:12:53.85,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, Dialogue: 0,0:12:54.04,0:12:58.49,Default,,0000,0000,0000,,vẫn còn thiếu sự hiểu biết toàn diện \Nvề mặt toán học của hiện tượng này Dialogue: 0,0:12:58.49,0:13:02.74,Default,,0000,0000,0000,,và cùng với cựu học sinh và cộng sự của tôi \NClément Mouhot, Dialogue: 0,0:13:02.74,0:13:04.73,Default,,0000,0000,0000,,ở Paris vào lúc đó, Dialogue: 0,0:13:04.73,0:13:09.16,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đã nghiên cứu hàng tháng trời \Nđể chứng minh điều này. Dialogue: 0,0:13:09.16,0:13:10.58,Default,,0000,0000,0000,,Thật ra, Dialogue: 0,0:13:10.58,0:13:16.06,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã vô tình công bố rằng chúng tôi có thể giải quyết nó. Dialogue: 0,0:13:16.06,0:13:17.76,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng sự thật là, Dialogue: 0,0:13:17.76,0:13:19.84,Default,,0000,0000,0000,,Chứng minh đó không đúng. Dialogue: 0,0:13:20.01,0:13:24.52,Default,,0000,0000,0000,,Bất chấp hơn 100 trang giấy \Nvề những lập luận toán học phức tạp, Dialogue: 0,0:13:24.52,0:13:26.30,Default,,0000,0000,0000,,và hàng tá khám phá, Dialogue: 0,0:13:26.30,0:13:28.01,Default,,0000,0000,0000,,và sự tính toán khổng lồ, Dialogue: 0,0:13:28.01,0:13:29.44,Default,,0000,0000,0000,,nó vẫn không đúng. Dialogue: 0,0:13:29.44,0:13:31.33,Default,,0000,0000,0000,,Và vào một đêm ở Princeton, Dialogue: 0,0:13:31.33,0:13:35.43,Default,,0000,0000,0000,,một lỗ hỗng cụ thể trong một chuỗi lập luận \Nđã làm tôi muốn nổ tung. Dialogue: 0,0:13:35.43,0:13:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã từng dành tất cả \Nnăng lượng, kinh nghiệm và mưu mẹo của mình Dialogue: 0,0:13:40.34,0:13:42.51,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vẫn không được. Dialogue: 0,0:13:42.51,0:13:46.52,Default,,0000,0000,0000,,1 giờ sáng, 2 giờ sáng, 3 giờ sáng.., Dialogue: 0,0:13:46.52,0:13:47.87,Default,,0000,0000,0000,,không được. Dialogue: 0,0:13:48.44,0:13:52.24,Default,,0000,0000,0000,,Khoảng 4 giờ sáng, \Ntôi đi ngủ với tinh thần kiệt quệ. Dialogue: 0,0:13:52.24,0:13:56.65,Default,,0000,0000,0000,,Và rồi một vài giờ sau, Dialogue: 0,0:13:56.65,0:13:58.54,Default,,0000,0000,0000,,tôi thức dậy, Dialogue: 0,0:13:58.56,0:14:01.09,Default,,0000,0000,0000,,"Ôi, đã đến giờ đưa lũ trẻ tới trường --" Dialogue: 0,0:14:01.09,0:14:01.54,Default,,0000,0000,0000,,Cái gì đây ? Dialogue: 0,0:14:01.54,0:14:04.48,Default,,0000,0000,0000,,Có một giọng nói trong đầu tôi, tôi thề đấy. Dialogue: 0,0:14:04.61,0:14:07.03,Default,,0000,0000,0000,,"Đem phần tử thứ hai sang phía bên kia, Dialogue: 0,0:14:07.03,0:14:08.78,Default,,0000,0000,0000,,Chuyển đổi và nghịch đảo Fourier trong L2" Dialogue: 0,0:14:08.78,0:14:09.78,Default,,0000,0000,0000,,(khán giả cười) Dialogue: 0,0:14:09.80,0:14:10.74,Default,,0000,0000,0000,,Khỉ thật Dialogue: 0,0:14:11.47,0:14:15.61,Default,,0000,0000,0000,,đó là nơi đáp án bắt đầu! Dialogue: 0,0:14:15.76,0:14:16.72,Default,,0000,0000,0000,,Bạn thấy đấy, Dialogue: 0,0:14:16.74,0:14:19.22,Default,,0000,0000,0000,,Tôi tưởng rằng tôi đã nghĩ ngơi Dialogue: 0,0:14:19.22,0:14:22.99,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thật ra bộ não của tôi \Nvẫn tiếp tục hoạt động. Dialogue: 0,0:14:22.99,0:14:24.82,Default,,0000,0000,0000,,Trong những khoảnh khắc đó, Dialogue: 0,0:14:24.82,0:14:28.11,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ không nghĩ đến sự nghiệp \Nhay đồng nghiệp của bạn, Dialogue: 0,0:14:28.11,0:14:31.26,Default,,0000,0000,0000,,mà chỉ hoàn toàn là một trận chiến \Ngiữa vấn đề và bạn. Dialogue: 0,0:14:31.33,0:14:33.20,Default,,0000,0000,0000,,Có thể nói rằng Dialogue: 0,0:14:33.26,0:14:37.14,Default,,0000,0000,0000,,không có hại gì nếu bạn được thăng chức \Nvì bạn đã làm việc chăm chỉ. Dialogue: 0,0:14:37.14,0:14:43.15,Default,,0000,0000,0000,,và sau khi chúng tôi hoàn thành quá trình phân tích Landau giảm xóc, Dialogue: 0,0:14:43.15,0:14:44.61,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã may mắn Dialogue: 0,0:14:44.61,0:14:48.25,Default,,0000,0000,0000,,nhận được huy chương Fields \Nmà tôi hằng khao khát Dialogue: 0,0:14:48.25,0:14:50.82,Default,,0000,0000,0000,,từ tay của vị tổng thống Ấn Độ, Dialogue: 0,0:14:50.82,0:14:54.38,Default,,0000,0000,0000,,ở Hyderabad vào ngày 19 tháng Tám, 2010 -- Dialogue: 0,0:14:54.38,0:14:58.69,Default,,0000,0000,0000,,một vinh dự mà những nhà toán học \Nkhông bao giờ dám mơ đến Dialogue: 0,0:14:58.69,0:15:01.90,Default,,0000,0000,0000,,một ngày mà tôi sẽ luôn nhớ \Ntrong suốt cuộc đời mình. Dialogue: 0,0:15:01.90,0:15:03.82,Default,,0000,0000,0000,,Bạn nghĩ sao , Dialogue: 0,0:15:03.82,0:15:06.02,Default,,0000,0000,0000,,trong những dịp như thế ? Dialogue: 0,0:15:06.02,0:15:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Tự hào, đúng chứ ? Dialogue: 0,0:15:07.18,0:15:11.61,Default,,0000,0000,0000,,và biết ơn những cộng tác viên \Nđã giúp tôi thực hiện điều này. Dialogue: 0,0:15:11.61,0:15:14.61,Default,,0000,0000,0000,,Và bởi vì nó là một hành trình chung, Dialogue: 0,0:15:14.61,0:15:19.80,Default,,0000,0000,0000,,bạn cần phải chia sẻ nó, \Nkhông chỉ với những cộng tác viên. Dialogue: 0,0:15:19.80,0:15:24.83,Default,,0000,0000,0000,,Tôi tin rằng mọi người đều trân trọng \Nsự rộn ràng của những nghiên cứu toán học, Dialogue: 0,0:15:24.83,0:15:29.63,Default,,0000,0000,0000,,và chia sẻ những câu chuyện đầy nhiệt huyết\Ncủa con người và ý tưởng đằng sau chúng Dialogue: 0,0:15:29.83,0:15:34.56,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã làm việc với nhân viên của mình\Ntại viện Henri Poincaré, Dialogue: 0,0:15:35.17,0:15:40.28,Default,,0000,0000,0000,,cùng với những cộng sự và những \N"nghệ sĩ" truyền thông toán học trên toàn thế giới, Dialogue: 0,0:15:40.28,0:15:45.53,Default,,0000,0000,0000,,để chúng tôi có thể tự mình lập nên \Nmột viện bảo tàng toán học tại đó. Dialogue: 0,0:15:46.07,0:15:49.01,Default,,0000,0000,0000,,Cho nên trong một vài năm nữa, Dialogue: 0,0:15:49.01,0:15:50.79,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn đến Paris, Dialogue: 0,0:15:50.79,0:15:55.72,Default,,0000,0000,0000,,sau khi đã nếm thử \Nbánh mì baguette và macaron giòn ngon tuyệt, Dialogue: 0,0:15:56.06,0:15:59.76,Default,,0000,0000,0000,,hãy đến gặp chúng tôi tại viện Henri Poincaré, Dialogue: 0,0:15:59.76,0:16:02.54,Default,,0000,0000,0000,,và chia sẻ những giấc mơ toán học của bạn. Dialogue: 0,0:16:02.54,0:16:03.09,Default,,0000,0000,0000,,Xin cảm ơn. Dialogue: 0,0:16:03.09,0:16:10.57,Default,,0000,0000,0000,,(vỗ tay)