WEBVTT

00:00:01.150 --> 00:00:04.285
Tresnak egitea eta jendearekin
partekatzea gustuko dut.

00:00:05.118 --> 00:00:06.532
Gogoratzen naiz gaztetan,

00:00:06.532 --> 00:00:09.559
nire lehen erreminta mikroskopio bat zela,

00:00:09.559 --> 00:00:13.521
nire anaiari betaurrekoetatik
lapurtutako lenteekin egina.

00:00:14.289 --> 00:00:15.670
Berak ez zuen gustuko.

00:00:15.670 --> 00:00:18.294
Baina baliteke
momentu horren ondorioz,

00:00:18.294 --> 00:00:19.471
30 urte geroago,

00:00:19.471 --> 00:00:21.359
oraindik mikroskopioak egiten ditut.

00:00:22.359 --> 00:00:25.658
Eta horrelako momentuak
izateko sortzen ditut.

NOTE Paragraph

00:00:27.559 --> 00:00:30.003
(Bideoa)
Neska: Gauza beltzak ditut ilean.

NOTE Paragraph

00:00:30.003 --> 00:00:32.278
Manu Prakash: Hau Bay Area-ko
eskola bat da.

NOTE Paragraph

00:00:32.840 --> 00:00:37.328
(Bideoa) MP: Bizi dugun munduak gure
irudimena ordezten du,

00:00:37.328 --> 00:00:39.319
gauzen funtzionamenduari dagokionez.

NOTE Paragraph

00:00:39.319 --> 00:00:41.770
(Bideoa) Mutila: Jainkoa!

NOTE Paragraph

00:00:43.363 --> 00:00:46.125
"Ados... Jainkoa!"

00:00:46.621 --> 00:00:49.622
Ez nintzen konturatu hau hain
esaldi unibertsala izango zenik.

NOTE Paragraph

00:00:50.893 --> 00:00:56.237
Azken bi urteetan, nire laborategian,
50 000 Foldscope egin genituen

00:00:56.237 --> 00:00:58.941
eta munduko 130 herrialdetara bidali

00:00:58.941 --> 00:01:01.757
inolako kosturik gabe bidaltzen
genien umeentzat.

00:01:02.238 --> 00:01:03.505
Urte honetan soilik,

00:01:03.505 --> 00:01:05.457
gure komunitatearen laguntzarekin,

00:01:05.457 --> 00:01:08.025
milioi bat mikroskopio bidaltzeko
asmotan gabiltza,

00:01:08.025 --> 00:01:09.527
mundu guztiko umeen artean.

00:01:09.804 --> 00:01:11.628
Zer egiten du honek?

00:01:11.628 --> 00:01:15.384
Jende motibatu eta inspiraturen
komunitatea sortzen du,

00:01:15.384 --> 00:01:17.104
ikasten eta irakasten
beraien artean,

00:01:17.104 --> 00:01:21.028
Kenya-tik hasi Kampala-ra
Kathmandu-ra edo Kansas-era.

NOTE Paragraph

00:01:21.028 --> 00:01:25.401
Eta honen ezaugarri miresgarria
komunitate sentsazioa da.

00:01:25.401 --> 00:01:27.287
Nikaraguan ume bat dago

00:01:27.287 --> 00:01:30.925
besteak irakasten nola identifika
dezaketen ea eltxo batek dengea duen

00:01:30.925 --> 00:01:33.947
larba mikroskopioan aztertuz.

00:01:33.947 --> 00:01:36.519
Farmazialari batek bide
berri bat sortu zuen

00:01:36.519 --> 00:01:38.762
medicamentu faltsuak detektatzeko edonon.

00:01:39.402 --> 00:01:41.485
Eta neska batek pentsatu zuen:

00:01:41.485 --> 00:01:43.207
"Nola funtzionatzen du disdirak?",

00:01:43.207 --> 00:01:46.926
eta aztertu zuen formazio
kristalinoak distiran.

00:01:47.693 --> 00:01:49.342
Badago mediku argentinar bat

00:01:49.342 --> 00:01:53.628
saiatzen ari dena tresna honekin
minbizia zerbikala aztertzeko.

00:01:53.628 --> 00:01:57.390
Eta hainbat arkakuso mota aurkitu ziren

00:01:57.390 --> 00:02:02.166
nire hankako orpoan zegoen
zentimetro bateko zuloan.

NOTE Paragraph

00:02:03.321 --> 00:02:07.578
Baliteke zu gauza ezohiko guzti
hauen inguruan pentsatzen egotea.

00:02:07.975 --> 00:02:10.105
Baina modu bat dago erotasun honetarako:

00:02:10.105 --> 00:02:12.375
"zientzia urria" deritzot,

00:02:12.871 --> 00:02:16.747
zientziaren esperientzia
partekatzearen idea

00:02:16.747 --> 00:02:18.462
eta ez informazioa soilik.

00:02:18.691 --> 00:02:20.250
Gogoratzearren:

00:02:20.250 --> 00:02:24.897
bilioi bat pertsona daude planeta honetan
ez dutenak inolako azpiegiturarik:

00:02:24.897 --> 00:02:26.535
errepiderik ez,

00:02:26.535 --> 00:02:27.941
elektrizitaterik ez,

00:02:27.941 --> 00:02:29.727
ezta zerbitzu medikurik ez.

00:02:30.830 --> 00:02:35.243
Gainera, planeta honetako
bilioi bat humeek pobrezian bizi dira.

00:02:35.243 --> 00:02:39.537
Baina nola inspiratuko ditugu
hurrengo gizaldiko irtenbide egileak?

00:02:40.054 --> 00:02:42.626
Osasun zerbitzuko zenbait langile
lanean jartzen ditugu

00:02:42.626 --> 00:02:44.978
gaixotasun infekziosoen aurka,

00:02:44.978 --> 00:02:49.435
gu babesteko, ia inolako tresna
edo baliabideekin.

NOTE Paragraph

00:02:50.584 --> 00:02:52.202
Laborategi langiletzat
Stanford-en,

00:02:52.202 --> 00:02:55.927
honi buruz pentsatu nuen
zientzia urriko testuinguru batetik

00:02:55.927 --> 00:02:58.022
irtenbideak aurkitzeko
komunitate horientzat.

00:02:58.022 --> 00:03:03.354
Maiz, diagnosiak elektrizitate gabe
egiteko gai izango garela uste dugu.

00:03:03.816 --> 00:03:06.979
Bi tresna berrien adibideak
azalduko dizkizuet:

00:03:06.979 --> 00:03:08.474
bietako bat Ugandan du hasiera.

00:03:08.751 --> 00:03:10.304
2013an,

00:03:10.304 --> 00:03:14.224
Foldscopes-en bitartez Schistosomiasis-a
detektatzeko landa azterketa batean,

00:03:14.224 --> 00:03:16.416
behaketa txiki bat egin nuen.

00:03:16.956 --> 00:03:19.920
Klinika batean, urrun,
urrutiko leku batean,

00:03:19.920 --> 00:03:23.508
ikusi nuen zentrifugatzaile
bat atearen topetzat erabiliz.

00:03:24.192 --> 00:03:26.607
Literalki, ate topea.

00:03:26.607 --> 00:03:28.357
Galdetu egin nien eta esan zidaten:

00:03:28.357 --> 00:03:30.408
"Oh, egia esan ez dugu elektrizitaterik,

00:03:30.408 --> 00:03:33.937
hortaz zabor zati hau
erabili dezakegu ate tope bezala".

00:03:34.624 --> 00:03:37.350
Zentrifugatzaileak zer diren
ez dakizuenentzat,

00:03:37.350 --> 00:03:40.598
tresna egokienak dira
prozesu sinpleetarako.

00:03:40.598 --> 00:03:43.364
Odola edo gorputz fluidoak
bere osagaietan bana dezakezu

00:03:43.364 --> 00:03:45.824
patogenoak dekektatu
eta identifikatu ahal izateko.

00:03:46.419 --> 00:03:49.277
Baina zentrifugatzaileak handiak
eta garestiak dira,

00:03:49.277 --> 00:03:51.471
gutxi gora behera
$1000 balio dute,

00:03:51.471 --> 00:03:53.501
eta oso zailak
landa eremuetan erabiltzeko.

00:03:53.501 --> 00:03:55.512
Eta, noski, ez dabil elektrizitate gabe.

00:03:55.830 --> 00:03:57.246
Ezaguna egiten zaizue?

00:03:57.246 --> 00:03:59.698
Hortaz, arazoaren konponbidea
pentsatzen hasi ginen,

00:03:59.698 --> 00:04:03.392
jostailutaz pentsatzen hasi nintzen.

NOTE Paragraph

00:04:03.818 --> 00:04:04.982
Orain...

00:04:06.030 --> 00:04:07.812
zenbait dauzkat nirekin hemen.

00:04:07.812 --> 00:04:09.943
Lehenik yo-yo-ekin hasi nintzen,

00:04:09.943 --> 00:04:12.574
baina oso txarra naiz yo-yo-ekin.

00:04:12.923 --> 00:04:14.438
Objektu hauek biratzen dutenez,

00:04:14.438 --> 00:04:17.495
pentsatu genuen ea erabil genezakeen
objetu hauen fisika

00:04:17.495 --> 00:04:19.264
zentrifugatzaileak eraikitzeko.

00:04:21.257 --> 00:04:23.747
Baliteke hau izatea egin
nezakeedan tiro txarrena.

00:04:24.256 --> 00:04:25.953
Baina baliteke konturatu izana,

00:04:25.953 --> 00:04:28.816
jostailuen tokia aztertzen hasten bazara,

00:04:28.816 --> 00:04:31.445
gauza biratzaile hauek frogatu genituen,

00:04:31.445 --> 00:04:35.231
eta gero laborategian
ustekabean sorpresa hau lortu genuen.

NOTE Paragraph

00:04:35.770 --> 00:04:39.280
Ziba, txirrin edo zibota bat da.

00:04:39.280 --> 00:04:41.721
Pare bat soka eta disko txiki bat,

00:04:41.721 --> 00:04:43.928
bultzatzen baduzu, bira egiten du.

00:04:44.350 --> 00:04:46.344
Zuetako zenbaitek jolastu
duzue honekin gaztetan?

00:04:46.344 --> 00:04:48.590
Hau botoi bat soka batean deitua da.

00:04:48.590 --> 00:04:50.226
Ados, baliteke zuetako % 50ak.

00:04:50.226 --> 00:04:53.789
Zuek ez zinenten ohartu objektu txiki hau

00:04:54.145 --> 00:04:58.508
gizadiaren historiaren jostailu
zaharrena dela...

00:04:59.007 --> 00:05:00.676
Duela 5 000 urte objektu honen
erlikiak aurkitu dira

00:05:00.676 --> 00:05:04.375
ezkutuan planeta osoan zehar.

00:05:05.104 --> 00:05:07.069
Orain ironia da,

00:05:07.069 --> 00:05:10.254
ez dugula ulertzen ea
nola lan egiten duten gauza txiki hauek.

00:05:10.254 --> 00:05:12.231
Orduan urduritzen naiz.

NOTE Paragraph

00:05:12.797 --> 00:05:14.878
Orduan, lanera itzuli ginen,

00:05:14.878 --> 00:05:16.692
pare bat ekuazio idatzi genituen.

00:05:17.056 --> 00:05:20.369
Hasieran jartzen duzun bira
hartzen baduzu,

00:05:20.369 --> 00:05:22.497
diskak duen marruskadura,

00:05:22.497 --> 00:05:24.426
eta bira marruskadura soketan,

00:05:24.426 --> 00:05:26.963
matematikoki hau ebazteko gai
izan beharko zinake.

00:05:26.963 --> 00:05:29.771
Hau ez da nire hitzaldiko ekuazio bakarra.

00:05:29.771 --> 00:05:31.651
Matematikako hamar orrialde geroago,

00:05:31.651 --> 00:05:35.784
erantzun analitiko osoa idazteko gai ginen
sistema dinamiko honetan.

00:05:36.388 --> 00:05:39.999
Orduan lortu genuen "Paperfuge"
deitzen duguna.

00:05:39.999 --> 00:05:42.567
Hori Saad Bhamla da nire
doktoretza ikaslea,

00:05:42.567 --> 00:05:44.258
eta "Paperfuge"-ren ko-asmatzaile.

00:05:44.258 --> 00:05:47.647
Ezkerraldean, idatzen ari garen
zentrifugatzaile horiek ikusi dezakezue.

NOTE Paragraph

00:05:47.647 --> 00:05:51.709
Eskuinean ikusten duzuen gauza txiki hori

00:05:52.939 --> 00:05:56.184
disko bat, bi soka eta helduleku bat dira.

00:05:56.184 --> 00:05:57.382
Eta biratzen dudanean,

00:05:57.940 --> 00:05:59.809
eta bultzatu, biraka hasten da.

00:05:59.809 --> 00:06:02.378
Orain, konturatzen zarenean,

00:06:02.950 --> 00:06:04.345
Matematikak egitean,

00:06:05.579 --> 00:06:08.069
objektuaren abiadura kalkulatzean,

00:06:08.069 --> 00:06:12.645
matematikoki, milioi bat bira minutuko
mugitzeko gai izango ginen.

00:06:12.645 --> 00:06:15.042
Orain, nahaste bat dago giza anatomian,

00:06:15.042 --> 00:06:18.141
objetu honen resonantzia frekuentzia
10 Hz-koa delako,

00:06:18.141 --> 00:06:19.969
eta noizbait pianoa jo baldin baduzu,

00:06:19.969 --> 00:06:22.087
ezin dezakezu
2 edo 3 Hz baino gehiago lortu.

00:06:22.087 --> 00:06:25.375
Objektu honekin lortu dugun
abiadura handiena

00:06:25.375 --> 00:06:27.328
ez dira 10 000 bira minutuko,

00:06:27.328 --> 00:06:28.586
ezta 50 000 bira minutuko:

00:06:28.586 --> 00:06:30.905
120 000 bira minutuko esaterako,

00:06:30.905 --> 00:06:33.373
30 000 g-indarren berdina dena.

00:06:33.373 --> 00:06:36.964
Zu bertan itsatsiko bazina eta birak eman,

00:06:36.964 --> 00:06:39.977
biziko zenituen indar motei
buruz pentsako zenuen.

NOTE Paragraph

00:06:40.417 --> 00:06:42.679
Horrelako tresna baten faktoreetako bat

00:06:42.679 --> 00:06:45.215
berarekin diagnosiak egiteko
gai izatea da.

00:06:45.697 --> 00:06:50.001
Hemen, erakustaldi azkar bat
egingo dizuet.

00:06:50.442 --> 00:06:54.037
Orain hatzan ziztada bat egingo dut,

00:06:54.037 --> 00:06:56.336
eta odol tanta bat irtengo da.

00:06:56.336 --> 00:06:58.981
Ez baduzue odola gustuko,
ez duzue zertan begiratu.

00:06:58.981 --> 00:07:00.344
Hemen dago lantzeta bat.

00:07:00.344 --> 00:07:03.348
Lantzeta hauek edonon
lor daitezke, guztiz pasibo.

00:07:03.785 --> 00:07:07.371
Eta gaur gosaldu izan banu...

00:07:10.047 --> 00:07:12.124
ez zuen inolako minik egingo.

00:07:12.124 --> 00:07:15.542
Kapilar txiki bat hartzen dut
odol erorketarekin.

00:07:15.542 --> 00:07:19.225
Orain odol tanta honek erantzunak ditu,
eta horrek interesatzen nau.

00:07:19.720 --> 00:07:22.867
Orain malaria dudan edo ez esan lekidake.

00:07:23.377 --> 00:07:25.233
Kapilar txiki bat hartzen dut,

00:07:25.233 --> 00:07:27.052
eta ikusiko duzue:

00:07:27.888 --> 00:07:30.156
odol pixka bat gehiago jarriko dut.

00:07:32.782 --> 00:07:35.025
Eta nahikoa odol izango da oraingoz.

00:07:35.519 --> 00:07:39.649
Orain, kapilar hau isten dut.

00:07:43.492 --> 00:07:45.772
Eta hau da itxitako lagina.

NOTE Paragraph

00:07:45.772 --> 00:07:47.925
Lagina hartuko dugu,

00:07:47.925 --> 00:07:49.913
eta Paperfuge-an jarriko dugu,

00:07:57.092 --> 00:08:00.480
zinta zati bat hutsune itxi bat egiteko.

00:08:00.975 --> 00:08:03.870
Orduan, orain lagina guztiz itxita dago.

00:08:07.107 --> 00:08:09.400
Eta birak emateko prest dago.

00:08:11.019 --> 00:08:13.060
Bultza eta tiraka ari naiz
objektu honekin.

00:08:13.060 --> 00:08:14.783
Hau beteko dut...

00:08:16.277 --> 00:08:18.560
eta ikusiko duzue objektua
biraka hasten dela.

00:08:18.560 --> 00:08:24.401
Ohiko zentrifugatzaile bat ez bezala,
alderantzizko zentrifugatzaile bat.

00:08:24.401 --> 00:08:26.761
Aurrera eta atzera doa,
aurrera eta atzera...

00:08:27.221 --> 00:08:29.349
Orain kargatzen ari naiz,

00:08:29.349 --> 00:08:31.201
ikusten duzue momentua handitzen dela.

00:08:32.185 --> 00:08:34.797
Eta orain, ez dakit hau entzun 
dezakezuen,

00:08:34.797 --> 00:08:36.360
horrelako 30 segundu,

00:08:36.989 --> 00:08:41.314
eta odol zelulak eta plasma
banatzeko gai izan beharko nintzateke,

00:08:41.938 --> 00:08:44.751
eta odol zelulen
eta plasmaren arteko ratioa.

NOTE Paragraph

00:08:44.751 --> 00:08:46.789
(Txaloak)

NOTE Paragraph

00:08:48.439 --> 00:08:50.774
Dagoeneko, hona begiratzen baduzue,

00:08:52.206 --> 00:08:53.830
eta arreta jartzen baduzue,

00:08:53.830 --> 00:08:56.870
banandutako odol eta plasma bolumenak

00:08:56.870 --> 00:08:58.800
ikus zenitzakete,

00:08:58.800 --> 00:09:02.387
eta ratio honek esaten dit
baliteke anemiko egotea.

NOTE Paragraph

00:09:02.387 --> 00:09:06.868
Honen aspektuetako bat da, Paperfuge mota
desberdin asko sortu genituen.

00:09:06.868 --> 00:09:11.368
Honek malariaren parasituak
identifika ditzake

00:09:11.368 --> 00:09:13.469
pixkat gehiagoz biratuz,

00:09:13.469 --> 00:09:17.059
eta odolean dauden malariaren
parasituak identifika ditzazkegu

00:09:17.059 --> 00:09:20.027
banatu ditzazkegunak zentrifugatzaile
antzeko batekin.

00:09:20.657 --> 00:09:25.161
Honen beste bertsio batek azido
nukleikoak banatzea uzten dit,

00:09:25.161 --> 00:09:28.382
azido nukleikoen testak egin ahal
izateko kanpoan bertan.

00:09:29.573 --> 00:09:33.917
Hemen da beste bertsio bat,
zuntz laginak banatzen uzten nauena,

00:09:33.917 --> 00:09:37.535
eta azkenik, lan egiten
egon garen zerbait berria

00:09:37.535 --> 00:09:42.354
test guzti hauek horrelako objektu batean
elkartu ahal izateko.

00:09:42.354 --> 00:09:46.715
Hortaz, lagin prestaketa eta kimika
objektu berean egin daitekeenean.

NOTE Paragraph

00:09:47.540 --> 00:09:49.740
Hau guztia zoragarria da,

00:09:49.740 --> 00:09:52.051
baina honetaz pentsatzen hasi ginenean,

00:09:52.051 --> 00:09:54.164
tresnak jendearekin partekatu
behar dituzu.

00:09:54.164 --> 00:09:57.570
Eta egin genuen gauzetako bat zen
-- Madagaskar-tik itzuli berri geuden;

00:09:57.570 --> 00:10:00.172
horrelakoak dira malariaren
saio klinikoak --

NOTE Paragraph

00:10:00.172 --> 00:10:01.199
(Barreak)

NOTE Paragraph

00:10:01.199 --> 00:10:03.860
Kafea hartzen zauden bitartean
egin dezakezu.

00:10:03.860 --> 00:10:05.477
Baina garrantzitsuena dena,

00:10:05.477 --> 00:10:09.563
herri hau edozein errepidetatik
bost ordutara dago.

00:10:10.036 --> 00:10:14.599
Gela batean gaude
komunitateko nagusi batekin

00:10:14.599 --> 00:10:15.916
eta osasun langile batekin.

00:10:15.916 --> 00:10:19.657
Benetan hau da lanaren
gehien gustatzen zaidan zatia:

00:10:19.657 --> 00:10:20.839
irri egiten dutela,

00:10:20.839 --> 00:10:24.737
gauza sinple baina indartsuak partekatzeko
mundu osoko jendearen artean.

00:10:25.189 --> 00:10:27.781
Orain, ahaztu egin zait hau zuei esatea,

00:10:27.781 --> 00:10:30.208
guzti horrek 20 zentimo kostatu zait.

NOTE Paragraph

00:10:31.270 --> 00:10:34.392
Ados, utzi geratzen zaidan denboran,

00:10:34.392 --> 00:10:36.482
Berriki gertatutakoaz hitz egingo dizuet,

NOTE Paragraph

00:10:36.482 --> 00:10:37.626
(Barreak)

NOTE Paragraph

00:10:37.626 --> 00:10:39.520
gure laborategian egindako asmakizuna.

00:10:39.520 --> 00:10:40.897
Abuzz du izena.

00:10:41.298 --> 00:10:45.752
Ideia honekin zuek guztiek lagun
diezagukezue eltxoei aurre egiten;

00:10:45.752 --> 00:10:48.043
gure arerioak kontrolatzen
lagun diezagukezue.

00:10:48.043 --> 00:10:51.725
Hauek etsaiak dira malaria, zika,
chikungunya eta dengea sortzen dutelako.

00:10:51.725 --> 00:10:56.383
Baina benetako erronka da ez dakigula
non dauden gure etsaiak.

00:10:56.863 --> 00:10:59.766
Eltxoen lokalekua adierazten duen
mundu mapa ez dago.

00:10:59.766 --> 00:11:02.046
Hortaz pentsatzen hasi ginen.

00:11:02.046 --> 00:11:05.295
3 500 eltxo klase desberdin daude,
eta oso antzekoak dira.

00:11:05.532 --> 00:11:06.995
Batzuk hain antzekoak dira

00:11:06.995 --> 00:11:09.306
entomologo batek
ez dela identifikatzeko gai

00:11:09.306 --> 00:11:10.576
mikroskopioaren laguntzaz.

NOTE Paragraph

00:11:10.576 --> 00:11:12.881
Baina ahulgune bat dute.

00:11:12.881 --> 00:11:16.105
Eltxoak larrukeritan daudenean
hau dirudite.

00:11:16.105 --> 00:11:18.358
Hemen arra emearen atzetik dabil.

00:11:18.358 --> 00:11:22.203
Izatez, hitz egiten ari dira hegoen
mugimenduaren frekuentziarekin,

00:11:22.203 --> 00:11:23.267
(Burrunba)

00:11:23.267 --> 00:11:25.648
eta horrela markak uzten dituzte.

00:11:26.512 --> 00:11:30.016
Konturatu ginen
ohiko mugikor bat erabiliz,

00:11:30.016 --> 00:11:32.161
5 - 10 dolarreko telefonoa...

00:11:32.161 --> 00:11:34.707
zenbatek gogoratzen duzue zer den hau?

NOTE Paragraph

00:11:34.707 --> 00:11:35.791
(Barreak)

NOTE Paragraph

00:11:35.791 --> 00:11:39.952
Eltxoen marka akustikoak
grabatu ditzazkegu.

00:11:39.952 --> 00:11:41.936
Azalduko dizuet nola egin zehatz mehatz.

NOTE Paragraph

00:11:41.936 --> 00:11:43.431
Zenbait eltxo harrapatu ditut.

00:11:43.431 --> 00:11:46.063
Bill [Gates] ez bezala, ez ditut askatuko.

NOTE Paragraph

00:11:46.063 --> 00:11:47.127
(Barreak)

NOTE Paragraph

00:11:47.127 --> 00:11:49.726
Baina nola grabatu azalduko dizuet.

00:11:49.726 --> 00:11:52.192
Egin behar den guztia grabatu
eta gero askatzea da.

00:11:52.192 --> 00:11:53.557
Lehenik saiatu zaitezke...

00:11:53.557 --> 00:11:55.333
esaterako entzun dezaket.

00:11:55.333 --> 00:11:57.811
Eta zure telefonoa ekar dezakezu,
mikrofonoa duena.

00:11:57.811 --> 00:12:01.465
Argi uzten du mikrofonoak oso onak direla,
baita mugikor arruntetan,

00:12:01.465 --> 00:12:03.922
eta graba dezakezu gertuko markaren bat.

00:12:03.922 --> 00:12:06.084
Eta denboraz kanpo nagoenetik,

00:12:06.084 --> 00:12:09.800
atzo egindako grabaketa jarriko dut.

NOTE Paragraph

00:12:09.800 --> 00:12:12.364
(Eltxoen burrunba)

NOTE Paragraph

00:12:12.364 --> 00:12:16.646
Lehen entzun duzuen zarata erakargarri
hori da guztiok maite duzuena.

00:12:18.786 --> 00:12:20.207
Kontextu honetan,

00:12:20.207 --> 00:12:23.445
adierazgarria da hau mugikor
arrunt batekin egin daitekeela,

00:12:23.445 --> 00:12:26.629
eltxoen klaseen mapa bat egitea
ahalbidetzen duena.

00:12:27.517 --> 00:12:29.349
Ireki daitekeen mugikor bat erabiliz

00:12:29.349 --> 00:12:32.351
datu-base akustiko handiena
egitea lortu dugu,

00:12:32.351 --> 00:12:37.153
giza patogenoak garraiatzen dituzten
20 - 25 eltxo motekin.

00:12:37.153 --> 00:12:39.306
Honekin eta makineria ulertuz,

00:12:39.306 --> 00:12:41.114
informazioa edonork igo dezake,

00:12:41.114 --> 00:12:44.186
eta guk identifika ditzakegu
erabili dituzuen eltxoak,

00:12:44.186 --> 00:12:45.484
probabilitatea zehaztuz.

00:12:45.484 --> 00:12:48.823
Hau Abuzz deitzen dugu,
eta norbaitek izena eman nahi badu,

00:12:48.823 --> 00:12:50.065
soilik sartu web-orrian.

NOTE Paragraph

00:12:50.523 --> 00:12:52.165
Utz nazazue zerbaitekin amaitzen,

00:12:52.165 --> 00:12:54.490
oso garrantzitsua dena
eta oso maitea niretzat.

00:12:55.504 --> 00:12:59.451
Ditugun arazoak gaur egungo
erronketako bat da.

00:12:59.451 --> 00:13:02.373
Bilioi pertsona daude munduan
osasun zerbitzurik gabe,

00:13:02.373 --> 00:13:05.522
klima-aldaketa,
biodibertsitate galera, eta abar.

00:13:06.226 --> 00:13:08.866
Eta espero dugu zientziak
erantzuna izatea.

NOTE Paragraph

00:13:09.590 --> 00:13:11.738
Baina antzerki hau uzten duzuen aurretik,

00:13:11.738 --> 00:13:13.516
zerbait prometatu behar duzue.

00:13:13.925 --> 00:13:16.303
Zientzia eskugai egingo dugu,

00:13:17.066 --> 00:13:18.775
ez soilik ordaidu dezaketenentzat,

00:13:18.775 --> 00:13:21.111
ezin dutenen bilioi horrentzat.

00:13:21.641 --> 00:13:25.777
Egin dezagun zientzia
eta zientziar jakinduria giza eskubide.

00:13:27.564 --> 00:13:31.782
Igarotzen duzun kili-kilia
aurkikuntza bat egitean

00:13:31.782 --> 00:13:33.774
beste haur bati pasatzen diozunean,

00:13:34.443 --> 00:13:35.935
ahalbidetzen ari zara

00:13:35.935 --> 00:13:40.367
hurrengo jende taldeak
dituen arazoak konpontzea.

NOTE Paragraph

00:13:40.367 --> 00:13:41.566
Eskerrik asko.

NOTE Paragraph

00:13:41.566 --> 00:13:44.968
(Txaloak)