1
00:00:00,763 --> 00:00:05,737
Şu anda on yıldır
sessiz kalmış bir kadına bakıyorsunuz.

2
00:00:06,175 --> 00:00:08,537
Doğal olarak bu durum değişti ama

3
00:00:09,101 --> 00:00:10,381
sadece kısa bir süre önce.

4
00:00:11,051 --> 00:00:12,629
Birkaç ay önce

5
00:00:12,629 --> 00:00:15,602
ilk büyük halka açık konuşmamı yaptım

6
00:00:15,602 --> 00:00:18,217
Forbes'un 30'un Altında 30 zirvesinde:

7
00:00:18,217 --> 00:00:22,431
1.500 fevkalade insan,
hepsi 30 yaşın altında.

8
00:00:23,101 --> 00:00:25,865
Bu demek oluyor ki, 1998 yılında,

9
00:00:25,865 --> 00:00:29,452
grubun en büyükleri
henüz 14 yaşındaydı,

10
00:00:29,452 --> 00:00:32,299
en küçükleri ise sadece dört.

11
00:00:33,039 --> 00:00:36,628
Beni sadece rap şarkılarından tanıyor

12
00:00:36,628 --> 00:00:38,580
olma olasılıklarıyla dalga geçmiştim.

13
00:00:38,580 --> 00:00:41,727
Evet, rap şarkılarında adım geçiyor.

14
00:00:41,727 --> 00:00:45,424
Neredeyse 40 rap şarkısı. (Kahkaha)

15
00:00:46,614 --> 00:00:50,109
Ama konuşmamı yaptığım gece,
beklenmedik bir şey oldu.

16
00:00:50,109 --> 00:00:56,355
41 yaşındayken, 27 yaşında bir adam
benimle flört etti.

17
00:00:57,155 --> 00:00:59,331
Tuhaf, değil mi?

18
00:01:00,301 --> 00:01:02,914
Çok cezbediciydi
ve benim gururumu okşadı

19
00:01:02,914 --> 00:01:04,687
ve ben onu reddettim.

20
00:01:05,387 --> 00:01:08,331
Beni tavlamak için
ne dedi biliyor musunuz?

21
00:01:09,141 --> 00:01:12,461
Beni tekrar 22 yaşında gibi
hissettirebileceğini söyledi.

22
00:01:12,461 --> 00:01:17,407
(Kahkaha) (Alkış)

23
00:01:18,637 --> 00:01:23,908
O gece sonradan farkettim,
tekrar 22 yaşında olmak istemeyen

24
00:01:23,908 --> 00:01:26,509
tek 40 yaşındaki kişiydim sanırım.

25
00:01:26,509 --> 00:01:29,109
(Kahkaha)

26
00:01:29,109 --> 00:01:32,969
(Alkış)

27
00:01:35,269 --> 00:01:40,294
22 yaşında,
patronuma aşık oldum

28
00:01:40,294 --> 00:01:43,115
ve 24 yaşında,

29
00:01:43,115 --> 00:01:46,547
bunun yıpratıcı sonuçlarını öğrendim.

30
00:01:47,667 --> 00:01:50,848
Burada, 22 yaşında hata yapmamış olan,

31
00:01:50,848 --> 00:01:55,361
ya da pişmanlık duyduğu bir şey
yapmamış olan var mi?

32
00:01:57,151 --> 00:01:59,718
Evet, ben de boyle düşünmüştüm.

33
00:02:00,648 --> 00:02:06,428
Yani tipki benim gibi, 22 yaşında
bazılarınız yanlış bir yola sapmış

34
00:02:06,428 --> 00:02:09,466
ve yanlış bir insana aşık olmuş
olabilirsiniz,

35
00:02:09,466 --> 00:02:11,428
hatta belki de patronunuza.

36
00:02:12,378 --> 00:02:14,973
Yalnız, benim tersime, sizin patronunuz

37
00:02:14,973 --> 00:02:19,052
muhtemelen Amerika Birleşik Devleti'nin
Cumhurbaşkanı değildi.

38
00:02:19,802 --> 00:02:24,098
Tabii ki, hayat süprizlerle dolu.

39
00:02:24,098 --> 00:02:29,021
Hatamı hatirlamadigim
bir gün bile geçmiyor,

40
00:02:29,021 --> 00:02:31,294
ve büyük pişmanlık duyuyorum.

41
00:02:33,404 --> 00:02:40,026
1998'de, imkansiz bir aşkın içine
savrulduktan sonra,

42
00:02:40,026 --> 00:02:45,488
daha önce hiç rastlamadigimiz
siyasi, hukuki ve medyatik bir fırtınanın

43
00:02:45,488 --> 00:02:49,535
tam ortasina suruklendim.

44
00:02:49,535 --> 00:02:51,877
Hatırlarsınız ki, sadece bir kaç sene önce

45
00:02:51,877 --> 00:02:54,879
haberler yalnızca
bir kaç yerden tüketiliyordu:

46
00:02:54,879 --> 00:02:57,551
gazete veya dergi okurken,

47
00:02:57,551 --> 00:02:59,386
radyo dinlerken

48
00:02:59,386 --> 00:03:01,004
veya televizyon izlerken.

49
00:03:01,004 --> 00:03:02,304
Bu kadardı.

50
00:03:02,304 --> 00:03:06,259
Ama benim kaderim bu değildi.

51
00:03:06,259 --> 00:03:09,881
Onun yerine, bu skandal size

52
00:03:09,881 --> 00:03:12,281
dijital devrim tarafindan getirildi.

53
00:03:12,281 --> 00:03:15,988
Bu, istediğimiz her türlü bilgiye
erişebileceğimiz anlamına geliyordu,

54
00:03:15,988 --> 00:03:20,283
ne zaman, nerede istersek.

55
00:03:20,283 --> 00:03:24,973
Ve 1998 Ocak ayında bu haber

56
00:03:24,973 --> 00:03:27,759
internete yayıldı.

57
00:03:27,759 --> 00:03:30,760
Bu, geleneksel haberlerin

58
00:03:30,760 --> 00:03:35,283
önemli bir olay için internet tarafından
ele geçirilmesinin ilk örneğiydi,

59
00:03:35,283 --> 00:03:39,504
bir tıklamayla dünyaya yayıldı.

60
00:03:40,484 --> 00:03:42,922
Bunun benim için kişisel anlamı,

61
00:03:42,922 --> 00:03:48,040
bir gecede, tamamen bir özel kişi
olmaktan çıkıp

62
00:03:48,040 --> 00:03:53,487
dünyaca ayıplanan bir figür
haline gelmem oldu.

63
00:03:53,487 --> 00:03:57,782
Ben, kişisel itibarını küresel bir ölçekte

64
00:03:57,782 --> 00:04:02,338
neredeyse aniden kaybeden ilk vakaydım.

65
00:04:03,588 --> 00:04:05,927
Teknolojinin imkan sağladığı
bu yargılama telaşı

66
00:04:05,927 --> 00:04:10,042
taşlayan sanal çetelere yol açtı.

67
00:04:10,042 --> 00:04:13,101
Evet, bunlar sosyal medyadan önceydi

68
00:04:13,101 --> 00:04:16,653
ama insanlar yine de internette
yorum yapabiliyorlar,

69
00:04:16,653 --> 00:04:22,881
haberleri, ve, tabii ki, zalim şakaları
email ile iletebiliyorlardı.

70
00:04:22,881 --> 00:04:25,970
Haber kaynakları her yere
fotoğraflarımı yapıştırdı

71
00:04:25,970 --> 00:04:29,754
gazetelere ve internet ilanlarına satmak,

72
00:04:29,754 --> 00:04:32,293
ve insanların ilgisini
televizyona odaklamak için.

73
00:04:33,913 --> 00:04:37,462
Mesela, bereli bir fotoğrafımı

74
00:04:37,462 --> 00:04:39,924
hatırlayabiliyor musunuz?

75
00:04:41,224 --> 00:04:44,219
Hata yaptığımı kabul ediyorum,

76
00:04:44,219 --> 00:04:47,087
özellikle o bere konusunda.

77
00:04:48,267 --> 00:04:52,556
Hikayenin kendisinden ziyade
benim mazur kaldığım ilgi ve yargının

78
00:04:52,556 --> 00:04:56,920
eşi benzeri görülmemişti.

79
00:04:56,920 --> 00:05:00,079
Bana sürtük damgası vuruldu,

80
00:05:00,079 --> 00:05:06,627
kaşar, şıllık, fahişe, aptal,

81
00:05:06,627 --> 00:05:09,405
ve, tabii ki, o kadın.

82
00:05:10,455 --> 00:05:13,220
Birçok insan tarafından görülmüş

83
00:05:13,220 --> 00:05:16,608
ama çok azı tarafından tanınmıştım.

84
00:05:16,608 --> 00:05:20,186
Ve anlıyorum, o kadının çok boyutlu

85
00:05:20,186 --> 00:05:22,787
olduğunu unutmak kolaydı,

86
00:05:22,787 --> 00:05:26,161
ve bir zamanlar parçalanmamış
bir ruhu olduğunu.

87
00:05:29,509 --> 00:05:34,385
17 yıl önce bu benim başıma geldiğinde,
bir ismi yoktu.

88
00:05:34,395 --> 00:05:40,424
Şimdi buna sanal zorbalık diyoruz
ve çevrimici taciz.

89
00:05:40,424 --> 00:05:43,921
Bugün, sizinle bazı deneyimlerimi
paylaşmak istiyorum,

90
00:05:43,921 --> 00:05:48,347
kültürel gözlemlerimi nasıl
inşa ettiklerininden ve geçmiş

91
00:05:48,347 --> 00:05:53,195
deneyimlerimin diğerlerinde daha az çileye
sebep olacak bir değişime

92
00:05:53,195 --> 00:05:58,223
yol açabilecekleri umudumdan
bahsetmek istiyorum.

93
00:05:58,223 --> 00:06:03,491
1998'de, hem itibarımı
hem de gururumu kaybettim.

94
00:06:03,491 --> 00:06:06,994
Neredeyse herşeyimi kaybettim,

95
00:06:06,994 --> 00:06:12,914
ve neredeyse hayatımı kaybettim.

96
00:06:12,914 --> 00:06:17,315
Izin verin, sizin için bir resim çizeyim.

97
00:06:17,315 --> 00:06:20,869
Eylül 1998,

98
00:06:20,869 --> 00:06:23,546
ve ben penceresiz bir ofis odasında
oturuyorum.

99
00:06:23,546 --> 00:06:26,622
Bağımsız Danışmanın Oda'sında

100
00:06:26,622 --> 00:06:31,046
uğultulu floresan ışıklar altında

101
00:06:31,046 --> 00:06:34,881
sözde bir arkadaşın bir sene önce

102
00:06:34,881 --> 00:06:38,622
gizlice bantladığı telefon
görüşmelerindeki

103
00:06:38,622 --> 00:06:41,760

kendi sesimi dinliyorum.

104
00:06:41,760 --> 00:06:45,326
Buradayım çünkü
hukuki olarak

105
00:06:45,326 --> 00:06:53,191
kaydedilmiş 20 saatlik konuşmanın tümünü
doğrulamak zorunda bırakıldım.

106
00:06:53,191 --> 00:06:57,184
Geçtiğimiz sekiz ay boyunca,
bu bantların gizemli içerikleri

107
00:06:57,184 --> 00:07:01,131
kafamın üstünde
Demokles'in kılıcı gibi asılmışlardı.

108
00:07:01,131 --> 00:07:05,219
Yani, bir sene önce ne söylediğini
kim hatirlayabilir ki?

109
00:07:05,219 --> 00:07:11,005
Korkmus ve utanç dolu bir şekilde
dinliyorum,

110
00:07:11,005 --> 00:07:15,563
günün olan biteni hakkında
gevezelik etmemi

111
00:07:15,563 --> 00:07:19,425
Cumhurbaşkanı'na ilan-ı aşk etmemi

112
00:07:19,425 --> 00:07:22,806
ve tabii ki kalp kırıklığımı;

113
00:07:22,806 --> 00:07:27,615
bazen hain, bazen kaba, bazen aptal
benliğimi

114
00:07:27,615 --> 00:07:33,263
gaddar, bağışlamaz, görgüsüz oluşumu;

115
00:07:33,263 --> 00:07:36,122
çok derin bir utanç içinde

116
00:07:36,122 --> 00:07:38,801
benim bile tanımadığım
kendimin en kötü versiyonu oluşumu

117
00:07:38,811 --> 00:07:44,535
dinliyorum.

118
00:07:44,535 --> 00:07:48,657
Bir kaç gün sonra, Starr Rapor'u
Kongre'ye veriliyor, ve bütün teyp

119
00:07:48,657 --> 00:07:54,789
ve transkriptler, o çalınan kelimeler,
bunun bir kısmını oluşturuyor.

120
00:07:54,789 --> 00:07:58,960
Insanların transkriptleri okuyabiliyor
olmaları yeterince dehşet verici,

121
00:07:58,960 --> 00:08:01,711
fakat bir kaç hafta sonra,

122
00:08:01,711 --> 00:08:05,008
bu ses bantları televizyonda yayınlanıyor,

123
00:08:05,008 --> 00:08:10,655
ve önemli kısımları
internete veriliyor.

124
00:08:10,655 --> 00:08:15,251
Duyduğum utanç eziyetliydi.

125
00:08:15,251 --> 00:08:20,935
Hayat neredeyse yaşanılamaz
hale geldi.

126
00:08:20,935 --> 00:08:26,048
Bu 1998'de çok sık meydana gelen
bir olay değildi.

127
00:08:26,048 --> 00:08:31,844
Bundan kastım, insanların özel
kelimelerini, hareketlerini

128
00:08:31,844 --> 00:08:34,456
sohbetlerini ya da fotoğraflarını çalmak,

129
00:08:34,456 --> 00:08:37,039
ve sonra bunları yayınlamak --

130
00:08:37,039 --> 00:08:39,478
izinsiz,


131
00:08:39,478 --> 00:08:41,935
içerikten yoksun

132
00:08:41,935 --> 00:08:46,087
ve merhametsizce.

133
00:08:46,087 --> 00:08:49,181
12 yıl ileri sarın. Yıl 2010 ve

134
00:08:49,181 --> 00:08:53,161
şimdi sosyal medya doğdu.

135
00:08:53,161 --> 00:08:58,188
Manzara ne yazık ki benimki gibi
hikayelerle doldu,

136
00:08:58,188 --> 00:09:01,210
Birinin hata yapıp yapmamasıyla alakasız

137
00:09:01,210 --> 00:09:06,918
ve şimdi hem kamuya mal olmuş
hem de özel kişiler için.

138
00:09:06,918 --> 00:09:13,800
Bazıları için sonuçlar ciddi oldu,
son derece ciddi.

139
00:09:13,800 --> 00:09:16,349
Eylül 2010'da

140
00:09:16,349 --> 00:09:19,057
telefonda annemle konuşuyordum.

141
00:09:19,057 --> 00:09:20,924
haberlerdeki

142
00:09:20,924 --> 00:09:23,711
Rutgers Üniversite'si
birinci sinifta,

143
00:09:23,711 --> 00:09:26,663
Tyler Clementi adında
bir gençten bahsediyorduk.

144
00:09:26,663 --> 00:09:29,796
Tatlı, duygusal, yaratıcı Tyler

145
00:09:29,796 --> 00:09:32,184
oda arkadaşı tarafından
başka bir adamla beraber olurken

146
00:09:32,184 --> 00:09:36,833
.gizlice videoya alınmış.

147
00:09:36,833 --> 00:09:39,256
Çevrimiçi dünya
bu olayı duyunca,

148
00:09:39,256 --> 00:09:44,084
alaylar ve sanal zorbalık ateşlendi.

149
00:09:44,084 --> 00:09:45,999
Bir kaç gün sonra,

150
00:09:45,999 --> 00:09:49,708
Tyler George Washington Köprü'sünden

151
00:09:49,708 --> 00:09:51,254
ölümüne atladı.

152
00:09:51,254 --> 00:09:55,637
18 yaşındaydı.

153
00:09:55,637 --> 00:10:00,354
Annem, Tyler ve ailesinin 


154
00:10:00,354 --> 00:10:02,897
başına gelenler sonucunda çok telaşlanmış
ve azap çekmişti.

155
00:10:02,897 --> 00:10:06,572
Öyle ki, nedenini pek anlayamamıştım,

156
00:10:06,572 --> 00:10:08,940
ve zamanla farkettim ki

157
00:10:08,940 --> 00:10:11,920
o 1998'i tekrar yaşıyordu,

158
00:10:11,920 --> 00:10:18,821
başucuma oturup

159
00:10:18,821 --> 00:10:24,804
beni kapı açık duş almaya
zorladığı,

160
00:10:24,804 --> 00:10:28,907
ebeveynlerimin ikisinin de
benim utançtan gerçek anlamda

161
00:10:28,907 --> 00:10:31,857
öleceğimden korktukları bir dönemi,

162
00:10:31,857 --> 00:10:36,337
tekrar yaşıyordu.

163
00:10:36,337 --> 00:10:39,289
Bugün, çok fazla sayıda ebeveyn

164
00:10:39,289 --> 00:10:42,626
sevdiklerini zamanında alıp
kurtarma şansına sahip olamıyorlar.

165
00:10:42,626 --> 00:10:46,808
Çok fazla sayıda ebeveyn
çocuklarının eziyet ve utancından

166
00:10:46,808 --> 00:10:48,939
çok geç haberdar oluyorlar.

167
00:10:48,939 --> 00:10:54,544
Tyler'ın trajik, anlamsız ölümü
benim icin bir dönüm

168
00:10:54,544 --> 00:10:58,581
noktası olup, kendi deneyimlerimi
gözden geçirmeme yardımcı oldu,

169
00:10:58,581 --> 00:11:02,882
ve etrafımdaki utanç ve zorbalık dolu
dünyaya bakmaya başlayıp,

170
00:11:02,882 --> 00:11:06,357
yeni bir şey gördüm.

171
00:11:06,357 --> 00:11:11,580
1998'de, bu internet denilen
cesur yeni teknolojinin bizi

172
00:11:11,580 --> 00:11:14,254
nereye götüreceğini bilmemizin
bir yolu yoktu.

173
00:11:14,254 --> 00:11:18,464
Ondan beri, birçok insanı hayal
edilemeyecek bir şekilde

174
00:11:18,464 --> 00:11:20,382
birbirine bağladı,
kayıp kardeşleri buluşturdu,

175
00:11:20,382 --> 00:11:24,449
hayatları kurtarıp, devrimler başlattı

176
00:11:24,449 --> 00:11:29,300
fakat benim başıma gelen karanlık,
sanal zorbalık ve ayıplama

177
00:11:29,300 --> 00:11:33,150
hızla yayıldı.

178
00:11:33,150 --> 00:11:37,845
Çevrimiçi her gün,
insanlar, özellikle

179
00:11:37,845 --> 00:11:40,765
gelişimsel açıdan bunun üstesinden
gelebilecek donanıma sahip olmayan

180
00:11:40,765 --> 00:11:43,302
genç insanlar, o kadar
istismar edilip utandırılıyorlar ki

181
00:11:43,302 --> 00:11:46,004
bir sonraki gün hayatta kalmayı
hayal bile edemiyorlar

182
00:11:46,004 --> 00:11:49,146
ve bazıları, ne yazik ki, kalmıyorlar

183
00:11:49,146 --> 00:11:53,545
ve bunun sanal olan hiçbir yani yok.
Genç insanlara

184
00:11:53,545 --> 00:11:59,631
birtakım sorunlarında
yardımcı olmaya odaklanmış

185
00:11:59,631 --> 00:12:03,308
BK merkezli Childcare, geçen yılın
sonlarında, çarpıcı bir istatistik

186
00:12:03,308 --> 00:12:06,929
yayınladı.
2012'den 2013'e kadar,

187
00:12:06,929 --> 00:12:10,200
sanal zorbalıkla ilişkili arama ve
epostalarda

188
00:12:10,200 --> 00:12:15,084
yüzde 87 bir artış yaşanmış.

189
00:12:15,084 --> 00:12:17,260
Hollanda'da yapılan bir
meta-analize göre

190
00:12:17,260 --> 00:12:19,262
ilk defa, sanal zorbalık
intihar

191
00:12:19,262 --> 00:12:24,297
düşüncelerine,
çevrimdışı zorbalıktan

192
00:12:24,297 --> 00:12:28,199
çok daha fazla neden olmaya başlamış.

193
00:12:28,199 --> 00:12:31,959
Ve beni şoke eden ne oldu biliyor musunuz?

194
00:12:31,959 --> 00:12:35,900
Geçen sene, başka bir araştırmanın
bulgularına göre, utanç duygusu

195
00:12:35,900 --> 00:12:38,897
mutluluk, ve hatta öfke duygularından

196
00:12:38,897 --> 00:12:44,305
çok daha yoğun bir şekilde
hissedilen bir duyguymuş.

197
00:12:44,305 --> 00:12:47,485
Zulüm yeni bir şey değil ama çevrimiçi,

198
00:12:47,485 --> 00:12:53,870
teknoloji tarafından
geliştirilmiş utandırma daha güçlü,

199
00:12:53,870 --> 00:12:59,190
denetimsiz ve kalıcı olarak
erişilebilir.

200
00:12:59,190 --> 00:13:04,877
Utancın yankısı eskiden sadece
ailene, köyüne,

201
00:13:04,877 --> 00:13:07,217
okuluna ya da topluluğuna
kadar ulaşırdı

202
00:13:07,217 --> 00:13:11,101
fakat şimdi, çevrimici toplumuna
kadar yayılıyor.

203
00:13:11,101 --> 00:13:13,939
Milyonlarca insan,
çoğunlukla anonim olarak,

204
00:13:13,939 --> 00:13:17,931
seni kelimeleriyle bıçaklayabilir
ve bu çok büyük bir acı.

205
00:13:17,931 --> 00:13:21,074
Ne kadar insanın
seni gözlemlediğini ve seni

206
00:13:21,074 --> 00:13:23,160
kazığa oturttuğunu gösteren

207
00:13:23,160 --> 00:13:27,718
bir indeks yok.

208
00:13:27,718 --> 00:13:30,187
Bu halk aşağılanması için

209
00:13:30,187 --> 00:13:33,126
çok kişisel bir bedel

210
00:13:33,126 --> 00:13:39,840
ve internetin büyümesi bu
bedeli yükseltti.

211
00:13:39,840 --> 00:13:42,271
Neredeyse iki asırdır,
kültürel toprağımıza

212
00:13:42,271 --> 00:13:46,388
yavaş yavaş,
utanç ve aşağılamanın

213
00:13:46,388 --> 00:13:52,206
tohumlarını ektik,
hem çevrimiçi hem çevrimdışı.

214
00:13:52,206 --> 00:13:57,107
Dedikodu siteleri, paparazzi,
realite programları, siyaset,

215
00:13:57,107 --> 00:14:02,935
haber yayınları ve bazen hackerlar
hep utanç içinde iş yapıyorlar.

216
00:14:02,935 --> 00:14:07,161
Bu, duyarsızlaşmaya ve serbest
bir çevrimiçi ortama yol açıp

217
00:14:07,161 --> 00:14:13,519
trollemeye, özel yaşamı işgale
ve sanal zorbalığa ortam yarattı.

218
00:14:13,519 --> 00:14:17,311
Bu değişim, Profesor Nicalau Mills'in
deyimiyle

219
00:14:17,311 --> 00:14:21,086
bir utanç kültürünü yarattı.

220
00:14:21,086 --> 00:14:26,260
Sırf geçtiğimiz altı aydan
birkaç öne çıkan örneğe bakalım.

221
00:14:26,270 --> 00:14:31,349
Snapchat, genel olarak genç neslin
kullandığı bir servis

222
00:14:31,349 --> 00:14:34,053
ve mesajlarının sadece bir kaç
saniyelik ömrü olduğunu

223
00:14:34,053 --> 00:14:35,748
iddia ediyor.
Nasıl bir içeriğe sahip olduğunu

224
00:14:35,748 --> 00:14:39,161
tahmin edebiliyorsunuzdur.

225
00:14:39,161 --> 00:14:43,291
Snapchat'çilerin mesajların ömrünü
uzatmak için kullandığı

226
00:14:43,291 --> 00:14:45,994
3. parti bir uygulama hacklenmiş,

227
00:14:45,994 --> 00:14:52,838
ve 100,000 kişisel konuşma, fotoğraf ve
vidyo,

228
00:14:52,838 --> 00:14:57,098
ölümsüzleşmek üzere
internete akmıştı.

229
00:14:57,098 --> 00:15:01,245
Jennifer Lawrence ve birkaç oyuncunun daha
iCloud hesapları hacklendi

230
00:15:01,245 --> 00:15:05,201
ve onlardan izinsiz, kişisel, mahrem,
çıplak fotoğraflar

231
00:15:05,201 --> 00:15:07,078
internette yayınlandı.

232
00:15:07,078 --> 00:15:11,210
Bir dedikodu sitesinde
bu hikaye

233
00:15:11,210 --> 00:15:15,032
beş milyondan fazla tıklama aldı.

234
00:15:15,032 --> 00:15:18,527
Peki Sony Pictures cyberhacking
olayına ne demeli?

235
00:15:18,527 --> 00:15:21,516
En çok dikkat çeken belgeler,


236
00:15:21,516 --> 00:15:27,563
azami toplu utanç değerine sahip
kişisel epostalardı.

237
00:15:27,563 --> 00:15:30,809
Fakat, bu utanç kültüründe,

238
00:15:30,809 --> 00:15:35,639
genel utandırma eylemine iliştirilen
başka bir tür fiyat etiketi var.

239
00:15:35,639 --> 00:15:38,799
Bu, Tyler ve başta kadınlar, azınlıklar,
gey ve lezbiyenler olmak üzere

240
00:15:38,799 --> 00:15:41,047
çok fazla sayıda insanın ödediği

241
00:15:41,047 --> 00:15:43,020
kurbanlara malolan

242
00:15:43,020 --> 00:15:47,204
fiyatı ölçmeyip,

243
00:15:47,204 --> 00:15:52,872
onları avlayanların karlarını
ölçüyor.

244
00:15:52,872 --> 00:15:56,928
Bu başkalarına yapılan istila,
etkili biçimde ve insafsızca çıkarılıp

245
00:15:56,928 --> 00:16:02,921

paketlenilip bir karda satılan
bir hammadde.

246
00:16:02,921 --> 00:16:08,701
Genel utandırmanın bir ticari mal

247
00:16:08,701 --> 00:16:12,053
ve utancın bir endüstri olduğu
bir pazar yeri ortaya çıktı.

248
00:16:12,053 --> 00:16:15,737
Nasıl para kazanılıyor?

249
00:16:15,737 --> 00:16:17,569
Tıklamalarla.

250
00:16:17,569 --> 00:16:20,103
Daha fazla utanç, daha fazla tıklama.

251
00:16:20,103 --> 00:16:25,434
Daha fazla tıklama,
daha fazla reklam dolarları.

252
00:16:25,434 --> 00:16:27,628
Tehlikeli bir döngünün içerisindeyiz.

253
00:16:27,628 --> 00:16:30,563
Bu tür dedikodulara ne kadar fazla
tıklarsak

254
00:16:30,563 --> 00:16:34,278
ardındaki hayatlara o kadar fazla
bağışıklık kazanıp

255
00:16:34,278 --> 00:16:39,739
bunlara bir o kadar fazla
tıklayacağız.

256
00:16:39,739 --> 00:16:42,655
Bütün bunlar olurken
birileri başka birinin acısından

257
00:16:42,655 --> 00:16:46,868
para kazanıyor.

258
00:16:46,868 --> 00:16:49,671
Her tıklamayla bir seçim yapıyoruz.

259
00:16:49,671 --> 00:16:53,094
Kültürümüzü ne kadar utandırma ile
donatırsak,

260
00:16:53,094 --> 00:16:54,946
bu bir o kadar kabul edilir olup,

261
00:16:54,946 --> 00:16:58,145
sanal zorbalık,


262
00:16:58,145 --> 00:17:00,798
trolleme, hacking

263
00:17:00,798 --> 00:17:03,715
ve çevrimiçi taciz tarzı
davranışlar göreceğiz.

264
00:17:03,715 --> 00:17:11,431
Neden? Çünkü hepsinin özünde
utandırma var.

265
00:17:11,431 --> 00:17:15,729
Bu davranış, yarattığımız kültürün
bir semptomu.

266
00:17:15,729 --> 00:17:19,225
Bir düşünün.

267
00:17:19,225 --> 00:17:22,642
davranış değiştirme
evrimleşen inançlarla başlar.

268
00:17:22,642 --> 00:17:26,154
Bunun doğru oldugunu, bugün ve geçmişte,
ırkçılık, homofobi

269
00:17:26,154 --> 00:17:30,910
ve daha bir çok önyargıda gördük.

270
00:17:30,910 --> 00:17:34,070
Eşcinsel evliliğe karşın inançlarımızı
değiştirdikçe

271
00:17:34,070 --> 00:17:38,548
daha çok insan özgürlüğe kavuştu.

272
00:17:38,548 --> 00:17:40,730
Çevresel sürekliliğe önem vermeye
başladığımızda

273
00:17:40,730 --> 00:17:43,683
daha çok insan geri dönüşüm
yapmaya başladı.

274
00:17:43,683 --> 00:17:46,961
Buna benzer bir şekilde,
bizim de utandırma kültüründe

275
00:17:46,961 --> 00:17:50,596
ihtiyacımız olan bir kültürel devrim.

276
00:17:50,596 --> 00:17:54,521
Bir avcılık sporu olarak
utandirmanin sona ermesi gerekiyor.

277
00:17:54,521 --> 00:17:59,404
İnternete ve kültürümüze
bir müdahelenin zamanı geldi.

278
00:17:59,404 --> 00:18:04,141
Bu değişim, basit bir şeyle başlar,
ama bu kolay değil.

279
00:18:04,141 --> 00:18:10,767
Uzun süredir sahip olduğumuz şefkat
ve empati duygularımıza dönmemiz lazım.

280
00:18:10,767 --> 00:18:13,962
Çevrimiçi, şefkat açığımız var,

281
00:18:13,962 --> 00:18:17,089
bir empati krizi içerisindeyiz.

282
00:18:17,089 --> 00:18:21,001
Arastirmaci Brene Brown'un dediğine göre,

283
00:18:21,001 --> 00:18:24,565
"Utanç empatiyi atlatamaz."

284
00:18:24,565 --> 00:18:30,521
Utanç empatiyi atlatamaz.

285
00:18:30,521 --> 00:18:34,135
Hayatımda oldukça karanlık günler gördüm

286
00:18:34,135 --> 00:18:40,196
ve beni kurtaran,
ailemin, dostlarımın, profesyonellerin

287
00:18:40,196 --> 00:18:45,577
ve bazen yabancıların bile gösterdiği
şefkat ve empatiydi.

288
00:18:45,577 --> 00:18:50,323
Bir kişiden gelen empati bile
bir fark yaratabilir.

289
00:18:50,323 --> 00:18:52,988
Sosyal psikolog Serge Moscovici
tarafından öne sürülen

290
00:18:52,988 --> 00:18:56,201
azınlık etkisi teorisine göre

291
00:18:56,201 --> 00:18:58,975
zaman içerisinde eğer tutarlılık varsa,

292
00:18:58,975 --> 00:19:01,231
küçük sayılarda bile olsa

293
00:19:01,231 --> 00:19:03,833
değişim ortaya çıkabilir.

294
00:19:03,833 --> 00:19:07,064
Çevrimiçi dünyada,
ayağa kalkarak

295
00:19:07,064 --> 00:19:09,491
azınlık etkisini besleyebiliriz.

296
00:19:09,491 --> 00:19:13,208
Ayağa kalkarak,
seyirci duyarsızlığı yerine,

297
00:19:13,208 --> 00:19:18,454
birine olumlu bir yorum yapıp
zorbalık durumlarını rapor edebiliriz.

298
00:19:18,454 --> 00:19:23,392
Bana güvenin, şefkatli yorumlar,
olumsuzluğu hafifletir.

299
00:19:23,392 --> 00:19:27,185
ABD'de Tyler Clementi Kurumu,
Ingiltere'de Anti-Bulllying Pro,

300
00:19:27,185 --> 00:19:29,473
ve Avustralya'da Project Rockit gibi 


301
00:19:29,473 --> 00:19:32,279
bu tür konularla uğrasan organizasyonları

302
00:19:32,279 --> 00:19:35,087
destekleyerek de bu kültürü

303
00:19:35,087 --> 00:19:40,348
etkisiz hale getirebiliriz.

304
00:19:40,348 --> 00:19:46,160
Ifade özgürlüğünden çok sık bahsederiz

305
00:19:46,160 --> 00:19:48,177
fakat ifade özgürlüğüne karşı olan
sorumluluğumuzdan

306
00:19:48,177 --> 00:19:51,742
da bahsetmeliyiz.

307
00:19:51,742 --> 00:19:54,476
Hepimiz duyulmak istiyoruz ama

308
00:19:54,476 --> 00:19:59,255
amaçlı konuşmakla dikkat çekmek için
konuşmak arasındaki

309
00:19:59,255 --> 00:20:03,678
farkı kabul etmeliyiz.

310
00:20:03,678 --> 00:20:07,224
Internet, id için bir otoban,

311
00:20:07,224 --> 00:20:10,382
ama çevrimiçi, başkalarına empati duymak
hem hepimiz için yararlı,

312
00:20:10,382 --> 00:20:15,930
hem de daha güvenli ve iyi bir dünya
yaratmamıza yardımcı oluyor.

313
00:20:15,930 --> 00:20:19,130
Çevrimiçi, şefkatle iletişim kurup.

314
00:20:19,130 --> 00:20:21,604
haberleri şefkatle tüketip,

315
00:20:21,604 --> 00:20:24,285
şefkatle tıklamalıyız.

316
00:20:24,285 --> 00:20:31,479
Bir başkasının haber manşetinde
bir mil yürüdüğünüzü

317
00:20:31,479 --> 00:20:35,563
hayal edin.
Kişisel bir notla bitirmek istiyorum.

318
00:20:35,563 --> 00:20:37,651
Geçtiğimiz dokuz ay içinde,

319
00:20:37,651 --> 00:20:41,181
bana en çok sorulan soru "neden" oldu.

320
00:20:41,181 --> 00:20:45,185
Neden şimdi? Neden başımı
siperin üstünden dışarı çıkarıyorum?

321
00:20:45,185 --> 00:20:47,713
Bu soruların satırarasını okuyabilirsiniz

322
00:20:47,713 --> 00:20:51,560
ama cevabın siyasetle hiçbir alakası yok.

323
00:20:51,560 --> 00:20:57,169
En iyi cevap: çünkü zamanı geldi:

324
00:20:57,169 --> 00:20:59,866
Geçmişimin etrafında parmak uçlarımda
yürümeyi bırakmanın zamanı geldi;

325
00:20:59,866 --> 00:21:03,123
aşağılık bir hayat yaşamayı bırakmanın
zamanı geldi;

326
00:21:03,123 --> 00:21:06,345
ve kendi hikayemi geri almanın
zamanı geldi.

327
00:21:06,345 --> 00:21:11,189
Amacım sırf kendimi kurtarmak değil.

328
00:21:11,189 --> 00:21:14,614
Utanç ve aşağılamadan
ıstırap çeken herkesin

329
00:21:14,614 --> 00:21:17,387
bilmesi gereken bir şey var:

330
00:21:17,387 --> 00:21:20,114
Bunu atlatabilirsiniz.

331
00:21:20,114 --> 00:21:22,871
Zor olduğunun farkındayım.

332
00:21:22,871 --> 00:21:26,514
Acısız, hızlı ve kolay olmayabilir ama

333
00:21:26,514 --> 00:21:31,175
hikayenizi farklı bir şekilde
sonlandırmak için ısrar edebilirsiniz.

334
00:21:31,175 --> 00:21:34,551
Kendinize şefkat duyun.

335
00:21:34,551 --> 00:21:37,638
Hepimiz şefkate
ve hem çevrimiçi hem de çevrimdışı

336
00:21:37,638 --> 00:21:43,836
daha şefkatli bir dünyada
yaşamaya layigiz.

337
00:21:43,836 --> 00:21:46,435
Dinlediğiniz için teşekkür ederim.

338
00:21:46,435 --> 00:21:48,715
(Alkış)

339
00:21:48,715 --> 00:21:56,815
(Alkış)