[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:01.19,Default,,0000,0000,0000,,Merhaba, ben Hari Sreenivasan. Dialogue: 0,0:00:01.19,0:00:02.36,Default,,0000,0000,0000,,Sosyal medyada görüp, hatta paylaştığınız Dialogue: 0,0:00:02.36,0:00:06.11,Default,,0000,0000,0000,,bazı iddiaları çürüteceğimiz Take on Fake'e hoş geldiniz. Dialogue: 0,0:00:06.11,0:00:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Geçtiğimiz yılı tüm ülkeden gazeteciler ve doğruluk kontrolcülerle Dialogue: 0,0:00:07.86,0:00:10.82,Default,,0000,0000,0000,,internette yayılan yanlış bilgilerle nasıl Dialogue: 0,0:00:10.82,0:00:13.94,Default,,0000,0000,0000,,başa çıktıklarını konuşarak geçirdik. Dialogue: 0,0:00:14.10,0:00:16.73,Default,,0000,0000,0000,,Bizlerle sadece onlar için değil, sizin için de Dialogue: 0,0:00:16.73,0:00:19.55,Default,,0000,0000,0000,,yararlı olacak bilgiler ve araçlar paylaştılar. Dialogue: 0,0:00:20.01,0:00:21.64,Default,,0000,0000,0000,,İşte, telefonunuzda ya da bilgisayarınızda olsun Dialogue: 0,0:00:21.64,0:00:23.61,Default,,0000,0000,0000,,ana sayfanızda gördüğünüz Dialogue: 0,0:00:23.61,0:00:27.21,Default,,0000,0000,0000,,bilgileri anlayabileceğiniz 8 ipucu. Dialogue: 0,0:00:27.40,0:00:30.56,Default,,0000,0000,0000,,Yanlış haber ile yalan haberin farkını bilin. Dialogue: 0,0:00:30.78,0:00:35.33,Default,,0000,0000,0000,,Her şeyden önce bu iki kelimenin farkını anlamak önemli. Dialogue: 0,0:00:35.50,0:00:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen bu sözleri geçtiğimiz yıllarda Dialogue: 0,0:00:37.91,0:00:39.42,Default,,0000,0000,0000,,çokça duydunuz ya da gördünüz. Dialogue: 0,0:00:39.42,0:00:42.49,Default,,0000,0000,0000,,Yanlış haber, amaç ya da aldatmaca Dialogue: 0,0:00:42.49,0:00:45.100,Default,,0000,0000,0000,,olmaksızın yayılan asılsız haberdir. Dialogue: 0,0:00:46.22,0:00:50.21,Default,,0000,0000,0000,,Öte yandan, yalan haber sizi kandırmak için hazırlanmıştır. Dialogue: 0,0:00:50.21,0:00:52.41,Default,,0000,0000,0000,,Çarpıtılmış bir anlatım ya da tamamen Dialogue: 0,0:00:52.41,0:00:54.40,Default,,0000,0000,0000,,uydurulmuş bilgiler olabilir. Dialogue: 0,0:00:54.40,0:00:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Yalan haber basit bir propagandadır. Dialogue: 0,0:00:57.41,0:01:00.31,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sahte bilgilerin türlerini bildiğinize göre, Dialogue: 0,0:01:00.31,0:01:02.93,Default,,0000,0000,0000,,onlara denk geldiğinizde ne yapabilirsiniz? Dialogue: 0,0:01:02.93,0:01:05.29,Default,,0000,0000,0000,,Duygusal tepkinizi kontrol edin. Dialogue: 0,0:01:05.29,0:01:08.63,Default,,0000,0000,0000,,Sosyal medya, sizden beğendiğiniz Dialogue: 0,0:01:08.63,0:01:11.18,Default,,0000,0000,0000,,sevdiğiniz, ağlayacağınız, güleceğiniz ya da Dialogue: 0,0:01:11.18,0:01:14.16,Default,,0000,0000,0000,,sinirleneceğiniz büyük bir tepki almak için tasarlanmıştır. Dialogue: 0,0:01:14.16,0:01:16.07,Default,,0000,0000,0000,,Eğer sosyal medyada geziniyorsanız Dialogue: 0,0:01:16.07,0:01:18.87,Default,,0000,0000,0000,,ve size hitap eden bir şey, doğru olduğunu Dialogue: 0,0:01:18.87,0:01:20.98,Default,,0000,0000,0000,,hissettiğiniz bir şey gördüyseniz Dialogue: 0,0:01:20.98,0:01:26.25,Default,,0000,0000,0000,,ve "Evet bu gerçekten düşündüğüm şeyi yansıtıyor" diyorsanız Dialogue: 0,0:01:26.25,0:01:29.28,Default,,0000,0000,0000,,bu sizin için sorgulanabilecek bir şey olduğunu bir işareti olmalıdır. Dialogue: 0,0:01:29.28,0:01:32.78,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu zaman en doğrusu gibi hissettiğiniz Dialogue: 0,0:01:32.78,0:01:36.82,Default,,0000,0000,0000,,bilgiler aslında yanlış olduğunu göreceksiniz. Dialogue: 0,0:01:36.82,0:01:39.79,Default,,0000,0000,0000,,Gönderinin içindeki tehlike işaretlerine bakın. Dialogue: 0,0:01:39.98,0:01:42.19,Default,,0000,0000,0000,,Bir şeyin yanlış olduğunu nasıl bilebilirsiniz? Dialogue: 0,0:01:42.19,0:01:44.05,Default,,0000,0000,0000,,Aslında, ana sayfanızdan ayrılmadan bulacağınız Dialogue: 0,0:01:44.05,0:01:46.36,Default,,0000,0000,0000,,gönderinin gerçek olmadığını Dialogue: 0,0:01:46.36,0:01:49.82,Default,,0000,0000,0000,,gösteren bir sürü uyarıcı işaret var. Dialogue: 0,0:01:50.04,0:01:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Eğer düzinelerce hashtag görüyorsanız Dialogue: 0,0:01:52.97,0:01:56.04,Default,,0000,0000,0000,,daha yakından bakın, gönderi kime hitap ediyor? Dialogue: 0,0:01:56.04,0:01:59.02,Default,,0000,0000,0000,,Gönderi hangi tür kitleye ulaşmaya çalışıyor? Dialogue: 0,0:01:59.02,0:02:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Direkt şüpheleniyoruz Dialogue: 0,0:02:02.21,0:02:06.79,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bir sürü birinin Dialogue: 0,0:02:06.79,0:02:09.05,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyleri çabucak yaymaya çalıştığı Dialogue: 0,0:02:09.05,0:02:11.29,Default,,0000,0000,0000,,hashtagler görüyoruz. Dialogue: 0,0:02:11.29,0:02:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Hatta birkaç tane yaygın olmayan ve şimdi Dialogue: 0,0:02:14.45,0:02:16.46,Default,,0000,0000,0000,,daha popüler olan komplo teorisi Dialogue: 0,0:02:16.46,0:02:18.73,Default,,0000,0000,0000,,QAnon hashtaglerini görebilirsin. Dialogue: 0,0:02:18.73,0:02:21.04,Default,,0000,0000,0000,,Yani, bu hemen kendini belli eden Dialogue: 0,0:02:21.04,0:02:23.84,Default,,0000,0000,0000,,ve buraya uymayan bir işaretti. Dialogue: 0,0:02:23.84,0:02:27.71,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki, gönderi senin için işaretlenmiş olabilir. Dialogue: 0,0:02:27.93,0:02:31.45,Default,,0000,0000,0000,,Bir çok sosyal medya platformu bağımsız gerçeklik doğrulayıcılarla çalışıyor Dialogue: 0,0:02:31.45,0:02:33.74,Default,,0000,0000,0000,,ve onların sahte, yanlış yönlendiren Dialogue: 0,0:02:33.74,0:02:37.37,Default,,0000,0000,0000,,ve konudan alakasız gönderilere işaret koymasına izin veriyor. Dialogue: 0,0:02:37.59,0:02:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Yeni bir sekme açın. Dialogue: 0,0:02:39.59,0:02:43.17,Default,,0000,0000,0000,,Yeni sekmeler gerçeklik doğrulayıcılarının en yakın arkadaşı. Dialogue: 0,0:02:43.17,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir sürü gazeteciyle konuştuk Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.30,Default,,0000,0000,0000,,ve hepsinin tek bir ortak noktası vardı. Dialogue: 0,0:02:47.30,0:02:50.38,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bütün sekmelere bakın. Dialogue: 0,0:02:50.38,0:02:51.57,Default,,0000,0000,0000,,Yeni bir sekme açtığında Dialogue: 0,0:02:51.57,0:02:53.97,Default,,0000,0000,0000,,başlanacak en iyi nokta, internette araştırmaktır. Dialogue: 0,0:02:53.97,0:02:55.35,Default,,0000,0000,0000,,Bir anahtar kelime sana bilgininin orijinal kaynağının Dialogue: 0,0:02:55.35,0:02:57.38,Default,,0000,0000,0000,,neresi olduğunu gösterebilir, Dialogue: 0,0:02:57.38,0:03:00.63,Default,,0000,0000,0000,,ama ayrıca diğer kaynakların bahsettiklerini görebilir Dialogue: 0,0:03:00.63,0:03:03.28,Default,,0000,0000,0000,,ve aradığın şeyin çoktan doğrulandığını Dialogue: 0,0:03:03.28,0:03:06.98,Default,,0000,0000,0000,,ya da çürütüldüğünü görebilirsin. Dialogue: 0,0:03:06.98,0:03:08.29,Default,,0000,0000,0000,,Websiteyi kontrol edin. Dialogue: 0,0:03:08.29,0:03:11.46,Default,,0000,0000,0000,,Bazen sosyal medya gönderilerinde website bağlantısı olabilir. Dialogue: 0,0:03:11.46,0:03:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Eğer varsa, Dialogue: 0,0:03:12.60,0:03:15.17,Default,,0000,0000,0000,,kaynağın doğruluğunu birazcık Dialogue: 0,0:03:15.17,0:03:17.38,Default,,0000,0000,0000,,detektiflik yaparak çözebilirsiniz. Dialogue: 0,0:03:17.38,0:03:21.11,Default,,0000,0000,0000,,Yani bir şey paylaşmadan önce sitelerde Dialogue: 0,0:03:21.11,0:03:22.52,Default,,0000,0000,0000,,yapabildiğin kadar araştırma yapmak istiyorsun. Dialogue: 0,0:03:22.52,0:03:25.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden her zaman siteye girip "Hakkında" kısmına bakın. Dialogue: 0,0:03:25.67,0:03:27.74,Default,,0000,0000,0000,,Eğer orda çok da fazla bilgi yoksa, Dialogue: 0,0:03:27.74,0:03:30.85,Default,,0000,0000,0000,,ya da heceleme hataları ve genelse Dialogue: 0,0:03:30.85,0:03:32.37,Default,,0000,0000,0000,,bunlar o sitenin güvenli olmadığına dair Dialogue: 0,0:03:32.37,0:03:34.40,Default,,0000,0000,0000,,işaretler olabilir. Dialogue: 0,0:03:35.59,0:03:37.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu araçlardan birini deneyin. Dialogue: 0,0:03:37.30,0:03:40.10,Default,,0000,0000,0000,,Gazeteciler bir bilgi hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için Dialogue: 0,0:03:40.10,0:03:43.50,Default,,0000,0000,0000,,yüzlerce faydalı ve ücretsiz kaynak kullanıyorlar. Dialogue: 0,0:03:43.50,0:03:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Şüpheli bir fotoğraf mı buldun? Dialogue: 0,0:03:44.97,0:03:47.07,Default,,0000,0000,0000,,Tersine görsel aramasını dene. Dialogue: 0,0:03:47.07,0:03:50.41,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu tersine görsel araması, Google ya da Dialogue: 0,0:03:50.41,0:03:52.58,Default,,0000,0000,0000,,başka bir arama motoruna "Daha önce internete bu başlıkla bir görsel Dialogue: 0,0:03:52.58,0:03:55.19,Default,,0000,0000,0000,,yüklendi mi? Bulabilir misin?". Dialogue: 0,0:03:55.19,0:03:58.16,Default,,0000,0000,0000,,diye sorabileceğin bir yer Dialogue: 0,0:03:58.16,0:04:01.36,Default,,0000,0000,0000,,Şüphe uyandıran siteler için, Whois kullan. Dialogue: 0,0:04:01.36,0:04:04.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu arama aracı bilgiyi kimin girdiğini Dialogue: 0,0:04:04.57,0:04:07.61,Default,,0000,0000,0000,,ve sitenin ne zaman oluşturulduğunu gösterebilir. Dialogue: 0,0:04:07.88,0:04:10.77,Default,,0000,0000,0000,,Eğer site, gönderinin popüler olduğu Dialogue: 0,0:04:10.77,0:04:13.36,Default,,0000,0000,0000,,dönemle aynı zamanda oluşturulduysa Dialogue: 0,0:04:13.36,0:04:16.49,Default,,0000,0000,0000,,bu sizin için tehlike çanlarının çaldığını gösterebilir. Dialogue: 0,0:04:16.49,0:04:19.19,Default,,0000,0000,0000,,Son dakika haberleri için hazır olun. Dialogue: 0,0:04:19.32,0:04:22.09,Default,,0000,0000,0000,,Güvenilir bilgi zaman alır ama bir haber aniden Dialogue: 0,0:04:22.09,0:04:25.04,Default,,0000,0000,0000,,yayınlandığında, bilgi gerçekten daha hızlı yayılabilir. Dialogue: 0,0:04:25.04,0:04:26.81,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden, güncel ve doğru bilgileri aldığından Dialogue: 0,0:04:26.81,0:04:29.47,Default,,0000,0000,0000,,nasıl emin olabilirsin? Dialogue: 0,0:04:29.47,0:04:32.04,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bireysel çalışıyorsanız, bu bütün farklı Dialogue: 0,0:04:32.04,0:04:36.63,Default,,0000,0000,0000,,gazetecileri listelemek konusunda bence çok yardımcı. Dialogue: 0,0:04:36.63,0:04:39.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede son dakika haberleri sırasında bunları görüntüleyebilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:39.47,0:04:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Kendi küçük güvenilir ve Dialogue: 0,0:04:41.38,0:04:43.57,Default,,0000,0000,0000,,onaylanmış uzman ekibinizi oluşturun. Dialogue: 0,0:04:43.57,0:04:46.79,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu sayede paylaşmak üzere olduğunuz şeyin Dialogue: 0,0:04:46.79,0:04:49.42,Default,,0000,0000,0000,,aslında paylaşmamanız gereken bir şey olduğunu görebilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:49.42,0:04:50.46,Default,,0000,0000,0000,,Aynen öyle. Dialogue: 0,0:04:50.46,0:04:51.59,Default,,0000,0000,0000,,Yardım isteyin. Dialogue: 0,0:04:51.59,0:04:54.36,Default,,0000,0000,0000,,Eğer ana sayfanızda gördüğünüz bir şeyin doğrulanmasını istiyorsanız Dialogue: 0,0:04:54.36,0:04:56.48,Default,,0000,0000,0000,,güvenilir bir bilene ulaşın ve Dialogue: 0,0:04:56.48,0:04:58.76,Default,,0000,0000,0000,,onlara sizler için araştırmasını rica edin. Dialogue: 0,0:04:58.76,0:05:02.26,Default,,0000,0000,0000,,Bizim gerçekten doğrulayıcılar için bir şeyleri işaretlemeleri Dialogue: 0,0:05:02.26,0:05:04.77,Default,,0000,0000,0000,,açısından halkın yardımına da ihtiyacımız var. Dialogue: 0,0:05:04.77,0:05:07.29,Default,,0000,0000,0000,,E-mail'imiz var, sosyal medya hesaplarımız var, Dialogue: 0,0:05:07.29,0:05:10.14,Default,,0000,0000,0000,,ve insanların aklında soru işareti varsa, seve seve yardım ederiz. Dialogue: 0,0:05:10.99,0:05:14.04,Default,,0000,0000,0000,,2020 iyi bir yıldı. Dialogue: 0,0:05:14.04,0:05:18.17,Default,,0000,0000,0000,,Her gün yeni bir son dakika haberi çıkmış ve bununla birlikte Dialogue: 0,0:05:18.17,0:05:22.19,Default,,0000,0000,0000,,doğrudan sahtelikler ve sınırsız yalanlar çıkmış gibi gözüküyor. Dialogue: 0,0:05:22.40,0:05:24.32,Default,,0000,0000,0000,,Herkes için yorucuydu. Dialogue: 0,0:05:24.32,0:05:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden, özellikle konuştuğumuz Dialogue: 0,0:05:26.25,0:05:29.27,Default,,0000,0000,0000,,çalışkan gazetecilere minettarız. Dialogue: 0,0:05:29.27,0:05:33.35,Default,,0000,0000,0000,,Biz bu 10 bölümde sadece yalan haberlerin bir kısmını işledik. Dialogue: 0,0:05:33.35,0:05:36.55,Default,,0000,0000,0000,,ama doğrulayıcılar binlercesini inceledi. Dialogue: 0,0:05:36.55,0:05:39.41,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden, bu kaynakları kontrol eden, Dialogue: 0,0:05:39.41,0:05:43.22,Default,,0000,0000,0000,,gerçekleri doğrulayan, ve saçma bilgileri çürüten Dialogue: 0,0:05:43.22,0:05:45.27,Default,,0000,0000,0000,,herkese şapka çıkartıyoruz. Dialogue: 0,0:05:45.27,0:05:47.17,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki zamana kadar, sahte haberleri yaymayın. Dialogue: 0,0:05:47.17,0:05:48.19,Default,,0000,0000,0000,,Gerçek tutun. Dialogue: 0,0:05:48.19,0:05:50.64,Default,,0000,0000,0000,,Ben Hari Sreenivasan ve bu Take on Fake. Dialogue: 0,0:05:53.46,0:05:55.09,Default,,0000,0000,0000,,Bu bölümde bize katıldığınız için teşekkürler. Dialogue: 0,0:05:55.09,0:05:57.15,Default,,0000,0000,0000,,Bir süre ara vereceğiz Dialogue: 0,0:05:57.15,0:06:00.04,Default,,0000,0000,0000,,ama umarım bu aramızda gerçekleri kontrol etmeye devam edersiniz. Dialogue: 0,0:06:00.04,0:06:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Gerçeği kovalamanızda yardımcı olması için Dialogue: 0,0:06:02.40,0:06:04.58,Default,,0000,0000,0000,,açıklama kutusunu kontrol edin.