0:00:00.000,0:00:02.000
Ես գիտուն եմ,

0:00:02.000,0:00:04.000
կամ ավելի ճիշտ,

0:00:04.000,0:00:06.000
արագագործ

0:00:06.000,0:00:08.000
աուտիստ գիտուն:

0:00:08.000,0:00:10.000
Սա հազվադեպ գոյավիճակ է:

0:00:10.000,0:00:13.000
Եվ ավելի հազվադեպ, երբ ուղեկցվում է,

0:00:13.000,0:00:15.000
ինչպես իմ պարագայում,

0:00:15.000,0:00:17.000
ինքնաբանիմացությամբ

0:00:17.000,0:00:20.000
և լեզուների տիրապետմամբ:

0:00:20.000,0:00:23.000
Շատ հաճախ, երբ ես հանդիպում եմ որևէ մեկի,

0:00:23.000,0:00:25.000
և նրանք իմանում են իմ մասին,

0:00:25.000,0:00:28.000
մի տեսակ անհարմար իրավիճակ է ստեղծվում:

0:00:28.000,0:00:31.000
Ես կարող եմ տեսնել դա իրենց հայացքում:

0:00:31.000,0:00:34.000
Նրանք ուզում են ինձ որևէ բան հարցնել:

0:00:34.000,0:00:36.000
Եվ ի վերջո, շատ հաճախ,

0:00:36.000,0:00:39.000
տենչանքն ավելի ուժեղ է,

0:00:39.000,0:00:41.000
և իրենք բերանից թռցնում են.

0:00:41.000,0:00:43.000
«Եթե ես իմ ծննդյան տարեթիվն ասեմ,

0:00:43.000,0:00:45.000
կարող եք ասել, թե ես շաբաթվա ո՞ր օրն եմ ծնվել»:

0:00:45.000,0:00:48.000
(Ծիծաղ)

0:00:48.000,0:00:51.000
Կամ նրանք նշում են խորանարդ արմատներ

0:00:51.000,0:00:55.000
կամ խնդրում ինձ արտաբերել երկար թիվ կամ երկար տեքստ:

0:00:55.000,0:00:57.000
Հուսամ դուք կներեք ինձ,

0:00:57.000,0:01:00.000
եթե ես չներկայանամ

0:01:00.000,0:01:04.000
այսօր որպես մի շոումեն:

0:01:04.000,0:01:07.000
Դրա փոխարեն, ես ուզում եմ խոսել

0:01:07.000,0:01:09.000
մեկ այլ բանի մասին,

0:01:09.000,0:01:11.000
շատ ավելի հետաքրքիր

0:01:11.000,0:01:14.000
քան ծննդյան տարեթվերն ու խորանարդ արմատները,

0:01:14.000,0:01:16.000
ավելի խորը

0:01:16.000,0:01:19.000
և շատ ավելի մոտ իմ ուղեղին, քան աշխատանքը:

0:01:19.000,0:01:21.000
Ես ուզում եմ ձեզ հետ հակիրճ խոսել

0:01:21.000,0:01:24.000
ընկալման մասին:

0:01:24.000,0:01:27.000
Երբ նա գրում էր իր պիեսներն ու կարճ պատմվածքները,

0:01:27.000,0:01:29.000
որոնք նրան համբավ բերեցին,

0:01:29.000,0:01:32.000
Անտոն Չեխովը նոթատետր էր պահում,

0:01:32.000,0:01:34.000
որտեղ նա նշումներ էր անում

0:01:34.000,0:01:36.000
իր դիտարկումները

0:01:36.000,0:01:38.000
իր շրջապատող աշխարհի վերաբերյալ,

0:01:38.000,0:01:40.000
փոքր դետալներ,

0:01:40.000,0:01:43.000
որ ուրիշ մարդիկ չէին նկատում։

0:01:43.000,0:01:46.000
Ամեն անգամ, երբ ես կարդում եմ Չեխով

0:01:46.000,0:01:50.000
և իր` մարդկային կյանքի յուրօրինակ ընկալումը,

0:01:50.000,0:01:52.000
ես գիտակցում եմ, թե ինչու ես նույնպես

0:01:52.000,0:01:54.000
դարձա գրող։

0:01:54.000,0:01:56.000
Իմ գրքերում,

0:01:56.000,0:01:58.000
ես ուսումնասիրում եմ ընկալման բնույթը

0:01:58.000,0:02:01.000
և ինչպես ընկալման տարբեր ձևերը

0:02:01.000,0:02:03.000
ստեղծում են իմացության

0:02:03.000,0:02:06.000
և հասկացության տարբեր ձևեր:

0:02:08.000,0:02:10.000
Այս երեք հարցը,

0:02:10.000,0:02:12.000
վերցված են իմ աշխատությունից:

0:02:12.000,0:02:14.000
Պատասխանի փոխարեն

0:02:14.000,0:02:17.000
ես ուզում եմ խնդրել ձեզ մի պահ ուշադրություն դարձնել

0:02:17.000,0:02:19.000
ներըմբռնմանը

0:02:19.000,0:02:21.000
և բնազդներին,

0:02:21.000,0:02:23.000
որոնք առաջանում են ձեր ուղեղում և սրտում,

0:02:23.000,0:02:26.000
երբ դուք նայում եք սրանց:

0:02:26.000,0:02:29.000
Օրինակ, հաշվարկը:

0:02:29.000,0:02:31.000
Կարո՞ղ եք զգալ, թե որտեղ է թվերի շարքում

0:02:31.000,0:02:34.000
լուծումն ընկած:

0:02:34.000,0:02:37.000
Կամ նայեք օտար բառերին և հնչյուններին:

0:02:37.000,0:02:39.000
Կարո՞ղ եք գոնե մոտավոր կռահել

0:02:39.000,0:02:42.000
թե արդյոք սա ինչ է նշանակում:

0:02:42.000,0:02:45.000
Եվ պոեզիայի այս տողերում,

0:02:45.000,0:02:47.000
ինչու՞ է պոետն օգտագործում

0:02:47.000,0:02:50.000
«նապաստակ» այլ ոչ թե «ճագար» բառը:

0:02:51.000,0:02:53.000
Ես խնդրում եմ ձեզ դա անել

0:02:53.000,0:02:57.000
քանզի, կարծում եմ մեր անձնական ընկալումն, իրականում,

0:02:57.000,0:02:59.000
ընկած է

0:02:59.000,0:03:01.000
մեր գիտելիքների ձեռք բերման հիմքում:

0:03:01.000,0:03:03.000
Ավելի շուտ էսթետիկ դատողությունները,

0:03:03.000,0:03:06.000
քան վերացական հիմնավորումն է,

0:03:06.000,0:03:08.000
ուղեկցում և ձևավորում այն ընթացքը,

0:03:08.000,0:03:11.000
որի միջոցով մենք բոլորս հասկանում ենք

0:03:11.000,0:03:13.000
այն, ինչ գիտենք:

0:03:13.000,0:03:16.000
Ես դրա ծայրահեղ օրինակն եմ:

0:03:16.000,0:03:19.000
Իմ բառերի և թվերի աշխարհը

0:03:19.000,0:03:21.000
լղոզված է գույնով, զգացմունքով

0:03:21.000,0:03:23.000
և անհատականությամբ:

0:03:23.000,0:03:25.000
Ինչպես Խուանն է ասում,

0:03:25.000,0:03:28.000
դա մի իրավիճակ է, որ գիտնականներն անվանում են սինեսթեզիա,

0:03:28.000,0:03:30.000
զգացմունքների անսովոր խաչաձև

0:03:30.000,0:03:33.000
համադրում։

0:03:36.000,0:03:38.000
Այստեղ մեկից տասերկու թվերն են,

0:03:38.000,0:03:40.000
ինչպես ես եմ տեսնում դրանք

0:03:40.000,0:03:44.000
յուրաքանչյուր թիվ իր ուրույն ձևով և բնույթով:

0:03:44.000,0:03:46.000
Մեկը սպիտակ լույսի առկայծում է:

0:03:46.000,0:03:51.000
Վեցը փոքր և շատ տխուր սև անցք է։

0:03:51.000,0:03:54.000
Այստեղ նկարները սև և սպիտակ են,

0:03:54.000,0:03:56.000
բայց իմ մտքում նրանք գույներ ունեն։

0:03:56.000,0:03:58.000
Երեքը կանաչ է,

0:03:58.000,0:04:00.000
չորսը` կապույտ,

0:04:00.000,0:04:03.000
հինգը` դեղին:

0:04:05.000,0:04:07.000
Ես նաև նկարում եմ:

0:04:07.000,0:04:10.000
Եվ սա իմ նկարներից մեկն է:

0:04:10.000,0:04:14.000
Սա երկու հիմնական թվերի բազմապատկումն է:

0:04:14.000,0:04:16.000
Եռաչափ պատկերները

0:04:16.000,0:04:19.000
և իրենց միջև ստեղծված տարածքը

0:04:19.000,0:04:21.000
ստեղծում է նոր ուրվագիծ

0:04:21.000,0:04:24.000
գումարի արդյունքը:

0:04:24.000,0:04:26.000
Ի՞նչ կարելի է ասել ավելի մեծ թվերի մասին:

0:04:26.000,0:04:30.000
Դուք չեք կարող վերցնել Պի-ից մեծ թիվ,

0:04:30.000,0:04:32.000
դա մաթեմատիկական հաստատունն է:

0:04:32.000,0:04:34.000
Այն անվերջություն է

0:04:34.000,0:04:36.000
բառացի ձգտում է հավերժություն:

0:04:36.000,0:04:38.000
Իմ այս մի նկարում,

0:04:38.000,0:04:42.000
որտեղ ես պատկերել եմ Պի-ին հաջորդող առաջին քսան տասանորդականները,

0:04:42.000,0:04:44.000
ես վերցրել եմ գույներ

0:04:44.000,0:04:47.000
հույզեր և հյուսվածքներ,

0:04:47.000,0:04:49.000
և համադրել եմ դրանք իրար հետ

0:04:49.000,0:04:54.000
թվային ընթացիկ բնապատկերի մեջ:

0:04:54.000,0:04:57.000
Բայց միայն թվերը չեն, որ ես գույներով եմ տեսնում:

0:04:57.000,0:04:59.000
Բառերն ինձ համար նույնպես

0:04:59.000,0:05:01.000
ունեն գույներ և հույզեր

0:05:01.000,0:05:03.000
և հյուսվածքներ:

0:05:03.000,0:05:05.000
Ահա առաջին նախադասությունը

0:05:05.000,0:05:07.000
«Լոլիտա» վեպից:

0:05:07.000,0:05:11.000
Եվ Նաբոկովը նույնպես սինեսթետիկ էր:

0:05:11.000,0:05:13.000
Եվ դուք կարող եք տեսնել այստեղ

0:05:13.000,0:05:16.000
ինչպես է «Լ» հնչյունի իմ ընկալումն

0:05:16.000,0:05:18.000
օգնում հանգերի ճիշտ

0:05:18.000,0:05:21.000
համընկմանը:

0:05:21.000,0:05:23.000
Մեկ այլ օրինակ.

0:05:23.000,0:05:25.000
մի քիչ ավելի մաթեմատիկական:

0:05:25.000,0:05:27.000
Ինձ հետաքրքիր է արդյոք ձեզանից որևէ մեկը կնկատի

0:05:27.000,0:05:29.000
նախադասության կառուցվածքը

0:05:29.000,0:05:32.000
«Մեծն Գետսբի» վեպից:

0:05:33.000,0:05:36.000
Վանկերի տողանցում կա--

0:05:36.000,0:05:38.000
ցորեն` մեկ

0:05:38.000,0:05:40.000
տափաստաններ` երկու,

0:05:40.000,0:05:43.000
կորած շվեդական քաղաքներ` երեք-

0:05:43.000,0:05:45.000
մեկ, երկու, երեք:

0:05:45.000,0:05:49.000
Եվ սրա ազդեցությունը շատ հաճելի է ուղեղին

0:05:49.000,0:05:51.000
և սա օգնում է նախադասության

0:05:51.000,0:05:54.000
ճիշտ դասավորվածությանը:

0:05:54.000,0:05:56.000
Եկեք վերադառնանք հարցերին,

0:05:56.000,0:05:59.000
որ ես քիչ առաջ բարձրացրեցի։

0:05:59.000,0:06:02.000
64 անգամ 75:

0:06:02.000,0:06:05.000
Եթե ձեզանից ոմանք խաղում են շախմատ,

0:06:05.000,0:06:07.000
նրանք կիմանան, որ 64-ը

0:06:07.000,0:06:10.000
քառակուսի թիվ է,

0:06:10.000,0:06:12.000
այդ է պատճառը, որ շախմատի խաղատախտակը

0:06:12.000,0:06:14.000
ութ անգամ ութ,

0:06:14.000,0:06:17.000
ունի 64 քառակուսիներ:

0:06:17.000,0:06:19.000
Այսպիսով այն տալիս է մեզ ձև

0:06:19.000,0:06:22.000
որը մենք կարող ենք պատկերացնել, որը մենք կարող ենք ընկալել:

0:06:22.000,0:06:25.000
Ի՞նչ կարելի է ասել 75-ի մասին:

0:06:25.000,0:06:27.000
եթե հարյուրը,

0:06:27.000,0:06:30.000
եթե պատկերացնենք, որ հարյուրը քառակուսի է,

0:06:30.000,0:06:33.000
75-ն այս տեսքը կունենա:

0:06:33.000,0:06:35.000
Այսպիսով, մենք պետք է հիմա

0:06:35.000,0:06:37.000
համադրենք այս երկու նկարները

0:06:37.000,0:06:39.000
մեր ուղեղում

0:06:39.000,0:06:42.000
մոտավորապես այսպես:

0:06:42.000,0:06:46.000
64 դառնում է 6,400,

0:06:46.000,0:06:50.000
և աջ անկյունում

0:06:50.000,0:06:52.000
դուք կարիք չունեք ինչ-որ բան հաշվարկելու:

0:06:52.000,0:06:54.000
Չորս հորիզոնական, չորս ուղղահայաց

0:06:54.000,0:06:57.000
դա 16 է։

0:06:57.000,0:06:59.000
Այսպիսով, գումարն, որ ձեզանից պահանջվում էր հաշվել

0:06:59.000,0:07:01.000
16 է,

0:07:01.000,0:07:04.000
16 և 16:

0:07:04.000,0:07:06.000
Այն շատ ավելի դյուրին է,

0:07:06.000,0:07:09.000
քան դպրոցում մաթեմատիկայի ուսուցումը, վստահ եմ:

0:07:09.000,0:07:11.000
Այն 16, 16 և 16, տալիս է 48,

0:07:11.000,0:07:13.000
4,800 -

0:07:13.000,0:07:15.000
4,000,

0:07:15.000,0:07:18.000
դա էլ պատասխանն է մեր հարցին:

0:07:18.000,0:07:20.000
Հեշտ է, երբ գիտես ինչպես:

0:07:20.000,0:07:23.000
(Ծիծաղ)

0:07:23.000,0:07:26.000
Երկրորդ հարցը իսլանդական բառն է:

0:07:26.000,0:07:29.000
Ենթադրում եմ, այստեղ շատ մարդիկ չկան,

0:07:29.000,0:07:31.000
ովքեր խոսում են իսլանդերեն:

0:07:31.000,0:07:34.000
Ուստի թույլ տվեք նեղացնել ընտրությունը մինչև երկուսը:

0:07:36.000,0:07:38.000
Hnugginn:

0:07:38.000,0:07:40.000
Արդյոք սա ուրա՞խ բառ է,

0:07:40.000,0:07:42.000
թե տխուր:

0:07:42.000,0:07:44.000
Ի՞նչ կասեք:

0:07:45.000,0:07:47.000
Լավ:

0:07:47.000,0:07:49.000
Ոմանք ասում են ուրախ:

0:07:49.000,0:07:51.000
Շատ մարդիկ, մեծամասնությունը`

0:07:51.000,0:07:53.000
ասում է տխուր:

0:07:53.000,0:07:57.000
Եվ այն իրականում նշանակում է «տխուր»:

0:07:57.000,0:08:00.000
(Ծիծաղ)

0:08:00.000,0:08:03.000
Ինչու՞ վիճակագրության համաձայն,

0:08:03.000,0:08:05.000
մարդկանց մեծամասնությունն

0:08:05.000,0:08:07.000
ասում է, որ բառը տխուր է, այս պարագայում

0:08:07.000,0:08:10.000
ծանր մեկ այլ պարագայում:

0:08:10.000,0:08:13.000
Իմ տեսության մեջ, լեզուն զարգանում է այնպես,

0:08:13.000,0:08:15.000
որ հնչյունները համընկնում են,

0:08:15.000,0:08:18.000
համապատասխանում են ունկնդրողի սուբյեկտիվ,

0:08:18.000,0:08:20.000
ներանձնական,

0:08:20.000,0:08:22.000
ինտուիտիվ

0:08:22.000,0:08:24.000
փորձին։

0:08:25.000,0:08:28.000
Եկեք նայենք երրորդ հարցին:

0:08:29.000,0:08:32.000
Այն Ջոն Քիթսի պոեմից մի նախադասություն է։

0:08:32.000,0:08:35.000
Բառերն, ինչպես թվերը,

0:08:35.000,0:08:38.000
արտահայտում են ֆունդամենտալ հարաբերություններ

0:08:38.000,0:08:40.000
օբյեկտների

0:08:40.000,0:08:42.000
իրադարձությունների և ուժերի միջև,

0:08:42.000,0:08:44.000
որոնք կազմում են մեր աշխարհը:

0:08:44.000,0:08:47.000
Այն հիմնավորում է, որ մենք, գոյություն ունենալով այս աշխարհում,

0:08:47.000,0:08:49.000
պետք է մեր կյանքի ընթացքում

0:08:49.000,0:08:52.000
ինտուիտիվ կերպով կլանենք այդ հարաբերությունները:

0:08:52.000,0:08:55.000
Եվ պոետներն, ինչպես այլ ստեղծագործողները,

0:08:55.000,0:08:58.000
խաղում են այդ ինտուիտիվ հասկացողությունների հետ:

0:08:58.000,0:09:01.000
Նապաստակի պարագայում

0:09:01.000,0:09:03.000
այն երկակի հնչունաբանություն ունի անգլերենում:

0:09:03.000,0:09:06.000
Այն նաև նշանակում է մեր գլխին աճող մանրաթելեր։

0:09:06.000,0:09:08.000
Եվ երբ մենք մտածում ենք դրա մասին,

0:09:08.000,0:09:10.000
թույլ տվեք մի նկար ցույց տալ,

0:09:10.000,0:09:13.000
մանրաթելերը ներկայացնում են խոցելիություն:

0:09:14.000,0:09:17.000
Նրանք տրվում են չնչին շարժմանը,

0:09:17.000,0:09:20.000
մղմանը կամ հույզին:

0:09:20.000,0:09:24.000
Այսպիսով, մենք ունենում ենք

0:09:24.000,0:09:26.000
խոցելիության և լարվածության մթնոլորտ:

0:09:26.000,0:09:28.000
Նապաստակն, այդ կենդանին ինքինին,

0:09:28.000,0:09:31.000
ոչ կատուն, ոչ շունը, նապաստակը․․․

0:09:31.000,0:09:33.000
Ինչու՞ նապաստակ:

0:09:33.000,0:09:35.000
Քանզի մտածեք նկարի մասին,

0:09:35.000,0:09:37.000
ոչ բառի մասին, նկարի:

0:09:37.000,0:09:39.000
Երկար ականջներ,

0:09:39.000,0:09:41.000
մեծ ոտքեր,

0:09:41.000,0:09:44.000
օգնում են մեզ պատկերացնել, զգալ ներըմբռնումով,

0:09:44.000,0:09:47.000
թե ինչ է նշանակում կաղալ

0:09:47.000,0:09:50.000
և դողալ:

0:09:50.000,0:09:52.000
Այսպիսով, այս մի քանի րոպեների ընթացքում

0:09:52.000,0:09:54.000
հուսով եմ կարողացա կիսել

0:09:54.000,0:09:57.000
մի քիչ իրերի իմ ընկալումը

0:09:57.000,0:10:00.000
և ցույց տալ ձեզ,

0:10:00.000,0:10:03.000
որ բառերն ունեն գույներ և հույզեր,

0:10:03.000,0:10:06.000
թվեր, ձևեր և բնավորություն:

0:10:06.000,0:10:08.000
Աշխարհն ավելի հարուստ է,

0:10:08.000,0:10:10.000
անծայրածիր,

0:10:10.000,0:10:13.000
քան շատ հաճախ այն թվում է:

0:10:13.000,0:10:16.000
Հուսով եմ, ես ներշնչեցի ձեզ

0:10:16.000,0:10:19.000
սովորել աշխարհն ընկալել նոր հայացքով:

0:10:19.000,0:10:21.000
Շնորհակալություն:

0:10:21.000,0:10:32.000
(Ծափահարություններ)