ང་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན། ཡང་ན་དེ་ལས་ཀྱང་གསལ་པོར་བཤད་ན། ཀླད་རིམ་མཐོ་ཞིང་། ཁེར་རྐྱང་གི་ནད་ཕོག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན། སྣང་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་མཐོང་དཀོན་པོ་རེད། དེ་ལས་ཀྱང་དཀོན་པ་ཞིག་ནི། ང་ཡི་གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་ཉིད་རྟོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐད་རིགས་ལའང་བྱང་ཆ་ཆེ་བ་དེ་རེད། རྟག་པར་ང་མི་རྣམས་དང་ངོ་ཐུག་སྐབས། ཁོ་ཚོས་ངའི་གནས་ཚུལ་འདི་དག་ཤེས་དུས། དོགས་མི་བདེ་བ་བཟོས་ཡོང་གི་འདུག ངས་ཁོ་ཚོའི་མིག་ནང་ནས་ ང་ལ་སྐད་ཆ་ཁ་ཤས་འདྲི་འདོད་པ་ཤེས་ཡོང་གི་འདུག སྤྱིར་བཏང་དུ་མཇུག་མཇུག་དེ་ལ། ཁོ་ཚོས་གཞི་ནས་བཟོད་མ་ཐུབ་པར་ ཐོལ་གྱིས་འདི་འདྲ་དྲིས་ཡོང་། “གལ་ཏེ་ངས་ཁྱོད་ལ་ངའི་སྐྱེས་སྐར་བཤད་ན་ ཁྱོད་ཀྱིས་ང་རེས་གཟའ་གང་ཞིག་ལ་སྐྱེས་པ་བཤད་ཐུབ་བམ” [དགོད་སྒྲ] ཡང་མིན་ན་ཁོ་ཚོས་རང་སུམ་སྒྱུར་གྱི་རྩིས་གཞི་སྐོར་ལབ་པའམ། ཡང་ན་ང་ལ་ཨང་ཀིའམ་རྩོམ་ཡིག་རིང་པོ་ཞིག་བློར་འཛིན་དུ་འཇུག་གི་རེད། ཁྱེད་རྣམས་དགོངས་པ་མ་ཚོམས་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ། གལ་སྲིད། དེ་རིང་ངས་འདི་ནས་ “ཆེད་མཁས་པའི་འཁྲབ་སྟོན”དེ་རིགས་མ་བསྟན་ན་གུ་ཡངས་གནང་རོགས། དེ་ལས། ང་ཡིས་ གཞན་ཞིག་ལབ་རྩིས་ཡིན། སྐྱེས་སྐར་དང་རང་སུམ་སྒྱུར་དང་བསྡུར་ན་ སྤྲོ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ལབ་རྒྱུ་ཡིན། ཅུང་གཏིང་ཟབ་པ་ཞིག ང་ཡི་བསམ་བློ་དང་བར་ཐག་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་འདྲ་ཡིན། ང་ཡིས་ཁྱེད་ཅག་རགས་ཙམ་བཤད་འདོད་པ་ནི་ ཤེས་ཚོར་(perception)ཟེར་བ་དེའི་སྐོར་ཡིན། ཆི་ཁོ་ཧྥུས་ཁོའི་མཚན་སྙན་འབར་བྱེད་ཀྱི་ འཁྲབ་གཞུང་དང་སྒྲུང་ཐུང་དག་འབྲི་བའི་ཚེ། ཁོས་རྟག་པར་ཟིན་ཐོ་འབྲི་དེབ་ཅིག་ཁྱེར་ཏེ་འགྲོ་ཞིང་། དེ་རུ་ཁོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་ མཐོང་ཐོས་མྱོང་གསུམ་དག་ ཟིན་ཐོ་ལ་འགོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཞིབ་ཆ་ཆུང་ཆུང་དེ་ཚོར་ མི་གཞན་པས་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། ངས་ཆི་ཁོ་ཧྥུ་(Chekhov)ཡི་བརྩམས་ཆོས་ཀློག་ཐེངས་རེ་དང་། ཁོས་མིའི་འཚོ་བར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་ཐེངས་རེར། ང་རང་ཉིད་ཀྱང་ རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་དོན་ལ་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་གི་འདུག ངའི་དེབ་དག་གི་ནང་དུ། ངས་ཤེས་ཚོར་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐོར་འཚོལ་ཞིབ་དང་། ཤེས་ཚོར་མི་འདྲ་བ་ཡིས། ཇི་ལྟར་ཤེས་པ(knowing)མི་འདྲ་བ་དང་ གོ་བ་མི་འདྲ་བ་བསྐྱེད་པའི་སྐོར་བྲིས་ཡོད། འདི་རུ་དྲི་ཚིག་གསུམ་ཡོད། ངའི་ཞིབ་འཇུག་ལས་དྲངས་པ་ཡིན། འདི་དག་གི་དྲིས་ལན་རྙེད་མི་རྙེད་ལ་མ་ལྟ་བར། ཁྱེད་ཅག་གིས་བསམ་བློ་ཡུད་ཙམ་ལ་ཐོངས་དང་། ཐད་ཚོར(intuitions)དང་ རང་ཆས་ཀྱི་ཤེས་པ་(gut instincts)ནི་ ཁྱེད་ཀྱིས་འདྲི་གཞི་འདི་མཐོང་མ་ཐག་ ཀླད་པ་དང་སེམས་ནང་ལ་ཡོང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ག་རེད། དཔེར་ན། རྩི་གཞི་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཨང་ཀི་འདིའི་རྩིས་འབྲས་ ཧ་ལམ་གང་ཡིན་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ། ཡང་ན་ཕྱི་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་འདི་དང་ཀློག་སྟངས་ལས་ ཁྱེད་ཀྱིས་འདིའི་དོན་ཕལ་ཆེར་གང་ཐད་ཡིན་སྲིད་པའི་ ཚོར་བ་ཞིག་ཡོང་གི་འདུག་གམ། སྙན་ཚིག་འདི་རུ། རྩོམ་པ་པོསhare(རི་བོང)ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྤྱད་པ་ལས། rabbitམི་སྤྱོད་དོན་ཅི་རེད། ཁྱེད་ཅག་ལ་འདི་ཚོར་འདང་རྒྱག་ཏུ་འཇུག་དོན་ནི། ངས་བསམ་ན་མི་སྒེར་གྱི་ཤེས་ཚོར་དེ་ ང་ཚོར་ཤེས་བྱ་ཐོབ་ཐབས་ གཙོ་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད། ང་ཚོས་ཤེས་བྱ་ཚུར་ལེན་བྱེད་སྐབས་ ལམ་སྟོན་མཁན་དང་ ནུས་པ་འདོན་མཁན་ནི་ དབང་ཤེས་ཀྱི་དཔྱད་པ་(aesthetic judgments)ཡིན་པ་ལས་ སྤྱི་མཚན་གྱི་རྩོད་པ(abstract reasoning)མ་ཡིན། ང་དེའི་དཔེ་མཚོན་ཡག་ཤོས་རེད་བཞག ངའི་འཇིག་རྟེན་དུ། ཡི་གེ་དང་ཨང་ཀི་ལ་ ཁ་དོག་དང་སེམས་ཚོར་འདྲེས་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་སྒེར་གཤིས་ཀྱང་ཡོད། དེJuanགིས་གསུངས་པ་ལྟར། ཚན་རིག་པས་འདི་ལ“ཚོར་བསྣོལ”གྱི་ནད་ཟེར་ཞིང་། ཚོར་མི་འདྲ་བ་འདྲེས་པའི་ གནས་སྟངས་ཁྱད་མཚར་ཞིག་རེད། འདི་རུ་ཨང་ཀི1ནས12བར་ཡོད། ཡིན་ཡང་ངའི་མིག་ལམ་དུ་ ཨང་ཀི་རེ་རེར་སོ་སོའི་དབྱིབས་དང་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་རེད། 1འོད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་ཞིག་དང་། 6ཆུང་ལ་སྐྱོ་བའི་ནག་ཁུང་ཞིག ཁྱེད་ཅག་གི་མིག་ལམ་དུ་ཁ་དོག་དཀར་ནག་གཉིས་ལས་མེད་ཀྱང་། ངའི་མིག་ལམ་དུ་འདི་ཚོར་ཚོན་མདངས་ཡོད་པ་རེད། 3ལྗང་ཁུ་དང་། 4སྔོན་པོ། 5སེར་པོ། ངས་རི་མོ་ཡང་འབྲི་གི་ཡོད། འདི་ངའི་རི་མོ་ཞིག་ཡིན། འདི་ཚུགས་ཐུབ་གྲངས་(prime number)གཉིས་ཀྱི་སྒྱུར་ཐབས་རེད། རྩ་གསུམ(3D)གྱི་དབྱིབས་ཆགས་འདུག་ལ། དཀྱིལ་གྱི་བར་སྟོང་དེ་ནས་ ཡང་དབྱིབས་གསར་པ་ཞིག་གྲུབ་འདུག་པ་དེ་ འདི་གཉིས་ཀྱི་བསྒྱུར་ཐོབ་རེད། གྲངས་ཀ་འདི་ལས་ཆེ་ན་ག་རེ་བྱ་ཟེར་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་πལས“ཆེ”བའི་གྲངས་ཀ་ཞིག་རྙེད་མི་སྲིད། འདི་གྲངས་རིག་གི་རྒྱུན་གྲངས་ཤིག་རེད། ཚད་མེད་གྲངས་(infinite number)ཤིག་རེད། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་སྟེང་ནས་གྲངས་ཀ་དེ་ལ་མཐའ་ཡོད་པ་མ་རེད། རི་མོ་འདིའི་ནང་དུ་ πགྱི་ཚེག་རྗེས་ཀྱི་ཨང་ཀི20བར་བརྩིས་ཡོད། ངས་ཚོན་མདངས་སྤྱད་ཡོད། སེམས་ཚོར་དང་ཐིག་རིས། ངས་འདི་ཚོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་ ཁོད་མི་སྙོམས་པའི་ཨང་ཀིའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཤིག་བཟོས་ཡོད། ངའི་མིག་ལམ་དུ། ཨང་ཀི་གཅིག་པུ་ལ་ཁ་དོག་ཡོད་པ་ཙམ་མ་རེད། ང་ལ་མཚོན་ན། ཡི་གེའང་དེ་བཞིན་རེད། ཁ་དོག་དང་སེམས་ཚོར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཐིག་རིས་ཀྱང་ཡོད། འདི་སྒྲུང་གཏམ<ལོ་ལི་ཐཱ>(Lolita)ཡི་ ཚིག་རྐང་ཐོག་མ་རེད། རྩོམ་པ་པོ་ཁོ་རང་ཉིད་ལའང་དབང་ཤེས་བསྣོལ་བའི་སྐྱོན་དེ་ཡོད། ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོང་ཐུབ་པ་ལྟར། ངའིLཡི་སྒྲ་ལ་ཡོད་པའི་ཚོར་ཤེས་ཀྱིས། རྗེས་ཁྲིད་ཀྱི་སྒྲ་འདི། ཏན་ཏན་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་འདུག དཔེ་གཞན་པ་ཞིག་ནི། འདི་གྲངས་རིག་དང་འབྲེལ་བ་ཏོག་ཙམ་འདུག ཁྱེད་ཅག་གི་ཁྲོད་ནས་སྒྲུང་གཏམལས་བྱུང་བའི་ ཚིག་གི་སྒྲིག་གཞི་ལ་ སྣང་བ་བྱུང་མཁན་ཨེ་ཡོད། དེ་རུ་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་ཚིགས་ཀྱི་རིམ་པ་ཞིག་འདུག གྲོ སྒྲ་ཚིགས་གཅིག སྤང་ཐང་། སྒྲ་ཚིགས་གཉིས། བོར་ཟིན་པའི་སུའུ་ཏེན་མཁར། སྒྲ་ཚིགས་གསུམ། གཅིག གཉིས། གསུམ། དབྱངས་འགྲོས་ཡོད་པས། མི་སེམས་ལ་སིམ་པ་སྟེར་ཞིང་། འདི་ཡིས་ཚིག་རྐང་ ཏག་ཏག་ཤིན་ཏུ་འཕྲོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པ་རེད། འུ་ཚོ་ཕྱིར་ ངས་དྲིས་པའི་འདྲི་ཚིག་ཐོག་ལ་འགྲོ 64དང75གཉིས་བསྒྱུར་ན། ཁྱེད་ཚོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མིག་མངས་རྩེ་མྱོང་ན། 64ནི་རང་ཉིས་སྒྱུར་གྱི་གྲངས་ཤིག་ཡིན་པ་ ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི་རེད། འདི་ནི་མིག་མངས་ལ་ 8×8 རེའུ་མིག64ཡོད་དོན་རེད། བྱས་ཙང་ང་ཚོར་རེའུ་མིག་འདི་ལྟ་བུ་ འཆར་སྣང་བྱས་ཆོག་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། འོ་ན75ག་རེ་བྱ་ཟེར་ན། གལ་སྲིད100དེ་ གལ་སྲིད100དེ་གྲུ་བཞི་ཁ་གང་མ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། 75འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་ང་ཚོས་བྱེད་དགོས་པ་དེ་གང་རེད་ཟེར་ན། རི་མོ་འདི་གཉིས་མཉམ་དུ་ ང་ཚོའི་ཀླད་པའི་ནང་ལ་འཆར་དུ་བཅུག་ན། འདི་ལྟ་བུ་རེད། 64དེ6400གྱུར་པ་དང་། གཡས་ཀྱི་གཤམ་དེ་ ཁྱེད་ཀྱིས་རྩི་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། འཕྲེད་གཞུང་གཉིས4དང་། སྟེང་འོག་གཉིས4ཡིན་པས། མཐར16རེད། རྩི་དགོས་རྒྱུ་ངོ་མ་དེ་གང་རེད་ཟེར་ན། 16རེད། 16 16 འདི་སླ་མོ་འདུག་གཱ འདི་སློབ་གྲྭ་ནས་ཁྲིད་པ་ལས་སླ་སྙམ། 16 16 16 སྡོམ་ཐོབ48། 4800(48*100) 4800 རྩིས་འབྲས་འདི་ག་རེད། ཐབས་ཤེས་ན་ལས་སླ་པོ་རེད། [དགོད་སྒྲ] འདྲི་ཚིག་གཉིས་པ་དེ་འཁྱཊ་གླིང་སྐད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་རེད། ངས་བསམ་ན་འདིར་བཞུགས་པ་རྣམས་ལས་ སྐད་འདི་ཤེས་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་རྒྱུ་རེད། བྱས་ཙང་། ངས་ཁྱབ་ཁོངས་གདམ་གསེས་གཉིས་བར་ཇེ་ཆུང་ལ་གཏོང་། Hnugginn: འདི་དགའ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་རེད་དམ། ཡང་ན་སྐྱོ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་ག་རེ་བསམ་བྱུང་། ཆོག་གི ལ་ལས་དགའ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་རེད་ཟེར། ཡིན་ཡང་མང་ཆེ་བས་ སྐྱོ་བའི་ཐ་སྙད་རེད་ཟེར། དོན་ངོ་མར་ཡང་ཐ་སྙད་འདི་སྐྱོ་བའི་དོན་རེད། [དགོད་སྒྲ] འདི་ལྟར་སྡོམ་རྩིས་བྱས་ཡོང་ན། མི་མང་ཆེ་བས་ ཐ་སྙད་འདི་སྐྱོ་བའི་དོན་རེད་སྙམ་པ་དང་། ཡང་སྐབས་གཞན་ཞིག་ཏུ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཟེར་ན། ང་ཡི་གཞུང་ལུགས་ལྟར་ན། སྐད་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་འདི་འདྲ་ཞིག་རེད། སྒྲ་དང་མཐུན་པ། ཡུལ་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་དང་མཐུན་པ། དེའི་འཕྲོར་ཉན་མཁན་གྱི་ སྒེར་གྱི་ ཐད་ཚོར་མྱོང་བའི་ཐོག་འཕེལ་བ་ཞིག་རེད། ད་ང་ཚོའི་དྲི་ཚིག་གསུམ་པ་དེ་ལ་བལྟ་རྒྱུ་བྱེད། འདི་ཇོང་ཁེ་ཐི་(John Keats)ཡི་སྙན་ངག་ཚིག་རྐང་ཞིག་རེད། ཡི་གེའང་ཨང་ཀི་དང་མཚུངས་པར། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དང་དོན་རྐྱེན་ སྟོབས་ཤུགས་སོགས་ འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་བྱེད་འདི་དག་གི་ ངོ་བོའམ་གཤིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། འདི་ཡང་འུ་ཅག་འཚོ་བའི་འཇིག་རྟེན་འདི་རུ་ རྩ་བའི་འབྲེལ་བ་འདི་དག་ ཐད་ཚོར་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། སྙན་ངག་པའམ་སྒྱུ་རྩལ་པ་གཞན་དང་འདྲ་བར་ ཐད་ཚོར་གྱི་གོ་བ་འདི་རིགས་རྩེ་གི་ཡོད་པ་རེད། རི་བོང་གི་དཔེར་བརྗོད་དེའི་ནང་དུ། hareཨིན་ཡིག་ལས་ཐ་སྙད་མག་མོག་ཅིག་ཡིན། མགོ་ཡི་སྐྲ་ལ་གོ་བའང་ཡོད། གལ་ཏེ་འུ་ཚོས་དེ་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། རི་མོའི་ལམ་ནས་བསྟན་ན། སྤུ་ཡིས་ཉམ་ཆུང་བ་མཚོན་ཞིང་། དེ་ཉིད་གཡོ་འགུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཞིག་གམ་ སེམས་ཚོར་གྱིས་ཀྱང་སྒུལ་སྲིད་པ་ཡིན་པས། འདིས་ཁྱོད་ལ་ཉམ་ཆུང་དང་བྲེལ་ཤ་ལངས་པའི་ མཁའ་དབུགས་དེ་འདྲ་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད། རི་བོང་ཁོ་རང་ཉིད། རི་དྭགས་ཤིག་རེད། ཞི་མི་མ་རེད། ཁྱི་གུ་མ་རེད། རི་བོང་ཞིག་རེད། རི་བོང་ཞིག་ཡིན་དོན་ཅི་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་རི་མོ་འདི་ལ་བསམ་བློ་ཐོངས་དང་། སྐད་ཆ་མ་རེད། རི་མོ་འདི་ཟེར་བ་ཡིན། རྣ་ཅོག་རིང་པོ། སུག་པ་ཆེན་པོ། འདིས་འུ་ཅག་ལ་འཆར་ཡན་བྱེད་དུ་འཇུག་སྟེ། ཐད་ཚོར་གྱི་ལམ་ནས་ ཞ་འཐེང་དང་ འདར་སིག་གི་ཚོར་བ་སྟེར། སྐར་མ་ཁ་ཤས་ཀྱི་རིང་ལ། ང་ཡིས་ཁྱེད་ཅག་ལ་ ང་ཡི་མཐོང་སྣེའི་འཇིག་རྟེན་སྐོར་བཤད་པ་རེད། ཁྱེད་ཅག་ལ་ ཡི་གེ་ལའང་ཁ་དོག་དང་། སེམས་ཚོར་ཡོད་པ་དང་། ཨང་ཀི་ལ་དབྱིབས་དང་གཤིས་ཀ་ཡོད་པ། འཇིག་རྟེན་འདི་ འུ་ཅག་གི་བལྟས་ཚོད་ལས་ད་དུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རྒྱ་ཆེ་བ་ཤེས་སུ་བཅུག་པ་ཡིན། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་མཐོང་སྣེ་གསར་པ་ཞིག་གིས་ འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟ་བའི་འདུན་པ་སྦྱིན་ཡོད་པར་སྨོན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་གནང་། [ཐལ་མོ་རྡེབ་སྒྲ]