Te smoki z zamierzchłych czasów
to niesamowite stworzenia.

Są niezwykłe,

a także piękne,

a wiemy o nich tak niewiele.

Takie myśli pojawiły się w mojej głowie,

gdy patrzyłem na strony
mojej pierwszej książki o dinozaurach.

Miałem około 5 lat

i wtedy właśnie zdecydowałem,

że zostanę paleontologiem.

Paleontologia pozwoliła mi
połączyć miłość do zwierząt

z pragnieniem podróżowania
w odległe zakątki świata.

Minęło już parę lat, 
poprowadziłem kilka ekspedycji

na jeden z najdalszych 
zakątków planety, Saharę.

Pracuję w tym miejscu, 
bo staram się odkryć

nowe szczątki niezwykłego dinozaura,
ogromnego drapieżnika,

zwanego spinozaurem.

Kilka kości tego zwierzęcia znaleziono

na pustyniach Egiptu.

Około 100 lat temu opisał je
niemiecki paleontolog.

Niestety, kości te zostały zniszczone
podczas II wojny światowej.

Zostało nam tylko
kilka rysunków i zapisków.

Ze szkiców wiemy,

że to stworzenie, które żyło 
około 100 milionów lat temu,

było bardzo duże,

na plecach wyrastały mu kolce,
tworzące wspaniały żagiel.

Miało też długie, smukłe szczęki,
trochę jak krokodyl,

ze stożkowatymi zębami.

Mogły być używane do chwytania
śliskiej zdobyczy, na przykład ryb.

Nie dowiedzieliśmy się niczego więcej

przez kolejne 100 lat.

Mój obszar pracy znajdował się
na granicy Maroka i Algierii,

w miejscu zwanym Kem Kem.

To trudne miejsce do pracy.

Trzeba liczyć się z burzami piaskowymi,
wężami i skorpionami,

i ciężko tam znaleźć dobre skamieniałości.

Ale ciężka praca opłaciła się.

Znaleźliśmy wiele niesamowitych okazów.

To największa kość dinozaura,

jaką znaleziono w tej części Sahary.

Znaleźliśmy szczątki
ogromnych drapieżników,

średnich drapieżników,

i osiem różnych drapieżników, 
podobnych do krokodyli.

Te skamieniałości zachowały się
w systemie rzecznym.

Był to także dom dla ogromnych,
wielkości auta, celakantokształtnych,

potwornej ryby piły.

Niebo nad rzeką było pełne pterozaurów,

latających gadów.

To było dość niebezpieczne miejsce.

Nie chcielibyście się tam przenieść
wehikułem czasu.

Znajdujemy te niesamowite
skamieniałości zwierząt,

które żyły wraz ze spinozaurem,

ale on sam pozostawał nieuchwytny.

Znajdowaliśmy tylko fragmenty,

miałem nadzieję, że w końcu
odkryjemy częściowy szkielet.

W końcu, bardzo niedawno,

udało nam się znaleźć wykopalisko,

na którym lokalny poszukiwacz skamielin
odkrył kilka kości spinozaura.

Powróciliśmy w to miejsce,
zebraliśmy więcej kości.

Po 100 latach w końcu
mieliśmy kolejny częściowy szkielet

tego niesamowitego zwierzęcia.

Mogliśmy go zrekonstruować.

Wiemy, że spinozaur miał głowę

podobną do krokodyla,

całkiem inną niż drapieżne dinozaury,

zupełnie inną niż tyranozaur.

Ale najciekawsze informacje pochodzą
z pozostałej części szkieletu.

Mieliśmy długie kolce,

które tworzą ogromny żagiel.

Kości nóg, kości czaszki,

mieliśmy też płetwowate, szerokie stopy,

kolejna, nietypowa rzecz dla dinozaurów.

Sądzimy, że mogły służyć
do chodzenia po miękkim podłożu

albo do pływania.

Przyjrzeliśmy się mikrostrukturze kości,

ich wewnętrznej strukturze.

Okazało się, że są bardzo zbite.

To typowa cecha zwierząt,
które spędzają dużo czasu w wodzie.

Pozwala to lepiej 
utrzymywać się na powierzchni.

Prześwietliliśmy kości i zbudowaliśmy
cyfrowy szkielet spinozaura.

Patrząc na niego,

zdaliśmy sobie sprawę, 
że ten dinozaur jest zupełnie inny.

Większy od tyranozaura,

a jego głowa mówi wyraźnie,
że żywił się rybami,

a cały szkielet mówi, że uwielbiał wodę.

Zbite kości, płetwowate stopy,
zredukowane tylne kończyny,

wszystko to jest obecne u zwierząt,

które większość czasu przebywają w wodzie.

Obudowaliśmy naszego spinozaura ciałem.

Patrzę na przyczep mięśni
i owijam go skórą.

Zdaliśmy sobie sprawę, że mamy
do czynienia z rzecznym potworem.

To drapieżnik, większy od tyranozaura,

władca pradawnych, rzecznych gigantów,

żywiący się stworzeniami wodnymi,
które pokazywałem wcześniej.

Dlatego właśnie
to odkrycie jest niesamowite.

To zupełnie inny dinozaur.

Niektórzy mówili mi, że takie odkrycie
zdarza się tylko raz w życiu.

Bo już nie zostało wiele do odkrycia.

Uważam, że to nieprawda.

Sahara jest pełna skarbów.

Kiedy ktoś mówi mi, że nie ma już
miejsc niezbadanych,

cytuję słynnego poszukiwacza dinozaurów, 
Roya Chapmana Andrewsa,

"Przygoda kryje się tuż za rogiem,

świat jest wciąż pełen takich zakamarków".

Taka była prawda wiele dekad temu,

kiedy Andrews napisał te słowa,

i wciąż jest to prawdą dzisiaj.

Dziękuję.

(Brawa)