Səslənmə: Bitcoin son vaxtlar çox diqqət toplayan yeni bir virtual valyuta sistemidir və həqiqətən bitcoin içərisinə daldığım və bunun necə işlədiyini ətraflı izah etdiyim bir sıra videolar çəkəcəyimi düşünürdüm və bu serialdakı ilk video üçün planım bu mexaniklərdən bəzilərini yüksək səviyyədə təsvir etməkdir. Sonra sonrakı videolarda edəcəyim şey, bu ilk videoda toxunduğum bütün əsas məqamların bir az daha dərininə getməkdir. Ümid edirəm ki, bu video seriyasının sonunda sadəcə bir bitcoinin nə olduğunu yox, həm də əməliyyatların necə başlandığının mexanikasını da anlayacaqsınız. Bu əməliyyatlar üçün doğrulamanın necə baş verdiyini görəcək və birinin həqiqətən "bitcoin mədənciliyi" kimi tanınan bir müddətdə iştirak etməsinin nə demək olduğunu öyrənəcəksiniz, və bu, bu yaxınlarda bitkoinlə maraqlanmısınızsa, eşitdiyiniz termin ola bilər. Bitkoin sxeminin kifayət qədər iştirak etdiyini də qeyd etmək istəyirəm. Bütün müvafiq detalları həqiqətən əhatə etmək üçün bir az vaxt lazımdır, və mənə bitcoin kimi bir sxemə həqiqətən başınızı sarmağın ən yaxşı yolu, inamı bir az dayandırmaq və bu bütün detallara məruz qalmaqdır. Indi, şübhəsiz, sizin çoxlu suallarınız olacaq, amma mənim istəyim bu video seriyasının sonunda müvafiq daşların hamısının aşmış olması və sizin suallarınızın müvafiq olaraq cavablandırılmasıdır, lakin ora çatmaq qismən biraz zaman ala bilər çünki mən bunları dərk edilən şəkildə təsvir etməyə çalışacam və və bu, sxemin kifayət qədər hissələrini izah edə bilməyincə bəzi detalları tərk etməyi əhatə edə bilər və sonra bu təfərrüatları içəri keçərkən əlavə edim, yol boyu çox kiçik məqam və nüanslar altında qalmasın, amma hər şeydən keçdiyim zaman ümumi sistem haqqında bir fikir əldə edirsiniz. Bununla da icazə verin, başlayım. İlk öncə,Bitcoinin həqiqətən mərkəzləşdirilməmiş valyuta kimi təsvir olunmasına işarə etmək istəyirəm,çünki bitcoins istehsalında və ya əməliyyatında iştirak edən heç bir mərkəzi bank və ya müəssisə yoxdur,və faktiki olaraq bir bitcoin içərisində baş verənlər, bütün əməliyyatlar həqiqətən peer-to-peer şəbəkəsi kimi tanınan bir şey tələb edir, protokolun həyata keçirilməsinin və istifadə edilməsinin fərqli aspektləri barədə kollektiv olaraq razılaşan yalnız fərdi hostlar şəbəkəsi. Bitcoin özü bəzən kriptovalyutası olaraq da adlandırılır,və kriptovalyuta deyərkən Bitcoin əməliyyatlarının baş verməsini asanlaşdırmaq və ya həqiqətən təmin etmək üçün bir çox kriptoqrafik texnika istifadə etdiyimizi nəzərdə tuturam və və bu texnikaların bəzilərinə dair ayrıca videolar hazırlayacam ancaq mərkəzləşdirilməmiş və bir növ kripto valyutası olduğuna görə indi nominal dəyərində götürün. Həm də qeyd etmək istəyirəm ki, "bitcoin" ifadəsinin özü bir az qarışıq ola bilər, və bir çox cəhətdən, bitcoin əməliyyatları ənənəvi sikkə əməliyyatlarına bənzəmir, çünki qlobal bir kitabın bir növündə həqiqətən girişləri təmsil edir, və bununla demək istəyirəm ki, tutaq ki bir əməliyyat baş verir, və deyək ki, əməliyyat, ya da iki tərəf arasında baş verir və biz onlara Alice və Bob deyəcəyik, hansı ki bir çox kriptoqrafik protokollarda iştirak edən tərəfləri təsvir etmək üçün istifadə olunan ənənəvi adlardır, və təsəvvür edin ki, Alisa köçürmək istəyir və ya həqiqətən də Bobun sahib olduğu müəyyən miqdar bitkoini təyin etmək istəyir, və bu əməliyyatı, həqiqətən, bir növ dəftərdəki bir giriş kimi düşünə bilərsiniz, və davam etmədən əvvəl qeyd etmək istəyirəm ki, Alice və Bob kimi terminlərdən istifadə etsəm də, bitcoin kontekstində həqiqətən nəzərdə tutduğum şey fiziki mənada həqiqi şəxsiyyət deyil, amma həqiqətən, Alisa və Bob bitkoin sistemində oxşarlıqdır və bu oxşarlıqlar tətbiqetmədə sadəcə Alisa və Bobun real dünyadakı şəxsiyyətləri ilə əlaqələndirilməli olmayan rəqəmlər toplusudur. Bu tutumda, bitkoini istənilən bir şəkildə düşünə bilərsiniz, həqiqi adlardan çox təxəllüs olmağı həqiqətən effektivdir və və fikir budur ki, bitcoin həqiqətən daha çox təxəllüslü bir protokol halına gəlir, insanlara təxəllüsləri ilə müraciət edildiyi və bitcoin sistemindən istifadə edərək əməliyyat keçirmək istəyən istifadəçilərə bir dərəcə məxfilik təmin edir. İndi Alice və Bob arasındakı bir əməliyyatda, Alice'in əsasən edəcəyi şey bir neçə fərqli rəqəm göstərməkdir. Boba nə qədər bitcoin ayırmaq istədiyini təyin etməlidir. Deyək ki, Alice özünün 50 bitcoini ilə başladı. O qərar verə bilər ki, tutaq ki, Boba 30 bitkoini versin və deyək ki, bir neçə bitcoinin özünə qaytarılmasını istəyir,beləliklə müəyyənləşdirməlisiniz, və ya daha doğrusu Alisa nə qədər dəyişiklik alacağını müəyyənləşdirməlidir, beləliklə, bu halda deyək ki, onun dəyişməsi özü üçün 18 bitkoin olacaq, və sonra qalan 2 bitcoin bir əməliyyat haqqı olacaq, və bir əməliyyat haqqının nə demək ollduğunu bir az sonra danışacağıq, və gələcək videolarda da bunu ətraflı aydınlaşdırmağı düşünürəm, ancaq bu Bitcoin şəbəkəsindəki digər qovşaqlar üçün Alisanın bu əməliyyatın bəzi təfərrüatlarını Bob üçün doğrulamasında kömək etməsi üçün bir təşviqdir. İndi, Alice bu əməliyyat məlumatlarını götürəcək və rəqəmsal imza kimi tanınanları bu əməliyyat detallarına tətbiq edəcək, və rəqəmsal imza əsasən ənənəvi imzanın riyazi analoqudur. Bu, həqiqətən Alisanın şəxsiyyətini bu əməliyyatın təfərrüatlarına bağlayır. Alice'in şəxsiyyəti dedikdə, yenə də bitcoin sistemindəki şəxsiyyətini nəzərdə tuturam və bu bağlama kriptoqrafik cəhətdən həqiqətən güclü bir şəkildə edilir. İndi, Ən uzun olan bitcoin sistemindəki müqəddəs hesab ediləcək. Gələcək mədəncilerin yalnız içərisində ən çox əməyi olan zəncirdən işləmələri lazım idi. İndi diqqətçəkən budur ki, bütün proses mərkəzsizləşmişdir. Əslində əməliyyatda iştirak edən bir bank və ya mərkəzdən etibarlı bir təşkilat yoxdur. Ümid edirəm ki bu ilk video, bitcoin sisteminin yüksək səviyyəli mexanikası üçün bir az təsvir verdi. Açıq qalan bir çox daş var və sonrakı videolarda edəcəyim bu detalları əhatə etməklə başlayır və əminəm ki, çox sualınız var və gələcək videolar bu sualların bəzilərinin cavablandırılmasına kömək edəcəkdir.