Səslənmə: Bitcoin son vaxtlar
çox diqqət toplayan
yeni bir virtual valyuta sistemidir və
həqiqətən bitcoin içərisinə
daldığım və bunun necə işlədiyini ətraflı
izah etdiyim
bir sıra videolar çəkəcəyimi düşünürdüm və
bu serialdakı ilk video üçün
planım bu mexaniklərdən bəzilərini yüksək
səviyyədə təsvir etməkdir.
Sonra sonrakı videolarda
edəcəyim
şey, bu ilk videoda toxunduğum
bütün əsas məqamların
bir az daha dərininə getməkdir.
Ümid edirəm ki, bu video
seriyasının sonunda
sadəcə bir bitcoinin nə
olduğunu yox, həm də
əməliyyatların necə başlandığının
mexanikasını da anlayacaqsınız.
Bu əməliyyatlar üçün doğrulamanın necə baş
verdiyini görəcək və birinin
həqiqətən "bitcoin mədənciliyi"
kimi tanınan
bir müddətdə iştirak etməsinin
nə demək olduğunu öyrənəcəksiniz,
və bu, bu yaxınlarda bitkoinlə
maraqlanmısınızsa, eşitdiyiniz
termin ola bilər.
Bitkoin sxeminin kifayət
qədər iştirak
etdiyini də qeyd etmək istəyirəm.
Bütün müvafiq detalları həqiqətən əhatə
etmək üçün bir az vaxt lazımdır,
və mənə bitcoin kimi bir sxemə həqiqətən
başınızı sarmağın ən yaxşı yolu,
inamı bir az dayandırmaq və bu bütün
detallara məruz qalmaqdır.
Indi, şübhəsiz, sizin çoxlu suallarınız
olacaq, amma mənim
istəyim bu video seriyasının
sonunda müvafiq
daşların hamısının aşmış olması və sizin
suallarınızın
müvafiq olaraq
cavablandırılmasıdır, lakin
ora çatmaq qismən biraz zaman ala bilər
çünki mən bunları dərk edilən
şəkildə təsvir etməyə
çalışacam və və bu, sxemin
kifayət qədər hissələrini izah
edə bilməyincə bəzi
detalları tərk etməyi əhatə edə bilər
və sonra bu təfərrüatları
içəri keçərkən əlavə
edim, yol boyu çox kiçik məqam
və nüanslar altında qalmasın,
amma hər şeydən keçdiyim zaman ümumi sistem
haqqında bir fikir əldə edirsiniz.
Bununla da icazə verin, başlayım.
İlk öncə,Bitcoinin həqiqətən
mərkəzləşdirilməmiş valyuta kimi təsvir
olunmasına işarə etmək istəyirəm,çünki
bitcoins istehsalında və ya əməliyyatında
iştirak edən heç bir
mərkəzi bank və ya müəssisə yoxdur,və
faktiki olaraq
bir bitcoin içərisində baş
verənlər, bütün
əməliyyatlar həqiqətən
peer-to-peer şəbəkəsi
kimi tanınan bir şey tələb edir,
protokolun həyata keçirilməsinin
və istifadə edilməsinin
fərqli aspektləri barədə
kollektiv olaraq razılaşan yalnız
fərdi hostlar şəbəkəsi.
Bitcoin özü bəzən kriptovalyutası
olaraq da adlandırılır,və
kriptovalyuta
deyərkən Bitcoin əməliyyatlarının
baş verməsini
asanlaşdırmaq və ya həqiqətən təmin
etmək üçün bir çox
kriptoqrafik texnika istifadə etdiyimizi nəzərdə tuturam
və və bu texnikaların bəzilərinə dair
ayrıca videolar hazırlayacam
ancaq mərkəzləşdirilməmiş və
bir növ kripto valyutası olduğuna görə
indi nominal dəyərində götürün.
Həm də qeyd etmək istəyirəm ki, "bitcoin"
ifadəsinin özü bir az qarışıq ola bilər,
və bir çox cəhətdən,
bitcoin
əməliyyatları ənənəvi
sikkə əməliyyatlarına
bənzəmir, çünki qlobal bir kitabın bir
növündə həqiqətən girişləri təmsil edir,
və bununla demək istəyirəm ki, tutaq ki
bir əməliyyat baş verir, və deyək
ki, əməliyyat, ya da iki tərəf arasında
baş verir və biz onlara
Alice və Bob deyəcəyik,
hansı ki bir çox kriptoqrafik protokollarda iştirak
edən tərəfləri təsvir etmək üçün
istifadə olunan ənənəvi adlardır,
və təsəvvür edin ki, Alisa köçürmək
istəyir və ya həqiqətən də
Bobun sahib olduğu
müəyyən miqdar
bitkoini təyin etmək istəyir,
və bu əməliyyatı, həqiqətən,
bir növ dəftərdəki bir giriş kimi
düşünə bilərsiniz,
və davam etmədən əvvəl qeyd
etmək istəyirəm
ki, Alice və Bob kimi terminlərdən istifadə
etsəm də, bitcoin kontekstində
həqiqətən nəzərdə tutduğum şey fiziki
mənada həqiqi şəxsiyyət deyil,
amma həqiqətən, Alisa və Bob bitkoin
sistemində oxşarlıqdır və
bu oxşarlıqlar tətbiqetmədə
sadəcə Alisa və
Bobun real dünyadakı şəxsiyyətləri
ilə əlaqələndirilməli olmayan
rəqəmlər toplusudur.
Bu tutumda, bitkoini istənilən bir
şəkildə düşünə bilərsiniz,
həqiqi adlardan çox təxəllüs olmağı
həqiqətən effektivdir və
və fikir budur ki, bitcoin həqiqətən
daha çox təxəllüslü bir protokol halına gəlir,
insanlara təxəllüsləri ilə
müraciət edildiyi
və bitcoin sistemindən istifadə
edərək əməliyyat keçirmək
istəyən istifadəçilərə bir dərəcə məxfilik təmin edir.
İndi Alice və Bob arasındakı bir əməliyyatda,
Alice'in əsasən edəcəyi
şey bir neçə fərqli rəqəm göstərməkdir.
Boba nə qədər bitcoin ayırmaq
istədiyini təyin etməlidir.
Deyək ki, Alice özünün
50 bitcoini ilə başladı.
O qərar verə bilər ki, tutaq ki,
Boba 30 bitkoini versin və deyək ki,
bir neçə bitcoinin özünə
qaytarılmasını istəyir,beləliklə
müəyyənləşdirməlisiniz, və ya
daha doğrusu Alisa nə qədər
dəyişiklik alacağını müəyyənləşdirməlidir,
beləliklə, bu halda deyək ki,
onun dəyişməsi özü üçün 18 bitkoin olacaq,
və sonra qalan 2 bitcoin bir
əməliyyat haqqı olacaq,
və bir əməliyyat haqqının nə
demək ollduğunu
bir az sonra danışacağıq,
və gələcək videolarda da bunu ətraflı
aydınlaşdırmağı düşünürəm,
ancaq bu Bitcoin
şəbəkəsindəki digər qovşaqlar üçün
Alisanın bu əməliyyatın bəzi
təfərrüatlarını
Bob üçün doğrulamasında kömək etməsi
üçün bir təşviqdir.
İndi, Alice bu əməliyyat
məlumatlarını götürəcək
və rəqəmsal imza kimi
tanınanları bu əməliyyat
detallarına tətbiq edəcək,
və rəqəmsal imza əsasən
ənənəvi imzanın riyazi analoqudur.
Bu, həqiqətən Alisanın şəxsiyyətini bu
əməliyyatın təfərrüatlarına bağlayır.
Alice'in şəxsiyyəti dedikdə, yenə
də bitcoin
sistemindəki şəxsiyyətini nəzərdə
tuturam və bu bağlama
kriptoqrafik cəhətdən
həqiqətən güclü bir şəkildə edilir.
İndi,
Ən uzun olan bitcoin sistemindəki
müqəddəs hesab ediləcək.
Gələcək mədəncilerin yalnız içərisində ən
çox əməyi olan zəncirdən
işləmələri lazım idi.
İndi diqqətçəkən budur ki, bütün
proses mərkəzsizləşmişdir.
Əslində əməliyyatda iştirak edən bir
bank və ya
mərkəzdən etibarlı bir təşkilat yoxdur.
Ümid edirəm ki bu ilk video, bitcoin
sisteminin yüksək səviyyəli mexanikası
üçün bir az təsvir verdi.
Açıq qalan bir çox daş var və
sonrakı videolarda edəcəyim bu
detalları əhatə etməklə başlayır
və əminəm ki, çox sualınız var
və gələcək videolar bu sualların
bəzilərinin cavablandırılmasına kömək edəcəkdir.