1
00:00:01,000 --> 00:00:05,960
Các nhà kinh tế đã tiến hành nghiên cứu hành
vi của con người từ hàng trăm năm nay:

2
00:00:06,900 --> 00:00:08,456
cách ta đưa ra các quyết định,

3
00:00:08,480 --> 00:00:11,126
cách ta hành động theo từng cá nhân
và theo nhóm,

4
00:00:11,560 --> 00:00:13,280
và cách ta trao đổi những giá trị.

5
00:00:14,760 --> 00:00:18,216
Họ nghiên cứu các tổ chức thiết chế
tạo thuận lợi cho thương mại,

6
00:00:18,240 --> 00:00:19,656
như hệ thống pháp luật,

7
00:00:19,680 --> 00:00:20,920
sự hợp tác,

8
00:00:21,520 --> 00:00:22,720
và các khu thương mại.

9
00:00:23,600 --> 00:00:27,056
Nhưng có một thiết chế công nghệ mới

10
00:00:27,080 --> 00:00:30,606
sẽ làm thay đổi cách thức ta trao
đổi, buôn bán,

11
00:00:31,120 --> 00:00:32,600
và đó được gọi là "blockchain".

12
00:00:34,040 --> 00:00:36,696
Hiện giờ, nó chính là một tuyên bố khá táo bạo,

13
00:00:36,720 --> 00:00:39,856
nhưng nếu như bạn không nắm được gì
từ bài thuyết trình này,

14
00:00:39,880 --> 00:00:41,616
thì tôi thật sự muốn bạn nhớ rằng

15
00:00:41,640 --> 00:00:45,576
khi công nghệ "blockchain" vẫn
còn tương đối mới,

16
00:00:45,600 --> 00:00:49,976
thì chính nó chính là sự tiếp nối của
một câu chuyện rất nhân văn,

17
00:00:50,000 --> 00:00:51,520
và câu chuyện đó là đây.

18
00:00:52,080 --> 00:00:54,096
Là con người, chúng ta tìm ra những cách

19
00:00:54,120 --> 00:00:56,936
để giảm bớt lòng nghi ngờ
về nhau

20
00:00:56,960 --> 00:01:00,940
để có thể 
trao đổi những điều tốt đẹp.

21
00:01:01,080 --> 00:01:04,575
Hiện tại, một trong những người đầu
tiên khám phá ra ý tưởng

22
00:01:04,599 --> 00:01:07,630
về các tổ chức được sử dụng như 
một công cụ trong kinh tế học

23
00:01:07,630 --> 00:01:10,256
để hạn chế sự nghi ngờ
của ta về người khác

24
00:01:10,280 --> 00:01:12,176
và để có thể trao đổi thương mại

25
00:01:12,200 --> 00:01:14,840
chính là chuyên gia kinh tế Nobel Douglass North.

26
00:01:15,680 --> 00:01:17,816
Ông đã mất hồi cuối năm 2015,

27
00:01:17,840 --> 00:01:22,560
nhưng North có những bước tiên phong về cái được
gọi là "kinh tế thiết chế mới."

28
00:01:23,120 --> 00:01:27,296
Và điều ông muốn nói về thiết chế này 
chính là luật lệ chính thống

29
00:01:27,320 --> 00:01:29,296
như một hiến pháp,

30
00:01:29,320 --> 00:01:32,240
và những rào cản không chính thức,ví như nạn hối lộ.

31
00:01:33,280 --> 00:01:36,176
Những tổ chức này thật sự là
chất bôi trơn

32
00:01:36,200 --> 00:01:39,136
để bánh xe kinh tế hoạt động,

33
00:01:39,160 --> 00:01:43,050
và chúng ta có thể thấy hiện tượng
đó trong suốt quá trình lịch sử của nhân loại.

34
00:01:43,120 --> 00:01:46,576
Nếu chúng ta nhìn lại lúc con người
còn ở thời kỳ săn bắn hái lượm,

35
00:01:46,600 --> 00:01:49,420
ta chỉ buôn bán trong phạm vi nhỏ.

36
00:01:49,420 --> 00:01:51,976
Chúng ta đã có vài trục trặc,
bất bình lúc trao đổi,

37
00:01:52,000 --> 00:01:55,536
nhưng ta đã áp chế
bạo lực

38
00:01:55,560 --> 00:01:57,440
hay các ảnh hưởng xã hội.

39
00:01:57,960 --> 00:02:00,296
Vì xã hội phát triển ngày càng phức tạp hơn

40
00:02:00,320 --> 00:02:03,536
và lộ trình của thương mại đang
phát triển ngày càng xa,

41
00:02:03,560 --> 00:02:06,576
cho nên ta đã xây dựng 
nên những thiết chế đúng đắn hơn,

42
00:02:06,600 --> 00:02:09,936
những tổ chức như ngân hàng ngoại tệ,

43
00:02:09,960 --> 00:02:12,656
chính phủ, các tập đoàn.

44
00:02:12,680 --> 00:02:15,216
Những thiết chế này đã giúp 
ta quản lý thương mại

45
00:02:15,240 --> 00:02:18,256
khi nghi ngờ và phức tạp gia tăng,

46
00:02:18,280 --> 00:02:20,880
và sự điều hành của các cá
nhân ngày càng giảm sút.

47
00:02:21,560 --> 00:02:25,840
Kể cả với Internet, chúng ta cũng đặt 
những thiết chế trực tuyến giống như vậy.

48
00:02:26,600 --> 00:02:30,976
Chúng ta đã xây dựng những trang mạng buôn bán 
hàng hóa như Amazon, eBay, Alibaba,

49
00:02:31,000 --> 00:02:34,536
chỉ hơi khác là những thiết chế này hoạt động
nhanh hơn và đóng vai trò trung gian

50
00:02:34,560 --> 00:02:37,480
để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt
động kinh tế.

51
00:02:39,840 --> 00:02:41,976
Như Douglass North đã nhận thấy,

52
00:02:42,000 --> 00:02:45,656
các thiết chế là một công cụ hạn
chế những nghi kỵ

53
00:02:45,680 --> 00:02:50,000
để chúng ta có thể kết nối và trao đổi
mọi thứ trong xã hội.

54
00:02:50,840 --> 00:02:53,176
Và tôi tin, chúng ta đang bước vào

55
00:02:53,200 --> 00:02:56,000
một thời kỳ đổi mới căn bản và dài hơi

56
00:02:56,050 --> 00:02:58,266
về cách thức chúng ta tương tác
và giao dịch,

57
00:02:58,680 --> 00:03:02,256
vì, lần đầu tiên, chúng ta có thể
hạn chế sự nghi ngờ

58
00:03:02,280 --> 00:03:05,856
mà không cần đến các thiết chế
chính trị và kinh tế,

59
00:03:05,880 --> 00:03:09,616
như ngân hàng, tập đoàn và chính phủ,

60
00:03:09,640 --> 00:03:12,000
mà ta có thể thực hiện 
chỉ với công nghệ.

61
00:03:13,920 --> 00:03:15,936
Vậy "blockchain" là gì?

62
00:03:15,960 --> 00:03:20,016
Công nghệ "blockchain" là một
cơ sở dữ liệu (không tập trung)

63
00:03:20,040 --> 00:03:23,576
lưu trữ tài sản và giao dịch

64
00:03:23,600 --> 00:03:25,400
thông qua hệ thống "Peer-to-peer".

65
00:03:26,160 --> 00:03:28,296
Cơ bản mà nói thì đó là hệ thống lưu
trữ chung

66
00:03:28,320 --> 00:03:31,160
của những người sở hữu và người nhận.

67
00:03:31,920 --> 00:03:34,896
Các giao dịch được thực hiện thông qua mã,

68
00:03:34,920 --> 00:03:40,696
dần dần, lịch sử giao dịch đó sẽ
được gắn mã khóa thời gian,

69
00:03:40,720 --> 00:03:44,200
được liên kết với nhau và
được thực hiện theo các mã hóa.

70
00:03:45,360 --> 00:03:49,536
Nó tạo ra một hệ thống lưu trữ bất biến

71
00:03:49,560 --> 00:03:53,376
của tất cả các giao dịch
thông qua mạng này.

72
00:03:53,400 --> 00:03:57,800
Lưu trữ này được thực hiện trên mỗi
máy tính kết nối mạng.

73
00:03:59,120 --> 00:04:00,480
Nó không phải là 1 ứng dụng.

74
00:04:00,970 --> 00:04:02,320
Không phải là 1 công ty.

75
00:04:03,120 --> 00:04:06,880
Tôi nghĩ nó rất giống với mô tả
như Wikipedia.

76
00:04:07,730 --> 00:04:09,856
Chúng ta có thể thấy mọi
thứ trên Wikipedia.

77
00:04:09,880 --> 00:04:13,920
Nó là một cái nhìn tổng hợp luôn thay đổi
và được cập nhật.

78
00:04:15,980 --> 00:04:19,130
Chúng ta cũng có thể theo dõi những thay
đổi này trên Wikipedia,

79
00:04:19,620 --> 00:04:21,866
và chúng ta có thể tạo ra 
"wikis" của riêng mình,

80
00:04:21,880 --> 00:04:24,720
vì ở trung tâm, chúng
chỉ là một cơ sở dữ liệu.

81
00:04:26,600 --> 00:04:32,096
Trên Wikipedia, nó là một platform mở để lưu trữ từ ngữ và hình ảnh.

82
00:04:32,120 --> 00:04:34,600
và những thay đổi dữ liệu theo thời gian.

83
00:04:35,520 --> 00:04:36,976
Trên "blockchain",

84
00:04:37,000 --> 00:04:39,936
bạn có thể nghĩ nó là 1 nguồn mở,

85
00:04:39,960 --> 00:04:42,640
mà lưu trữ nhiều loại tài sản.

86
00:04:43,760 --> 00:04:46,496
Nó lưu trữ lịch sử của việc giám sát,
lưu thông thông tin,

87
00:04:46,520 --> 00:04:48,736
quyền sỡ hữu và địa chỉ

88
00:04:48,760 --> 00:04:52,416
của các tài sản dưới dạng
tiền kỹ thuật số - Bitcoin,

89
00:04:52,440 --> 00:04:54,016
một dạng khác của
tài sản số

90
00:04:54,040 --> 00:04:57,360
giống như là sở hữu một IP.

91
00:04:58,480 --> 00:05:01,616
Nó có thể là 1 chứng nhận, thỏa thuận,

92
00:05:01,640 --> 00:05:02,896
những đối tượng được đóng gói,

93
00:05:02,920 --> 00:05:05,720
thậm chí cả thông tin cá nhân.

94
00:05:07,080 --> 00:05:10,936
Đương nhiên, còn có những chi tiết
kỹ thuật khác của mạng "blockchain",

95
00:05:10,960 --> 00:05:12,976
nhưng chính yếu là ở cách nó hoạt động.

96
00:05:13,000 --> 00:05:17,336
Nó là một dạng đăng ký tài khoản công cộng có thể
lưu trữ những giao dịch trên 1 mạng

97
00:05:17,360 --> 00:05:21,560
và được nhân rộng nên rất an toàn vì khó
có thể can thiệp trên từng phiên bản đó.

98
00:05:23,120 --> 00:05:25,256
Điều đó đưa tôi đến suy nghĩ

99
00:05:25,280 --> 00:05:28,336
về cách thức mà "blockchain" có thể
làm giảm bớt những nghi ngờ

100
00:05:28,360 --> 00:05:32,496
cho nên tôi cũng nghĩ tới cách mà
"blockchain" có thể biến đổi nền kinh tế

101
00:05:32,520 --> 00:05:33,720
đến mức triệt để.

102
00:05:35,880 --> 00:05:38,216
Vậy, nghi ngờ là một vấn đề lớn

103
00:05:38,240 --> 00:05:39,616
trong các nền kinh tế,

104
00:05:39,640 --> 00:05:41,696
nhưng tôi xin trình bày 3 hình
thức của sự nghi ngờ

105
00:05:41,720 --> 00:05:45,050
mà chúng ta đang đối mặt trong hầu hết
giao dịch hàng ngày,

106
00:05:45,050 --> 00:05:47,020
ở đó. "blockchain" có thể phát huy vai trò của nó.

107
00:05:47,180 --> 00:05:50,756
Chúng ta đối mặt với nghi ngờ như không biết rõ người mình đang đàm phán,

108
00:05:50,756 --> 00:05:53,456
không hiễu rõ một giao
dịch trước khi bắt đầu

109
00:05:53,480 --> 00:05:56,400
và không biết phải làm sao
nếu giao dịch bị sai sót.

110
00:05:57,520 --> 00:06:00,880
Ví dụ, việc không biết người mình
đang giao dịch là ai.

111
00:06:01,720 --> 00:06:05,080
Nếu bạn muốn mua một smartphone
cũ trên eBay.

112
00:06:05,760 --> 00:06:09,080
Việc phải làm trước hết là
xem bạn mua bán với ai.

113
00:06:09,620 --> 00:06:11,336
Họ có phải là người dùng eBay uy tín?

114
00:06:11,360 --> 00:06:15,480
Họ có được nhận xét và xếp hạng tốt,
hay họ chưa có dòng lý lịch nào?

115
00:06:16,960 --> 00:06:19,736
Nhận xét, xếp hạng, đáng giá:

116
00:06:19,760 --> 00:06:23,376
đó là những chứng nhận về 
thông tin cá nhân

117
00:06:23,400 --> 00:06:25,016
mà chúng ta cần tạo dựng hôm nay

118
00:06:25,040 --> 00:06:28,480
và dùng để xóa bỏ những nghi ngờ
về người mà ta đàm phán.

119
00:06:29,840 --> 00:06:32,856
Nhưng vấn đề là những thông tin đó
bị cắt nhỏ rời rạc.

120
00:06:32,880 --> 00:06:35,200
Hãy nghĩ về số lượng nhiều
nhận xét mà bạn có.

121
00:06:36,520 --> 00:06:42,016
"Blockchain" cho phép chúng ta
tạo ra một mặt bằng rộng mở toàn cầu

122
00:06:42,040 --> 00:06:46,416
ở đó có thể lưu trữ bất kỳ
chứng nhận nào về bất kỳ cá nhân nào

123
00:06:46,440 --> 00:06:47,840
từ bất kỳ nguồn nào.

124
00:06:48,480 --> 00:06:51,776
Điều đó cho phép ta tạo ra một
danh tính người dùng

125
00:06:51,800 --> 00:06:53,160
đáng tin và thường trực.

126
00:06:55,800 --> 00:06:57,696
Còn hơn cả lý lịch

127
00:06:57,720 --> 00:07:01,016
vì bạn có thể tiết lộ
1 cách có chọn lọc

128
00:07:01,040 --> 00:07:02,976
những đặc điểm khác nhau về bạn

129
00:07:03,000 --> 00:07:06,296
điều đó giúp đơn giản hóa việc mua
bán và tương tác,

130
00:07:06,320 --> 00:07:09,176
ví dụ, một chính phủ cấp cho
bạn một thẻ căn cước,

131
00:07:09,200 --> 00:07:11,456
bạn trên 21 tuổi,

132
00:07:11,480 --> 00:07:14,096
bằng cách cung cấp những bằng chứng mật mã

133
00:07:14,120 --> 00:07:17,000
những chi tiết này tồn tại
và được chấp nhận.

134
00:07:18,960 --> 00:07:21,016
Việc có căn cước thường trực loại này

135
00:07:21,040 --> 00:07:24,056
trong thế giới thực và thế giới số

136
00:07:24,080 --> 00:07:27,376
cho phép chúng ta tham gia mọi
hành vi thương mại

137
00:07:27,400 --> 00:07:28,800
một cách trọn vẹn.

138
00:07:30,610 --> 00:07:33,496
Vậy là tôi vừa nói về cách "blockchains"
có thể giảm thiểu nghi ngờ

139
00:07:33,520 --> 00:07:34,616
ở người mà ta đang đàm phán.

140
00:07:35,134 --> 00:07:37,710
Nghi ngờ thứ 2 mà ta thường gặp

141
00:07:37,770 --> 00:07:40,880
là không thấy một cách xuyên suốt
quá trình tương tác.

142
00:07:41,520 --> 00:07:44,336
Ví dụ bạn muốn gửi cho tôi 
smartphone qua đường bưu điện.

143
00:07:44,360 --> 00:07:46,056
Tôi muốn thấy rõ quá trình này.

144
00:07:46,080 --> 00:07:50,376
Tôi muốn biết rằng sản phẩm tôi mua
đúng là cái được gửi đến tôi qua bưu điện

145
00:07:50,400 --> 00:07:52,776
và có những bằng chứng về cách nó được
gửi đến tôi.

146
00:07:52,800 --> 00:07:55,436
Đây là một sự thực không chỉ dành
cho hàng điện tử như smartphone,

147
00:07:55,436 --> 00:07:58,616
mà còn cho nhiều loại hàng
hóa và thông tin,

148
00:07:58,640 --> 00:08:01,280
như là thuốc tây, hàng xa xỉ,

149
00:08:02,000 --> 00:08:05,520
và nhiều loại dữ liệu hay sản phẩm
mà ta không muốn bị đổi khác.

150
00:08:06,880 --> 00:08:09,096
Vấn đề này có ở nhiều công ty,

151
00:08:09,120 --> 00:08:12,456
đặc biệt là những công ty sản xuất
máy móc tinh vi như smartphone,

152
00:08:12,480 --> 00:08:15,066
đó là những công ty đang điều hành
tất cả những người bán hàng

153
00:08:15,066 --> 00:08:17,360
thông qua một chuỗi cung cấp
theo hàng ngang.

154
00:08:18,240 --> 00:08:20,816
Tất cả những người này đến nơi làm
sản phẩm,

155
00:08:20,840 --> 00:08:22,496
họ không có cùng cơ sở dữ liệu.

156
00:08:22,520 --> 00:08:24,536
Họ không dùng cùng cơ sở hạ tầng,

157
00:08:24,560 --> 00:08:29,680
và như thế sẽ rất khó thấy rõ ràng
sản phẩm được hình thành thế nào.

158
00:08:31,840 --> 00:08:33,775
Khi dùng "blockchain", ta có thể tạo ra

159
00:08:33,799 --> 00:08:37,559
một thực tại chung mà không cần
thông qua niềm tin.

160
00:08:38,640 --> 00:08:39,856
Tôi muốn nói

161
00:08:39,880 --> 00:08:43,300
tất cả những người trong hệ thống
không cần biết nhau

162
00:08:43,300 --> 00:08:44,696
cũng không cần tin nhau,

163
00:08:44,720 --> 00:08:46,856
vì mỗi người đều có thể

164
00:08:46,880 --> 00:08:49,960
kiểm tra và xác nhận các giá trị cho mình
trên hệ thống chung.

165
00:08:51,040 --> 00:08:52,776
Hãy so sánh với mạng Wikipedia.

166
00:08:52,800 --> 00:08:54,976
Đó là một cơ sở dữ liệu chung,

167
00:08:55,000 --> 00:08:57,816
và thậm chí nó có nhiều người đọc

168
00:08:57,840 --> 00:08:59,936
và nhiều người viết cùng lúc,

169
00:08:59,960 --> 00:09:01,680
nó vẫn luôn là một cơ sở duy nhất.

170
00:09:02,860 --> 00:09:04,816
Vậy chúng ta có thể tạo cơ sở
đó trên "blockchain".

171
00:09:04,840 --> 00:09:10,816
Ta có thể tạo một cơ sở dữ liệu đa cực mà
có tính hiệu quả của một cơ sở tập trung

172
00:09:10,840 --> 00:09:13,520
nhưng lại không có quyền lực tập trung.

173
00:09:14,200 --> 00:09:16,616
Vậy tất cả những người bán,
tất cả các công ty,

174
00:09:16,640 --> 00:09:20,600
có thể tương tác bằng cách dùng cơ sở dữ
liệu này mà không cần dựa vào các cơ sở khác.

175
00:09:22,200 --> 00:09:25,736
Có nghĩa là người mua có thể thấy
rõ mọi hoạt động mua bán.

176
00:09:25,760 --> 00:09:27,896
Khi một đồ vật di chuyển,

177
00:09:27,920 --> 00:09:33,096
ta có thể thấy chứng nhận số của nó hay
hình ảnh của nó di chuyển trên "blockchain",

178
00:09:33,120 --> 00:09:36,320
cùng với giá trị của nó trên thực tế.

179
00:09:36,360 --> 00:09:40,200
Đây là một thế giới hoàn toàn mới mà
ở đó tất cả đều được thấy rõ.

180
00:09:41,720 --> 00:09:46,320
Trên đây,tôi đã nói về cách "blockchain"
có thể làm giảm sự nghi ngờ

181
00:09:47,240 --> 00:09:50,456
và cách thức" blockchain" làm
tăng sự minh bạch

182
00:09:50,480 --> 00:09:54,240
trong vận chuyển giao dịch phức
tạp như một chuỗi cung cấp hàng hóa.

183
00:09:55,530 --> 00:09:57,440
Sự nghi ngờ cuối cùng mà chúng ta đối mặt

184
00:09:57,440 --> 00:10:00,190
là một trong những nghi ngờ không hồi kết
và đó là sự không giữ lời.

185
00:10:00,880 --> 00:10:03,416
Nếu bạn không gửi chiếc smartphone
đó cho tôi thì sao?

186
00:10:03,440 --> 00:10:05,000
Tôi có thể lấy lại tiền không?

187
00:10:05,800 --> 00:10:09,496
"Blockchain" cho phép chúng ta viết ra
mật mã,

188
00:10:09,520 --> 00:10:11,216
kèm theo hợp đồng,

189
00:10:11,240 --> 00:10:12,896
giữa các cá nhân

190
00:10:12,920 --> 00:10:16,576
và đảm bảo những hợp đồng này
sẽ được thực hiện

191
00:10:16,600 --> 00:10:18,560
không cần bên thứ 3 ép buộc.

192
00:10:19,830 --> 00:10:23,616
Ví dụ, với chiếc smartphone,
bạn có thể nghĩ tới việc ký quỹ.

193
00:10:23,640 --> 00:10:25,736
Bạn đang trả tiền cho nó,

194
00:10:25,760 --> 00:10:28,296
nhưng bạn không cần bỏ số tiền đó ra

195
00:10:28,320 --> 00:10:31,076
cho đến khi bạn có thể kiểm tra
tất cả những điều kiện được thỏa mãn..

196
00:10:31,076 --> 00:10:32,090
Bạn nhận được chiếc điện thoại.

197
00:10:34,240 --> 00:10:36,656
Tôi nghĩ đây là một trong những cách
thú vị nhất

198
00:10:36,680 --> 00:10:39,120
mà "blockchain" làm để hạn chế nghi ngờ,

199
00:10:39,840 --> 00:10:41,416
vì nó có nghĩa là ở mức độ nào đó

200
00:10:41,440 --> 00:10:45,040
ta có thể hủy những thiết chế và
những ràng buộc của nó.

201
00:10:47,720 --> 00:10:50,416
Nghĩa là nhiều hoạt động kinh tế

202
00:10:50,440 --> 00:10:54,966
có thể được bảo đảm và thực hiện,

203
00:10:55,480 --> 00:10:58,536
và loại dần can thiệp của con người
ra khỏi việc trao đổi,

204
00:10:58,560 --> 00:11:02,630
đó là những nơi mà thông tin được chuyển
từ thế giới thực vào trong "blockchain".

205
00:11:04,880 --> 00:11:07,336
Tôi nghĩ điều có thể đánh bại
Douglass North

206
00:11:07,360 --> 00:11:09,736
liên quan đến việc sử dụng công nghệ

207
00:11:09,760 --> 00:11:12,776
chính là cách thức làm cho
công nghệ hoạt động,

208
00:11:12,800 --> 00:11:17,336
mà cái giữ cho "blockchain"
được an toàn và đáng tin cậy,

209
00:11:17,360 --> 00:11:19,530
lại chính là sự nghi ngại
giữa người này với người kia.

210
00:11:21,600 --> 00:11:24,696
Còn hơn cả sự nghi ngờ

211
00:11:24,720 --> 00:11:26,336
được giảm thiểu

212
00:11:26,360 --> 00:11:28,856
và những thiết chế rườm rà

213
00:11:28,880 --> 00:11:31,960
như ngân hàng, chính phủ, tập đoàn,

214
00:11:33,360 --> 00:11:37,736
chúng ta có thể khai thác tất cả những
sự nghi ngờ tập thể

215
00:11:37,760 --> 00:11:43,360
và dùng nó để hợp tác, trao đổi
nhiều hơn, nhanh hơn và cởi mở hơn.

216
00:11:44,800 --> 00:11:46,856
Tôi không muốn bạn nghĩ rằng

217
00:11:46,880 --> 00:11:49,256
"blockchain" là giải pháp cho mọi thứ,

218
00:11:49,280 --> 00:11:54,200
thậm chí báo giới còn nói nó sẽ
xóa nghèo,

219
00:11:55,840 --> 00:11:58,576
nó cũng sẽ giải quyết những vấn đề
về dược phẩm giả

220
00:11:58,600 --> 00:12:00,800
và có thể cứu được những
khu rừng nhiệt đới.

221
00:12:02,320 --> 00:12:05,776
Sự thật là, công nghệ của chúng ta
vẫn còn ở thời kỳ sơ khai,

222
00:12:06,320 --> 00:12:09,536
và chúng ta cần thực hiện
nhiều thí nghiệm

223
00:12:09,560 --> 00:12:10,976
và trải qua nhiều thất bại

224
00:12:11,000 --> 00:12:14,536
trước khi chúng ta thật sự hiểu
tất cả những vấn đề

225
00:12:14,560 --> 00:12:15,880
của nền kinh tế nhân loại.

226
00:12:17,110 --> 00:12:19,416
Nhưng có nhiều người làm việc trong
lĩnh vực này,

227
00:12:19,440 --> 00:12:21,136
từ thiết chế tài chính

228
00:12:21,136 --> 00:12:24,296
đến các công ty công nghệ,
công ty khởi nghiệp và đại học.


229
00:12:25,120 --> 00:12:30,056
Và một trong những lý do đó là
nó không chỉ là sự phát triển kinh tế.

230
00:12:30,080 --> 00:12:33,800
Nó còn là sự đổi mới
trong khoa học máy tính.

231
00:12:37,360 --> 00:12:40,816
"Blockchain" cho chúng ta
khả năng về công nghệ

232
00:12:40,840 --> 00:12:44,416
để tạo ra kỷ lục trao
đổi giữa con người,

233
00:12:44,440 --> 00:12:46,000
trao đổi tiền bạc,

234
00:12:46,720 --> 00:12:50,416
những loại tài sản kỹ thuật số
và tài sản vật chất,

235
00:12:50,440 --> 00:12:53,016
thậm chí cả những thông tin cá nhân,

236
00:12:53,040 --> 00:12:54,440
với cách hoàn toàn mới.

237
00:12:55,720 --> 00:12:57,056
Vậy theo cách nào đó,

238
00:12:57,080 --> 00:13:00,056
Chúng ta sẽ có 1 thiết chế công nghệ

239
00:13:00,080 --> 00:13:01,856
có được mọi lợi điểm

240
00:13:01,880 --> 00:13:05,080
của những thiết chế cổ điển
mà chúng ta từng áp dụng trong xã hội,

241
00:13:06,200 --> 00:13:09,120
nhưng nó được thực hiện theo
cách phân quyền.

242
00:13:10,360 --> 00:13:13,486
Thiết chế mới tạo được sự phân quyền
bằng cách chuyển nhiều nghi ngờ

243
00:13:13,920 --> 00:13:15,120
thành tin tưởng.

244
00:13:16,360 --> 00:13:19,896
Vậy tôi nghĩ chúng ta cần bắt đầu chuẩn
bị từ chính bản thân mình,

245
00:13:19,920 --> 00:13:22,456
vì ta sẽ đối mặt với một thế giới

246
00:13:22,480 --> 00:13:25,326
mà ở đó thiết chế tự chủ và phân quyền

247
00:13:25,640 --> 00:13:27,640
có chức năng quan trọng.

248
00:13:28,600 --> 00:13:29,816
Cảm ơn.

249
00:13:29,840 --> 00:13:32,200
(Vỗ tay)

250
00:13:38,400 --> 00:13:40,067
Bruno Giussani: Cảm ơn Berttina.

251
00:13:40,880 --> 00:13:44,576
Tôi nghĩ điều đó đang xảy ra,

252
00:13:44,600 --> 00:13:46,496
nó cho chúng ta nhiều cơ hội,

253
00:13:46,520 --> 00:13:48,696
và nó rất phức tạp.

254
00:13:48,726 --> 00:13:53,800
Theo bạn, tỷ lệ người chấp nhận
thiết chế này ước tính là bao nhiêu?

255
00:13:55,109 --> 00:13:57,050
Bettina Warburg: Tôi nghĩ đó là
câu hỏi hay.

256
00:13:57,430 --> 00:13:59,976
Phòng nghiên cứu của tôi tập
trung vào hướng

257
00:13:59,976 --> 00:14:02,656
các công ty và chính phủ
sẽ tiên phong,

258
00:14:02,680 --> 00:14:06,216
vì trên thực tế, "blockchain"
là một công nghệ phức tạp.

259
00:14:06,240 --> 00:14:09,016
Có bao nhiều người thực sự hiểu
cách internet hoạt động?

260
00:14:09,040 --> 00:14:10,816
Nhưng bạn vẫn dùng nó mỗi ngày đó thôi,

261
00:14:10,816 --> 00:14:14,886
vậy tôi nghĩ chúng ta dường như đối mặt
với ý tưởng của John Sculley:

262
00:14:14,896 --> 00:14:18,176
công nghệ nên là bí ẩn hoặc là thứ đẹp đẽ,

263
00:14:18,200 --> 00:14:22,056
và "blockchain" cũng không phải luôn 
như bây giờ,

264
00:14:22,080 --> 00:14:26,056
mà nó sẽ được thay đổi
để mọi người tiếp cận sớm hơn

265
00:14:26,080 --> 00:14:28,296
họ sẽ dùng và chơi với nó

266
00:14:28,320 --> 00:14:30,050
hay tìm được những thứ hay nhất

267
00:14:30,050 --> 00:14:33,596
như việc theo dõi thông tin cá nhân,
tài sản hay những hợp đồng thông minh

268
00:14:33,596 --> 00:14:38,536
nó được dùng ở mức độ
của công ty hay chính phủ.

269
00:14:38,560 --> 00:14:40,465
BG: Cảm ơn. Cảm ơn đã đến với TED.

270
00:14:40,489 --> 00:14:41,696
BW: Cảm ơn.

271
00:14:41,720 --> 00:14:44,120
(Vỗ tay)