[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar gezegenimizin %70 ini kaplıyor. Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Bence Arthur C. Clarke gezegenimize Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:11.26,Default,,0000,0000,0000,,Okyanus Gezegen adını vermemiz\Ngerektiğini söylediğinde haklıydı. Dialogue: 0,0:00:11.26,0:00:14.17,Default,,0000,0000,0000,,Yeni yaşamın üretimi olan\Nfotosentezin uydu görüntülerinde de Dialogue: 0,0:00:14.17,0:00:16.72,Default,,0000,0000,0000,,görebileceğiniz gibi okyanuslar \Nson derece üretken. Dialogue: 0,0:00:16.72,0:00:19.58,Default,,0000,0000,0000,,Aslında okyanuslar hem soluduğumuz \Nhavanın yaklaşık yarısını Dialogue: 0,0:00:19.58,0:00:22.54,Default,,0000,0000,0000,,hem de her gün dünya üzerindeki\Nyeni yaşamın yarısını üretiyor. Dialogue: 0,0:00:22.54,0:00:25.69,Default,,0000,0000,0000,,Buna ek olarak okyanuslar \Nbirçok biyo-çeşitliliği barındırıyor Dialogue: 0,0:00:25.69,0:00:28.07,Default,,0000,0000,0000,,ve biz bu biyo-çeşitliliğin \Nbirçoğunu bilmiyoruz. Dialogue: 0,0:00:28.07,0:00:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Ama ben bazılarını bugün size anlatacağım. Dialogue: 0,0:00:30.08,0:00:33.92,Default,,0000,0000,0000,,Bir de bu bile bizim okyanustan yaptığımız\Nbütün protein çıkarımını içine alamaz. Dialogue: 0,0:00:33.92,0:00:39.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu bizim yaklaşık %10 global ihtiyacımız\Nve bazı ada halklarının %100 ihtiyacı. Dialogue: 0,0:00:39.15,0:00:42.49,Default,,0000,0000,0000,,Eğer yaşanabilir olan %95'lik\Nbiyosferin içine inebiliyor olsaydınız Dialogue: 0,0:00:42.49,0:00:45.87,Default,,0000,0000,0000,,sadece ışık yayan organizmalardan \Ngelen ışık noktalarının kesilmesi ile Dialogue: 0,0:00:45.87,0:00:48.89,Default,,0000,0000,0000,,çok hızlı zifiri karanlık olurdu. Dialogue: 0,0:00:48.89,0:00:50.20,Default,,0000,0000,0000,,Eğer ışıkları açarsanız Dialogue: 0,0:00:50.20,0:00:53.63,Default,,0000,0000,0000,,periyodik olarak yanınızdan geçen \Nmuhteşem organizmaları görebilirsiniz Dialogue: 0,0:00:53.63,0:00:57.01,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bunlar derin okyanusta yaşayan,\Nderinin müdavimleri olan canlılar. Dialogue: 0,0:00:57.01,0:00:58.98,Default,,0000,0000,0000,,Sonunda derin deniz tabanı görülebiliyor. Dialogue: 0,0:00:58.98,0:01:02.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu tür bir habitat dünya yüzeyindeki \Ndiğer bütün habitatların toplamından Dialogue: 0,0:01:02.55,0:01:03.77,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla alan kaplıyor. Dialogue: 0,0:01:03.77,0:01:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Bir gram yiyecek, bir nefes oksijen, \Nbir damla su çıkarmamış olmamıza rağmen Dialogue: 0,0:01:07.60,0:01:17.14,Default,,0000,0000,0000,,dünya'ya kıyasla Ay'ın yüzeyi ve Mars\Nhakkında daha çok bilgiye sahibiz. Dialogue: 0,0:01:17.14,0:01:18.67,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık 10 yıl önce, Dialogue: 0,0:01:18.67,0:01:21.09,Default,,0000,0000,0000,,küresel okyanuslardaki yaşam \Nanlayışımızı denemek Dialogue: 0,0:01:21.09,0:01:23.49,Default,,0000,0000,0000,,ve geliştirmek için \N"Census of Marine Life" adında Dialogue: 0,0:01:23.49,0:01:25.24,Default,,0000,0000,0000,,bir uluslar arası programa başlandı. Dialogue: 0,0:01:25.24,0:01:27.26,Default,,0000,0000,0000,,Dünya çapında 17 farklı proje dahil oldu. Dialogue: 0,0:01:27.26,0:01:29.76,Default,,0000,0000,0000,,Görebildiğiniz gibi bunlar\Nfarklı projelerin izleri. Dialogue: 0,0:01:29.76,0:01:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Onun başardığı küresel kapsama seviyesini \Ntakdir edeceğinizi ümit ediyorum. Dialogue: 0,0:01:34.23,0:01:37.38,Default,,0000,0000,0000,,Her şey Fred Grassle ve Jesse Ausubel\Nadında iki bilim adamının Dialogue: 0,0:01:37.38,0:01:41.10,Default,,0000,0000,0000,,ünlü denizbilimi enstitüsünde misafir \Noldukları Massachusetts, Woods Hole'da Dialogue: 0,0:01:41.10,0:01:42.12,Default,,0000,0000,0000,,buluşmasıyla başladı. Dialogue: 0,0:01:42.12,0:01:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Fred deniz biyo-çeşitliliğinin durumuna\Ndaha doğrusu bu durum ile ilgili Dialogue: 0,0:01:45.66,0:01:47.41,Default,,0000,0000,0000,,hiçbir şey yapılmamasına üzülüyordu. Dialogue: 0,0:01:47.41,0:01:50.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu tartışmadan yola çıkarak dünya\Nçapında 80'den fazla ülkeden, Dialogue: 0,0:01:50.40,0:01:54.26,Default,,0000,0000,0000,,küresel okyanustaki yaşamın dağılımını,\Nçeşitliliğini ve bolluğunu incelemek için Dialogue: 0,0:01:54.26,0:01:57.54,Default,,0000,0000,0000,,toplam 650 milyon dolarlık bir maliyetle \N540 okyanus gezisine katılan Dialogue: 0,0:01:57.54,0:02:03.70,Default,,0000,0000,0000,,270 bilim adamını içeren\Nbu program ortaya çıktı. Dialogue: 0,0:02:05.56,0:02:06.52,Default,,0000,0000,0000,,Peki biz ne bulduk? Dialogue: 0,0:02:06.52,0:02:09.31,Default,,0000,0000,0000,,Kıyı şeridinden derinliklere,\Nmikroplardan balıklara Dialogue: 0,0:02:09.31,0:02:12.18,Default,,0000,0000,0000,,ve aradaki her şeye kadar \Nbaktığımız her yerde yeni türler, Dialogue: 0,0:02:12.18,0:02:16.91,Default,,0000,0000,0000,,en güzel ve görsel olarak \Nçarpıcı canlılar bulduk. Dialogue: 0,0:02:16.91,0:02:19.98,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki sınırlayıcı adım yaşamın\Nbilinmeyen çeşitliliği değil, Dialogue: 0,0:02:19.98,0:02:25.91,Default,,0000,0000,0000,,sınırlayıcı adım haline gelen bu türleri\Ntanımlayıp listeleyen taksonomik uzmanlar. Dialogue: 0,0:02:25.91,0:02:28.53,Default,,0000,0000,0000,,Aslında onlar nesli tükenme \Ntehlikesinde olan türler. Dialogue: 0,0:02:28.53,0:02:33.13,Default,,0000,0000,0000,,Her gün okyanuslar için\Ntanımlanan 4 veya 5 yeni tür var. Dialogue: 0,0:02:33.13,0:02:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Söylediğim gibi bu çok \Nbüyük bir sayı olabilirdi. Dialogue: 0,0:02:35.50,0:02:38.88,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlık tarihindeki en kötü balıkçılık\Nfelaketlerden birini yaşadığımız Dialogue: 0,0:02:38.88,0:02:45.34,Default,,0000,0000,0000,,kıtanın doğu kıyısında bir ada olan\NKanada'daki Newfoundland'den geliyorum. Dialogue: 0,0:02:45.34,0:02:48.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu fotoğraf bir mezgitin yanında \Nbulunan küçük bir çocuğu gösteriyor. Dialogue: 0,0:02:48.65,0:02:49.87,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık olarak 1900'ler. Dialogue: 0,0:02:49.87,0:02:53.45,Default,,0000,0000,0000,,Ben bu çocuğun yaşındayken büyük\Nbabamla birlikte balık tutmaya giderdik. Dialogue: 0,0:02:53.45,0:02:55.59,Default,,0000,0000,0000,,Tuttuğumuz balıklar bu \Nboyun yarısı kadardı. Dialogue: 0,0:02:55.59,0:02:59.12,Default,,0000,0000,0000,,Standartın bu olduğunu düşünürdüm\Nçünkü böyle bir balığı hiç görmemiştim. Dialogue: 0,0:02:59.12,0:03:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Balıkçılık çöktükten 20 yıl sonra\Nbugün oraya gitmiş olsaydınız Dialogue: 0,0:03:02.33,0:03:05.29,Default,,0000,0000,0000,,ve balığı yakalayabilseydiniz,\Nki bu biraz zor olurdu, Dialogue: 0,0:03:05.29,0:03:07.85,Default,,0000,0000,0000,,yine de balık bunun\Nyarısı büyüklüğünde olurdu. Dialogue: 0,0:03:07.85,0:03:11.66,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla tecrübe ettiğimiz şey değişen \Ntaban çizgileri olarak adlandırılıyor. Dialogue: 0,0:03:11.66,0:03:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Okyanusların neler üretebileceğine\Ndair beklentilerimiz Dialogue: 0,0:03:14.31,0:03:16.29,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten anlayabileceğimiz\Nbir şey değil Dialogue: 0,0:03:16.29,0:03:18.51,Default,,0000,0000,0000,,çünkü hayatımız boyunca\Nböyle bir şey görmedik. Dialogue: 0,0:03:18.51,0:03:21.87,Default,,0000,0000,0000,,Ben de dahil olmak üzere bir çoğumuz\Nokyanuslardaki insan sömürüsünün Dialogue: 0,0:03:21.87,0:03:27.26,Default,,0000,0000,0000,,son 50 yıl belki 100 yıl içinde gerçekten\Nciddi bir hale geleceğini düşünebilir. Dialogue: 0,0:03:27.26,0:03:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Aslında nüfus sayımı ellerine geçen\Nher bilgi kaynağını kullanarak Dialogue: 0,0:03:30.49,0:03:32.23,Default,,0000,0000,0000,,zamanla geçmişe bakmaya çalıştı. Dialogue: 0,0:03:32.23,0:03:36.19,Default,,0000,0000,0000,,Okyanusların neye benzediğini görmek için\Nrestoran menülerinden manastır kayıtlarına Dialogue: 0,0:03:36.19,0:03:38.26,Default,,0000,0000,0000,,ve gemi kayıtlarına kadar\Nher şeye baktılar Dialogue: 0,0:03:38.26,0:03:41.11,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bilimsel verilerin büyük\Nçoğunluğu en iyi ihtimalle Dialogue: 0,0:03:41.11,0:03:42.84,Default,,0000,0000,0000,,İkinci Dünya Savaşına kadar gidiyor. Dialogue: 0,0:03:42.84,0:03:45.48,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bu sömürünün Romalılar\Nile başladığını buldular. Dialogue: 0,0:03:45.48,0:03:48.28,Default,,0000,0000,0000,,O zamanda tabii ki soğutma sistemi yoktu. Dialogue: 0,0:03:48.28,0:03:53.03,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla balıkçılar sadece yiyebilecek\Nveya satabilecek kadar balık tutabildi. Dialogue: 0,0:03:53.03,0:03:55.02,Default,,0000,0000,0000,,Ancak Romalılar tuzlamayı geliştirdiler. Dialogue: 0,0:03:55.02,0:03:58.76,Default,,0000,0000,0000,,Tuzlamayla, balığı saklamak ve onu\Nuzak yerlere götürmek mümkün oldu. Dialogue: 0,0:03:58.76,0:04:02.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple de endüstriyel\Nbalıkçılık başlamış oldu. Dialogue: 0,0:04:02.49,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar okyanus üzerindeki \Ninsan öncesi etkilere göre Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:10.99,Default,,0000,0000,0000,,ne tür bir kayıp yaşadığımıza dair\Nelimizde bulunan değerlendirmeler. Dialogue: 0,0:04:10.99,0:04:14.57,Default,,0000,0000,0000,,Koyu mavi çubuklarda gösterildiği gibi \Nbu durum ana grup organizmaları için Dialogue: 0,0:04:14.57,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,%65 ile %98 arasında değişir. Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:17.58,Default,,0000,0000,0000,,Yalnız bırakmayı başardığımız Dialogue: 0,0:04:17.58,0:04:19.21,Default,,0000,0000,0000,,ve koruduğumuz bu türlerden beri Dialogue: 0,0:04:19.21,0:04:21.23,Default,,0000,0000,0000,,örneğin, son zamanlarda deniz memelileri Dialogue: 0,0:04:21.23,0:04:23.34,Default,,0000,0000,0000,,ve deniz kuşlarında\Nbir miktar iyileşme var. Dialogue: 0,0:04:23.34,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Yani her canlı umutsuz vaka değil. Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:28.91,Default,,0000,0000,0000,,Ama büyük bir kısım için tuzlamadan \Ntüketmeye kadar geldik. Dialogue: 0,0:04:28.91,0:04:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu gördüğünüz kanıtlar gerçekten ilginç. Dialogue: 0,0:04:31.10,0:04:33.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu tür Florida kıyılarında \Nyakalanmış olan kupa balığı. Dialogue: 0,0:04:33.89,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu fotoğraf 1950'li yıllardan. Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.57,Default,,0000,0000,0000,,Sizden fotoğraftaki ölçeğe \Ndikkat etmenizi istiyorum Dialogue: 0,0:04:38.57,0:04:41.07,Default,,0000,0000,0000,,çünkü aynı fotoğrafı 1980'li \Nyıllardan gördüğünüzde Dialogue: 0,0:04:41.07,0:04:42.52,Default,,0000,0000,0000,,balıkların daha küçük olduğunu Dialogue: 0,0:04:42.52,0:04:46.13,Default,,0000,0000,0000,,ve aynı zamanda bu balıkların birleşiminde\Ndeğişiklikler olduğunu görüyoruz. Dialogue: 0,0:04:46.13,0:04:50.56,Default,,0000,0000,0000,,2007 yılına göre, kupa balığının boyutu\Nbakımından avlanma gülünçtü Dialogue: 0,0:04:50.90,0:04:52.68,Default,,0000,0000,0000,,ama bu artık gülünç bir olay değil. Dialogue: 0,0:04:52.68,0:04:56.19,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar üretkenliklerinin çoğunu \Nkaybetti ve bu bizim sorumluluğumuz. Dialogue: 0,0:04:56.75,0:04:59.58,Default,,0000,0000,0000,,Peki geriye ne kaldı? \NAslında oldukça fazla şey. Dialogue: 0,0:04:59.58,0:05:02.63,Default,,0000,0000,0000,,Birçok heyecan verici şey var\Nve ben size birazını anlatacağım. Dialogue: 0,0:05:02.63,0:05:06.51,Default,,0000,0000,0000,,Teknoloji üzerinden başlayacağım\Nçünkü bu bir TED Konferansı. Dialogue: 0,0:05:06.67,0:05:09.40,Default,,0000,0000,0000,,Siz de teknoloji hakkında bir \Nşeyler duymak istiyorsunuz. Dialogue: 0,0:05:09.40,0:05:12.61,Default,,0000,0000,0000,,Derin okyanustan numune almak için \Nkullandığımız araçlardan biri de Dialogue: 0,0:05:12.61,0:05:13.86,Default,,0000,0000,0000,,uzaktan kumandalı araçlar. Dialogue: 0,0:05:13.86,0:05:17.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar deniz tabanında çalışmak\Niçin deniz tabanına indirdiğimiz Dialogue: 0,0:05:17.12,0:05:19.03,Default,,0000,0000,0000,,gözümüz ve ellerimiz \Nolan bağlı araçlar. Dialogue: 0,0:05:19.03,0:05:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç yıl önce, oşinografik bir \Nyolculuğa çıkmam gerekiyordu. Dialogue: 0,0:05:22.17,0:05:24.20,Default,,0000,0000,0000,,Bir plan çakışmasından dolayı gidemedim Dialogue: 0,0:05:24.20,0:05:27.59,Default,,0000,0000,0000,,ama uydu bağlantısı sayesinde\Nköpeğim ayaklarımın dibinde kıvrılmış, Dialogue: 0,0:05:27.59,0:05:30.26,Default,,0000,0000,0000,,elimde bir fincan çay ile\Nevdeki çalışma odamda oturdum Dialogue: 0,0:05:30.26,0:05:32.68,Default,,0000,0000,0000,,ve "Hemen oradan bir\Nnumune istiyorum." diyebildim. Dialogue: 0,0:05:32.68,0:05:35.38,Default,,0000,0000,0000,,Tam olarak pilotun benim \Niçin yaptığı şey de buydu. Dialogue: 0,0:05:35.38,0:05:39.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu gerçekten 10 yıl önce bile olmayan \Nama şuan kullanılabilir bir teknoloji. Dialogue: 0,0:05:39.25,0:05:42.33,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla bu olanaklar bize \Nyüzeyden ve ışıktan çok uzak olan Dialogue: 0,0:05:42.33,0:05:45.79,Default,,0000,0000,0000,,bu harika habitatları\Nörneklememizi sağlıyor. Dialogue: 0,0:05:45.79,0:05:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Yani okyanuslardan numune almak için \Nkullandığımız araçlardan biri akustikler Dialogue: 0,0:05:49.52,0:05:50.85,Default,,0000,0000,0000,,ya da ses dalgaları oluyor. Dialogue: 0,0:05:50.85,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Sesin avantajı ise ışığın aksine\Nsudan iyi bir şekilde geçebilmesi. Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Böylece ses dalgaları gönderebiliyoruz. Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ses dalgaları balık gibi nesnelerden \Nsekiyor ve geri yansıyor. Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu örnekte nüfus sayımı ile ilgili olan \Nbilim adamları iki gemi ile yola çıktı. Dialogue: 0,0:06:02.88,0:06:05.86,Default,,0000,0000,0000,,Birinci gemi geri yansıyacak olan\Nses dalgalarını gönderdi. Dialogue: 0,0:06:05.86,0:06:09.41,Default,,0000,0000,0000,,Ses dalgalarını ikinci bir gemi aldı\Nve bu bize yaklaşık bir dakika içinde Dialogue: 0,0:06:09.41,0:06:13.12,Default,,0000,0000,0000,,250 milyar ringa balığı hakkında\Nkesin tahminler veriyor. Dialogue: 0,0:06:13.12,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu Manhattan Adası\Nbüyüklüğünde bir alan. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:18.44,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapabilecek muhteşem\Nbalıkçılık cihazı gerekli. Dialogue: 0,0:06:18.44,0:06:21.34,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü orada kaç tane balık \Nolduğunu bilmek gerçekten kritik. Dialogue: 0,0:06:21.34,0:06:25.62,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslardaki hayvanların izini sürmek\Niçin uydu etiketleri de kullanabiliriz. Dialogue: 0,0:06:25.62,0:06:28.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu deniz foku gibi yüzeye nefes\Nalmak için gelen hayvanların Dialogue: 0,0:06:28.62,0:06:31.95,Default,,0000,0000,0000,,verilerini kıyıya geri göndermesi \Nve onların okyanusta nerede olduğunu Dialogue: 0,0:06:31.95,0:06:33.93,Default,,0000,0000,0000,,bize söylemesi için bir fırsat. Dialogue: 0,0:06:33.93,0:06:36.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde biz bu \Nizleri ortaya koyabiliriz. Dialogue: 0,0:06:36.37,0:06:40.34,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin koyu mavi, deniz filinin Kuzey \NPasifik'te nereye ilerlediğini gösterir. Dialogue: 0,0:06:40.34,0:06:43.75,Default,,0000,0000,0000,,Renk körü olanlarınız için bu slaytın\Npek yardımcı olmadığını anlıyorum. Dialogue: 0,0:06:43.75,0:06:46.25,Default,,0000,0000,0000,,Her şeye rağmen beni takip edin. Dialogue: 0,0:06:46.25,0:06:47.94,Default,,0000,0000,0000,,Yüzeye çıkmayan hayvanlar için ışık Dialogue: 0,0:06:47.94,0:06:49.95,Default,,0000,0000,0000,,ve güneşin ne zaman doğup battığı hakkında Dialogue: 0,0:06:49.95,0:06:52.81,Default,,0000,0000,0000,,veri toplayan, pop-up adını \Nverdiğimiz etiketlerimiz var. Dialogue: 0,0:06:52.81,0:06:56.46,Default,,0000,0000,0000,,Belli bir süre sonra o yüzeye çıkıyor\Nve kıyıya verileri geri gönderiyor. Dialogue: 0,0:06:57.90,0:07:01.12,Default,,0000,0000,0000,,GPS'ler suyun altında çalışmadığı \Niçin bu aletlere ihtiyacımız var. Dialogue: 0,0:07:01.12,0:07:04.69,Default,,0000,0000,0000,,Buradan yola çıkarak bu mavi otoyolları\Nve okyanustaki sıcak noktaları, Dialogue: 0,0:07:04.69,0:07:08.53,Default,,0000,0000,0000,,okyanus koruma için asıl öncelikli alanlar\Nolması gerektiğini belirleyebiliyoruz. Dialogue: 0,0:07:09.52,0:07:12.04,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi düşenebileceğiniz diğer \Nşeylerden bir tanesi de Dialogue: 0,0:07:12.04,0:07:15.63,Default,,0000,0000,0000,,markete gittiğiniz zaman bir şeyler \Naldığınızda aldığınız şeyler taranması. Dialogue: 0,0:07:15.63,0:07:18.84,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayara ürünün tam olarak\Nne olduğunu söyleyen barkod var. Dialogue: 0,0:07:18.84,0:07:22.30,Default,,0000,0000,0000,,Genetisyenler genetik barkodlama \Ndenilen benzer bir araç geliştirdiler. Dialogue: 0,0:07:22.30,0:07:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Barkodlamanın yaptığı şey, bir tür içinde\Ntutarlı olan ancak türler arasında değişen Dialogue: 0,0:07:26.25,0:07:28.49,Default,,0000,0000,0000,,CO1 denilen spesifik geni kullanmak. Dialogue: 0,0:07:29.46,0:07:33.17,Default,,0000,0000,0000,,Bu şu anlama geliyor: Birbirlerine \Nbenzeyen ancak biyolojik olarak Dialogue: 0,0:07:33.17,0:07:35.22,Default,,0000,0000,0000,,farklı olan türleri bile belirleyebiliriz. Dialogue: 0,0:07:37.11,0:07:40.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu konu hakkında bahsetmek\Nistediğim en güzel örneklerden biri, Dialogue: 0,0:07:40.36,0:07:43.60,Default,,0000,0000,0000,,New York'ta nüfus sayımı konusunda\Nçalışan iki genç kadının hikayesi. Dialogue: 0,0:07:43.60,0:07:45.18,Default,,0000,0000,0000,,New York şehrindeki marketlerden Dialogue: 0,0:07:45.18,0:07:47.02,Default,,0000,0000,0000,,ve restoranlardan balıkları topladılar Dialogue: 0,0:07:47.02,0:07:49.27,Default,,0000,0000,0000,,ve onları barkodladılar. Dialogue: 0,0:07:49.27,0:07:51.57,Default,,0000,0000,0000,,Buldukları yanlış \Netiketlenmiş bir balıktı. Dialogue: 0,0:07:51.57,0:07:54.20,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, ton balığı diye satılan \Nçok değerli bir ürünün Dialogue: 0,0:07:54.20,0:07:59.09,Default,,0000,0000,0000,,aslında daha az değerli olan\Ntilapia balığı olduğunu buldular. Dialogue: 0,0:07:59.09,0:08:02.62,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca yaygın olarak satılan nesli\Ntükenmekte olan yeni türler keşfettiler. Dialogue: 0,0:08:02.62,0:08:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden barkodlama ne ile çalıştığımızı Dialogue: 0,0:08:04.61,0:08:06.96,Default,,0000,0000,0000,,ve ayrıca ne yediğimizi \Nbilmemizi sağlıyor. Dialogue: 0,0:08:07.78,0:08:12.01,Default,,0000,0000,0000,,Okyanus Biyocoğrafik Bilgi Sistemi\Ntüm nüfus sayımı verilerinin veri tabanı. Dialogue: 0,0:08:12.07,0:08:15.74,Default,,0000,0000,0000,,Açık erişim; içeri girebilirsiniz \Nve dilediğiniz gibi veri indirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:08:15.74,0:08:19.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu, nüfus sayımındaki tüm verileri \Nve insanların katkı sağlamak istediği Dialogue: 0,0:08:19.19,0:08:20.84,Default,,0000,0000,0000,,diğer veri kümelerini içerir. Dialogue: 0,0:08:20.84,0:08:23.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumla ilgili yapabileceğiniz \Nşey türlerin dağılımını Dialogue: 0,0:08:23.70,0:08:26.18,Default,,0000,0000,0000,,ve nerede ortaya çıktıklarını\Nharitada göstermek. Dialogue: 0,0:08:26.18,0:08:28.61,Default,,0000,0000,0000,,Haritada çizdiğim şey \Nelimizde olan veriler. Dialogue: 0,0:08:28.61,0:08:31.82,Default,,0000,0000,0000,,Numune almak için çabamızın\Nyoğunlaştığı yer burası oluyor. Dialogue: 0,0:08:31.82,0:08:33.97,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz bu şey\Nözellikle Kuzey Denizi'ndeki Dialogue: 0,0:08:33.97,0:08:35.95,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey Atlantik bölgesinde\Naldığımız numune Dialogue: 0,0:08:35.95,0:08:38.21,Default,,0000,0000,0000,,ve Kuzey Amerika'nın\Ndoğu kıyısı da fena değil. Dialogue: 0,0:08:38.21,0:08:41.05,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar iyi örneklenmiş bölgeleri\Ngösteren sıcak renkler. Dialogue: 0,0:08:41.05,0:08:42.80,Default,,0000,0000,0000,,Soğuk renkler, mavi ve siyah renkler Dialogue: 0,0:08:42.80,0:08:45.29,Default,,0000,0000,0000,,neredeyse hiç verimizin\Nolmadığı alanları gösteriyor. Dialogue: 0,0:08:45.29,0:08:49.58,Default,,0000,0000,0000,,10 yıllık nüfus sayımından sonra bile hala\Nkeşfedilmemiş büyük alanlar mevcut. Dialogue: 0,0:08:49.58,0:08:51.89,Default,,0000,0000,0000,,Meksika Körfezi'ndeki \Nbiyo çeşitlilik ile ilgili Dialogue: 0,0:08:51.89,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,bildikleri tüm bilgileri \Nbir araya getirerek Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:56.40,Default,,0000,0000,0000,,gönüllü olarak çalışmaya \Nkarar veren ve bunun için Dialogue: 0,0:08:56.40,0:08:59.96,Default,,0000,0000,0000,,Meksika Körfezi'nde çalışıp Teksas'da\Nyaşayan bir grup bilim insanı var. Dialogue: 0,0:08:59.96,0:09:03.77,Default,,0000,0000,0000,,Onlar tüm türlerin nereden geldiklerini\Ngösteren bir listeyi birleştirdi. Dialogue: 0,0:09:03.77,0:09:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten bilimsel bir egzersiz türü \Nolan ezoterik gibi görünüyordu Dialogue: 0,0:09:07.02,0:09:09.50,Default,,0000,0000,0000,,fakat sonra Deep Horizon\Npetrol sızıntısı yaşandı. Dialogue: 0,0:09:09.50,0:09:12.52,Default,,0000,0000,0000,,Bundan dolayı gönüllü \Nolarak yapılan bu iş aniden Dialogue: 0,0:09:12.52,0:09:15.41,Default,,0000,0000,0000,,bu sistemin nasıl kurtarılacağı,\Nne kadar süreceği açısından, Dialogue: 0,0:09:15.41,0:09:19.39,Default,,0000,0000,0000,,davaların ve önümüzdeki yıllarda\Ngerçekleşecek olan multi-milyar dolarlık Dialogue: 0,0:09:19.39,0:09:21.71,Default,,0000,0000,0000,,tartışmaların nasıl çözüleceği açısından Dialogue: 0,0:09:21.71,0:09:26.48,Default,,0000,0000,0000,,bariz bir ekonomik sebep olmaksızın\Nkritik bir bilgi meselesi haline geldi. Dialogue: 0,0:09:27.60,0:09:28.60,Default,,0000,0000,0000,,Peki, biz ne bulduk? Dialogue: 0,0:09:28.60,0:09:31.55,Default,,0000,0000,0000,,Burada saatlerce durabilirim\Nfakat bunu yapmama izin verilmez. Dialogue: 0,0:09:31.55,0:09:34.75,Default,,0000,0000,0000,,Size nüfus sayımından sevdiğim\Nkeşiflerimden bazılarını anlatacağım. Dialogue: 0,0:09:34.75,0:09:38.39,Default,,0000,0000,0000,,Keşfettiğimiz şeylerden biri çeşitliliğin\Nolduğu sıcak noktalar nereler mi? Dialogue: 0,0:09:38.39,0:09:41.26,Default,,0000,0000,0000,,Okyanus yaşamında en fazla \Nvar olan türü nerede bulabiliriz? Dialogue: 0,0:09:41.26,0:09:44.57,Default,,0000,0000,0000,,Bulduğumuz şey yaygın olan türlerin\Nyerinin belirlenip belirlenmediği. Dialogue: 0,0:09:44.57,0:09:48.06,Default,,0000,0000,0000,,Kıyı şeridinde yaşayan organizmalar\Niçin yapılan kıyı etiketleri sayesinde Dialogue: 0,0:09:48.06,0:09:51.42,Default,,0000,0000,0000,,gördüğümüz şey onların tropiklerde\Ndaha fazla çeşitliliğe sahip olduğu. Dialogue: 0,0:09:51.42,0:09:55.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu aslında bir süredir bildiğimiz bir şey\Nbu yüzden gerçek bir büyük buluş değil. Dialogue: 0,0:09:55.30,0:09:59.22,Default,,0000,0000,0000,,Yine de gerçekten heyecan verici olan şey\Naslında orta enlemlerde daha çeşitli olup Dialogue: 0,0:09:59.22,0:10:02.28,Default,,0000,0000,0000,,kıyıdan uzakta yaşayan canlılar \Nya da okyanus etiketleri oluyor. Dialogue: 0,0:10:02.28,0:10:05.61,Default,,0000,0000,0000,,Eğer okyanusun korumamız gereken\Nalanlarına öncelik vermek istiyorlarsa Dialogue: 0,0:10:05.61,0:10:08.13,Default,,0000,0000,0000,,bu bir çeşit yöneticilerin \Nkullanabileceği veri türü. Dialogue: 0,0:10:08.13,0:10:11.77,Default,,0000,0000,0000,,Bunu küresel ölçekte yapabileceğiniz gibi\Nbölgesel ölçekte de yapabilirsiniz. Dialogue: 0,0:10:11.77,0:10:14.69,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu yüzden biyolojik çeşitlilik\Nverileri değerli olabilir. Dialogue: 0,0:10:14.69,0:10:18.71,Default,,0000,0000,0000,,Nüfus sayımında keşfettiğimiz türlerin \Nçoğu görmesi zor ve küçük şeyler. Dialogue: 0,0:10:18.71,0:10:20.93,Default,,0000,0000,0000,,Halbuki bu kesinlikle \Nher zaman böyle değildi. Dialogue: 0,0:10:20.93,0:10:24.51,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, üç kilogramlık bir ıstakozun\Nbilim adamlarından kaçabileceğine Dialogue: 0,0:10:24.51,0:10:28.16,Default,,0000,0000,0000,,inanmak zor olsa da Güney Afrikalı \Nbalıkçılar ihracat izni talep ettiğinde Dialogue: 0,0:10:28.16,0:10:31.27,Default,,0000,0000,0000,,ve bunun bilim için yeni bir buluş \Nolduğunu anladıkları zaman Dialogue: 0,0:10:31.27,0:10:32.66,Default,,0000,0000,0000,,ıstakoz kaçmayı başardı. Dialogue: 0,0:10:32.66,0:10:35.95,Default,,0000,0000,0000,,Benzer şekilde Alaska'da düşük su\Nseviyesinin hemen altında toplanan Dialogue: 0,0:10:35.95,0:10:38.56,Default,,0000,0000,0000,,bu Golden V su yosunu\Nmuhtemelen yeni bir tür. Dialogue: 0,0:10:38.56,0:10:41.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeni tür 3 metre uzunluğunda\Nolmasına rağmen yine de bilimden kaçtı. Dialogue: 0,0:10:41.92,0:10:45.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu Bigfin mürekkep balıkları\Nyedi metre uzunluğunda Dialogue: 0,0:10:45.60,0:10:48.57,Default,,0000,0000,0000,,fakat bu tür Orta Atlantik Sırtı'nın\Nderinlerinde yaşıyor. Dialogue: 0,0:10:48.57,0:10:50.16,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bulması çok daha zordu Dialogue: 0,0:10:50.16,0:10:53.73,Default,,0000,0000,0000,,ancak yine de büyük ve heyecan \Nverici şeyleri keşfetmek mümkün. Dialogue: 0,0:10:53.73,0:10:56.21,Default,,0000,0000,0000,,Jurrasic karidesi adını \Nverdiğimiz bu özel karidesin Dialogue: 0,0:10:56.21,0:10:58.17,Default,,0000,0000,0000,,50 yıl önce neslinin tükendiği sanılıyor. Dialogue: 0,0:10:58.17,0:11:00.24,Default,,0000,0000,0000,,En azından sayım \Nkeşfedilene kadar öyleydi. Dialogue: 0,0:11:00.24,0:11:03.41,Default,,0000,0000,0000,,O Avustralya kıyılarında yaşıyor\Nve iyi bir şekilde devam ediyordu. Dialogue: 0,0:11:03.41,0:11:05.12,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bu tür, enginliğinden dolayı Dialogue: 0,0:11:05.12,0:11:07.76,Default,,0000,0000,0000,,okyanusun çok uzun süre sır \Nsaklayabileceğini gösterdi. Dialogue: 0,0:11:07.76,0:11:11.58,Default,,0000,0000,0000,,Yani Steven Spielberg, \Nnasıl işler çıkardığıma bir bak! Dialogue: 0,0:11:11.58,0:11:15.68,Default,,0000,0000,0000,,Dağılımlara bakarsak aslında\Ndağılımlar önemli ölçüde değişiyor. Dialogue: 0,0:11:15.68,0:11:19.55,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bulduğumuz kayıtlardan biri de\NYeni Zelanda'dan Alaska'nın sonuna kadar Dialogue: 0,0:11:19.55,0:11:22.12,Default,,0000,0000,0000,,bu muhteşem göçleri yaşayan \Ngri yelkovan kuşuna aitti. Dialogue: 0,0:11:22.12,0:11:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Sonsuz yaz arayışındaki yaşam \Ndöngülerini tamamladıklarında Dialogue: 0,0:11:26.76,0:11:28.13,Default,,0000,0000,0000,,geri dönüyorlar. Dialogue: 0,0:11:28.13,0:11:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca White Shark Cafe'den bahsetmiştik. Dialogue: 0,0:11:30.08,0:11:32.81,Default,,0000,0000,0000,,Burası Pasifik'te beyaz köpek\Nbalığının yöneldiği bir yer. Dialogue: 0,0:11:32.81,0:11:35.91,Default,,0000,0000,0000,,Basitçe söylemek gerekirse neden\Noraya yöneldiklerini bilmiyoruz. Dialogue: 0,0:11:35.91,0:11:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu geleceğe dair bir soru. Dialogue: 0,0:11:37.70,0:11:41.35,Default,,0000,0000,0000,,Lisede bize öğretilenlerden biri de\Ntüm hayvanların hayatta kalmak için Dialogue: 0,0:11:41.35,0:11:43.09,Default,,0000,0000,0000,,oksijene ihtiyaç duyduğu konusuydu. Dialogue: 0,0:11:43.09,0:11:46.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu çok karazitmatik olmayan küçük yaratık\Nyalnızca yarım milimetre boyutunda. Dialogue: 0,0:11:46.74,0:11:49.03,Default,,0000,0000,0000,,Ancak yalnızca 1980'lerin\Nbaşında keşfedildi. Dialogue: 0,0:11:49.03,0:11:51.45,Default,,0000,0000,0000,,Bu tür ile ilgili ilginç olan \Nşey bir kaç yıl önce Dialogue: 0,0:11:51.45,0:11:54.64,Default,,0000,0000,0000,,nüfus sayım bilim adamlarının \Nbu türün Akdeniz'in derinliklerindeki Dialogue: 0,0:11:54.64,0:11:58.80,Default,,0000,0000,0000,,oksijen bakımından fakir çökeltilerde\Ngelişebildiğini keşfetmesi oldu. Dialogue: 0,0:11:58.80,0:12:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Bilim adamları artık en azından bazı\Nhayvanların oksijensiz yaşayabileceğini Dialogue: 0,0:12:02.40,0:12:05.29,Default,,0000,0000,0000,,ve en zorlu koşullara bile uyum\Nsağlayabileceklerini biliyor. Dialogue: 0,0:12:05.29,0:12:10.02,Default,,0000,0000,0000,,Okyanustaki tüm suyu emecek olsaydınız\Ngeriye bırakacağınız şey bu olurdu. Dialogue: 0,0:12:10.02,0:12:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu deniz tabanındaki yaşamın biyokütlesi. Dialogue: 0,0:12:12.27,0:12:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz şey kutuplara doğru biyokütle\Nve aralarında çok fazla biyokütle yok. Dialogue: 0,0:12:18.72,0:12:20.48,Default,,0000,0000,0000,,En uç noktada yaşam olduğunu bulduk. Dialogue: 0,0:12:20.48,0:12:24.39,Default,,0000,0000,0000,,Yani buzun içinde yaşayan ve buza dayalı \Nbesin ağını desteklemeye yardımcı olduğu Dialogue: 0,0:12:24.39,0:12:25.82,Default,,0000,0000,0000,,keşfedilen yeni türler vardı. Dialogue: 0,0:12:25.82,0:12:29.47,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca Paskalya Adası'ndaki kaynar \Nhidrotermal ağızlarının yakınında yaşayan Dialogue: 0,0:12:29.47,0:12:32.34,Default,,0000,0000,0000,,bu muhteşem yeti yengecini de bulduk. Dialogue: 0,0:12:32.34,0:12:35.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu özel tür toplumun\Ndikkatini üzerine topladı. Dialogue: 0,0:12:35.90,0:12:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca Güney Pasifik'te ve Arktik'te\Ndaha önce kimse tarafından bulunmayan Dialogue: 0,0:12:39.40,0:12:41.95,Default,,0000,0000,0000,,uzunluğu 5000 metre olan, \Nderecesi 407 santigrat olan Dialogue: 0,0:12:41.95,0:12:46.08,Default,,0000,0000,0000,,en sıcak havalandırma deliklerini bulduk. Dialogue: 0,0:12:46.08,0:12:49.77,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla yeni ortamlar bile hala \Nkeşfedilebilir alan içerisinde yer alır. Dialogue: 0,0:12:49.77,0:12:51.89,Default,,0000,0000,0000,,Bilinmeyen birçok canlı türü var. Dialogue: 0,0:12:51.89,0:12:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Sizin için birkaçını çok hızlı \Nbir şekilde özetleyeceğim. Dialogue: 0,0:12:54.65,0:12:57.44,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle denizde kaç tane balık\Nolabileceğini sorabiliriz. Dialogue: 0,0:12:57.44,0:13:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Deniz memelileri dışında balıkları \Nokyanustaki diğer canlılardan Dialogue: 0,0:13:00.56,0:13:01.51,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi biliyoruz. Dialogue: 0,0:13:01.51,0:13:05.04,Default,,0000,0000,0000,,Böylece keşif oranlarına bağlı olarak\Nkaç tane daha tür keşfedebilceğimizi Dialogue: 0,0:13:05.04,0:13:07.57,Default,,0000,0000,0000,,tahmin edebiliriz. Dialogue: 0,0:13:08.11,0:13:13.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu açıdan yaklaşık 16.500 deniz\Ntürü olduğunu hesaplayabiliriz. Dialogue: 0,0:13:13.29,0:13:16.90,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca muhtemelen gidecek olan 1.000\Nile 4.000 arasında başka tür de var. Dialogue: 0,0:13:16.90,0:13:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Yani oldukça iyi bir iş çıkardık. Dialogue: 0,0:13:18.50,0:13:21.79,Default,,0000,0000,0000,,Balığın yaklaşık % 75'i belki de\N%90 kadarının bizde olduğunu bulduk Dialogue: 0,0:13:21.79,0:13:25.31,Default,,0000,0000,0000,,fakat daha önce de söylediğim gibi\Nbalıklar en iyi bilinen türler arasında. Dialogue: 0,0:13:25.31,0:13:28.79,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden diğer canlı grupları hakkında\Nsahip olduğumuz bilgi çok daha az. Dialogue: 0,0:13:28.79,0:13:32.77,Default,,0000,0000,0000,,Bu değer aslında PLos Biology dergisinde \Nyayınlanacak olan yeni makaleye dayanıyor. Dialogue: 0,0:13:32.77,0:13:36.29,Default,,0000,0000,0000,,Yaptığı şey karada ve okyanusta kaç\Ntür daha olduğunu tahmin etmek. Dialogue: 0,0:13:36.29,0:13:41.18,Default,,0000,0000,0000,,Onlar okyanustaki türlerin yaklaşık\Nyüzde dokuzunu bildiğimizi düşündüler. Dialogue: 0,0:13:41.18,0:13:43.86,Default,,0000,0000,0000,,Bu nüfus sayımından sonra bile\Nhala keşfedilmeyi bekleyen Dialogue: 0,0:13:43.86,0:13:45.33,Default,,0000,0000,0000,,%91 tür olduğu anlamına gelir. Dialogue: 0,0:13:45.33,0:13:47.58,Default,,0000,0000,0000,,Böylece her şey \Nsöylendiğinde ve yapıldığında Dialogue: 0,0:13:47.58,0:13:49.59,Default,,0000,0000,0000,,yaklaşık iki milyon tür ortaya çıkıyor. Dialogue: 0,0:13:49.59,0:13:53.27,Default,,0000,0000,0000,,Yani hala bilinmeyen canlılar \Nile ilgili yapacak çok işimiz var. Dialogue: 0,0:13:53.27,0:13:57.96,Default,,0000,0000,0000,,Bu bakteri Şili kıyılarında \Nbulunan paspasların bir parçası. Dialogue: 0,0:13:57.96,0:14:01.16,Default,,0000,0000,0000,,Bu paspaslar aslında Yunanistan\Nbüyüklüğünde bir alanı kaplıyor. Dialogue: 0,0:14:01.16,0:14:03.71,Default,,0000,0000,0000,,Böylece bu özel bakteri \Nçıplak gözle görülebiliyor. Dialogue: 0,0:14:03.71,0:14:06.31,Default,,0000,0000,0000,,Bunu temsil eden biyokütleyi\Nhayal edebilirsiniz. Dialogue: 0,0:14:06.31,0:14:10.15,Default,,0000,0000,0000,,Ancak mikroplarla ilgili gerçekten ilginç \Nolan şey ne kadar çeşitli oldukları. Dialogue: 0,0:14:10.15,0:14:15.22,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir damla deniz suyu 160\Nfarklı türde mikrop içerebilir. Dialogue: 0,0:14:15.22,0:14:19.52,Default,,0000,0000,0000,,Okyanusların bir milyar kadar farklı\Nmikrop türü içerdiği düşünülüyor. Dialogue: 0,0:14:19.52,0:14:22.03,Default,,0000,0000,0000,,Bu gerçekten heyecan verici.\NOkyanusta ne yapıyorlar? Dialogue: 0,0:14:22.03,0:14:23.84,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten ne yaptıklarını bilmiyoruz Dialogue: 0,0:14:23.84,0:14:26.10,Default,,0000,0000,0000,,fakat bu sayımla ilgili \Nen heyecan verici şeyin Dialogue: 0,0:14:26.10,0:14:28.19,Default,,0000,0000,0000,,küresel bilimin rolü olması diyebilirim. Dialogue: 0,0:14:28.19,0:14:30.52,Default,,0000,0000,0000,,Gece boyunca bu ışık \Ngörüntüsünde gördüğünüz gibi Dialogue: 0,0:14:30.52,0:14:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın bir çok bölgesinde insan\Ngelişiminin çok daha büyük olduğu Dialogue: 0,0:14:34.06,0:14:37.25,Default,,0000,0000,0000,,ve çok daha az olduğu başka alanlar var Dialogue: 0,0:14:37.25,0:14:40.96,Default,,0000,0000,0000,,fakat kısmen keşfedilmemiş okyanusun \Nbüyük karanlık alanlarını da görüyoruz. Dialogue: 0,0:14:40.96,0:14:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Belirtmek istediğim bir diğer nokta ise\Nbu okyanusun birbirine bağlı olması. Dialogue: 0,0:14:44.59,0:14:49.17,Default,,0000,0000,0000,,Deniz organizmaları uluslararası sınırları\Ntanımaz, istedikleri yere hareket ederler. Dialogue: 0,0:14:49.17,0:14:55.18,Default,,0000,0000,0000,,Yani küresel işbirliği yapmanın\Nönemi daha da önemli hale geliyor. Dialogue: 0,0:14:55.18,0:14:56.41,Default,,0000,0000,0000,,Birçok cenneti kaybettik. Dialogue: 0,0:14:56.41,0:14:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, bir zamanlar Kuzey Denizi'nde\Nbol miktarda bulunan tuna balığı Dialogue: 0,0:14:59.82,0:15:01.52,Default,,0000,0000,0000,,artık etkin bir şekilde yok oldu. Dialogue: 0,0:15:01.52,0:15:04.51,Default,,0000,0000,0000,,Akdeniz'in derin sularında\Nhayvanlardan daha çok troller vardı. Dialogue: 0,0:15:04.51,0:15:11.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu derin deniz dünya'da en iyi durumda\Nkalanlar arasında düşündüğümüz ortamdı. Dialogue: 0,0:15:11.89,0:15:13.83,Default,,0000,0000,0000,,Birçok başka basınçlar da var. Dialogue: 0,0:15:13.83,0:15:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Okyanus asitlenmesi, okyanus ısınmasının\Nve mercan resifleri üzerindeki etkilerinin Dialogue: 0,0:15:17.74,0:15:20.21,Default,,0000,0000,0000,,yanı sıra insanların ilgilendiği \Nbüyük bir mesele. Dialogue: 0,0:15:20.21,0:15:24.52,Default,,0000,0000,0000,,On yıllar boyunca yaşam süremizde mercan\Nresiflerinde çok fazla hasar göreceğiz. Dialogue: 0,0:15:24.53,0:15:28.26,Default,,0000,0000,0000,,Çok kısıtlı hale gelen geri kalan zamanımı\Nokyanus ile ilgili bu düşüncelerin Dialogue: 0,0:15:28.26,0:15:29.85,Default,,0000,0000,0000,,üzerinde düşünerek geçirebilirim Dialogue: 0,0:15:29.85,0:15:32.20,Default,,0000,0000,0000,,fakat daha olumlu bir not \Nile bitirmek istiyorum. Dialogue: 0,0:15:32.20,0:15:35.92,Default,,0000,0000,0000,,En büyük zorluk denemek ve geride kalan\Ncanlıları koruduğumuzdan emin olmak Dialogue: 0,0:15:35.92,0:15:37.70,Default,,0000,0000,0000,,çünkü hala muhteşem güzellikler var. Dialogue: 0,0:15:37.70,0:15:42.05,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar o kadar üretken ki\Norada insanlar ile ilgili çok şey oluyor. Dialogue: 0,0:15:42.05,0:15:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Bencil bir bakış açısıyla bile olsa Dialogue: 0,0:15:43.80,0:15:46.60,Default,,0000,0000,0000,,geçmişte yaptığımızdan \Ndaha iyisini yapmaya çalışmalıyız. Dialogue: 0,0:15:46.60,0:15:49.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bu sıcak noktaları \Ntanımalı ve onları korumak için Dialogue: 0,0:15:49.54,0:15:51.54,Default,,0000,0000,0000,,elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız. Dialogue: 0,0:15:51.54,0:15:54.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu gibi resimlere baktığınızda \Nokyanusların sağladığı oksijen Dialogue: 0,0:15:54.46,0:15:58.02,Default,,0000,0000,0000,,nefes almamıza yardım etmesinin \Nyanı sıra nefesimizi de kesiyor. Dialogue: 0,0:15:58.02,0:16:01.13,Default,,0000,0000,0000,,Nüfus sayımı bilim adamları, okyanus\Nyaşamındaki muhteşem uyumları Dialogue: 0,0:16:01.13,0:16:04.58,Default,,0000,0000,0000,,ve hala uçsuz bucaksız bilinmeyen harika\Nkeşfi aydınlatmaya çalışmak için Dialogue: 0,0:16:04.58,0:16:09.12,Default,,0000,0000,0000,,yağmurda, soğukta, suyun\Naltında ve üstünde çalıştılar. Dialogue: 0,0:16:09.12,0:16:12.40,Default,,0000,0000,0000,,Yani isterseniz Şili dağlarında\Nyaşayan bir yak çobanı olun, Dialogue: 0,0:16:12.40,0:16:15.67,Default,,0000,0000,0000,,isterseniz New York'ta borsacı olun Dialogue: 0,0:16:15.67,0:16:18.91,Default,,0000,0000,0000,,ya da Edinburgh'da yaşayan bir \NTEDster olun, okyanuslar önemli. Dialogue: 0,0:16:18.91,0:16:20.91,Default,,0000,0000,0000,,Okyanuslar yok oldukça\Nbiz de yok olacağız. Dialogue: 0,0:16:20.91,0:16:22.48,Default,,0000,0000,0000,,Dinlediğiniz için teşekkürler. Dialogue: 0,0:16:22.48,0:16:26.20,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)