[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.73,0:00:03.16,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen bedekken zo'n\N70% van onze planeet.
Dialogue: 0,0:00:03.16,0:00:05.73,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat Arthur C. Clarke\Nwaarschijnlijk gelijk had
Dialogue: 0,0:00:05.73,0:00:07.81,Default,,0000,0000,0000,,toen hij zei dat we onze planeet misschien
Dialogue: 0,0:00:07.81,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,wel Oceaan in plaats van\NAarde moesten noemen.
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen zijn enorm productief,
Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.06,Default,,0000,0000,0000,,zoals je kunt zien op het satellietbeeld\Nvan de fotosynthese,
Dialogue: 0,0:00:15.06,0:00:16.71,Default,,0000,0000,0000,,de productie van nieuw leven.
Dialogue: 0,0:00:16.71,0:00:20.35,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen produceren dagelijks\Nde helft van alle nieuwe leven op aarde
Dialogue: 0,0:00:20.35,0:00:22.91,Default,,0000,0000,0000,,plus de helft van de zuurstof\Ndie wij inademen.
Dialogue: 0,0:00:22.91,0:00:25.76,Default,,0000,0000,0000,,Daarnaast herbergen ze veel\Nvan de biodiversiteit op aarde
Dialogue: 0,0:00:25.76,0:00:27.10,Default,,0000,0000,0000,,waarvan veel nog onbekend.
Dialogue: 0,0:00:27.10,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarover ga ik vandaag wat vertellen.
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:33.16,Default,,0000,0000,0000,,Het gaat niet eens over wat wij\Naan eiwitten uit de oceaan halen.
Dialogue: 0,0:00:33.16,0:00:35.78,Default,,0000,0000,0000,,Dat is zo'n 10% van onze wereldbehoeften
Dialogue: 0,0:00:35.78,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en 100% voor sommige eilandstaten.
Dialogue: 0,0:00:38.86,0:00:42.17,Default,,0000,0000,0000,,Als je afdaalt in de 95% van de biosfeer\Nwaar leven mogelijk is,
Dialogue: 0,0:00:42.17,0:00:44.13,Default,,0000,0000,0000,,wordt het snel pikkedonker,
Dialogue: 0,0:00:44.13,0:00:46.49,Default,,0000,0000,0000,,slechts onderbroken door lichtpuntjes
Dialogue: 0,0:00:46.49,0:00:48.41,Default,,0000,0000,0000,,van bioluminescente organismen.
Dialogue: 0,0:00:48.41,0:00:49.70,Default,,0000,0000,0000,,Als je het licht aandoet,
Dialogue: 0,0:00:49.70,0:00:52.31,Default,,0000,0000,0000,,zie je regelmatig spectaculaire\Norganismen voorbij zwemmen,
Dialogue: 0,0:00:52.31,0:00:54.46,Default,,0000,0000,0000,,want dat zijn de bewoners van de diepte,
Dialogue: 0,0:00:54.46,0:00:56.62,Default,,0000,0000,0000,,de dingen die leven in de diepe oceaan.
Dialogue: 0,0:00:56.62,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Daaronder zou de diepzeebodem\Nin beeld komen.
Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit soort leefgebied beslaat\Nmeer oppervlakte van de aarde
Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,dan alle andere leefgebieden bij elkaar.
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:07.31,Default,,0000,0000,0000,,Toch weten we meer over het oppervlak\Nvan de maan en over Mars
Dialogue: 0,0:01:07.31,0:01:08.93,Default,,0000,0000,0000,,dan over deze habitat,
Dialogue: 0,0:01:08.93,0:01:11.24,Default,,0000,0000,0000,,ondanks het feit dat we daar nog nooit
Dialogue: 0,0:01:11.24,0:01:13.36,Default,,0000,0000,0000,,één gram eten, een ademteug zuurstof
Dialogue: 0,0:01:13.36,0:01:15.85,Default,,0000,0000,0000,,of één druppel water\Nvandaan hebben gehaald.
Dialogue: 0,0:01:16.24,0:01:17.30,Default,,0000,0000,0000,,10 Jaar geleden
Dialogue: 0,0:01:17.30,0:01:20.62,Default,,0000,0000,0000,,werd een internationaal programma,\N'Census of Marine Life', opgezet
Dialogue: 0,0:01:20.62,0:01:22.50,Default,,0000,0000,0000,,om een beter inzicht te krijgen
Dialogue: 0,0:01:22.50,0:01:24.61,Default,,0000,0000,0000,,in het leven in de wereldwijde oceanen.
Dialogue: 0,0:01:24.61,0:01:27.59,Default,,0000,0000,0000,,Er waren wereldwijd\N17 projecten bij betrokken.
Dialogue: 0,0:01:27.59,0:01:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Hier zie je de voetafdrukken daarvan.
Dialogue: 0,0:01:29.70,0:01:32.35,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet hopelijk het niveau\Nvan wereldwijde dekking
Dialogue: 0,0:01:32.35,0:01:33.94,Default,,0000,0000,0000,,dat ze wisten te bereiken.
Dialogue: 0,0:01:33.94,0:01:36.01,Default,,0000,0000,0000,,Het begon allemaal\Ntoen twee wetenschappers,
Dialogue: 0,0:01:36.01,0:01:37.44,Default,,0000,0000,0000,,Fred Grassle en Jesse Ausubel,
Dialogue: 0,0:01:37.44,0:01:39.14,Default,,0000,0000,0000,,elkaar ontmoetten in Massachusetts,
Dialogue: 0,0:01:39.14,0:01:42.05,Default,,0000,0000,0000,,waar beiden te gast waren\Nbij het beroemde oceanografische instituut.
Dialogue: 0,0:01:42.05,0:01:44.97,Default,,0000,0000,0000,,Fred klaagde over de toestand\Nvan de mariene biodiversiteit
Dialogue: 0,0:01:44.97,0:01:47.66,Default,,0000,0000,0000,,en dat aan de problemen niets werd gedaan.
Dialogue: 0,0:01:47.66,0:01:49.88,Default,,0000,0000,0000,,Uit die discussie ontstond dit programma
Dialogue: 0,0:01:49.88,0:01:51.56,Default,,0000,0000,0000,,met 2.700 wetenschappers
Dialogue: 0,0:01:51.56,0:01:53.89,Default,,0000,0000,0000,,uit ruim 80 landen over de hele wereld.
Dialogue: 0,0:01:53.89,0:01:56.33,Default,,0000,0000,0000,,Er kwamen 540 oceaanexpedities
Dialogue: 0,0:01:56.33,0:01:59.48,Default,,0000,0000,0000,,die voor een totaalbedrag\Nvan 650 miljoen dollar
Dialogue: 0,0:01:59.48,0:02:02.45,Default,,0000,0000,0000,,de distributie, de diversiteit\Nen rijkdom bestudeerden
Dialogue: 0,0:02:02.45,0:02:04.22,Default,,0000,0000,0000,,van het leven in de oceanen.
Dialogue: 0,0:02:05.02,0:02:06.15,Default,,0000,0000,0000,,Wat vonden we?
Dialogue: 0,0:02:06.15,0:02:08.46,Default,,0000,0000,0000,,We vonden overal\Nspectaculaire nieuwe soorten,
Dialogue: 0,0:02:08.46,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,de mooiste en visueel\Nmeest verbluffende dingen --
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.17,Default,,0000,0000,0000,,van de kust tot in de diepzee,
Dialogue: 0,0:02:13.17,0:02:16.49,Default,,0000,0000,0000,,van microben helemaal tot\Nde vissen en alles daartussen.
Dialogue: 0,0:02:16.49,0:02:19.66,Default,,0000,0000,0000,,De beperkende factor was niet\Ngebrek aan onbekende diversiteit,
Dialogue: 0,0:02:19.66,0:02:21.75,Default,,0000,0000,0000,,maar het aantal taxonomische specialisten,
Dialogue: 0,0:02:21.75,0:02:25.02,Default,,0000,0000,0000,,die deze soorten konden\Nidentificeren en catalogiseren.
Dialogue: 0,0:02:25.02,0:02:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Zij zijn in feite zelf\Neen bedreigde diersoort.
Dialogue: 0,0:02:28.45,0:02:30.25,Default,,0000,0000,0000,,In de oceanen worden dagelijks
Dialogue: 0,0:02:30.25,0:02:33.01,Default,,0000,0000,0000,,vier tot vijf nieuwe soorten\Ngevonden en beschreven.
Dialogue: 0,0:02:33.01,0:02:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Zoals ik al zei, zou het aantal\Nveel groter kunnen zijn.
Dialogue: 0,0:02:36.30,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben van Newfoundland in Canada -
Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.54,Default,,0000,0000,0000,,een eiland voor de oostkust\Nvan dat continent -
Dialogue: 0,0:02:40.54,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,waar een van de ergste visserijrampen
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:45.18,Default,,0000,0000,0000,,in de menselijke geschiedenis plaatsvond.
Dialogue: 0,0:02:45.18,0:02:47.95,Default,,0000,0000,0000,,Deze foto toont een kleine jongen\Nnaast een kabeljauw.
Dialogue: 0,0:02:47.95,0:02:49.30,Default,,0000,0000,0000,,Het is rond 1900.
Dialogue: 0,0:02:49.30,0:02:51.66,Default,,0000,0000,0000,,Als jongen van ongeveer zijn leeftijd
Dialogue: 0,0:02:51.66,0:02:53.52,Default,,0000,0000,0000,,ging ik vissen met mijn opa
Dialogue: 0,0:02:53.52,0:02:56.04,Default,,0000,0000,0000,,en wij vingen vis\Nvan ongeveer half die grootte.
Dialogue: 0,0:02:56.04,0:02:57.55,Default,,0000,0000,0000,,Ik dacht dat dat de norm was,
Dialogue: 0,0:02:57.55,0:02:59.74,Default,,0000,0000,0000,,want ik had nooit vissen als deze gezien.
Dialogue: 0,0:02:59.74,0:03:02.73,Default,,0000,0000,0000,,Als je vandaag, 20 jaar\Nna de ondergang van deze visserij,
Dialogue: 0,0:03:02.73,0:03:05.63,Default,,0000,0000,0000,,vis zou gaan vangen\N-- wat niet zou meevallen --
Dialogue: 0,0:03:05.63,0:03:07.62,Default,,0000,0000,0000,,zouden ze nog half zo groot zijn.
Dialogue: 0,0:03:07.62,0:03:10.36,Default,,0000,0000,0000,,Dat noemen we\Nverschuivende referentiewaarden.
Dialogue: 0,0:03:10.36,0:03:13.09,Default,,0000,0000,0000,,Onze verwachtingen van\Nwat de oceanen kunnen produceren
Dialogue: 0,0:03:13.09,0:03:14.69,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we ons niet voorstellen
Dialogue: 0,0:03:14.69,0:03:17.35,Default,,0000,0000,0000,,omdat we het zelf nooit hebben gezien.
Dialogue: 0,0:03:17.35,0:03:20.30,Default,,0000,0000,0000,,De meesten van ons, inclusief ikzelf,
Dialogue: 0,0:03:20.30,0:03:23.01,Default,,0000,0000,0000,,denken dat de menselijke\Nexploitatie van de oceanen
Dialogue: 0,0:03:23.01,0:03:24.59,Default,,0000,0000,0000,,pas echt op gang kwam
Dialogue: 0,0:03:24.59,0:03:26.68,Default,,0000,0000,0000,,in de laatste 50 à 100 jaar.
Dialogue: 0,0:03:26.68,0:03:29.42,Default,,0000,0000,0000,,De telling probeerde echt\Nom terug te kijken in de tijd
Dialogue: 0,0:03:29.42,0:03:31.68,Default,,0000,0000,0000,,met behulp van\Nelke beschikbare informatiebron.
Dialogue: 0,0:03:31.68,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Alles, van restaurantmenu's\Nen kloosterverslagen
Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:35.41,Default,,0000,0000,0000,,tot scheepslogboeken
Dialogue: 0,0:03:35.41,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,moest een beeld geven\Nvan de vroegere oceanen.
Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.20,Default,,0000,0000,0000,,Want wetenschappelijke data\Ngaan grotendeels
Dialogue: 0,0:03:39.20,0:03:41.60,Default,,0000,0000,0000,,hooguit terug tot aan\Nde Tweede Wereldoorlog.
Dialogue: 0,0:03:41.60,0:03:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Maar ze vonden in feite
Dialogue: 0,0:03:43.12,0:03:45.75,Default,,0000,0000,0000,,dat de exploitatie\Nal sterk begon met de Romeinen.
Dialogue: 0,0:03:45.75,0:03:48.35,Default,,0000,0000,0000,,In die tijd was er\Nnatuurlijk geen koeling.
Dialogue: 0,0:03:48.35,0:03:50.26,Default,,0000,0000,0000,,De vissers vingen alleen maar
Dialogue: 0,0:03:50.26,0:03:52.79,Default,,0000,0000,0000,,wat ze die dag zelf\Nkonden opeten of verkopen.
Dialogue: 0,0:03:52.79,0:03:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Maar de Romeinen\Nontwikkelden het pekelen.
Dialogue: 0,0:03:54.65,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor werd het mogelijk
Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:59.78,Default,,0000,0000,0000,,om vis op te slaan\Nen over lange afstanden te vervoeren.
Dialogue: 0,0:03:59.78,0:04:02.01,Default,,0000,0000,0000,,Zo begon de industriële visserij.
Dialogue: 0,0:04:02.86,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Hierdoor kunnen we extrapoleren
Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.25,Default,,0000,0000,0000,,wat voor soort schade we hebben gehad
Dialogue: 0,0:04:07.25,0:04:10.45,Default,,0000,0000,0000,,ten opzichte van de pre-menselijke\Ninvloeden op de oceaan.
Dialogue: 0,0:04:10.45,0:04:11.97,Default,,0000,0000,0000,,Ze gaan van 65 tot 98 procent
Dialogue: 0,0:04:11.97,0:04:14.20,Default,,0000,0000,0000,,voor deze belangrijke\Ngroepen van organismen,
Dialogue: 0,0:04:14.20,0:04:16.43,Default,,0000,0000,0000,,zoals getoond door de donkerblauwe balken.
Dialogue: 0,0:04:16.43,0:04:19.21,Default,,0000,0000,0000,,Voor die soorten die we\Nmet rust lieten en beschermden -
Dialogue: 0,0:04:19.21,0:04:22.19,Default,,0000,0000,0000,,bijvoorbeeld zeezoogdieren\Nin de afgelopen jaren en zeevogels -
Dialogue: 0,0:04:22.19,0:04:23.36,Default,,0000,0000,0000,,is er enig herstel.
Dialogue: 0,0:04:23.36,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet helemaal hopeloos.
Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.91,Default,,0000,0000,0000,,Maar overwegend gingen we\Nvia pekelen naar uitputten.
Dialogue: 0,0:04:28.69,0:04:30.72,Default,,0000,0000,0000,,Nog een ander interessant bewijs.
Dialogue: 0,0:04:30.72,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Een trofeevis gevangen voor de kust van Florida.
Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Een foto uit de jaren 1950.
Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Kijk naar de schaal op de dia,
Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,als je hetzelfde beeld ziet uit de jaren 1980,
Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,is de vis veel kleiner
Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,en we zien ook een verandering
Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:45.91,Default,,0000,0000,0000,,in de samenstelling van die vis.
Dialogue: 0,0:04:45.91,0:04:47.02,Default,,0000,0000,0000,,Tegen 2007\N
Dialogue: 0,0:04:47.02,0:04:50.09,Default,,0000,0000,0000,,was de grootte eigenlijk\Nlachwekkend voor trofeevissen.
Dialogue: 0,0:04:50.09,0:04:52.19,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit is niet om te lachen.
Dialogue: 0,0:04:52.19,0:04:55.09,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen hebben veel\Nvan hun productiviteit verloren
Dialogue: 0,0:04:55.09,0:04:56.88,Default,,0000,0000,0000,,en wij zijn verantwoordelijk.
Dialogue: 0,0:04:57.20,0:04:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Wat blijft er over? Eigenlijk heel veel.
Dialogue: 0,0:04:59.71,0:05:02.70,Default,,0000,0000,0000,,Een heleboel spannende dingen\Nen ik zal er wat over vertellen.
Dialogue: 0,0:05:02.70,0:05:04.46,Default,,0000,0000,0000,,Eerst een beetje technologie,
Dialogue: 0,0:05:04.46,0:05:06.48,Default,,0000,0000,0000,,omdat dit een TED-conferentie is
Dialogue: 0,0:05:06.48,0:05:08.86,Default,,0000,0000,0000,,en je natuurlijk iets\Nover technologie wil horen.
Dialogue: 0,0:05:08.86,0:05:11.20,Default,,0000,0000,0000,,Een van de instrumenten\Nvoor het diepzeeonderzoek
Dialogue: 0,0:05:11.20,0:05:13.02,Default,,0000,0000,0000,,zijn op afstand bediende voertuigen.
Dialogue: 0,0:05:13.02,0:05:15.86,Default,,0000,0000,0000,,Bekabelde voertuigen die we\Nlaten zakken naar de zeebodem.
Dialogue: 0,0:05:15.86,0:05:19.01,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn onze ogen en handen \Nvoor het werk op de zeebodem.
Dialogue: 0,0:05:19.01,0:05:21.91,Default,,0000,0000,0000,,Een paar jaar geleden\Nmoest ik op oceanografische cruise
Dialogue: 0,0:05:21.91,0:05:24.26,Default,,0000,0000,0000,,maar mijn agenda liet dit niet toe.
Dialogue: 0,0:05:24.26,0:05:27.37,Default,,0000,0000,0000,,Via een satellietverbinding\Nkon ik thuis aan mijn bureau zitten
Dialogue: 0,0:05:27.37,0:05:30.22,Default,,0000,0000,0000,,met mijn hond aan mijn voeten,\Neen kopje thee bij de hand,
Dialogue: 0,0:05:30.22,0:05:32.85,Default,,0000,0000,0000,,en de piloot zeggen:\N"Ik wil een monster dáárvan."
Dialogue: 0,0:05:32.85,0:05:34.66,Default,,0000,0000,0000,,En dan deed die piloot dat.
Dialogue: 0,0:05:34.66,0:05:37.13,Default,,0000,0000,0000,,Dat soort technologie\Nis vandaag beschikbaar,
Dialogue: 0,0:05:37.13,0:05:39.72,Default,,0000,0000,0000,,maar slechts tien jaar geleden nog niet.
Dialogue: 0,0:05:39.72,0:05:42.05,Default,,0000,0000,0000,,Ze stelt ons in staat\Nom deze geweldige habitats
Dialogue: 0,0:05:42.05,0:05:43.58,Default,,0000,0000,0000,,ver onder het zeeoppervlak
Dialogue: 0,0:05:43.58,0:05:45.80,Default,,0000,0000,0000,,en in het volslagen duister\Nte onderzoeken.
Dialogue: 0,0:05:45.80,0:05:48.72,Default,,0000,0000,0000,,Een van de instrumenten\Nom de oceanen te onderzoeken
Dialogue: 0,0:05:48.72,0:05:50.70,Default,,0000,0000,0000,,is akoestiek, of geluidsgolven.
Dialogue: 0,0:05:50.70,0:05:52.25,Default,,0000,0000,0000,,Het voordeel van geluidsgolven
Dialogue: 0,0:05:52.25,0:05:54.88,Default,,0000,0000,0000,,is dat ze veel beter dan licht\Ndoor het water kunnen gaan.
Dialogue: 0,0:05:54.88,0:05:56.24,Default,,0000,0000,0000,,We zenden geluidsgolven
Dialogue: 0,0:05:56.24,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,die terugkaatsen\Nvan allerlei objecten, zoals vissen.
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:02.45,Default,,0000,0000,0000,,In dit voorbeeld gebruikte\Neen onderzoeker twee schepen.
Dialogue: 0,0:06:02.45,0:06:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Een zond geluidsgolven uit
Dialogue: 0,0:06:04.10,0:06:07.29,Default,,0000,0000,0000,,en het tweede schip\Nregistreerde de teruggekaatste golven.
Dialogue: 0,0:06:07.29,0:06:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Dat gaf ons hier een nauwkeurige schatting
Dialogue: 0,0:06:09.51,0:06:11.61,Default,,0000,0000,0000,,van 250 miljoen haringen
Dialogue: 0,0:06:11.61,0:06:13.26,Default,,0000,0000,0000,,in ongeveer een minuut.
Dialogue: 0,0:06:13.26,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Voor een gebied ongeveer\Nzo groot als Manhattan.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:18.58,Default,,0000,0000,0000,,Het is een enorm visserijgereedschap
Dialogue: 0,0:06:18.58,0:06:21.76,Default,,0000,0000,0000,,omdat weten hoeveel vis er zit,\Necht van cruciaal belang is.
Dialogue: 0,0:06:21.76,0:06:23.78,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen ook satellietlabels gebruiken
Dialogue: 0,0:06:23.78,0:06:25.84,Default,,0000,0000,0000,,om dieren te volgen door de oceanen.
Dialogue: 0,0:06:25.84,0:06:28.31,Default,,0000,0000,0000,,Bij dieren die aan de oppervlakte\Nkomen ademhalen,
Dialogue: 0,0:06:28.31,0:06:29.67,Default,,0000,0000,0000,,zoals deze zeeolifant,
Dialogue: 0,0:06:29.67,0:06:31.95,Default,,0000,0000,0000,,kan men dan gegevens\Nterugsturen naar de kust
Dialogue: 0,0:06:31.95,0:06:34.51,Default,,0000,0000,0000,,die ons zijn precieze locatie\Nin de oceaan vertellen.
Dialogue: 0,0:06:34.51,0:06:36.48,Default,,0000,0000,0000,,Zo kunnen we hun reisroute reconstrueren.
Dialogue: 0,0:06:36.48,0:06:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld, het donkerblauw
Dialogue: 0,0:06:37.90,0:06:40.78,Default,,0000,0000,0000,,toont de route van de zeeolifant\Nin de noordelijke Stille Oceaan.
Dialogue: 0,0:06:40.78,0:06:43.62,Default,,0000,0000,0000,,Voor wie kleurenblind is,\Nis deze dia is niet erg nuttig,
Dialogue: 0,0:06:43.62,0:06:45.58,Default,,0000,0000,0000,,maar probeer toch maar te volgen.
Dialogue: 0,0:06:45.58,0:06:47.75,Default,,0000,0000,0000,,Voor dieren die niet\Nnaar het oppervlak komen,
Dialogue: 0,0:06:47.75,0:06:49.34,Default,,0000,0000,0000,,hebben we 'opduik-labels',
Dialogue: 0,0:06:49.34,0:06:52.82,Default,,0000,0000,0000,,die lichtgegevens verzamelen\Nen hoe laat de zon opkomt en ondergaat.
Dialogue: 0,0:06:52.82,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Na enige tijd
Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:57.66,Default,,0000,0000,0000,,komen ze boven en relayeren\Ndie data naar de kust.
Dialogue: 0,0:06:57.66,0:07:00.75,Default,,0000,0000,0000,,Omdat GPS niet werkt onder water\Nhebben we deze tools nodig.
Dialogue: 0,0:07:00.75,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor kunnen we\Ndeze blauwe snelwegen identificeren,
Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,deze 'hot spots' in de oceaan.
Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Dat moeten echt prioritaire gebieden
Dialogue: 0,0:07:07.20,0:07:09.08,Default,,0000,0000,0000,,voor oceaanbehoud worden.
Dialogue: 0,0:07:09.48,0:07:11.73,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer je naar de supermarkt gaat
Dialogue: 0,0:07:11.73,0:07:14.63,Default,,0000,0000,0000,,en dingen koopt, worden ze gescand.
Dialogue: 0,0:07:14.63,0:07:16.29,Default,,0000,0000,0000,,Een streepjescode op het product
Dialogue: 0,0:07:16.29,0:07:19.17,Default,,0000,0000,0000,,vertelt de computer precies\Nwelk product het is.
Dialogue: 0,0:07:19.17,0:07:22.61,Default,,0000,0000,0000,,Genetici ontwikkelden\Niets soortgelijks: genetische barcode.
Dialogue: 0,0:07:22.61,0:07:26.01,Default,,0000,0000,0000,,Die code maakt gebruik\Nvan een specifiek gen, CO1.
Dialogue: 0,0:07:26.01,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat gen varieert van soort tot soort.
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.12,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor kunnen we de soorten
Dialogue: 0,0:07:31.12,0:07:32.89,Default,,0000,0000,0000,,ondubbelzinnig identificeren
Dialogue: 0,0:07:32.89,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,zelfs als ze erg op elkaar lijken
Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,maar biologisch heel anders zijn.
Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:38.66,Default,,0000,0000,0000,,Een van de mooiste voorbeelden
Dialogue: 0,0:07:38.66,0:07:42.73,Default,,0000,0000,0000,,is het verhaal van twee jonge vrouwen,\Nmiddelbare scholieren in New York City,
Dialogue: 0,0:07:42.73,0:07:44.32,Default,,0000,0000,0000,,die meewerkten aan de telling.
Dialogue: 0,0:07:44.32,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij verzamelden vis van markten\Nen restaurants in New York City
Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en noteerden die barcode.
Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.80,Default,,0000,0000,0000,,Ze vonden verkeerd gelabelde vissen.
Dialogue: 0,0:07:51.80,0:07:52.83,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld,
Dialogue: 0,0:07:52.83,0:07:55.20,Default,,0000,0000,0000,,ze vonden goedkope tilapia
Dialogue: 0,0:07:55.20,0:07:58.53,Default,,0000,0000,0000,,die als dure tonijn werd verkocht.
Dialogue: 0,0:07:58.53,0:08:00.63,Default,,0000,0000,0000,,Zij vonden ook een bedreigde soort
Dialogue: 0,0:08:00.63,0:08:02.26,Default,,0000,0000,0000,,die als een gewone verkocht werd.
Dialogue: 0,0:08:02.26,0:08:04.59,Default,,0000,0000,0000,,Barcodes vertellen ons waarmee we werken
Dialogue: 0,0:08:04.59,0:08:06.53,Default,,0000,0000,0000,,en ook wat we eten.
Dialogue: 0,0:08:07.59,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Biogeografisch\NInformatiesysteem voor de Oceaan
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.95,Default,,0000,0000,0000,,is de databank voor\Nalle gegevens van de telling.
Dialogue: 0,0:08:11.95,0:08:14.91,Default,,0000,0000,0000,,Het is vrij toegankelijk;\Niedereen kan gegevens downloaden.
Dialogue: 0,0:08:14.91,0:08:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Het bevat alle gegevens van de telling
Dialogue: 0,0:08:17.02,0:08:19.58,Default,,0000,0000,0000,,plus andere datasets\Ndie mensen wilden leveren.
Dialogue: 0,0:08:19.58,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarmee kan je
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,de verspreiding van soorten\Nlaten zien in de oceanen.
Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.52,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb hier enkele gegevens uitgezet.
Dialogue: 0,0:08:26.52,0:08:29.86,Default,,0000,0000,0000,,Daarop richtten zich onze steekproeven.
Dialogue: 0,0:08:29.86,0:08:31.34,Default,,0000,0000,0000,,We bemonsterden het gebied
Dialogue: 0,0:08:31.34,0:08:33.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Noord-Atlantische Oceaan,
Dialogue: 0,0:08:33.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,in het bijzonder de Noordzee,
Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:37.82,Default,,0000,0000,0000,,en ook de oostkust\Nvan Noord-Amerika redelijk goed.
Dialogue: 0,0:08:37.82,0:08:40.30,Default,,0000,0000,0000,,De warme kleuren komen overeen\Nmet een goed bemonsterd gebied.
Dialogue: 0,0:08:40.30,0:08:42.12,Default,,0000,0000,0000,,De koude kleuren, blauw en zwart,
Dialogue: 0,0:08:42.12,0:08:44.58,Default,,0000,0000,0000,,tonen gebieden waar\Nbijna geen gegevens van zijn.
Dialogue: 0,0:08:44.58,0:08:46.14,Default,,0000,0000,0000,,Ook na een 10-jarig onderzoek
Dialogue: 0,0:08:46.14,0:08:48.60,Default,,0000,0000,0000,,zijn er grote gebieden\Nnog steeds ononderzocht.
Dialogue: 0,0:08:49.31,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Een groep wetenschappers in Texas,\Ndie in de Golf van Mexico werken,
Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:54.86,Default,,0000,0000,0000,,besloten als vrijwilligerswerk
Dialogue: 0,0:08:54.86,0:08:56.54,Default,,0000,0000,0000,,alle beschikbare kennis te bundelen
Dialogue: 0,0:08:56.54,0:08:58.79,Default,,0000,0000,0000,,over biodiversiteit in de Golf van Mexico.
Dialogue: 0,0:08:58.79,0:09:01.27,Default,,0000,0000,0000,,Ze maakten een lijst van alle soorten
Dialogue: 0,0:09:01.27,0:09:02.97,Default,,0000,0000,0000,,en waar ze voorkomen.
Dialogue: 0,0:09:02.97,0:09:06.53,Default,,0000,0000,0000,,Het leek een zeer esoterische,\Nwetenschappelijke soort oefening.
Dialogue: 0,0:09:06.53,0:09:09.50,Default,,0000,0000,0000,,Maar toen kwam de Deep Horizon-olieramp.
Dialogue: 0,0:09:09.50,0:09:11.81,Default,,0000,0000,0000,,Plotseling werd dit vrijwilligerswerk,
Dialogue: 0,0:09:11.81,0:09:14.12,Default,,0000,0000,0000,,zonder duidelijke economische aanleiding,
Dialogue: 0,0:09:14.12,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,tot een essentiële informatiebron
Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:19.28,Default,,0000,0000,0000,,over hoe dat systeem zich gaat herstellen,\Nhoe lang het zal duren
Dialogue: 0,0:09:19.28,0:09:20.67,Default,,0000,0000,0000,,en hoe de rechtszaken
Dialogue: 0,0:09:20.67,0:09:24.57,Default,,0000,0000,0000,,en de multimiljard-dollardiscussies\Nvan de komende jaren
Dialogue: 0,0:09:24.57,0:09:27.03,Default,,0000,0000,0000,,waarschijnlijk hun beslag zullen vinden.
Dialogue: 0,0:09:27.45,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat hebben we gevonden?
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.97,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan hier uren over doorgaan,\Nmaar dat gaat natuurlijk niet.
Dialogue: 0,0:09:31.97,0:09:34.31,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal een aantal\Nvan mijn favoriete ontdekkingen
Dialogue: 0,0:09:34.31,0:09:35.56,Default,,0000,0000,0000,,van de telling vertellen.
Dialogue: 0,0:09:35.56,0:09:38.62,Default,,0000,0000,0000,,We ontdekten bijvoorbeeld\Nwaar de hotspots van diversiteit zijn.
Dialogue: 0,0:09:38.62,0:09:41.34,Default,,0000,0000,0000,,Waar vinden we de meeste\Nsoorten leven in de oceaan?
Dialogue: 0,0:09:41.34,0:09:43.67,Default,,0000,0000,0000,,Als we de bekende soorten hierin opnemen,
Dialogue: 0,0:09:43.67,0:09:45.40,Default,,0000,0000,0000,,vinden we dit soort distributie.
Dialogue: 0,0:09:45.40,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Voor de kustgebieden
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:49.58,Default,,0000,0000,0000,,vinden we de grootste\Ndiversiteit van organismen
Dialogue: 0,0:09:49.58,0:09:51.00,Default,,0000,0000,0000,,in de tropen.
Dialogue: 0,0:09:51.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat was al een tijdje bekend,
Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:55.00,Default,,0000,0000,0000,,geen echte doorbraak dus.
Dialogue: 0,0:09:55.00,0:09:56.63,Default,,0000,0000,0000,,Wat echter echt spannend is,
Dialogue: 0,0:09:56.63,0:09:58.86,Default,,0000,0000,0000,,is dat zij die ver van de kust leven
Dialogue: 0,0:09:58.86,0:10:02.13,Default,,0000,0000,0000,,eigenlijk meer divers zijn\Nop de tussenliggende breedtegraden.
Dialogue: 0,0:10:02.13,0:10:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Dit soort gegevens\Nhebben conservators nodig
Dialogue: 0,0:10:04.29,0:10:07.66,Default,,0000,0000,0000,,om te weten welke delen van de oceaan\Nde prioriteit moeten krijgen.
Dialogue: 0,0:10:07.66,0:10:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Je kan dit doen op wereldwijde schaal,\Nmaar ook regionaal.
Dialogue: 0,0:10:10.71,0:10:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Daarom zijn biodiversiteitsgegevens\Nzo waardevol.
Dialogue: 0,0:10:13.77,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl veel van de ontdekte soorten
Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,klein en moeilijk te zien zijn,
Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:19.97,Default,,0000,0000,0000,,was dat zeker niet altijd het geval.
Dialogue: 0,0:10:19.97,0:10:21.84,Default,,0000,0000,0000,,Het is bijvoorbeeld moeilijk te geloven
Dialogue: 0,0:10:21.84,0:10:24.90,Default,,0000,0000,0000,,dat een kreeft van drie kilo\Nwetenschappers kon zijn ontgaan,
Dialogue: 0,0:10:24.90,0:10:26.41,Default,,0000,0000,0000,,maar toen enkele jaren geleden
Dialogue: 0,0:10:26.41,0:10:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Zuid-Afrikaanse vissers\Neen uitvoervergunning aanvroegen
Dialogue: 0,0:10:29.16,0:10:32.47,Default,,0000,0000,0000,,realiseerden wetenschappers zich\Ndat hij nieuw voor de wetenschap was.
Dialogue: 0,0:10:32.47,0:10:34.20,Default,,0000,0000,0000,,Ook dit Golden V Kelp\N(Aureophycus aleuticus),
Dialogue: 0,0:10:34.20,0:10:36.64,Default,,0000,0000,0000,,verzameld in Alaska\Nnet onder de laagwaterlijn,
Dialogue: 0,0:10:36.64,0:10:38.25,Default,,0000,0000,0000,,is waarschijnlijk een nieuwe soort.
Dialogue: 0,0:10:38.25,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ook al is het drie meter lang
Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,was ook dit de wetenschap ontgaan.
Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze grootvininktvis is zeven meter lang.
Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar hij leeft in de diepe wateren\Nvan de Mid-Atlantische Rug,
Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.23,Default,,0000,0000,0000,,dus hij was een stuk moeilijker te vinden.
Dialogue: 0,0:10:50.23,0:10:53.78,Default,,0000,0000,0000,,Maar er is nog kans op ontdekking\Nvan grote en spannende dingen.
Dialogue: 0,0:10:53.78,0:10:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Van deze bijzondere,\N'Jurassische' garnalen
Dialogue: 0,0:10:56.12,0:10:58.72,Default,,0000,0000,0000,,werd gedacht dat ze\Njaren geleden waren uitgestorven -
Dialogue: 0,0:10:58.72,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,totdat de telling
Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.25,Default,,0000,0000,0000,,ze in goeden doen ontdekte\Nvoor de kust van Australië.
Dialogue: 0,0:11:03.25,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Het toont aan dat de oceaan,\Ndoor zijn uitgestrektheid,
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.15,Default,,0000,0000,0000,,geheimen zeer langdurig kan verbergen.
Dialogue: 0,0:11:08.15,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Steven Spielberg kan er\Neen puntje aan zuigen.
Dialogue: 0,0:11:11.56,0:11:14.73,Default,,0000,0000,0000,,Distributies veranderen drastisch\Nvan plaats tot plaats.
Dialogue: 0,0:11:14.73,0:11:16.83,Default,,0000,0000,0000,,Een van die gevallen
Dialogue: 0,0:11:16.83,0:11:20.13,Default,,0000,0000,0000,,was deze Grauwe pijlstormvogel,\Ndie op spectaculaire wijze migreert
Dialogue: 0,0:11:20.13,0:11:22.00,Default,,0000,0000,0000,,helemaal vanuit Nieuw-Zeeland
Dialogue: 0,0:11:22.00,0:11:24.06,Default,,0000,0000,0000,,naar Alaska en weer terug,
Dialogue: 0,0:11:24.06,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,op zoek naar een zomer zonder einde
Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.10,Default,,0000,0000,0000,,terwijl ze hun levenscyclus volbrengen.
Dialogue: 0,0:11:28.10,0:11:30.32,Default,,0000,0000,0000,,We hadden het ook\Nover het 'Witte Haai Café',
Dialogue: 0,0:11:30.32,0:11:33.16,Default,,0000,0000,0000,,een plaats in de Stille Oceaan\Nwaar witte haaien samenkomen.
Dialogue: 0,0:11:33.16,0:11:35.09,Default,,0000,0000,0000,,Waarom, weten we simpelweg niet.
Dialogue: 0,0:11:35.09,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een vraag voor de toekomst.
Dialogue: 0,0:11:37.29,0:11:39.63,Default,,0000,0000,0000,,Op de middelbare school leerden we,
Dialogue: 0,0:11:39.63,0:11:42.64,Default,,0000,0000,0000,,dat alle dieren zuurstof\Nnodig hebben om te overleven.
Dialogue: 0,0:11:42.64,0:11:45.45,Default,,0000,0000,0000,,Dit beestje van slechts ongeveer\Neen halve millimeter groot
Dialogue: 0,0:11:45.45,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,is niet erg charismatisch.
Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.49,Default,,0000,0000,0000,,Het werd pas ontdekt\Nin de vroege jaren 80.
Dialogue: 0,0:11:49.49,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Het echt interessante eraan is
Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:53.80,Default,,0000,0000,0000,,dat een paar jaar geleden\Ntellingwetenschappers ontdekten
Dialogue: 0,0:11:53.80,0:11:56.24,Default,,0000,0000,0000,,dat dit kereltje gedijen kan\Nin zuurstofarme sedimenten
Dialogue: 0,0:11:56.24,0:11:58.11,Default,,0000,0000,0000,,in de diepe Middellandse Zee.
Dialogue: 0,0:11:58.11,0:11:59.28,Default,,0000,0000,0000,,Nu weten ze
Dialogue: 0,0:11:59.28,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,dat tenminste sommige dieren\Nzonder zuurstof kunnen
Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:04.97,Default,,0000,0000,0000,,en dat ze zich aan de zwaarste\Nomstandigheden kunnen aanpassen.
Dialogue: 0,0:12:05.66,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je al het water\Nuit de oceaan zou zuigen,
Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,dan zou je dit overhouden:
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,de biomassa van het leven op de zeebodem.
Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Een enorme biomassa aan de polen
Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.68,Default,,0000,0000,0000,,met maar weinig biomassa ertussen.
Dialogue: 0,0:12:18.63,0:12:20.54,Default,,0000,0000,0000,,We vonden het leven in de uitersten.
Dialogue: 0,0:12:20.54,0:12:22.28,Default,,0000,0000,0000,,We vonden nieuwe soorten
Dialogue: 0,0:12:22.28,0:12:23.41,Default,,0000,0000,0000,,die leven in ijs
Dialogue: 0,0:12:23.41,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en een op ijs gebaseerd\Nvoedselweb ondersteunen.
Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:28.64,Default,,0000,0000,0000,,Ook vonden we deze spectaculaire yeti-krab
Dialogue: 0,0:12:28.64,0:12:31.97,Default,,0000,0000,0000,,in de buurt van kokend hete\Nhydrothermale bronnen bij Paaseiland.
Dialogue: 0,0:12:31.97,0:12:35.78,Default,,0000,0000,0000,,Deze soort veroverde echt\Nde publieke aandacht.
Dialogue: 0,0:12:35.78,0:12:38.12,Default,,0000,0000,0000,,Ook vonden we de diepste\Nbekende ventilatieopeningen
Dialogue: 0,0:12:38.12,0:12:39.14,Default,,0000,0000,0000,,-- op 5.000 meter --
Dialogue: 0,0:12:39.14,0:12:41.50,Default,,0000,0000,0000,,de heetste op 407 graden Celsius -
Dialogue: 0,0:12:41.50,0:12:44.53,Default,,0000,0000,0000,,ventilatieopeningen in de Stille Zuidzee\Nen het Arctisch gebied,
Dialogue: 0,0:12:44.53,0:12:46.21,Default,,0000,0000,0000,,waar er nog geen gevonden waren.
Dialogue: 0,0:12:46.21,0:12:49.86,Default,,0000,0000,0000,,Ook nieuwe omgevingen\Nzijn dus nog steeds te ontdekken.
Dialogue: 0,0:12:49.86,0:12:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Toch blijft er nog veel onbekend.
Dialogue: 0,0:12:52.09,0:12:54.74,Default,,0000,0000,0000,,Ik geef een korte samenvatting.
Dialogue: 0,0:12:54.74,0:12:57.35,Default,,0000,0000,0000,,Je zou kunnen vragen\Nhoeveel vis er in de zee zit.
Dialogue: 0,0:12:57.35,0:13:00.25,Default,,0000,0000,0000,,We kennen de vissen beter\Ndan elke andere groep in de oceaan
Dialogue: 0,0:13:00.25,0:13:02.12,Default,,0000,0000,0000,,met uitzondering van de zeezoogdieren.
Dialogue: 0,0:13:02.12,0:13:05.37,Default,,0000,0000,0000,,Op basis van de snelheid van ontdekking\Nkunnen we extrapoleren
Dialogue: 0,0:13:05.37,0:13:08.00,Default,,0000,0000,0000,,hoeveel meer soorten we zullen ontdekken.
Dialogue: 0,0:13:08.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Op basis daarvan kunnen we berekenen
Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,dat we ongeveer\N16.500 mariene soorten kennen
Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.22,Default,,0000,0000,0000,,en er waarschijnlijk nog eens\N1000 tot 4000 zijn te ontdekken.
Dialogue: 0,0:13:16.22,0:13:17.64,Default,,0000,0000,0000,,Niet slecht gedaan, dus.
Dialogue: 0,0:13:17.64,0:13:19.80,Default,,0000,0000,0000,,We hebben ongeveer\N75% van de vis gevonden,
Dialogue: 0,0:13:19.80,0:13:21.60,Default,,0000,0000,0000,,misschien zelfs wel 90%.
Dialogue: 0,0:13:21.60,0:13:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Maar de vissen zijn het bekendst.
Dialogue: 0,0:13:24.30,0:13:27.11,Default,,0000,0000,0000,,We weten veel minder\Nvan andere groepen organismen.
Dialogue: 0,0:13:27.11,0:13:29.71,Default,,0000,0000,0000,,Dit cijfer is gebaseerd\Nop een geheel nieuwe paper
Dialogue: 0,0:13:29.71,0:13:32.25,Default,,0000,0000,0000,,die binnenkort gaat verschijnen\Nin het tijdschrift PLoS Biology.
Dialogue: 0,0:13:32.25,0:13:34.58,Default,,0000,0000,0000,,Ze voorspelt hoeveel meer soorten er zijn
Dialogue: 0,0:13:34.58,0:13:36.38,Default,,0000,0000,0000,,op het land en in de oceaan.
Dialogue: 0,0:13:36.38,0:13:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Ze vonden dat we ongeveer negen procent
Dialogue: 0,0:13:38.95,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,van de soorten in de oceaan kennen.
Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Dat betekent dat 91%, ook na de telling,
Dialogue: 0,0:13:43.30,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,nog steeds wacht op ontdekking.
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:47.46,Default,,0000,0000,0000,,Dat komt neer op ongeveer\Ntwee miljoen soorten
Dialogue: 0,0:13:47.46,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,als alles achter de rug is.
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.18,Default,,0000,0000,0000,,We hebben nog heel wat werk te doen
Dialogue: 0,0:13:51.18,0:13:52.64,Default,,0000,0000,0000,,om alles te ontdekken.
Dialogue: 0,0:13:53.08,0:13:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Deze bacterie
Dialogue: 0,0:13:54.40,0:13:56.87,Default,,0000,0000,0000,,leeft in matten voor de kust van Chili.
Dialogue: 0,0:13:56.87,0:14:00.32,Default,,0000,0000,0000,,Deze matten bedekken een gebied\Nter grootte van Griekenland.
Dialogue: 0,0:14:00.32,0:14:03.50,Default,,0000,0000,0000,,En deze specifieke bacterie\Nis met het blote oog zichtbaar.
Dialogue: 0,0:14:03.50,0:14:06.61,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt je voorstellen\Nhoeveel biomassa die vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:14:06.61,0:14:08.70,Default,,0000,0000,0000,,Maar het interessantste aan microben is
Dialogue: 0,0:14:08.70,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe divers ze zijn.
Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Een enkele druppel zeewater
Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:14.51,Default,,0000,0000,0000,,kan 160 verschillende\Nsoorten microben bevatten.
Dialogue: 0,0:14:14.51,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen zelf
Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:19.49,Default,,0000,0000,0000,,zouden ongeveer een miljard\Nverschillende types bevatten.
Dialogue: 0,0:14:19.49,0:14:22.23,Default,,0000,0000,0000,,Dat is echt spannend.\NWat doen ze daar allemaal?
Dialogue: 0,0:14:22.23,0:14:23.80,Default,,0000,0000,0000,,Eigenlijk weten we het niet.
Dialogue: 0,0:14:24.14,0:14:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Het meest opwindende van deze telling
Dialogue: 0,0:14:25.90,0:14:27.76,Default,,0000,0000,0000,,vind ik de rol van mondiale wetenschap.
Dialogue: 0,0:14:27.76,0:14:30.12,Default,,0000,0000,0000,,We zien op dit beeld\Nvan licht tijdens de nacht
Dialogue: 0,0:14:30.12,0:14:32.29,Default,,0000,0000,0000,,dat er veel gebieden zijn op aarde,
Dialogue: 0,0:14:32.29,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,waar de mens verder ontwikkeld is
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,en andere gebieden\Nwaar dat veel minder is,
Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.34,Default,,0000,0000,0000,,maar daartussen\Nzien we grote donkere gebieden
Dialogue: 0,0:14:39.34,0:14:41.05,Default,,0000,0000,0000,,van relatief onbekende oceaan.
Dialogue: 0,0:14:41.05,0:14:42.81,Default,,0000,0000,0000,,Het andere punt dat ik wil maken:
Dialogue: 0,0:14:42.81,0:14:44.86,Default,,0000,0000,0000,,deze oceanen zijn met elkaar verbonden.
Dialogue: 0,0:14:44.86,0:14:47.56,Default,,0000,0000,0000,,Mariene organismen geven niet\Nom internationale grenzen;
Dialogue: 0,0:14:47.56,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ze bewegen waar ze willen.
Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.32,Default,,0000,0000,0000,,Het belang van mondiale samenwerking
Dialogue: 0,0:14:51.32,0:14:53.39,Default,,0000,0000,0000,,wordt daarom des te belangrijker.
Dialogue: 0,0:14:54.35,0:14:56.17,Default,,0000,0000,0000,,We verloren veel van het paradijs.
Dialogue: 0,0:14:56.17,0:14:59.23,Default,,0000,0000,0000,,Deze tonijn die ooit zo overvloedig\Nin de Noordzee voorkwam,
Dialogue: 0,0:14:59.23,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,is daar nu effectief verdwenen.
Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Sleepnetten verzamelden in de Middellandse Zee
Dialogue: 0,0:15:04.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,meer rommel dan dieren.
Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is dan de diepzee,\Nde omgeving die wij beschouwen als
Dialogue: 0,0:15:09.00,0:15:11.32,Default,,0000,0000,0000,,een van de meest ongerepte op aarde.
Dialogue: 0,0:15:11.32,0:15:13.41,Default,,0000,0000,0000,,De zee staat nog meer onder druk.
Dialogue: 0,0:15:13.41,0:15:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Verzuring van de oceanen\Nis een van de grote thema's,
Dialogue: 0,0:15:16.46,0:15:19.57,Default,,0000,0000,0000,,maar ook opwarming van de oceaan\Nen het effect op koraalriffen.
Dialogue: 0,0:15:19.57,0:15:21.87,Default,,0000,0000,0000,,Binnen tientallen jaren\N-- tijdens onze levens --
Dialogue: 0,0:15:21.87,0:15:24.21,Default,,0000,0000,0000,,gaan we een hoop schade\Naan de koraalriffen zien.
Dialogue: 0,0:15:24.21,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik kon voor de rest van mijn beperkte tijd
Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.13,Default,,0000,0000,0000,,doorgaan met deze litanie van bezorgdheid,
Dialogue: 0,0:15:29.13,0:15:31.47,Default,,0000,0000,0000,,maar ik wil eindigen\Nop een meer positieve noot.
Dialogue: 0,0:15:31.47,0:15:33.32,Default,,0000,0000,0000,,De grote uitdaging bestaat erin
Dialogue: 0,0:15:33.32,0:15:35.39,Default,,0000,0000,0000,,dat we behouden wat er nog over is,
Dialogue: 0,0:15:35.39,0:15:37.57,Default,,0000,0000,0000,,want er is nog steeds spectaculaire schoonheid.
Dialogue: 0,0:15:37.57,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,De oceanen zijn zo productief.
Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Er gebeurt daar zo veel\Ndat van belang is voor de mens
Dialogue: 0,0:15:42.00,0:15:44.81,Default,,0000,0000,0000,,dat we het, zelfs\Nvanuit een egoïstisch perspectief,
Dialogue: 0,0:15:44.81,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,beter moeten gaan doen\Ndan in het verleden.
Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten de 'hotspots' weten te vinden
Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,en ons best doen om ze te beschermen.
Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Beelden als deze benemen ons de adem,
Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:54.87,Default,,0000,0000,0000,,en helpen ons tevens ademen
Dialogue: 0,0:15:54.87,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,door de zuurstof die de oceanen leveren.
Dialogue: 0,0:15:57.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Censuswetenschappers werkten\Nin de regen, in de kou,
Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,onder water en boven water
Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.30,Default,,0000,0000,0000,,om al dat wonderlijke te ontdekken,
Dialogue: 0,0:16:04.30,0:16:06.00,Default,,0000,0000,0000,,het nog grote onbekende,
Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,de spectaculaire aanpassingen\Nin het leven in de oceaan.
Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:12.48,Default,,0000,0000,0000,,Of je nu een herder bent\Nin de bergen van Chili,
Dialogue: 0,0:16:12.48,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,of een effectenmakelaar in New York
Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,of een TEDster in Edinburgh,
Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,de oceanen zijn belangrijk.
Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Als de oceanen bezwijken, dan wij ook.
Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:22.25,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt voor het luisteren.
Dialogue: 0,0:16:22.25,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)