WEBVTT

00:00:09.305 --> 00:00:15.209
Անգլերենը մոտ 350 միլիոն մարդկանց
մայր լեզուն է:

00:00:16.609 --> 00:00:20.710
Եվս 2 միլիարդ մարդ սովորում և խոսում են

00:00:20.711 --> 00:00:23.059
անգլերեն որպես երկրորդ կամ երրորդ լեզու:

00:00:24.376 --> 00:00:26.082
Եթե խոսում եք անգլերեն,

00:00:26.083 --> 00:00:31.535
ապա կարող եք ձեր մտքերը հասկացնել
2,5 միլիարդ մարդու:

00:00:32.485 --> 00:00:36.838
Ինչո՞ւ պետք է սովոեք ևս մեկ օտար լեզու:

00:00:36.839 --> 00:00:41.143
Ժամանակի անհեթեթ վատնում է, այնպես չէ՞:

00:00:41.144 --> 00:00:45.382
Հարավային սևամորթ աֆրիկացիները 
խստորեն քննադատում էին

00:00:45.383 --> 00:00:49.112
Նելսոն Մանդելային Աֆրիկաանս
լեզվով խոսելու համար:

00:00:50.022 --> 00:00:51.488
Նա պատասխանեց.

00:00:51.489 --> 00:00:55.225
«Երբ մարդու հետ խոսում եք
իրեն հասկանալի լեզվով,

00:00:56.055 --> 00:00:57.613
ձեր ասածը հասնում է գլխին:

00:00:59.023 --> 00:01:02.040
երբ խոսում եք իր սեփական լեզվով,

00:01:02.720 --> 00:01:04.312
ձեր ասածը հասնում է սրտին»:

00:01:05.391 --> 00:01:06.661
Ահա թե բանն ինչումն է.

00:01:06.662 --> 00:01:09.330
Եթե ուզում եք հաղթել ինչ որ մեկին,

00:01:09.331 --> 00:01:11.705
պետք է ձեր ասածը իրենց սրտերիին հասնի…

00:01:13.185 --> 00:01:14.973
Հռոմի պապերը շատ լավ գիտեն դա:

00:01:14.974 --> 00:01:18.884
Հովհաննես Պողոս II Պապը 
սահուն խոսում էր 10 լեզվով,

00:01:18.885 --> 00:01:22.343
իսկ մի տասնյակ այլ լեզվի տիրապետում էր
տարրական մակարդակով:

00:01:22.953 --> 00:01:26.591
Ուր որ գնում էր, միշտ տեղի ժողովրդին 
բարևում էր

00:01:26.592 --> 00:01:30.847
առնվազն մի քանի նախադասությամբ
իրենց մայրենի լեզվով,

00:01:30.848 --> 00:01:35.845
և սա կարևոր դեր էր խաղում
իր համբավի հարցում:

00:01:37.395 --> 00:01:39.804
Մարդիկ, ում ներկայիս կամ 
ապագա սկեսուրը , զոքանչը,

00:01:39.805 --> 00:01:43.265
օտարերկրացիներ են, 
նույպես տեղյակ են սրա մասին:

00:01:44.005 --> 00:01:46.406
Գուցե նրանք անգլերեն խոսեն
իրենց ընկերուհների հետ,

00:01:46.407 --> 00:01:50.552
բայց երբ ուզում են լավ հարաբերությունների
մեջ լինել աղջկա մոր հետ,

00:01:51.222 --> 00:01:55.181
երիտասարդ տղաները սովորում են 
անգամ ամենաբարդ լեզուները,

00:01:55.185 --> 00:01:56.872
ներառյալ հոլանդերենը:

00:01:56.876 --> 00:01:58.668
(Ծիծաղ)

00:01:58.676 --> 00:02:01.104
Եվ հիմնականում սա աշխատում է:

00:02:01.974 --> 00:02:03.300
Ինչո՞ւ:

00:02:04.030 --> 00:02:09.044
Մեր մայր լեզուն միահյուսված է

00:02:09.045 --> 00:02:13.050
մեր անհատականության և ինքնության հետ:

00:02:13.051 --> 00:02:17.694
Մեր անհատական պատմությունը խորը արմատներով

00:02:17.695 --> 00:02:20.727
թափանցում է մեր մայր լեզվի մեջ:

00:02:21.451 --> 00:02:27.648
Ինչքան հիշողություններ,
զգացմունքներ են կապված այն բառերի,

00:02:28.764 --> 00:02:31.642
արտահայտությունների, քերականության հետ,
որի հետ մեծացել ենք:

00:02:32.646 --> 00:02:37.141
Այսպիսով, եթե սովորում եք
մեկ այլ մարդու լեզուն,

00:02:37.142 --> 00:02:40.350
դրանով ցույց եք տալիս, 
որ անկեղծորեն հետաքրքրված եք

00:02:40.351 --> 00:02:44.168
իրենց կյանքով և իրենց անհատականությամբ:

00:02:44.959 --> 00:02:47.585
Սկեսուրն կամ զոքանչն
ինչպե՞ս իրենց գովաբանված չզգա:

00:02:48.711 --> 00:02:52.581
Երբ լսում եք ձեր սեփական լեզուն, 
ձեզ զգում ես կապի մեջ:

00:02:53.834 --> 00:02:55.617
Երբ ճանապարհորդում եք,

00:02:55.618 --> 00:02:59.592
և օտար լեզուն օգտագործում եք 
օրեր կամ շաբաթներ,

00:03:00.642 --> 00:03:03.011
հենց որ բարձրանում ես ինքնաթիռ,

00:03:03.012 --> 00:03:06.279
և օդանավի անձնակազմը ձեզ ողջունում է
ձեր մայր լեզվով,

00:03:06.280 --> 00:03:08.408
գիտեք, որ տուն եք գնում:

00:03:10.478 --> 00:03:14.450
Եթե մայր լեզուն բույր ունենար,

00:03:14.451 --> 00:03:18.680
կարծում եմ դա թխվածքաբլիթների 
բույր կլիներ,

00:03:18.681 --> 00:03:21.103
և հանգստացնող հավի մսով սուպի,

00:03:21.773 --> 00:03:23.828
կամ տատիկ օդեկոլոնի,

00:03:24.668 --> 00:03:27.941
գուցե նաև մի քիչ նավթալինի բույր:

00:03:28.742 --> 00:03:34.000
Հնարավոր է, որ հենց սա է պատճառը,
թե ինչու արհեստական լեզուները,

00:03:34.001 --> 00:03:40.301
օրինակ էսպերանտոն, երբեք այդքան
տարածում չգտան, ինչպես որ ակնկալվում էր:

00:03:41.212 --> 00:03:44.212
Ինչքան էլ որ խելամտորեն է կառուցված,

00:03:44.213 --> 00:03:46.995
և պարզ է ու հեշտ սովորելու համար,

00:03:48.334 --> 00:03:53.085
ոչ մի երկիր չի ընդունել արհեստական լեզուն
որպես երկրի պետական լեզու:

00:03:53.948 --> 00:03:58.939
Եվ ոչ էլ երկար ժամանակ 
արհեստական լեզուները

00:03:58.940 --> 00:04:02.564
սիստեմատիկորեն դասավանդվել են

00:04:03.414 --> 00:04:05.161
մեծ մասշտաբներով:

00:04:05.831 --> 00:04:11.871
Այնուամենայնիվ, անկախ բնական
լեզուների դժվարություններից,

00:04:11.872 --> 00:04:15.434
ինչպիսիք են օրինակ՝
զայրացնող բացառությունները,

00:04:15.435 --> 00:04:20.154
ուղղագրության և արտասանության
միջև անհամապատասխանությունները,

00:04:20.156 --> 00:04:24.694
երբեմն նաև քերականության բարդությունը,

00:04:25.655 --> 00:04:27.304
անկախ այս ամեն ինչից,

00:04:28.304 --> 00:04:34.192
մենք նախընտրում ենք սովորել լեզուներ,
որոնք օրգանապես ստեղծվել են մաարդկանց հետ:

00:04:35.812 --> 00:04:39.654
Կառուցողական լեզուները հասնում են գլխին:

00:04:40.774 --> 00:04:44.772
Բնական լեզուներից թխվածքաբլիթների 
բույր է գալիս:

00:04:46.056 --> 00:04:51.981
Ըստ Նելսոն Մանդելայի՝ Աֆրիկաանս սովորելը
նշանակում էր «ճանաչել թշնամուդ»:

00:04:51.982 --> 00:04:56.910
Նա ասում էր. «Պետք է իմանալ նրանց լեզուն,
նրանց ցանկությունները,

00:04:56.911 --> 00:05:00.243
նրանց հույսերն ու վախերը, եթե ուզում ես
հաղթել նրանց»:

00:05:01.073 --> 00:05:03.644
Նա այդպես էլ արեց, և դա աշխատեց:

00:05:04.724 --> 00:05:08.186
Բայց խոսքը միշտ 
թշնամիներին չի վերաբերում, չէ՞:

00:05:09.254 --> 00:05:12.111
Սա վերաբերում է մարդկային
հարաբերությունների ցանկացած տեսակի:

00:05:13.445 --> 00:05:15.407
Եվ ես վերջին մարդը կլինեմ, որ պնդեմ,

00:05:15.407 --> 00:05:17.747
թե սկեսուրները 
կամ զոքանչները թշնամիներ են,

00:05:17.747 --> 00:05:18.983
ըստ սահմանման:

00:05:19.833 --> 00:05:22.762
Մոտ 7 կամ 8 տարի առաջ,

00:05:22.763 --> 00:05:25.642
Լեհաստանում մեքենա էի վարում
ընտանիքիս հետ:

00:05:27.172 --> 00:05:31.413
Խանութները արդեն փակվում էին, 
իսկ մենք պետք է սնունդ գնեինք:

00:05:32.257 --> 00:05:35.692
Վերջապես մի սուպերմարկետ տեսանք
փողոցի հակառակ կողմում:

00:05:36.908 --> 00:05:41.637
Միակ տարբերակը նրանց հասնելու 
մինչև որ կփակվեին, շրջադարձ կատարելն էր:

00:05:41.638 --> 00:05:43.328
Ես հենց այդպես էլ արեցի:

00:05:44.368 --> 00:05:46.578
Հավանաբար վտանգավոր էր:

00:05:47.528 --> 00:05:49.696
Անշուշտ, հակաօրինական էր:

00:05:52.065 --> 00:05:57.638
Ավտոկանգառում, նախքան ես կհասցնեի
անջատել մեքենայի շարժիչը,

00:05:58.238 --> 00:06:00.053
լսեցի «թըխկ-թըխկ»:

00:06:01.250 --> 00:06:06.096
Արագ իջեցրի պատուհանը, և
հայտնվեցին զույգ աչքեր:

00:06:07.624 --> 00:06:11.963
Աչքերից յուրաքանչյուր զույգը
մի ոստիկանի էր պատկանում:

00:06:13.296 --> 00:06:17.564
Հիմա, ես սահուն լեհերեն չեմ խոսում

00:06:17.565 --> 00:06:19.255
շատ ժամանակ,

00:06:19.985 --> 00:06:23.526
բայց ժամանակին ես պարզ խոսակցություններ 
կարողանում էի վարել:

00:06:24.336 --> 00:06:27.780
Բայց այդ իրավիճակում, մեղավոր խղճով,

00:06:28.620 --> 00:06:31.755
աչք-աչքի երկու համազգեստով ոստիկանի հետ,

00:06:33.175 --> 00:06:38.315
իմ իմացած ցանկացած լեհերեն 
բառ չորացել էր ներսումս:

00:06:39.719 --> 00:06:43.789
Նույնիսկ մի պահ մտքովս չանցավ

00:06:44.549 --> 00:06:47.728
փորձել անգլերենով դուրս 
գալ այս իրավիճակից:

00:06:49.078 --> 00:06:53.318
Անգլերենը հավանաբար ինձ լեզվական
առավելություն կտար,

00:06:54.278 --> 00:06:57.280
բայց գուցե անգլերենի
պատճառով ոստիկանը անհարմար զգար իրեն:

00:06:58.244 --> 00:07:00.934
Այպես, որոշեցի կպած մնալ լեհերենին:

00:07:01.774 --> 00:07:02.798
Ինչպե՞ս:

00:07:04.479 --> 00:07:08.699
Ուղեղիս լեհերենի այն 
փոքրիկ անկյունը դատարկ էր,

00:07:10.388 --> 00:07:11.965
բացի մի բանից:

00:07:13.204 --> 00:07:17.942
Մի բան կար, որ ես այնքան էի կրկնել,

00:07:17.943 --> 00:07:20.814
որ անգգամ քնած ժամանակ կարող էի կրկնել:

00:07:22.501 --> 00:07:24.960
Դա մանկական մի բանաստեղծություն է

00:07:27.563 --> 00:07:29.652
մի հիվանդ գորտի մասին:

00:07:30.273 --> 00:07:32.251
Ծիծաղ:

00:07:32.951 --> 00:07:34.522
Իմացածս դա էր:

00:07:34.523 --> 00:07:39.523
Գիտեմ, որ տարօրինակ է, բայց ես սկսեցի.

00:07:40.417 --> 00:07:42.532
(Լեհերեն) «Մի հիվանդ գորտ

00:07:42.532 --> 00:07:46.084
գնաց բժիշկի ու ասեց, որ հիվանդացել է:

00:07:46.085 --> 00:07:50.458
Բժիշկը դրեց ակնոցները, 
որովհետև շատ ծեր էր»:

00:07:51.564 --> 00:07:53.882
Նայեցի ոստիկանին:

00:07:53.883 --> 00:07:56.483
Նրանք ապշած ինձ էին նայում:

00:07:56.484 --> 00:07:57.813
Ծիծաղ:

00:07:58.653 --> 00:08:01.659
Հիշում եմ, որ նրանցից մեկը գլուխը քորեց:

00:08:02.669 --> 00:08:05.242
Հետո ժպտացին:

00:08:06.112 --> 00:08:07.339
Նրանք ժպտացին:

00:08:07.340 --> 00:08:10.879
Դա էլ իր հերթին ինձ անկաշկանդ դարձրեց,

00:08:10.880 --> 00:08:14.256
այնպես որ մի քանի համապատասխան բառեր

00:08:14.257 --> 00:08:16.677
գլորվեցին հետ իմ գլխի մեջ:

00:08:16.688 --> 00:08:19.687
Կակազելով կարողացա մի քանի
այսպիսի նախադասություններ ասել.

00:08:19.688 --> 00:08:23.483
«Շատ ներողություն, սննդի կարիք ունեինք,
այլևս չի կրկնվի»:

00:08:24.763 --> 00:08:26.262
Նրանք ինձ բաց թողեցին:

00:08:27.334 --> 00:08:32.458
Երբ վազում էի խանութ, նրանք ասեցին
(լեհերեն) “Szczęśliwej podróży!"

00:08:32.480 --> 00:08:34.020
«Բարի ճանապարհ»:

00:08:34.650 --> 00:08:39.006
Մտադրություն չունեմ ձեզ հրահրելու,
որ լեզուներ սովորեք,

00:08:39.006 --> 00:08:42.696
որ կարողանաք ճանապարհորդել աշխարհով մեկ, 
օրենքներ խախտեք և անպատիժ մնաք:

00:08:44.586 --> 00:08:49.481
Բայց այս փոքրիկ դրվագ բացահայտում է, 
թե ինչպես մի քանի բառեր,

00:08:50.261 --> 00:08:53.760
ինչքան էլ պարզ ու հիմար որ լինեն,

00:08:53.761 --> 00:08:57.991
կարող են ուղիղ սրտի մեջ մտնել
ու սիրտը հալեցնել:

00:08:58.901 --> 00:09:01.771
Ի դեպ, հիվանդ գորտին
փոխարինող մի բան էլ կար:

00:09:01.772 --> 00:09:04.207
Մի բան էլ կար, որ ես այդքան լավ գիտեի:

00:09:05.857 --> 00:09:07.232
Խմելու երգը:

00:09:07.233 --> 00:09:08.525
Ծիծաղ:

00:09:09.185 --> 00:09:11.394
Բայց դրանով ես ծիծաղ չէի վաստակի,

00:09:12.124 --> 00:09:14.430
այլ հավանաբար ինձ կտանեին 
մոտակա բաժանմունք՝

00:09:14.431 --> 00:09:15.661
արյան թեստ հանձնելու:

00:09:17.603 --> 00:09:21.133
Կարիք չկա, որ շատ լեզուներ սովորեք,

00:09:21.134 --> 00:09:24.153
և կարիք էլ չկա, որ մանրամասնորեն սովորեք:

00:09:24.154 --> 00:09:26.162
Մի քանի բառն էլ բավական է:

00:09:27.122 --> 00:09:30.383
Սրտին ուղղված մի քանի բառն ավելի 
մեծ ազդեցություն ունի,

00:09:30.384 --> 00:09:32.964
քան գլխին ուղղված հազարավոր բառեր:

00:09:34.644 --> 00:09:38.741
Կարող եք ընտրել միշտ 
անգլերեն խոսեք և հանդիպեք մեջտեղում:

00:09:39.851 --> 00:09:44.822
Բայց կարող եք ընտրել լինել այն անձը,
ով կանցնի միջնագիծը,

00:09:44.823 --> 00:09:49.393
և կհանդիպի իր նոր ծանոթին,
կամ մրցակցին, ով էլ որ լինի,

00:09:49.394 --> 00:09:51.480
և հանդիպել նրանց իրենց տիրույթում:

00:09:52.375 --> 00:09:55.334
Այլ մարդկանց լեզվով խոսելը
ձեզ թույլ չի դարձնում:

00:09:55.336 --> 00:09:57.066
Այն ապացուցում է, որ դուք ուժեղ եք:

00:09:57.856 --> 00:10:04.241
Վերջում հաղթում է այն մարդը,
ով քաջություն ունի

00:10:05.221 --> 00:10:06.923
անցնել միջնագիծը:

00:10:08.292 --> 00:10:12.210
Մի՛ վախեցեք սխալվելուց:

00:10:12.918 --> 00:10:16.836
Այս դեպքում էլ բոնուս կա:

00:10:18.091 --> 00:10:20.692
Եթե սխալվում եք,

00:10:20.693 --> 00:10:26.090
ուրիշներին հնարավրություն եք տալիս 
օգնել ձեզ, առաջ գալ և հանդիպել ձեզ:

00:10:26.091 --> 00:10:31.933
Եվ այս կերպ ձեր հենց նոր ստեղծած 
կապերը ավելի ամուր կլինեն:

00:10:32.934 --> 00:10:37.190
Ուրեմն, դուք ուզում եք, 
որ ձեզ հասկանա՞ն,

00:10:38.320 --> 00:10:39.970
թե՞ուզում եք կապեր ստեղծել:

00:10:41.650 --> 00:10:46.520
Եկեք բորորս էլ շարունակենք 
օգտագործել անգլերենը:

00:10:48.080 --> 00:10:52.561
Որ կարողանանք հաղորդակցվենք այնպիսի
խառը լսարանի հետ, ինչպես այսօր TEDx-ում:

00:10:53.591 --> 00:10:57.697
Անգլերենը հզոր գործիք է
գիտելիքներ կիսելու համար,

00:10:57.698 --> 00:11:03.750
գլոբալ խնդիրների վերաբերյալ 
միջազգային հաղորդակցման համար:

00:11:04.940 --> 00:11:10.161
Անկախ ամեն ինչից, անգլերենը 
դեպի 365 միլիոն սրտեր տանող մայրուղի է:

00:11:11.131 --> 00:11:17.170
365 միլիոն մարդու համար անգլերենից
թխվածքաբլիթի բույր է գալիս:

00:11:18.927 --> 00:11:20.517
Բայց ինչո՞ւ կանգ առնել այդտեղ:

00:11:22.007 --> 00:11:24.535
Ինչո՞ւ մի քիչ ջանք չթափենք և սովորենք

00:11:24.536 --> 00:11:27.696
գոնե մեկ այլ լեզու ևս:

00:11:28.776 --> 00:11:31.784
Դեռ այնքա՛ն թխվածքաբլիթների բույրեր կան:

00:11:31.785 --> 00:11:34.181
Եկեք գնանք և փորձենք մի նոր թխվածքաբլիթ:

00:11:34.990 --> 00:11:36.051
Շնորհակալություն:

00:11:36.463 --> 00:11:37.755
(Ծափահարություններ)