1
00:00:09,305 --> 00:00:15,249
Rofweg 365 miljoen mense
se moedertaal is Engels

2
00:00:16,609 --> 00:00:20,710
Meer as 2 miljard ander
leer en praat Engels

3
00:00:20,711 --> 00:00:23,059
as ’n tweede of derde taal.

4
00:00:24,376 --> 00:00:26,082
As jy Engels praat,

5
00:00:26,083 --> 00:00:31,535
kan jy verstaan word deur
amper 2.5 miljard mense.

6
00:00:32,485 --> 00:00:36,838
Hoekom sal jy dan enige ander
vreemde taal wil aanleer?

7
00:00:36,839 --> 00:00:41,143
Is dit dan nie ’n belaglike
mors van tyd nie?

8
00:00:41,144 --> 00:00:45,382
Nelson Mandela is sterk gekritiseer

9
00:00:45,383 --> 00:00:49,112
deur swart Suid-Afrikaners
omdat hy Afrikaans gepraat het.

10
00:00:50,022 --> 00:00:51,488
Hy het geantwoord:

11
00:00:51,489 --> 00:00:55,225
"As jy met iemand praat in ’n taal
wat hy verstaan,

12
00:00:56,055 --> 00:00:57,613
praat jy met sy kop.

13
00:00:59,023 --> 00:01:02,040
As jy met hom praat 
in sy eie taal,

14
00:01:02,720 --> 00:01:04,312
praat jy met sy hart."

15
00:01:05,391 --> 00:01:06,661
Dit werk so:

16
00:01:06,662 --> 00:01:09,330
As jy mense aan jou kant
wil kry,

17
00:01:09,331 --> 00:01:11,705
moet jy met hul harte praat.

18
00:01:13,185 --> 00:01:14,973
Pouse weet dit.

19
00:01:14,974 --> 00:01:18,884
Pous Johannes Paulus II
het tien tale vlot gepraat

20
00:01:18,885 --> 00:01:22,343
plus ’n dosyn ander 
op ’n eenvoudiger vlak.

21
00:01:22,953 --> 00:01:26,591
Waar hy ook al gegaan het,
het hy die mense gegroet

22
00:01:26,592 --> 00:01:30,847
met ten minste ’n paar sinne
in hul moedertaal.

23
00:01:30,848 --> 00:01:35,845
En dit was ’n sleutelfaktor
in sy gewildheid.

24
00:01:37,395 --> 00:01:39,804
Mense met skoonma's van ander kulture

25
00:01:39,805 --> 00:01:43,265
of aanstaande skoonma's 
van ander kulture, weet dit ook.

26
00:01:44,005 --> 00:01:46,406
Hulle praat dalk Engels
met hul meisies,

27
00:01:46,407 --> 00:01:50,552
maar as hulle die meisie se ma 
wil beïndruk

28
00:01:51,222 --> 00:01:55,181
is jong mans bereid om 
die snaaksste tale te leer,

29
00:01:55,185 --> 00:01:56,872
insluitend Nederlands.

30
00:01:56,876 --> 00:01:58,668
(Gelag)

31
00:01:58,676 --> 00:02:01,104
En gewoonlik doen dit die ding.

32
00:02:01,974 --> 00:02:03,300
Waarom?

33
00:02:04,030 --> 00:02:09,044
Wel, ons moedertaal is nou verweef

34
00:02:09,045 --> 00:02:13,081
met ons persoonlikheid, 
met ons identiteit.

35
00:02:13,081 --> 00:02:17,694
Ons hele persoonlike geskiedenis 
is diep gewortel

36
00:02:17,695 --> 00:02:20,727
is deurtrek van ons moedertaal.

37
00:02:21,451 --> 00:02:27,648
Daar is soveel herinneringe en gevoelens
gekoppel aan woorde, uitdrukkings,

38
00:02:28,764 --> 00:02:31,642
selfs aan die grammatika 
waarmee ons grootgeword het.

39
00:02:32,646 --> 00:02:37,141
So, as jy iemand se taal leer,

40
00:02:37,142 --> 00:02:40,350
wys jy dat jy regtig geïnteresseerd is

41
00:02:40,351 --> 00:02:44,168
in hul lewens, in hul persoonlikheid.

42
00:02:44,959 --> 00:02:47,585
Watter skoonma sal nie gevlei voel nie?

43
00:02:48,711 --> 00:02:52,581
As jy jou eie taal hoor, 
voel dit of jy behoort.

44
00:02:53,834 --> 00:02:55,617
As jy reis,

45
00:02:55,618 --> 00:02:59,592
en jy het vir ’n paar dae of weke
’n vreemde taal gepraat,

46
00:03:00,642 --> 00:03:03,011
en jy klim op ’n vliegtuig

47
00:03:03,012 --> 00:03:06,279
waar die bemanning jou
in jou eie taal groet,

48
00:03:06,280 --> 00:03:08,408
weet jy jy gaan huis toe.

49
00:03:10,478 --> 00:03:14,450
As moedertale geure gehad het,

50
00:03:14,451 --> 00:03:18,680
dink ek hulle sou soos koekies geruik het,

51
00:03:18,681 --> 00:03:21,103
en soos vertroostende hoendersop,

52
00:03:21,773 --> 00:03:23,828
en soos ouma se parfuum --

53
00:03:24,668 --> 00:03:27,941
selfs dalk ’n bietjie soos
mottegifballetjies.

54
00:03:28,742 --> 00:03:34,000
Dis dalk juis die rede waarom
gekonstrueerde tale,

55
00:03:34,001 --> 00:03:40,301
soos Esperanto, nooit so wyd
aftrek gekry het soos verwag is nie.

56
00:03:41,212 --> 00:03:44,212
Hoe slim dit ook al ontwerp is,

57
00:03:44,213 --> 00:03:46,995
en hoe eenvoudig en maklik 
om te leer dit ook al is,

58
00:03:48,334 --> 00:03:53,085
het geen land al ’n kunsmatige taal
as hul eie aanvaar nie.

59
00:03:53,948 --> 00:03:58,939
Ook nie as ’n vreemde taal
wat sistematies

60
00:03:58,940 --> 00:04:02,564
op groot skaal, oor ’n lang tydperk
onderrig word nie,

61
00:04:03,414 --> 00:04:05,161
al is dit op die proef gestel.

62
00:04:05,831 --> 00:04:11,871
Maar steeds, ten spyte van 
natuurlike tale se moeilikheidsgraad,

63
00:04:11,872 --> 00:04:15,434
soos frustrerende uitsonderings op reëls,

64
00:04:15,435 --> 00:04:20,154
die verskil tussen 
spelling en uitspraak,

65
00:04:20,156 --> 00:04:24,694
die feit dat grammatika soms
uiters ingewikkeld is --

66
00:04:25,655 --> 00:04:27,304
ten spyte van dit alles,

67
00:04:28,304 --> 00:04:34,192
verkies ons om tale te leer wat
organies saam met mense gegroei het.

68
00:04:35,812 --> 00:04:39,654
Gekonstrueerde tale praat met die kop.

69
00:04:40,774 --> 00:04:44,772
Natuurlike tale ruik soos koekies.

70
00:04:46,056 --> 00:04:51,981
Nelson Mandela het Afrikaans geleer
"om die vyand te ken".

71
00:04:51,982 --> 00:04:56,910
Hy het gesê: "Jy moet hul taal,
dit wat hulle liefhet,

72
00:04:56,911 --> 00:05:00,243
en hul hoop en vrese ken
as jy hulle wil oorwin."

73
00:05:01,073 --> 00:05:03,644
Hy het. Dit het gewerk.

74
00:05:04,724 --> 00:05:08,186
Maar dis nie altyd oor vyande nie, is dit?

75
00:05:09,254 --> 00:05:12,111
Dit geld vir alle soorte
verhoudings tussen mense.

76
00:05:13,445 --> 00:05:17,746
En ek sal die laaste mens wees om te sê
dat skoonma's vyande is --

77
00:05:17,747 --> 00:05:18,983
per definisie.

78
00:05:19,833 --> 00:05:22,762
Omtrent sewe of agt jaar gelede

79
00:05:22,763 --> 00:05:25,642
het ek deur Pole gery
saam met my familie.

80
00:05:27,172 --> 00:05:31,413
Dit was tyd vir die winkels om te sluit,
en ons moes kos koop.

81
00:05:32,257 --> 00:05:35,692
Uiteindelik het ons ’n supermark 
oorkant die straat gesien.

82
00:05:36,908 --> 00:05:41,637
Die enigste manier om betyds te wees,
was om ’n U-draai te maak.

83
00:05:41,638 --> 00:05:43,328
En dis wat ek gedoen het.

84
00:05:44,368 --> 00:05:46,578
Dit was waarskynlik gevaarlik.

85
00:05:47,528 --> 00:05:49,696
Dit was beslis onwettig.

86
00:05:52,065 --> 00:05:57,638
In die parkeerterrein --
voor ek nog die enjin kon afsluit --

87
00:05:58,238 --> 00:06:00,053
hoor ek ’n klop-klop.

88
00:06:01,250 --> 00:06:06,096
Ek rol die venster af,
en twee paar oë verskyn.

89
00:06:07,624 --> 00:06:11,963
Elke paar oë het 
aan ’n polisieman behoort.

90
00:06:13,296 --> 00:06:17,564
Ek kan nie sê dat ek
enigsins vlot is in Pools nie --

91
00:06:17,565 --> 00:06:19,255
nie op my beste nie --

92
00:06:19,985 --> 00:06:23,526
maar ek kon darem vroeër 
’n eenvoudige gesprek voer.

93
00:06:24,336 --> 00:06:27,780
Maar in daardie situasie, 
met ’n skuldige gewete,

94
00:06:28,620 --> 00:06:31,755
onder die vier oë van 
twee geregsdienaars in uniform,

95
00:06:33,175 --> 00:06:38,315
het elke Poolse woord wat
ek ooit geken het, my verlaat.

96
00:06:39,719 --> 00:06:43,789
Maar ek het nie vir een oomblik
eers oorweeg

97
00:06:44,549 --> 00:06:47,728
om hierdie situasie
in Engels te hanteer nie.

98
00:06:49,078 --> 00:06:53,318
Engels sou my waarskynlik 
die taalvoordeel gegee het,

99
00:06:54,278 --> 00:06:57,280
maar dit kon die polisiemanne
ongemaklik gemaak het.

100
00:06:58,244 --> 00:07:00,934
Ek was vasbeslote om by Pools te bly.

101
00:07:01,774 --> 00:07:02,798
Hoe?

102
00:07:04,479 --> 00:07:08,699
Die klein Poolse hoekie in my brein
is nou net uitgevee,

103
00:07:10,388 --> 00:07:11,965
behalwe vir een ding.

104
00:07:13,204 --> 00:07:17,942
Daar was een ding 
wat ek so baie herhaal het

105
00:07:17,943 --> 00:07:20,814
dat ek dit in my slaap kon opsê.

106
00:07:22,501 --> 00:07:24,960
Dis 'n kindergediggie

107
00:07:27,563 --> 00:07:29,652
oor ’n siek padda.

108
00:07:30,273 --> 00:07:32,251
(Gelag)

109
00:07:32,951 --> 00:07:34,522
Dis wat ek gehad het.

110
00:07:34,523 --> 00:07:39,523
Ek weet dit was bisar om dit te doen,
maar ek het dit uitgeblaker:

111
00:07:40,417 --> 00:07:42,532
(Pools) "’n Sekere padda het siek gevoel

112
00:07:42,532 --> 00:07:46,084
toe gaan sy dokter toe
en sê sy voel siek.

113
00:07:46,085 --> 00:07:50,458
Die dokter het sy bril opgesit
want hy was nogal oud."

114
00:07:51,564 --> 00:07:53,882
Ek het na die polisiemanne gekyk.

115
00:07:53,883 --> 00:07:56,483
En hulle het my aangestaar.

116
00:07:56,484 --> 00:07:57,813
(Gelag)

117
00:07:58,653 --> 00:08:01,659
Ek onthou een van hulle 
het sy kop gekrap.

118
00:08:02,669 --> 00:08:05,242
En toe glimlag hulle.

119
00:08:06,112 --> 00:08:07,339
Hulle het geglimlag.

120
00:08:07,340 --> 00:08:10,879
En dit het my op my gemak gestel --

121
00:08:10,880 --> 00:08:14,256
in elk geval so dat
’n paar meer toepaslike woorde

122
00:08:14,257 --> 00:08:16,677
kon terugspring in my kop in.

123
00:08:16,688 --> 00:08:19,687
Ek kon ’n paar 
halwe sinne uitkry, soos:

124
00:08:19,688 --> 00:08:23,483
"Baie jammer, kos nodig gehad,
sal dit nooit weer doen nie."

125
00:08:24,763 --> 00:08:26,262
Hulle het my laat gaan.

126
00:08:27,334 --> 00:08:32,458
Soos ek die winkel ingehardloop het, het
hulle geroep: “Szczęśliwej podróży!"

127
00:08:32,480 --> 00:08:34,020
"Geniet die reis!"

128
00:08:34,650 --> 00:08:39,006
Dis nie my bedoeling om julle
aan te spoor om nuwe tale te leer

129
00:08:39,006 --> 00:08:42,696
om om die wêreld te reis, wette te oortree
en daarmee weg te kom nie.

130
00:08:44,586 --> 00:08:49,481
Maar hierdie staaltjie illustreer
hoe ’n paar woordjies,

131
00:08:50,261 --> 00:08:53,760
hoe eenvoudig of laf ook al ---
net ’n paar woordjies --

132
00:08:53,761 --> 00:08:57,991
reguit na die hart kan gaan
en ’n mens kan laat smelt.

133
00:08:58,901 --> 00:09:01,771
Terloops, daar was ’n ander opsie
as die siek padda.

134
00:09:01,772 --> 00:09:04,207
Daar was een ding wat ek
net so goed geken het:

135
00:09:05,857 --> 00:09:07,232
’n drinklied.

136
00:09:07,233 --> 00:09:08,525
(Gelag)

137
00:09:09,185 --> 00:09:11,394
Dit sou nie so goed afgegaan het nie

138
00:09:12,124 --> 00:09:14,430
en ek sou dalk 
polisiestasie toe moes gaan

139
00:09:14,431 --> 00:09:15,661
vir ’n bloedtoets.

140
00:09:17,603 --> 00:09:21,133
Jy het nie nodig om baie tale
te leer nie,

141
00:09:21,134 --> 00:09:24,153
en jy het nie ’n diepgaande kennis
daarvan nodig nie.

142
00:09:24,154 --> 00:09:26,162
’n Mens kan ver kom
met ’n klein bietjie.

143
00:09:27,122 --> 00:09:30,383
Tien woorde wat met die hart praat,
kan ’n groter impak hê

144
00:09:30,384 --> 00:09:32,964
as ’n duisend woorde 
wat met die kop praat.

145
00:09:34,644 --> 00:09:38,741
Jy kan kies om altyd Engels te gebruik
as ’n middeweg.

146
00:09:39,851 --> 00:09:44,822
Maar jy kan ook kies om die mens te wees
wat daardie middellyn kruis

147
00:09:44,823 --> 00:09:49,393
en jou nuwe kennis of opponent, 
wie dit ook al is,

148
00:09:49,394 --> 00:09:51,480
op hul eie turf ontmoet.

149
00:09:52,375 --> 00:09:55,334
Dit maak jou nie swak 
om die ander se taal te praat nie;

150
00:09:55,336 --> 00:09:57,066
dit bewys dat jy sterk is.

151
00:09:57,856 --> 00:10:04,241
Dis die mens wat die moed het
en die moeite doen om oor lyne uit te reik

152
00:10:05,221 --> 00:10:06,923
wat op die ou einde wen.

153
00:10:08,292 --> 00:10:12,210
Moenie bang wees om foute te maak nie.
Foute wys jy is menslik.

154
00:10:12,918 --> 00:10:16,836
En in hierdie geval 
is daar ’n bonus:

155
00:10:18,091 --> 00:10:20,692
As jy ’n fout maak,

156
00:10:20,693 --> 00:10:26,090
gee jy ander ’n geleentheid om 
jou te help en tegemoet te kom.

157
00:10:26,091 --> 00:10:31,933
En so versterk jy die band 
wat jy so pas gesmee het.

158
00:10:32,934 --> 00:10:37,190
Wil jy jouself verstaanbaar maak

159
00:10:38,320 --> 00:10:39,970
of wil jy verhoudings bou?

160
00:10:41,650 --> 00:10:46,520
Kom ons almal gaan voort
om Engels te leer en te gebruik,

161
00:10:48,080 --> 00:10:52,561
sodat ons met gemengde gehore kan praat,
soos hier by TEDx.

162
00:10:53,591 --> 00:10:57,697
Engels is ’n kragtige werktuig
vir die deel van kennis,

163
00:10:57,698 --> 00:11:03,750
vir internasionale konvensies
oor wêreldprobleme.

164
00:11:04,940 --> 00:11:10,161
Bo alles is Engels wel die vinnigste pad
na 365 miljoen harte.

165
00:11:11,131 --> 00:11:17,170
Vir 365 miljoen mense
ruik die Engelse taal soos koekies.

166
00:11:18,927 --> 00:11:20,517
Maar hoekom daar stop?

167
00:11:22,007 --> 00:11:24,535
Hoekom doen jy nie die moeite

168
00:11:24,536 --> 00:11:27,696
en leer ten minste 
een ander vreemde taal nie?

169
00:11:28,776 --> 00:11:31,784
Daar is baie geure koekies
in die wêreld daarbuite.

170
00:11:31,785 --> 00:11:34,181
Kom ons gaan proe ’n nuwe een.

171
00:11:34,990 --> 00:11:36,051
Dankie.

172
00:11:36,463 --> 00:11:37,755
(Applous)