1
00:00:01,072 --> 00:00:03,880
Chcę opowiedzieć historię dziewczyny,

2
00:00:04,515 --> 00:00:06,627
ale nie mogę wyjawić jej imienia.

3
00:00:07,015 --> 00:00:08,928
Nazwijmy ją po prostu Hadiza.

4
00:00:09,561 --> 00:00:11,050
Hadiza ma 20 lat.

5
00:00:11,639 --> 00:00:12,790
Jest nieśmiała,

6
00:00:12,814 --> 00:00:16,048
ale ma piękny uśmiech
rozświetlający jej twarz.

7
00:00:16,959 --> 00:00:18,889
Jednak żyje w ciągłym bólu

8
00:00:20,643 --> 00:00:24,117
i prawdopodobnie będzie uzależniona
od lekarstw przez resztę życia.

9
00:00:25,046 --> 00:00:26,551
Chcecie wiedzieć dlaczego?

10
00:00:27,964 --> 00:00:30,821
Hadiza jest dziewczyną z Chibok.

11
00:00:30,845 --> 00:00:34,078
14 kwietnia 2014 roku została porwana

12
00:00:34,102 --> 00:00:35,726
przez terrorystów z Boko Haram.

13
00:00:36,470 --> 00:00:38,979
Udało jej się uciec,

14
00:00:39,003 --> 00:00:42,200
wyskakując z ciężarówki 
wiozącej dziewczyny.

15
00:00:42,224 --> 00:00:45,517
Kiedy upadła na ziemię, złamała obie nogi,

16
00:00:45,541 --> 00:00:48,961
i czołgała się na brzuchu, 
żeby ukryć się w krzakach.

17
00:00:48,985 --> 00:00:53,063
Powiedziała mi, że bała się, 
że Boko Haram po nią wrócą.

18
00:00:53,704 --> 00:00:58,331
Była jedną z 57 dziewczyn, które uciekły,
wyskakując z ciężarówek tamtego dnia.

19
00:00:58,355 --> 00:01:00,896
Ta historia, całkiem słusznie, 
wywołała poruszenie

20
00:01:00,920 --> 00:01:02,292
na całym świecie.

21
00:01:02,316 --> 00:01:05,586
Takie osoby jak Michelle Obama,
Malala, a także i inni,

22
00:01:05,610 --> 00:01:07,702
przyłączyli się do protestu.

23
00:01:07,726 --> 00:01:10,987
W tym samym czasie,
a mieszkałam wtedy w Londynie,

24
00:01:11,011 --> 00:01:12,788
zostałam wysłana z Londynu do Abudży,


25
00:01:12,788 --> 00:01:15,678
żeby zdać relację
ze Światowego Forum Ekonomicznego

26
00:01:15,678 --> 00:01:18,100
organizowanego przez Nigerię
po raz pierwszy.

27
00:01:18,655 --> 00:01:22,719
Kiedy tam przyjechałam, 
mówiło się tylko o jednym.

28
00:01:23,909 --> 00:01:25,754
Postawiliśmy rząd pod presją.

29
00:01:25,778 --> 00:01:28,340
Zadaliśmy trudne pytania o to, co zrobili,

30
00:01:28,364 --> 00:01:29,855
żeby uwolnić te dziewczyny.

31
00:01:30,379 --> 00:01:32,103
Co zrozumiałe,

32
00:01:32,127 --> 00:01:34,934
nie podobały im się nasze pytania

33
00:01:34,958 --> 00:01:38,707
i zasypano nas "alternatywnymi faktami".

34
00:01:38,731 --> 00:01:41,412
(Śmiech)

35
00:01:41,436 --> 00:01:44,634
Wpływowi Nigeryjczycy mówili nam wtedy,

36
00:01:44,658 --> 00:01:46,655
że jesteśmy naiwni,

37
00:01:46,679 --> 00:01:49,883
że nie rozumiemy
sytuacji politycznej w Nigerii.

38
00:01:50,900 --> 00:01:52,995
Powiedzieli nam również,

39
00:01:53,019 --> 00:01:55,627
że historia dziewczyn z Chibok

40
00:01:55,651 --> 00:01:56,836
jest zmyślona.

41
00:01:58,265 --> 00:02:00,965
Niestety część osób w to uwierzyło.

42
00:02:00,989 --> 00:02:03,279
W Nigerii nadal są ludzie,

43
00:02:03,303 --> 00:02:06,066
którzy wierzą, że dziewczyny z Chibok
nie zostały porwane.

44
00:02:06,931 --> 00:02:09,494
Pomimo że rozmawiałam z takimi ludźmi,

45
00:02:10,401 --> 00:02:12,106
zdruzgotanymi rodzicami,

46
00:02:12,130 --> 00:02:16,184
którzy opowiadali, że w dniu porwania
ich córek przez Boko Haram

47
00:02:16,208 --> 00:02:20,782
pobiegli do lasu Sambisa 
za ciężarówkami wiozącymi ich dzieci.

48
00:02:20,806 --> 00:02:24,534
Byli uzbrojeni w maczety,
ale zostali zmuszeni do odwrotu,

49
00:02:24,558 --> 00:02:26,407
bo Boko Haram mieli broń palną.

50
00:02:27,345 --> 00:02:31,008
Przez dwa lata, co oczywiste,
priorytety mediów się zmieniły,

51
00:02:31,032 --> 00:02:32,762
i przez dwa lata

52
00:02:32,786 --> 00:02:35,945
niewiele słyszeliśmy 
o dziewczynach z Chibok.

53
00:02:35,969 --> 00:02:37,838
Wszyscy uznali, że nie żyją.

54
00:02:38,233 --> 00:02:40,220
Jednak w kwietniu zeszłego roku

55
00:02:40,244 --> 00:02:42,449
udało mi się uzyskać to nagranie.

56
00:02:43,036 --> 00:02:44,776
To kadr z tego nagrania,

57
00:02:44,800 --> 00:02:47,914
który Boko Haram sfilmowali
jako dowód życia zakładniczek,

58
00:02:48,923 --> 00:02:51,467
a dostałam ten film od swojego źródła.

59
00:02:52,109 --> 00:02:53,646
Zanim je opublikowałam,

60
00:02:53,670 --> 00:02:56,629
musiałam udać się
do północno-wschodniej Nigerii,

61
00:02:56,629 --> 00:02:58,856
żeby porozmawiać z rodzicami
i je zweryfikować.

62
00:02:59,317 --> 00:03:02,694
Nie musiałam zbyt długo 
czekać na potwierdzenie.

63
00:03:03,630 --> 00:03:06,960
Jedna z matek po zobaczeniu 
nagrania powiedziała,

64
00:03:06,984 --> 00:03:09,684
że jeśli mogłaby
włożyć rękę w ekran laptopa

65
00:03:09,708 --> 00:03:13,727
i wyciągnąć z niego swoje dziecko,

66
00:03:13,751 --> 00:03:15,157
to zrobiłaby to.

67
00:03:16,203 --> 00:03:19,425
Ci z was, którzy jak ja, są rodzicami,

68
00:03:19,449 --> 00:03:22,277
mogą sobie tylko wyobrazić cierpienie,

69
00:03:22,301 --> 00:03:23,760
które czuła ta matka.

70
00:03:25,601 --> 00:03:31,105
To nagranie ożywiło
negocjacje z Boko Haram.

71
00:03:32,179 --> 00:03:36,147
Nigeryjski senator powiedział, 
że z powodu tego nagrania

72
00:03:36,171 --> 00:03:38,164
wzięli udział w tych rozmowach,

73
00:03:38,188 --> 00:03:41,694
choć przedtem przypuszczali, 
że dziewczyny z Chibok nie żyją.

74
00:03:42,639 --> 00:03:47,341
W październiku zeszłego roku
uwolniono 23 dziewczyny.

75
00:03:47,365 --> 00:03:50,933
Niestety nadal brakuje 200.

76
00:03:51,691 --> 00:03:55,888
Przyznaję, że nie byłam
obojętnym obserwatorem

77
00:03:55,912 --> 00:03:57,098
relacjonującym historię.

78
00:03:57,122 --> 00:04:00,930
Wściekam się, gdy myślę 
o zmarnowanych szansach

79
00:04:02,042 --> 00:04:03,421
na uratowanie tych dziewczyn.

80
00:04:03,445 --> 00:04:07,345
Wściekam się, gdy myślę o tym,
co powiedzieli mi rodzice,

81
00:04:07,369 --> 00:04:10,143
że gdyby były to córki
ludzi wpływowych i bogatych,

82
00:04:10,167 --> 00:04:12,328
to odszukano by je o wiele wcześniej.

83
00:04:14,281 --> 00:04:16,289
Wściekam się,

84
00:04:16,313 --> 00:04:18,241
gdy uznaje się tę historię za zmyśloną,

85
00:04:18,265 --> 00:04:20,143
bo wierzę,

86
00:04:20,167 --> 00:04:22,279
że właśnie to spowodowało opóźnienie,

87
00:04:22,303 --> 00:04:25,292
to było częściowo powodem
opóźnienia ich powrotu.

88
00:04:26,680 --> 00:04:31,195
To pokazuje śmiertelne niebezpieczeństwo,
jakie niosą ze sobą fake news.

89
00:04:31,219 --> 00:04:32,811
Co można z tym zrobić?

90
00:04:33,883 --> 00:04:35,800
Jest kilku mądrych ludzi,

91
00:04:35,824 --> 00:04:38,283
inżynierów z Google'a i Facebooka,

92
00:04:38,307 --> 00:04:43,372
którzy chcą za pomocą technologii
zatrzymać przepływ fake newsów.

93
00:04:43,396 --> 00:04:48,147
Poza tym myślę, że każdy, wy i ja,

94
00:04:48,171 --> 00:04:50,358
mamy na to wpływ.

95
00:04:50,382 --> 00:04:52,675
To my udostępniamy informacje.

96
00:04:52,699 --> 00:04:55,210
To my udostępniamy historie w sieci.

97
00:04:55,234 --> 00:04:57,421
W tych czasach wszyscy jesteśmy wydawcami

98
00:04:58,535 --> 00:05:01,026
i ponosimy odpowiedzialność.

99
00:05:01,050 --> 00:05:03,360
Jako dziennikarka

100
00:05:03,384 --> 00:05:05,412
sprawdzam, weryfikuję.

101
00:05:05,436 --> 00:05:08,717
Ufam sobie, ale zadaję trudne pytania.

102
00:05:09,620 --> 00:05:12,496
Dlaczego ktoś opowiada mi tę historię?

103
00:05:12,520 --> 00:05:16,019
Co może osiągnąć,
dzieląc się tą informacją?

104
00:05:16,043 --> 00:05:17,851
Czy ma ukryty cel?

105
00:05:18,682 --> 00:05:24,173
Musimy zacząć zadawać trudniejsze pytania

106
00:05:24,197 --> 00:05:26,507
o informacje znalezione w Internecie.

107
00:05:29,673 --> 00:05:35,404
Badania pokazują, że niektórzy z nas
nie czytają nic poza nagłówkami,

108
00:05:35,428 --> 00:05:37,531
zanim podzielą się wiadomościami.

109
00:05:37,555 --> 00:05:39,094
Kto z nas tego nie zrobił?

110
00:05:39,944 --> 00:05:41,279
Wiem, że ja tak zrobiłam.

111
00:05:42,435 --> 00:05:43,794
Co byłoby,

112
00:05:45,295 --> 00:05:49,504
gdybyśmy przestali ślepo wierzyć
w prawdziwość informacji?

113
00:05:50,250 --> 00:05:53,823
Gdybyśmy pomyśleli o konsekwencjach

114
00:05:53,847 --> 00:05:56,296
przekazywania informacji

115
00:05:56,320 --> 00:05:59,531
i o tym, że mogą prowadzić
do przemocy czy nienawiści?

116
00:06:00,595 --> 00:06:05,130
Gdybyśmy pomyśleli o prawdziwych skutkach

117
00:06:05,154 --> 00:06:07,002
informacji, które udostępniamy?

118
00:06:07,895 --> 00:06:09,255
Dziękuję bardzo za uwagę.

119
00:06:09,929 --> 00:06:13,423
(Brawa)