0:00:00.000,0:00:04.000
Θέλω να σας μεταφέρω σ' έναν άλλο κόσμο.

0:00:04.000,0:00:06.000
Θέλω να μοιραστώ

0:00:06.000,0:00:10.000
μια ερωτική ιστορία 45 ετών

0:00:10.000,0:00:13.000
με τους φτωχούς

0:00:13.000,0:00:16.000
που ζουν με λιγότερα από ένα δολάριο την ημέρα.

0:00:18.000,0:00:22.000
Έλαβα μια πολύ ελιτίστικη, σνομπ,

0:00:22.000,0:00:26.000
κι ακριβή εκπαίδευση στην Ινδία,

0:00:26.000,0:00:29.000
κι αυτό σχεδόν με κατέστρεψε.

0:00:31.000,0:00:33.000
Ήμουν έτοιμος

0:00:33.000,0:00:36.000
να γίνω διπλωμάτης, δάσκαλος, γιατρός --

0:00:36.000,0:00:40.000
όλα στο πιάτο.

0:00:40.000,0:00:43.000
Μπορεί να μη μου φαίνεται, αλλά ήμουν πρωταθλητής Ινδίας στο σκουός

0:00:43.000,0:00:45.000
για τρία χρόνια.

0:00:45.000,0:00:47.000
(Γέλια)

0:00:47.000,0:00:50.000
Όλος ο κόσμος είχε στρωθεί μπροστά μου.

0:00:50.000,0:00:52.000
Όλα ήταν στα πόδια μου.

0:00:52.000,0:00:55.000
Δεν μπορούσα να κάνω λάθος.

0:00:55.000,0:00:57.000
Έπειτα, από περιέργεια, σκέφτηκα πως

0:00:57.000,0:00:59.000
θα ήθελα να πάω να μείνω και να εργαστώ

0:00:59.000,0:01:01.000
σ' ένα χωριό, και να δω και πως είναι.

0:01:01.000,0:01:03.000
Έτσι το 1965,

0:01:03.000,0:01:07.000
πήγα στο Μπιχάρ της Ινδίας την εποχή του χειρότερου λιμού στην περιοχή.

0:01:07.000,0:01:10.000
και είδα, για πρώτη φορά, πείνα, θάνατο,

0:01:10.000,0:01:13.000
ανθρώπους να πεθαίνουν από ασιτία.

0:01:13.000,0:01:16.000
Άλλαξε τη ζωή μου.

0:01:16.000,0:01:18.000
Γύρισα πίσω στο σπίτι,

0:01:18.000,0:01:20.000
και είπα στη μητέρα μου:

0:01:20.000,0:01:23.000
«Θέλω να πάω να ζήσω και να εργαστώ σ' ένα χωριό».

0:01:23.000,0:01:25.000
Η μητέρα μου έπεσε σε κώμα.

0:01:25.000,0:01:28.000
(Γέλια)

0:01:28.000,0:01:30.000
«Τι είν' αυτά;

0:01:30.000,0:01:33.000
Όλος ο κόσμος είναι στρωμένος στα πόδια σου, σε περιμένουν οι καλύτερες δουλειές,

0:01:33.000,0:01:35.000
κι εσύ θέλεις να πας να δουλέψεις σε χωριό;

0:01:35.000,0:01:37.000
Είσαι με τα καλά σου;»

0:01:37.000,0:01:39.000
Απάντησα πως «Πήρα την καλύτερη εκπαίδευση.

0:01:39.000,0:01:41.000
Μ' έκανε να σκεφτώ

0:01:41.000,0:01:44.000
κι ήθελα ν' ανταποδώσω κι εγώ

0:01:44.000,0:01:46.000
με τον τρόπο μου».

0:01:46.000,0:01:48.000
«Τι θα κάνεις στο χωριό;

0:01:48.000,0:01:50.000
Δεν έχει δουλειές, ούτε χρήματα,

0:01:50.000,0:01:52.000
ούτε ασφάλεια, ούτε προοπτικές».

0:01:52.000,0:01:54.000
Είπα: «Θέλω να ζήσω

0:01:54.000,0:01:57.000
ανοίγοντας πηγάδια για πέντε χρόνια».

0:01:57.000,0:01:59.000
«Ν' ανοίγεις πηγάδια για πέντε χρόνια;

0:01:59.000,0:02:02.000
Πήγες στο πιο ακριβό σχολείο και κολέγιο της Ινδίας,

0:02:02.000,0:02:04.000
και θέλεις ν' ανοίγεις πηγάδια για πέντε χρόνια;»

0:02:04.000,0:02:08.000
Έκανε να μου μιλήσει πάρα πολύ καιρό,

0:02:08.000,0:02:11.000
επειδή πίστευε πως απογοήτευσα την οικογένειά μου.

0:02:13.000,0:02:15.000
Έπειτα όμως

0:02:15.000,0:02:18.000
είδα τις εξαιρετικές γνώσεις και δεξιότητες

0:02:18.000,0:02:20.000
που διαθέτουν οι πολύ φτωχοί άνθρωποι,

0:02:20.000,0:02:23.000
που δεν εντάσσονται ποτέ στην επικρατούσα τάση --

0:02:23.000,0:02:25.000
που δεν αναγνωρίζονται ποτέ, δεν εκτιμώνται,

0:02:25.000,0:02:27.000
δεν εφαρμόζονται σε ευρεία κλίμακα.

0:02:27.000,0:02:29.000
Σκέφτηκα να ιδρύσω ένα Ξυπόλητο Κολέγιο --

0:02:29.000,0:02:31.000
ένα κολέγιο μόνο για φτωχούς.

0:02:31.000,0:02:33.000
Το κολέγιο θα εκπροσωπούσε

0:02:33.000,0:02:36.000
όσα θεωρούν σημαντικά οι φτωχοί.

0:02:37.000,0:02:39.000
Πήγα σ' αυτό το χωριό για πρώτη φορά.

0:02:39.000,0:02:41.000
Οι γέροντες ήρθαν

0:02:41.000,0:02:43.000
και μου είπαν: «Σε κυνηγάει η αστυνομία;»

0:02:43.000,0:02:45.000
Είπα «Όχι».

0:02:45.000,0:02:48.000
(Γέλια)

0:02:49.000,0:02:51.000
«Απέτυχες στις εξετάσεις;»

0:02:51.000,0:02:53.000
Είπα «Όχι».

0:02:53.000,0:02:56.000
«Δεν βρήκες θέση στο δημόσιο;» Είπα «Όχι».

0:02:56.000,0:02:58.000
«Τι κάνεις εδώ;

0:02:58.000,0:03:00.000
Γιατί είσαι εδώ;

0:03:00.000,0:03:02.000
Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ινδία

0:03:02.000,0:03:05.000
σε στρέφει προς το Παρίσι, το Νέο Δελχί και τη Ζυρίχη·

0:03:05.000,0:03:07.000
τι κάνεις σ' αυτό το χωριό;

0:03:07.000,0:03:10.000
Μήπως έχεις κάποιο κουσούρι και δεν μας το λες;»

0:03:10.000,0:03:13.000
Είπα «Όχι, θέλω να ιδρύσω ένα κολέγιο

0:03:13.000,0:03:15.000
μόνο για τους φτωχούς.

0:03:15.000,0:03:18.000
Το κολέγιο θα εκπροσωπεί αυτά που θεωρούν σημαντικά οι φτωχοί».

0:03:18.000,0:03:22.000
Έτσι οι γέροντες μου έδωσαν κάποιες πολύ καλές και σημαντικές συμβουλές:

0:03:22.000,0:03:24.000
«Σε παρακαλούμε

0:03:24.000,0:03:27.000
μην φέρεις κανέναν με πτυχίο και προσόντα

0:03:27.000,0:03:29.000
στο κολέγιό σου».

0:03:29.000,0:03:32.000
Γι' αυτό πρόκειται για το μόνο κολέγιο στην Ινδία

0:03:32.000,0:03:35.000
όπου αν έχεις διδακτορικό ή μεταπτυχιακό,

0:03:35.000,0:03:37.000
δεν γίνεσαι δεκτός.

0:03:37.000,0:03:42.000
Πρέπει να θεωρείσαι αποτυχημένος, περιθωριακός, ή ανεπαρκής

0:03:42.000,0:03:45.000
για να έρθεις στο κολέγιό μας.

0:03:45.000,0:03:47.000
Πρέπει να εργάζεσαι με τα χέρια σου.

0:03:47.000,0:03:49.000
Πρέπει να έχεις την αξιοπρέπεια της εργασίας.

0:03:49.000,0:03:52.000
Πρέπει να δείξεις πως έχεις μια ικανότητα που μπορείς να προσφέρεις

0:03:52.000,0:03:55.000
παρέχοντας μια υπηρεσία στην κοινότητα.

0:03:55.000,0:03:58.000
Έτσι ιδρύσαμε το Ξυπόλητο Κολέγιο

0:03:58.000,0:04:00.000
κι επαναπροσδιορίσαμε τον επαγγελματισμό.

0:04:00.000,0:04:02.000
Ποιος είναι επαγγελματίας;

0:04:02.000,0:04:04.000
Επαγγελματίας είναι αυτός

0:04:04.000,0:04:06.000
που έχει έναν συνδυασμό ικανότητας,

0:04:06.000,0:04:09.000
αυτοπεποίηθησης και πίστης.

0:04:09.000,0:04:12.000
Ένας ραβδοσκόπος είναι επαγγελματίας.

0:04:12.000,0:04:14.000
Μια παραδοσιακή μαμή

0:04:14.000,0:04:16.000
είναι επαγγελματίας.

0:04:16.000,0:04:19.000
Ο παραδοσιακός αγγειοπλάστης είναι επαγγελματίας.

0:04:19.000,0:04:21.000
Αυτοί είναι επαγγελματίες σ' όλο τον κόσμο.

0:04:21.000,0:04:25.000
Τους βρίσκετε σε κάθε δυσπρόσιτο χωριό σ' όλο τον κόσμο.

0:04:25.000,0:04:28.000
Σκεφτήκαμε πως αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να αναγνωριστούν

0:04:28.000,0:04:31.000
και να δείξουν πως οι γνώσεις και οι δεξιότητες που έχουν

0:04:31.000,0:04:33.000
έχουν οικουμενική αξία.

0:04:33.000,0:04:35.000
Πρέπει να χρησιμοποιηθούν, να εφαρμοστούν,

0:04:35.000,0:04:37.000
πρέπει να παρουσιαστούν στον κόσμο παραέξω --

0:04:37.000,0:04:39.000
αυτές οι γνώσεις και οι δεξιότητες

0:04:39.000,0:04:43.000
που είναι επίκαιρες ακόμη και σήμερα.

0:04:43.000,0:04:45.000
Το κολέγιο λειτουργεί

0:04:45.000,0:04:49.000
ακολουθώντας το πρότυπο ζωής κι εργασίας του Μαχάτμα Γκάντι.

0:04:49.000,0:04:53.000
Τρως στο πάτωμα, κοιμάσαι στο πάτωμα, εργάζεσαι στο πάτωμα.

0:04:53.000,0:04:55.000
Δεν υπάρχουν συμβόλαια -- γραπτά συμβόλαια.

0:04:55.000,0:04:58.000
Μπορείτε να μείνετε μαζί μου για 20 χρόνια, ή να φύγετε αύριο.

0:04:58.000,0:05:01.000
Κανείς δεν μπορεί να βγάλει πάνω από 100 δολάρια το μήνα.

0:05:01.000,0:05:04.000
Αν έρχεστε για τα χρήματα, μην έρθετε στο Ξυπόλητο Κολέγιο.

0:05:04.000,0:05:06.000
Αν έρχεστε για τη δουλειά και την πρόκληση,

0:05:06.000,0:05:08.000
ελάτε στο Ξυπόλητο Κολέγιο.

0:05:08.000,0:05:11.000
Εδώ θέλουμε να προσπαθήσετε να δημιουργήσετε ιδέες.

0:05:11.000,0:05:13.000
Όποια ιδέα κι αν έχετε, ελάτε να τη δοκιμάσετε.

0:05:13.000,0:05:15.000
Δεν έχει σημασία αν αποτύχετε.

0:05:15.000,0:05:18.000
Ταλαιπωρημένοι και καταπονημένοι, ξαναδοκιμάζετε.

0:05:18.000,0:05:21.000
Είναι το μόνο κολέγιο όπου δάσκαλος είναι ο μαθητής

0:05:21.000,0:05:24.000
κι ο μαθητής είναι δάσκαλος.

0:05:24.000,0:05:27.000
Είναι το μόνο κολέγιο στο οποίο δεν δίνουμε πτυχίο.

0:05:27.000,0:05:30.000
Πιστοποιείστε από την κοινότητα που εξυπηρετείτε.

0:05:30.000,0:05:32.000
Δεν χρειάζεστε ένα χαρτί να κρεμάσετε στον τοίχο

0:05:32.000,0:05:35.000
για να δείχνετε πως είστε μηχανικός.

0:05:37.000,0:05:39.000
Όταν το είπα αυτό,

0:05:39.000,0:05:42.000
μου απάντησαν: «Δείξε μας τι είναι εφικτό. Τι κάνεις;

0:05:42.000,0:05:46.000
Όλα αυτά είναι ανοησίες αν δεν μπορείς να τα δείξεις στην πράξη».

0:05:46.000,0:05:49.000
Έτσι χτίσαμε το πρώτο Ξυπόλητο Κολέγιο

0:05:49.000,0:05:52.000
το 1986.

0:05:52.000,0:05:54.000
Χτίστηκε από 12 Ξυπόλητους αρχιτέκτονες

0:05:54.000,0:05:56.000
που δεν ξέρουν γραφή κι ανάγνωση,

0:05:56.000,0:05:59.000
κόστισε 1,50 δολάριο το τ.μ.

0:05:59.000,0:06:03.000
150 άνθρωποι έζησαν εκεί, δούλεψαν εκεί.

0:06:03.000,0:06:06.000
Κέρδισαν το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Αγά Χαν, το 2002.

0:06:06.000,0:06:09.000
Έπειτα όμως υποπτεύθηκαν πως υπήρχε αρχιτέκτονας από πίσω.

0:06:09.000,0:06:11.000
«Ναι, έκαναν τα αρχιτεκτονικά σχέδια» είπα,

0:06:11.000,0:06:15.000
αλλά οι Ξυπόλητοι αρχιτέκτονες κατασκεύασαν το κολέγιο».

0:06:16.000,0:06:19.000
Ήμασταν οι μόνοι που επέστρεψαν το βραβείο των 50.000 δολαρίων,

0:06:19.000,0:06:21.000
επειδή δεν μας πίστευαν

0:06:21.000,0:06:25.000
και σκεφτήκαμε πως συκοφαντούσαν

0:06:25.000,0:06:28.000
τους Ξυπόλητους αρχιτέκτονες της Τιλόνια.

0:06:28.000,0:06:30.000
Ρώτησα έναν δασολόγο --

0:06:30.000,0:06:33.000
ειδικευμένος εμπειρογνώμονας με χαρτιά και ισχύ.

0:06:33.000,0:06:36.000
Του είπα «Τι μπορείς να φυτέψεις σ' αυτό το μέρος;»

0:06:36.000,0:06:38.000
Έριξε μια ματιά στο έδαφος και είπε «Ξέχασέ το. Δεν γίνεται.

0:06:38.000,0:06:40.000
Δεν αξίζει τον κόπο.

0:06:40.000,0:06:42.000
Βραχώδες έδαφος, χωρίς νερό».

0:06:42.000,0:06:44.000
Βρέθηκα σε δύσκολη θέση

0:06:44.000,0:06:46.000
και είπα: «Εντάξει, θα πάω στον γέροντα στο χωριό

0:06:46.000,0:06:49.000
και θα του πω 'τι να καλλιεργήσω σ' αυτό το σημείο;'»

0:06:49.000,0:06:51.000
Με κοίταξε ήρεμα και μου είπε:

0:06:51.000,0:06:53.000
«Θα φυτέψεις αυτό κι αυτό, θα βάλεις κι εκείνο και θα λειτουργήσει».

0:06:53.000,0:06:56.000
Έτσι είναι σήμερα.

0:06:57.000,0:06:59.000
Ανέβηκα στη στέγη

0:06:59.000,0:07:01.000
και όλες οι γυναίκες μου είπαν «Φύγε!

0:07:01.000,0:07:04.000
Οι άντρες πρέπει να φύγουν! Δε θέλουμε να μοιραστούμε αυτήν την τεχνολογία μαζί τους.

0:07:04.000,0:07:06.000
Στεγανοποιούμε την στέγη».

0:07:06.000,0:07:08.000
(Γέλια)

0:07:08.000,0:07:11.000
Έχει λίγο ζαχαρότευτλο, κάποια φυτά

0:07:11.000,0:07:13.000
και κάποια άλλα πράγματα που δεν ξέρω.

0:07:13.000,0:07:15.000
Αλλά δεν στάζει.

0:07:15.000,0:07:18.000
Δεν έχει παρουσιαστεί διαρροή από το 1986.

0:07:18.000,0:07:21.000
Αυτήν την τεχνολογία, οι γυναίκες δεν την μοιράζονται με τους άνδρες.

0:07:21.000,0:07:24.000
(Γέλια)

0:07:24.000,0:07:26.000
Είναι το μόνο κολέγιο

0:07:26.000,0:07:30.000
που ηλεκτροδοτείται πλήρως από τον ήλιο.

0:07:30.000,0:07:32.000
Όλη η ενέργεια προέρχεται από τον ήλιο.

0:07:32.000,0:07:34.000
Πάνελ 45 κιλοβάτ στην οροφή

0:07:34.000,0:07:36.000
και όλα λειτουργούν από τον ήλιο για τα επόμενα 25 χρόνια.

0:07:36.000,0:07:38.000
Όσο ο ήλιος λάμπει,

0:07:38.000,0:07:40.000
δεν θα έχουμε πρόβλημα με την ενέργεια.

0:07:40.000,0:07:42.000
Το ωραίο όμως είναι

0:07:42.000,0:07:45.000
πως εγκαταστάθηκαν

0:07:45.000,0:07:48.000
από έναν ιερέα, έναν Ινδουιστή ιερέα,

0:07:48.000,0:07:51.000
που έχει πάει μόνο οκτώ χρόνια στο δημοτικό --

0:07:51.000,0:07:54.000
δεν έχει πάει ποτέ σχολείο, δεν έχει πάει ποτέ στο κολέγιο.

0:07:54.000,0:07:56.000
Ξέρει περισσότερα για την ηλιακή ενέργεια

0:07:56.000,0:08:00.000
από οποιονδήποτε άλλον γνωρίζω στον κόσμο, εγγυημένα.

0:08:02.000,0:08:04.000
Το φαγητό, αν έρθετε στο Ξυπόλητο Κολέγιο,

0:08:04.000,0:08:07.000
μαγειρεύεται με ηλιακή ενέργεια.

0:08:07.000,0:08:10.000
Αυτοί που κατασκεύασαν την ηλιακή αυτή κουζίνα

0:08:10.000,0:08:13.000
είναι γυναίκες,

0:08:13.000,0:08:15.000
αγράμματες γυναίκες,

0:08:15.000,0:08:17.000
που κατασκεύασαν

0:08:17.000,0:08:19.000
την πιο εξελιγμένη ηλιακή κουζίνα.

0:08:19.000,0:08:22.000
Είναι μια παραβολική ηλιακή κουζίνα.

0:08:25.000,0:08:29.000
Δυστυχώς, είναι σχεδόν Γερμανίδες,

0:08:29.000,0:08:31.000
τόσο σχολαστικές.

0:08:31.000,0:08:33.000
(Γέλια)

0:08:33.000,0:08:36.000
Δεν θα βρείτε πουθενά Ινδές τόσο σχολαστικές.

0:08:37.000,0:08:39.000
Μπορούν να φτιάξουν αυτή την κουζίνα

0:08:39.000,0:08:41.000
μέχρι την τελευταία της λεπτομέρεια.

0:08:41.000,0:08:43.000
Παράγει 60 γεύματα, δύο φορές τη μέρα,

0:08:43.000,0:08:45.000
με ηλιακή ενέργεια.

0:08:45.000,0:08:47.000
Έχουμε οδοντίατρο --

0:08:47.000,0:08:50.000
είναι μια γιαγιά, αμόρφωτη, που είναι οδοντίατρος.

0:08:50.000,0:08:52.000
Περιποιείται τα δόντια

0:08:52.000,0:08:55.000
7.000 παιδιών.

0:08:56.000,0:08:58.000
Ξυπόλητη τεχνολογία:

0:08:58.000,0:09:01.000
αυτό έγινε το 1986 --κανένας μηχανικός ή αρχιτέκτονας δεν το σκέφτηκε--

0:09:01.000,0:09:04.000
αλλά μαζεύουμε το νερό της βροχής από τις στέγες.

0:09:04.000,0:09:06.000
Πολύ ελάχιστο νερό πάει χαμένο.

0:09:06.000,0:09:08.000
Όλες οι στέγες συνδέονται υπόγεια

0:09:08.000,0:09:10.000
με μια δεξαμενή 400.000 λίτρων,

0:09:10.000,0:09:12.000
και δεν πάει χαμένο το νερό.

0:09:12.000,0:09:15.000
Αν έχουμε τέσσερα χρόνια ξηρασία, θα συνεχίσουμε να έχουμε νερό στον καταυλισμό,

0:09:15.000,0:09:17.000
επειδή μαζεύουμε το νερό της βροχής.

0:09:17.000,0:09:20.000
60 τοις εκατό των παιδιών, δεν πηγαίνουν σχολείο,

0:09:20.000,0:09:22.000
επειδή πρέπει να φροντίζουν τα ζώα

0:09:22.000,0:09:24.000
--πρόβατα, κατσίκες--

0:09:24.000,0:09:26.000
να κάνουν δουλειές του σπιτιού.

0:09:26.000,0:09:29.000
Σκεφτήκαμε ν' αρχίσουμε ένα νυχτερινό

0:09:29.000,0:09:31.000
σχολείο για τα παιδιά.

0:09:31.000,0:09:33.000
Επειδή από τα νυχτερινά σχολεία της Τιλόνια,

0:09:33.000,0:09:36.000
έχουν περάσει πάνω από 75.000 παιδιά.

0:09:36.000,0:09:38.000
Επειδή έγιναν για τη διευκόλυνση του παιδιού·

0:09:38.000,0:09:40.000
όχι για την ευκολία του δάσκαλου.

0:09:40.000,0:09:42.000
Και τι διδάσκουμε σ' αυτά τα σχολεία;

0:09:42.000,0:09:44.000
Δημοκρατία, συμμετοχή στα κοινά,

0:09:44.000,0:09:47.000
πώς να μετρήσεις τη γη σου,

0:09:47.000,0:09:49.000
τι πρέπει να κάνεις αν σε συλλάβουν,

0:09:49.000,0:09:53.000
τι πρέπει να κάνεις αν αρρωστήσει το ζώο σου.

0:09:53.000,0:09:55.000
Αυτά διδάσκουμε στα νυχτερινά σχολεία.

0:09:55.000,0:09:58.000
Όλα τα σχολεία έχουν ηλιακή ενέργεια.

0:09:58.000,0:10:00.000
Κάθε πέντε χρόνια

0:10:00.000,0:10:02.000
έχουμε εκλογές.

0:10:02.000,0:10:06.000
Παιδιά από έξι έως δεκατεσσάρων ετών

0:10:06.000,0:10:09.000
συμμετέχουν σε μια δημοκρατική διαδικασία,

0:10:09.000,0:10:13.000
και εκλέγουν πρωθυπουργό.

0:10:13.000,0:10:16.000
Η πρωθυπουργός είναι 12 ετών.

0:10:17.000,0:10:19.000
Προσέχει 20 γίδες το πρωί,

0:10:19.000,0:10:22.000
αλλά το βράδυ είναι πρωθυπουργός.

0:10:22.000,0:10:24.000
Έχει υπουργικό συμβούλιο,

0:10:24.000,0:10:27.000
υπουργό παιδείας, υπουργό ενέργειας, υπουργό υγείας.

0:10:27.000,0:10:29.000
Παρακολουθούν και εποπτεύουν

0:10:29.000,0:10:32.000
150 σχολεία, 7.000 παιδιά.

0:10:34.000,0:10:36.000
Πήρε το Παγκόσμιο Παιδικό Βραβείο πριν από 5 χρόνια,

0:10:36.000,0:10:38.000
και πήγε στη Σουηδία.

0:10:38.000,0:10:40.000
Πρώτη φορά που έφυγε από το χωριό της.

0:10:40.000,0:10:43.000
Δεν είχε δει ποτέ τη Σουηδία.

0:10:43.000,0:10:45.000
Δεν μαγεύτηκε καθόλου από όσα συνέβαιναν.

0:10:45.000,0:10:47.000
Η βασίλισσα της Σουηδίας, που ήταν εκεί,

0:10:47.000,0:10:50.000
γύρισε και μου είπε: «Μπορείς να ρωτήσεις αυτό το παιδί, από πού αντλεί την αυτοπεποίθηση της;

0:10:50.000,0:10:52.000
Είναι μόνο 12 ετών,

0:10:52.000,0:10:55.000
και δεν ενθουσιάζεται με τίποτα».

0:10:55.000,0:10:58.000
Το κορίτσι, που στέκεται στ' αριστερά της,

0:10:58.000,0:11:01.000
γύρισε σε μένα, κοίταξε τη βασίλισσα στα μάτια

0:11:01.000,0:11:04.000
και είπε: «Πες της σε παρακαλώ, πως είμαι η πρωθυπουργός».

0:11:04.000,0:11:06.000
(Γέλια)

0:11:06.000,0:11:14.000
(Χειροκρότημα)

0:11:14.000,0:11:18.000
Όπου το ποσοστό του αναλφαβητισμού είναι πολύ υψηλό,

0:11:18.000,0:11:21.000
χρησιμοποιούμε το κουκλοθέατρο.

0:11:21.000,0:11:24.000
Οι μαριονέτες είναι ο τρόπος επικοινωνίας μας.

0:11:30.000,0:11:33.000
Να σας γνωρίσω τον Τζαοκίμ Τσάτσα

0:11:33.000,0:11:37.000
που είναι τριακοσίων ετών.

0:11:37.000,0:11:40.000
Είναι ο ψυχαναλυτής μου. Ο δάσκαλός μου.

0:11:40.000,0:11:42.000
Είναι ο γιατρός μου. Ο δικηγόρος μου.

0:11:42.000,0:11:44.000
Είναι ο χορηγός μου.

0:11:44.000,0:11:46.000
Μαζεύει χρήματα

0:11:46.000,0:11:49.000
και λύνει τις διαφωνίες μου.

0:11:49.000,0:11:52.000
Λύνει τα προβλήματά μου στο χωριό.

0:11:52.000,0:11:54.000
Αν υπάρχει ένταση στο χωριό,

0:11:54.000,0:11:56.000
αν η προσέλευση στα σχολεία μειωθεί

0:11:56.000,0:11:58.000
και υπάρχει τριβή μεταξύ γονέα και δασκάλου,

0:11:58.000,0:12:01.000
η μαριονέτα καλεί τον δάσκαλο και τον γονιό μπροστά σε όλο το χωριό

0:12:01.000,0:12:03.000
και λέει: «Δώστε τα χέρια.

0:12:03.000,0:12:05.000
Η προσέλευση δεν πρέπει να μειωθεί».

0:12:07.000,0:12:09.000
Αυτές οι μαριονέτες

0:12:09.000,0:12:11.000
κατασκευάζονται από ανακυκλωμένες εκθέσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας.

0:12:11.000,0:12:13.000
(Γέλια)

0:12:13.000,0:12:20.000
(Χειροκρότημα)

0:12:20.000,0:12:24.000
Έτσι με αυτή την αποκεντρωμένη, απομυθοποιημένη προσέγγιση

0:12:24.000,0:12:26.000
των ηλιακών χωριών

0:12:26.000,0:12:28.000
έχουμε καλύψει όλη την Ινδία

0:12:28.000,0:12:31.000
από το Λαντάκ ως το Μπουτάν --

0:12:33.000,0:12:35.000
όλα τα χωριά ηλεκτροδοτούνται με ηλιακή ενέργεια

0:12:35.000,0:12:38.000
από ανθρώπους που έχουν εκπαιδευτεί.

0:12:39.000,0:12:41.000
Πήγαμε στο Λαντάκ,

0:12:41.000,0:12:43.000
και ρωτήσαμε αυτή τη γυναίκα --

0:12:43.000,0:12:46.000
στους μείον 40 πρέπει να βγεις από τη σκεπή,

0:12:46.000,0:12:49.000
διότι δεν υπάρχει χώρος, έχει χιόνι κι απ' τις δυο μεριές --

0:12:49.000,0:12:51.000
και ρωτήσαμε αυτή τη γυναίκα,

0:12:51.000,0:12:53.000
«Ποιο ήταν το όφελος που είχες

0:12:53.000,0:12:55.000
από την ηλιακή ενέργεια;»

0:12:55.000,0:12:57.000
Σκέφτηκε για ένα λεπτό και είπε:

0:12:57.000,0:13:01.000
«Είναι η πρώτη φορά που μπορώ να δω το πρόσωπο του άνδρα μου το χειμώνα».

0:13:01.000,0:13:04.000
(Γέλια)

0:13:04.000,0:13:06.000
Πήγαμε στο Αφγανιστάν.

0:13:06.000,0:13:11.000
Ένα μάθημα που μάθαμε στην Ινδία

0:13:11.000,0:13:15.000
είναι πως οι άνδρες είναι ανεπίδεκτοι εκπαίδευσης.

0:13:15.000,0:13:19.000
(Γέλια)

0:13:19.000,0:13:21.000
Οι άνδρες είναι ανήσυχοι,

0:13:21.000,0:13:23.000
έχουν φιλοδοξίες,

0:13:23.000,0:13:26.000
οι άνδρες είναι αεικίνητοι

0:13:26.000,0:13:28.000
και θέλουν όλοι πτυχία.

0:13:28.000,0:13:30.000
(Γέλια)

0:13:30.000,0:13:33.000
Σε όλη τη υφήλιο, υπάρχει αυτή η τάση

0:13:33.000,0:13:35.000
οι άνδρες να θέλουν πτυχία.

0:13:35.000,0:13:38.000
Γιατί; Διότι θέλουν να φύγουν απ' το χωριό

0:13:38.000,0:13:41.000
να πάνε στην πόλη, να βρουν δουλειά.

0:13:41.000,0:13:44.000
Βρήκαμε λοιπόν αυτήν την εξαιρετική λύση:

0:13:44.000,0:13:46.000
Να εκπαιδεύσουμε γιαγιάδες.

0:13:48.000,0:13:50.000
Ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος να διαδώσεις

0:13:50.000,0:13:52.000
την πληροφορία σήμερα;

0:13:52.000,0:13:54.000
Τηλεόραση; Όχι.

0:13:54.000,0:13:56.000
Tηλέγραφος; Όχι.

0:13:56.000,0:13:58.000
Τηλέφωνο; Όχι.

0:13:58.000,0:14:00.000
Τη λες σε μια γυναίκα.

0:14:00.000,0:14:03.000
(Γέλια)

0:14:03.000,0:14:07.000
(Χειροκρότημα)

0:14:07.000,0:14:09.000
Πήγαμε λοιπόν για πρώτη φορά στο Αφγανιστάν,

0:14:09.000,0:14:11.000
κι επιλέξαμε τρεις γυναίκες

0:14:11.000,0:14:13.000
κι είπαμε πως θέλουμε να τις πάρουμε στην Ινδία.

0:14:13.000,0:14:15.000
Απάντησαν «Αδύνατον. Δεν βγαίνουν καν απ' το δωμάτιό τους,

0:14:15.000,0:14:17.000
και θες να τις πας στην Ινδία;»

0:14:17.000,0:14:19.000
Είπα «Θα κάνω μια παραχώρηση. Θα πάρω μαζί και τους συζύγους».

0:14:19.000,0:14:21.000
Πήρα λοιπόν μαζί και τους συζύγους.

0:14:21.000,0:14:24.000
Φυσικά, οι γυναίκες ήταν πολύ πιο έξυπνες από τους άνδρες.

0:14:24.000,0:14:26.000
Πώς αλλάζουμε αυτές τις γυναίκες

0:14:26.000,0:14:29.000
σε έξι μήνες;

0:14:29.000,0:14:31.000
Με τη νοηματική.

0:14:31.000,0:14:34.000
Δεν επιλέγεις τη γραφή.

0:14:34.000,0:14:36.000
Δεν επιλέγεις την ομιλία.

0:14:36.000,0:14:39.000
Επιλέγεις τη νοηματική.

0:14:39.000,0:14:41.000
Και σε έξι μήνες

0:14:41.000,0:14:45.000
μπορούν να γίνουν μηχανικοί ηλιακής ενέργειας.

0:14:45.000,0:14:48.000
Γυρίζουν πίσω και ηλεκτροδοτούν με ηλιακή ενέργεια το χωριό τους.

0:14:48.000,0:14:50.000
Αυτή η γυναίκα επέστρεψε

0:14:50.000,0:14:53.000
και ηλεκτροδότησε το πρώτο χωριό,

0:14:53.000,0:14:55.000
έστησε ένα εργαστήριο --

0:14:55.000,0:14:58.000
το πρώτο χωριό που ηλεκτροδοτήθηκε με ηλιακή ενέργεια στο Αφγανιστάν

0:14:58.000,0:15:01.000
έγινε από τρεις γυναίκες.

0:15:01.000,0:15:03.000
Αυτή η γυναίκα

0:15:03.000,0:15:05.000
είναι μια εξαιρετική γιαγιά.

0:15:05.000,0:15:10.000
Είναι 55 ετών και έχει ηλεκτροδοτήσει με ηλιακή ενέργεια 200 σπίτια για μένα στο Αφγανιστάν.

0:15:10.000,0:15:13.000
Και δεν έχουν καταρρεύσει.

0:15:13.000,0:15:16.000
Πήγε και μίλησε στο μηχανολογικό τμήμα του Αφγανιστάν

0:15:16.000,0:15:18.000
και εξήγησε στον επικεφαλής του τμήματος

0:15:18.000,0:15:20.000
τη διαφορά του εναλλασσόμενου ρεύματος, από το συνεχές.

0:15:20.000,0:15:22.000
Εκείνος δεν την ήξερε.

0:15:22.000,0:15:25.000
Αυτές οι τρεις γυναίκες έχουν εκπαιδεύσει άλλες 27 γυναίκες

0:15:25.000,0:15:28.000
και έχουν ηλεκτροδοτήσει με ηλιακή ενέργεια 100 χωριά στο Αφγανιστάν.

0:15:28.000,0:15:31.000
Πήγαμε στην Αφρική,

0:15:31.000,0:15:33.000
και κάναμε το ίδιο πράγμα.

0:15:33.000,0:15:36.000
Γυναίκες από οκτώ-εννιά χώρες στο ίδιο τραπέζι,

0:15:36.000,0:15:39.000
να μιλούν μεταξύ τους, χωρίς να καταλαβαίνουν λέξη,

0:15:39.000,0:15:41.000
επειδή μιλούν διαφορετικές γλώσσες.

0:15:41.000,0:15:43.000
Αλλά η γλώσσα του σώματός τους είναι εξαιρετική.

0:15:43.000,0:15:45.000
Μιλούν η μια στην άλλη

0:15:45.000,0:15:47.000
και γίνονται μηχανικοί ηλιακής ενέργειας.

0:15:47.000,0:15:50.000
Πήγα στη Σιέρα Λεόνε,

0:15:50.000,0:15:53.000
κι ήταν αυτός ο υπουργός που οδηγούσε μέσ' τη νύχτα --

0:15:53.000,0:15:55.000
και έφτασε σε ένα χωριό.

0:15:55.000,0:15:58.000
Επιστρέφει, μπαίνει στο χωριό και λέει: «Τι έχουμε εδώ;»

0:15:58.000,0:16:00.000
Του απάντησαν πως αυτές οι δύο γιαγιάδες...

0:16:00.000,0:16:03.000
«Γιαγιάδες;» Ο υπουργός δεν μπορούσε να πιστέψει στ' αυτιά του.

0:16:03.000,0:16:06.000
«Πού πήγαν;» «Πήγαν στην Ινδία και γύρισαν».

0:16:06.000,0:16:08.000
Πήγε κατευθείαν στον Πρόεδρο

0:16:08.000,0:16:10.000
και του είπε: «Ξέρεις πως υπάρχει ένα ηλιακό χωριό στη Σιέρα Λεόνε;»

0:16:10.000,0:16:13.000
Εκείνος απάντησε: «Όχι». Το μισό υπουργικό συμβούλιο πήγε την άλλη μέρα να δει τις γιαγιάδες.

0:16:13.000,0:16:15.000
«Τι συμβαίνει εδώ;»

0:16:15.000,0:16:19.000
Έτσι με φώναξε και μου είπε: «Μπορείς να εκπαιδεύσεις 150 γιαγιάδες;»

0:16:19.000,0:16:21.000
«Δεν μπορώ κ. Πρόεδρε.

0:16:21.000,0:16:23.000
Αλλά θα το κάνουν οι γιαγιάδες».

0:16:23.000,0:16:26.000
Έτσι μου έχτισε το πρώτο Ξυπόλητο κέντρο εκπαίδευσης στη Σιέρα Λεόνε.

0:16:26.000,0:16:30.000
150 γιαγιάδες εκπαιδεύτηκαν εκεί.

0:16:30.000,0:16:32.000
Γκάμπια:

0:16:32.000,0:16:35.000
Πήγαμε να επιλέξουμε μια γιαγιά στην Γκάμπια.

0:16:35.000,0:16:37.000
Πήγαμε στο χωριό.

0:16:37.000,0:16:39.000
Ήξερα ποια γυναίκα ήθελα να πάρω.

0:16:39.000,0:16:42.000
Η κοινότητα μαζεύτηκε και είπε «Πάρε αυτές τις δυο γυναίκες».

0:16:42.000,0:16:44.000
Είπα «Όχι. Θέλω να πάρω αυτή τη γυναίκα».

0:16:44.000,0:16:46.000
«Μα γιατί; Δεν γνωρίζει τη γλώσσα. Δεν την ξέρεις».

0:16:46.000,0:16:49.000
Απάντησα πως «μ' αρέσει η γλώσσα του σώματός της. Μ' αρέσει ο τρόπος που μιλά».

0:16:49.000,0:16:51.000
«Δύσκολος σύζυγος· αδύνατον».

0:16:51.000,0:16:53.000
Φώναξαν τον σύζυγο, εκείνος ήρθε,

0:16:53.000,0:16:56.000
κορδωμένος σαν πολιτικός, με το κινητό στο χέρι. «Αδύνατον».

0:16:56.000,0:16:59.000
«Γιατί όχι;» «Η γυναίκα· κοίτα πόσο όμορφη είναι».

0:16:59.000,0:17:01.000
Απάντησα «ναι, είναι πολύ όμορφη».

0:17:01.000,0:17:03.000
«Τι γίνεται αν το σκάσει με κανέναν Ινδό;»

0:17:03.000,0:17:05.000
Αυτός ήταν ο μεγαλύτερος φόβος του.

0:17:05.000,0:17:08.000
Του είπα «Θα είναι χαρούμενη. Θα σου τηλεφωνεί στο κινητό».

0:17:08.000,0:17:11.000
Έφυγε σαν γιαγιά

0:17:11.000,0:17:13.000
κι επέστρεψε σαν τίγρης.

0:17:13.000,0:17:15.000
Κατέβηκε από το αεροπλάνο

0:17:15.000,0:17:18.000
και μίλησε σε όλον τον τύπο σαν να ήταν βετεράνος.

0:17:18.000,0:17:21.000
Μίλησε με τους δημοσιογράφους

0:17:21.000,0:17:23.000
και ήταν μια σταρ.

0:17:23.000,0:17:26.000
Όταν επέστρεψα έξι μήνες αργότερα, τη ρώτησα: «Πού είναι ο άνδρας σου;»

0:17:26.000,0:17:28.000
«Ε, κάπου θα 'ναι. Δεν έχει σημασία».

0:17:28.000,0:17:30.000
(Γέλια)

0:17:30.000,0:17:32.000
Μεγάλη επιτυχία.

0:17:32.000,0:17:34.000
(Γέλια)

0:17:34.000,0:17:37.000
(Χειροκρότημα)

0:17:37.000,0:17:43.000
Θα ολοκληρώσω λέγοντας

0:17:43.000,0:17:47.000
πως δεν χρειάζεται να ψάχνετε εξωτερικές λύσεις.

0:17:47.000,0:17:49.000
Ψάξτε εσωτερικές λύσεις.

0:17:49.000,0:17:52.000
Κι ακούστε τους ανθρώπους που έχουν τις λύσεις μπροστά σας.

0:17:52.000,0:17:54.000
Βρίσκονται σε όλον τον κόσμο.

0:17:54.000,0:17:56.000
Μην ανησυχείτε.

0:17:56.000,0:17:59.000
Μην ακούτε την Παγκόσμια Τράπεζα, ακούστε τους ανθρώπους.

0:17:59.000,0:18:02.000
Έχουν όλες τις λύσεις του κόσμου.

0:18:02.000,0:18:05.000
Θα κλείσω με ένα απόφθεγμα του Μαχάτμα Γκάντι.

0:18:05.000,0:18:07.000
«Πρώτα σε αγνοούν,

0:18:07.000,0:18:09.000
μετά σε κοροϊδεύουν,

0:18:09.000,0:18:11.000
μετά σε πολεμούν,

0:18:11.000,0:18:13.000
κι έπειτα νικάς».

0:18:13.000,0:18:15.000
Σας ευχαριστώ.

0:18:15.000,0:18:46.000
(Χειροκρότημα)