1
00:00:00,000 --> 00:00:04,000
Sizi başqa bir dünyaya aparmaq istəyirəm.

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
və sizinlə gündə 1 dollardan az qazanan

3
00:00:06,000 --> 00:00:10,000
kasıb insanlarla aramdakı

4
00:00:10,000 --> 00:00:13,000
45 illik eşq əhvalatını

5
00:00:13,000 --> 00:00:16,000
paylaşmaq istəyirəm.

6
00:00:18,000 --> 00:00:22,000
Hindistanda çox elitist, züppece

7
00:00:22,000 --> 00:00:26,000
bahalı bir təhsil aldım,

8
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
və bu məni az qala məhv etdi.

9
00:00:31,000 --> 00:00:33,000
Diplomat, müəllim

10
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
ya da həkim olmağa yönlendirilmiştim

11
00:00:36,000 --> 00:00:40,000
və hər şey planlaşdırıldığı.

12
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
Sonra bunları qoyub 3 il boyunca

13
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Hindistan squash çempionu oldum.

14
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
(gülüşmələr)

15
00:00:47,000 --> 00:00:50,000
Bütün dünya önümdeydi.

16
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
Hər şey ayaqlarımın altında idi.

17
00:00:52,000 --> 00:00:55,000
Heç bir şeyi səhv edə bilməzdim.

18
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
Amma sonra şübhələnməyə başladım.

19
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
Bir kəndə gedib yaşamaq, işləmək və

20
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
nəyə bənzədiyini görmək istədim.

21
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
Buna görə 1965-ci ildə Hindistanın

22
00:01:03,000 --> 00:01:07,000
Bihar əyalətində yaşanan qıtlığı görməyə getdim.

23
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
Və həyatımda ilk dəfə aclığı, ölümü,

24
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
aclıqdan ölən insanları gördüm.

25
00:01:13,000 --> 00:01:16,000
Bu mənim həyatımı dəyişdirdi.

26
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
Evə döndüm və anama

27
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
belə dedim:

28
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
"Bir kənddə yaşamaq və işləmək istəyirəm."

29
00:01:23,000 --> 00:01:25,000
Anam komaya girdi.

30
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
(gülüşmələr)

31
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
"Bu da nəyi?

32
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
Bütün dünya ayaqlarının altında, ən yaxşı işlər səni gözləyir,

33
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
və sən bir kəndə gedib orada yaşamaq istəyirsən?

34
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
Yolunda getməyən bir şeylər vardır? "

35
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
Mən də ona "Xeyr, çox yaxşı bir təhsil aldım

36
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
və bu məni düşünməyə sövq etdi.

37
00:01:41,000 --> 00:01:44,000
Mən də özümcə insanlara bir şeylər

38
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
vermək istəyirəm. " dedim.

39
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
"Kənddə nə etmək istəyirsən?

40
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
Artıq nə iş nə də pul

41
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
nə təhlükəsizlik nə də ümid var" dedi.

42
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
Mən də "Mən orada yaşamaq və

43
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
5 il boyunca quyu qazmaq istəyirəm. "

44
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
" 5 il boyunca quyu qazmaq mı?

45
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
Hindistandakı ən bahalı məktəblərə və kollecləri getdin

46
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
və indi 5 il boyunca quyu qazmaq istəyirsən? "

47
00:02:04,000 --> 00:02:08,000
Uzun bir müddət mənimlə danışmadı,

48
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
çünki ailəmi kiçik düşüreceğimi düşünürdü.

49
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
Yoxsul insanların sahib olduğu

50
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
və əsla ortaya qoyulmamış,

51
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
heç bir zaman tanınmamış , hörmət eşidilməmiş,

52
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
geniş sahələrdə tətbiq olunmamış

53
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
ən qeyri-adi məlumat və bacarıqlara

54
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
çatdım.

55
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Və yoxsullar üçün bir Yalınayaklar Kolleci

56
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
açmağa qərar verdim.

57
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
Məktəb yoxsul insanların əhəmiyyətli olduğunu

58
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
düşündüyü şeyləri öğretecekti.

59
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
Kəndə ilk dəfə getdiyimdə

60
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
kəndin yaşlılar gəldilər və

61
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
"Polis üçün mi çalışırsan?" deyə soruşdular.

62
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
"Xeyr" dedim.

63
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
(gülüşmələr)

64
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
"imtahanlarında müvəffəqiyyətsiz oldun?"

65
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
"Xeyr" dedim.

66
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
"Hökumət vəzifəlisi deyilsənmi?" deyə soruşdular, "Xeyr." dedim.

67
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
"Burada nə işin var?

68
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Niyə buradasan?

69
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
Hindistanın təhsil sistemi sizi

70
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
Paris, Yeni Delhi ya da Zurih'de yönəldər.

71
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
Sən bu kənddə nə axtarırsan?

72
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
Sənin bizə söyləmədiyi bir problemin var? "

73
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
" Xeyr, açıqcası yalnız yoxsullar üçün bir kollec

74
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
qurmaq istəyirəm. Məktəbdə yalnız

75
00:03:15,000 --> 00:03:18,000
yoxsulların əhəmiyyətli olduğunu düşündüyü şeylər öyrədiləcək "dedim.

76
00:03:18,000 --> 00:03:22,000
Yaşlılar mənə dərin və mənalı nəsihətlər etdilər.

77
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
" Lütfən quracağı Kollecə

78
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
diplomalı və ixtisaslı

79
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
birini gətirmə "dedilər.

80
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Buna görə Yalınayaklar Kolleci Hindistanda

81
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
bir master ya da həkimə dərəcənin varsa

82
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
qəbul edilmeyeceğiniz tək kolleclər.

83
00:03:37,000 --> 00:03:42,000
Bizim okulumuzda təhsil keçirmək üçün

84
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
universitetdən ayrılmış ya da qovulmuş olmanız lazımdır.

85
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
Əllərinizlə və haysiyetinizle

86
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
çalışmaq məcburiyyətindəsiniz.

87
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Cəmiyyətə təqdim edəcəyiniz bir qabiliyyətiniz olduğunu

88
00:03:52,000 --> 00:03:55,000
və onlara xidmət edəcəyinizi göstərmək məcburiyyətindəsiniz.

89
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
Beləcə Yalınayaklar Kollecini qurduq

90
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
və professionallığa yenidən təyin.

91
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
Professional kimdir?

92
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
Professional

93
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
qabiliyyət, güvən və inancın

94
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
bir bileşimidir.

95
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
Su kahini bir professional.

96
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
mama

97
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
bir professional.

98
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Kırık-çıkıçı bir professional.

99
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
Bunlar dünyanın hər yerindən professionallar.

100
00:04:21,000 --> 00:04:25,000
nəqliyyatı çətin olan hər kənddə onları tapa bilərsiniz.

101
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Bu kəsləri ortaya çıxararaq sahib olduqları

102
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
məlumat və qabiliyyətlərin universal olduğunu

103
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
göstərmək istədik.

104
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Bu məlumat və qabiliyyətlər istifadə edilməli,

105
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
bu gün belə əhəmiyyətli olduqları

106
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
bütün dünyaya

107
00:04:39,000 --> 00:04:43,000
göstərilməli.

108
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
Kollec Mahatma Qandinin həyat və iş etmə

109
00:04:45,000 --> 00:04:49,000
formasını nümunə götürərək işləyir.

110
00:04:49,000 --> 00:04:53,000
Yerdə yemək yeyir, yerdə yatar, yerdə çalışarsınız.

111
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
Yazılı kontrakt yoxdur.

112
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
Mənimlə 20 il yaşaya ya da sabah gedə bilərsiniz.

113
00:04:58,000 --> 00:05:01,000
Və kimsə aylıq 100 dollardan çox qazana bilməz.

114
00:05:01,000 --> 00:05:04,000
Yalınayaklar Kollecinə pul üçün gəlirsə, heç gəlməyin.

115
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
Yalınayaklar Kollecinə çalışmaq və

116
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
mübarizə etmək üçün gələ bilərsiniz.

117
00:05:08,000 --> 00:05:11,000
Bura çabalayarak düşüncələr çıxarmanızda istədiyimiz bir yer.

118
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
Düşüncənin nə olursa olsun, gəlin və təcrübənin.

119
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Müvəffəqiyyətsiz olmanız heç əhəmiyyətli deyil.

120
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
Yaralı beretli təkrar başlayın.

121
00:05:18,000 --> 00:05:21,000
Bura müəllimin şagird, şagirdin də müəllim

122
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
olduğu tək kolleclər.

123
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
Və diplom verməyən tək kollec.

124
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
diplomunuzu xidmət etdiyiniz cəmiyyət verir.

125
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
Divara mühəndis olduğunuzu göstərən

126
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
bir kağız parçası asmanıza ehtiyac yoxdur.

127
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Bunu söylədiyimdə

128
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
"Yaxşı bizə bu etdiyinin mümkün olub olmadığını göstər.

129
00:05:42,000 --> 00:05:46,000
Gösteremezsen hamısı lagalugadan başqa bir şey deyil" dedilər.

130
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
Beləcə ilk Yalınayaklar Kollecini

131
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
1986-cı ildə qurduq.

132
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
Kollec oxuma yazma bilməyən

133
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
12 ayaqyalın memar tərəfindən kvadrat metri 16,5

134
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
dollara inşa edildi.

135
00:05:59,000 --> 00:06:03,000
Binada 150 adam yaşadı və çalışdı.

136
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
2002-ci ildə Ağa Xan Memarlıq Mükafatını qazandılar.

137
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
Dərhal sonra işin arxasında bir memar olduğundan şüphelendiler.

138
00:06:09,000 --> 00:06:11,000
Onlara "Bəli planları bir memar etdi amma

139
00:06:11,000 --> 00:06:15,000
kolleci inşa edən yalınayak mimarlardı" dedim.

140
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Bizə inanmadıqları üçün 50.000 dollarlıq

141
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
mükafatı geri edən tək quruluş olduq.

142
00:06:21,000 --> 00:06:25,000
və açıqcası Tilonia'nın ayaqyalın memarlarına

143
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
palçıq atmağa çalışdıqlarını düşündük.

144
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
Olduqca təsirli, kağız üstündə işinin mütəxəssisi olan

145
00:06:30,000 --> 00:06:33,000
bir əkinçiyə "Burada necə bir şey yetişdirə?"

146
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
deyə soruşdum. Torpağa belə bir baxdı və

147
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
"Unut bunu, buradan bir şey çıxmaz.

148
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
Değmez.

149
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
Su yoxdur, yalnız daşlı torpaq." dedi.

150
00:06:42,000 --> 00:06:44,000
Gözlər mənə çevrildiyi

151
00:06:44,000 --> 00:06:46,000
"Tamam, kənddəki yaşlı adama gedib

152
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
burada nə yetiştirebileceğimi soruşacağam" dedim.

153
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
Səssizcə mənə baxıb belə dedi:

154
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
"Bunları, bunları və bunları edərsən, yetişəcək."

155
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
Bu şəkil oranın bu anda nəyə bənzədiyini göstərir.

156
00:06:57,000 --> 00:06:59,000
Dama çıxdığımda

157
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
qadınlar mənə belə dedi: "Buranı təmizləyin.

158
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
Bu işi kişilər etməli çünki biz bu texnologiyanı kişilərlə paylaşmaq istəmirik.

159
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
Bu sayədə dam su keçirməz olacaq. "

160
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
(gülüşmələr)

161
00:07:08,000 --> 00:07:11,000
Bir miqdar palma özü, bir miqdar sidik və bilmədiyim

162
00:07:11,000 --> 00:07:13,000
başqa vəsaitlərdən meydana gəlirdi.

163
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
Amma sızıntının önlüyordu.

164
00:07:15,000 --> 00:07:18,000
1986-cı ildə bəri sızdırmadı.

165
00:07:18,000 --> 00:07:21,000
Qadınlar bu texnologiyanı kişilərlə paylaşmayacaklar.

166
00:07:21,000 --> 00:07:24,000
(gülüşmələr)

167
00:07:24,000 --> 00:07:26,000
Tamamilə günəş enerjisiylə çalışan

168
00:07:26,000 --> 00:07:30,000
tək kolejdi.

169
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
Bütün enerji günəşdən təmin edilir.

170
00:07:32,000 --> 00:07:34,000
Damda 45 kilowattlık panellər var.

171
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Önümüzdəki 25 il daha belə olacaq.

172
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
Günəş parladıkça

173
00:07:38,000 --> 00:07:40,000
enerji problemimiz olmayacaq.

174
00:07:40,000 --> 00:07:42,000
İşin gözəl tərəfi

175
00:07:42,000 --> 00:07:45,000
bu sistem heç Kollecə getməmiş,

176
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
yalnız 8 illik əsas təhsil almış

177
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
bir Hindi din adamı

178
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
tərəfindən quruldu.

179
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
Günəş enerjisi haqqında tanıdığım hər kəsdən

180
00:07:56,000 --> 00:08:00,000
daha çox məlumatı olduğunu zəmanət edirəm.

181
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
Yalınayaklar Kolej'nde yeməklər

182
00:08:04,000 --> 00:08:07,000
günəş enerjisiylə pişer.

183
00:08:07,000 --> 00:08:10,000
Günəş enerjisiylə çalışan bu sobadan

184
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
qadınlar qurar.

185
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
Oxuma yazması olmayan

186
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
qadınlar bu təcrübəli

187
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
soba sistemini qurdular.

188
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
Günəş enerjisiylə çalışan parabolik bir Scheffler soba.

189
00:08:25,000 --> 00:08:29,000
Çox təəssüf ki yarı yarıya Alman olsalar da

190
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
çox hassaslardı.

191
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
(gülüşmələr)

192
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
Bu qədər həssas bir Hindistanlı qadın tapa bilməzsiniz.

193
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
Bu sobadan qətiliklə

194
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
son santimetresine qədər edə bilərlər.

195
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
Günəş enerjiylə çalışan soba sayəsində

196
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
hər gün iki, ayda 60 dəfə yemək çıxarırıq.

197
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
Bir diş hekimimiz var.

198
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
Özü bir nənə, oxuma yazma bilməyən bir diş həkimi.

199
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
7.000 uşağın

200
00:08:52,000 --> 00:08:55,000
diş sağlamlığıyla maraqlanır.

201
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
Yalınayak texnologiyası:

202
00:08:58,000 --> 00:09:01,000
1986-cı ildə bəri damda yığılan yağış sularını yığırıq

203
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
-bunu memarlar ya da mühəndislər olmadan öz başımıza düşündük-

204
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
Bu sayədə çox az su israf olur.

205
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Bütün dam yeraltında olan

206
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
400.000 litrlik bir tanka axır və

207
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
beləcə suyu israf etməz oluruq.

208
00:09:12,000 --> 00:09:15,000
Yağış sularını topladığımız üçün, 4 illik quraqlıq olsa belə

209
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
hələ kafi içmə Suyumuz olacaq.

210
00:09:17,000 --> 00:09:20,000
Uşaqların yüzdə 60ı məktəbə getmir,

211
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
çünki koyunlara, keçilərə

212
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
və digər heyvanlara

213
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
baxmaları lazımdır.

214
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
Biz də buçocuklar üçün

215
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
gecələri dərs ediləcək bir məktəb qurmağa qərar verdik.

216
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
Tilonia'nın gecə məktəbləri sayəsində

217
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
75.000-dən çox uşaq təhsil aldı.

218
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
Məktəb uşaqların həyatlarına uyğun hala gəlmişdi,

219
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
öğretmenlerinkine deyil.

220
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
Bu məktəblərdə nə öyrədirik?

221
00:09:42,000 --> 00:09:44,000
Demokratiya, vətəndaşlıq,

222
00:09:44,000 --> 00:09:47,000
tarlanızı necə ölçə bilərsiniz,

223
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
tutuklanırsanız nə etməlisiniz,

224
00:09:49,000 --> 00:09:53,000
heyvanınız Xəstələnsəm nə etməlisiniz.

225
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
Gecə məktəblərində öğrettiklerimiz bunlar.

226
00:09:55,000 --> 00:09:58,000
Bütün məktəblər günəş enerjisiylə aydınlatılıyor.

227
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
Hər beş ildən bir

228
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
seçkilər təşkil edirik.

229
00:10:02,000 --> 00:10:06,000
6-14 yaş arası uşaqları

230
00:10:06,000 --> 00:10:09,000
demokratik cəlb edirik,

231
00:10:09,000 --> 00:10:13,000
və bir başçı seçirlər.

232
00:10:13,000 --> 00:10:16,000
başçıları 12 yaş.

233
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
Gündüzləri 20 keçi güdür amma

234
00:10:19,000 --> 00:10:22,000
axşamları başçılıq edir.

235
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
kabineti var,

236
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
təhsil naziri, enerji naziri, sağlamlıq naziri var.

237
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
7.000 uşağın təhsil aldığı 150 məktəbi

238
00:10:29,000 --> 00:10:32,000
müşahidə və denetliyorlar.

239
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
5 il əvvəl Dünya Uşaqları Mükafatını qazandı

240
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
və İsveçə getdi.

241
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
Həyatında ilk dəfə kəndindən çölə çıxmışdı.

242
00:10:40,000 --> 00:10:43,000
İsveçi heç görməmişdi.

243
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
olanlardan ötəri gözləri büyülenmedi.

244
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
Orada olan İsveç Kraliçası mənə döndü və

245
00:10:47,000 --> 00:10:50,000
belə dedi: "Bu uşağa özünə güvəninin haradan gəldiyini soruşur mısın?

246
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
Yalnız 12 yaşında amma

247
00:10:52,000 --> 00:10:55,000
heç bir şey gözlərini kamaştıramadı. "

248
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
Hemen solunda olan qız

249
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
mənə döndü, dimdik kraliçaya baxaraq belə dedi:

250
00:11:01,000 --> 00:11:04,000
"Lütfən özünə mənim prezident olduğumu söyləyin."

251
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
(gülüşmələr)

252
00:11:06,000 --> 00:11:14,000
(Alqışlar)

253
00:11:14,000 --> 00:11:18,000
Oxuma yazma nisbəti çox düşükken

254
00:11:18,000 --> 00:11:21,000
bəzi şeyləri kuklalarla izah edərdik.

255
00:11:21,000 --> 00:11:24,000
Kuklalar bizim ünsiyyət araçlarımızdı.

256
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
Jokhim CHacha adında

257
00:11:33,000 --> 00:11:37,000
300 illik bir kuklamız var.

258
00:11:37,000 --> 00:11:40,000
Özü mənim psikoanalistim və müəllim.

259
00:11:40,000 --> 00:11:42,000
Doktoru və vəkilinin.

260
00:11:42,000 --> 00:11:44,000
Bağışçım.

261
00:11:44,000 --> 00:11:46,000
Əslində hədiyyə toplar

262
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
və anlaşmazlıklarımı həll edir.

263
00:11:49,000 --> 00:11:52,000
Köyümdeki problemlərə həll tapar.

264
00:11:52,000 --> 00:11:54,000
Kənddə bir gərginlik varsa,

265
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
məktəbə davam azaldısa,

266
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
müəllimlə vəli arasında bir sürtüşme yaşandıysa

267
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
kukla bütün kəndin gözü qarşısında müəllimi və Vəlini

268
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
yanına çağırır və belə deyir : "Tokalaşın.

269
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
Məktəbə davam düşməməli."

270
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
Bu kuklalar Dünya Bankı hesabatlarının

271
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
geri çevrilmə məhsullarından edildi.

272
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
(gülüşmələr)

273
00:12:13,000 --> 00:12:20,000
(Alqışlar)

274
00:12:20,000 --> 00:12:24,000
Günəş enerjisiylə çalışan kəndlərin bu yerliləşdirilmiş və

275
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
açıqlığa qovuşdurulmuş yanaşmalarını

276
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
bu təhsilli insanlar sayəsində

277
00:12:28,000 --> 00:12:31,000
Ladakh'tan Bhutan'a

278
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
bütün Hindistana

279
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
yaydık.

280
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
Ladakh'a getdiyimizdə

281
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
hava -40 dereceydi

282
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
altına girəcəyiniz bir dam edəcəyimi bilmirdim

283
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
çünki hər yer qar idi .

284
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
Oradakı bir qadına bunu soruşduq:

285
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Günəş enerjisindən əldə edilən elektrikdən

286
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
necə faydalandıq?

287
00:12:55,000 --> 00:12:57,000
Qadın bir dəqiqə düşündükdən sonra cavab verdi:

288
00:12:57,000 --> 00:13:01,000
"İlk dəfə qışda ərimin üzünü görə bilirəm."

289
00:13:01,000 --> 00:13:04,000
(gülüşmələr)

290
00:13:04,000 --> 00:13:06,000
Əfqanıstana gedərkən,

291
00:13:06,000 --> 00:13:11,000
Hindistandan aldığımız bir dərs var idi:

292
00:13:11,000 --> 00:13:15,000
Kişilər eğitilemezdi.

293
00:13:15,000 --> 00:13:19,000
(gülüşmələr)

294
00:13:19,000 --> 00:13:21,000
Kişilər narahat,

295
00:13:21,000 --> 00:13:23,000
ehtiraslı

296
00:13:23,000 --> 00:13:26,000
dürtüsel olaraq dəyişəndə

297
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
və bütün istədikləri bir diplomu.

298
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
(gülüşmələr)

299
00:13:30,000 --> 00:13:33,000
Dünyanın hər yerində eyni meyl vardır,

300
00:13:33,000 --> 00:13:35,000
kişilər diplom istəyərlər.

301
00:13:35,000 --> 00:13:38,000
Niyə? Çünki onlar kəndi tərk edərək

302
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
şəhərdə işləmək istəyirlər.

303
00:13:41,000 --> 00:13:44,000
Möcüzə bir həll yolu inkişaf etdirdik:

304
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
nənəyə öyrətmək.

305
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
Bu gün dünyada ən yaxşı

306
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
ünsiyyət yolu nədir?

307
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
Televiziya? Xeyr.

308
00:13:54,000 --> 00:13:56,000
Telqraf? Xeyr.

309
00:13:56,000 --> 00:13:58,000
Telefon? Xeyr.

310
00:13:58,000 --> 00:14:00,000
Bir qadına izah edin.

311
00:14:00,000 --> 00:14:03,000
(gülüşmələr)

312
00:14:03,000 --> 00:14:07,000
(Alqışlar)

313
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Əfqanıstana ilk dəfə getdiyimizdə

314
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
üç qadın seçdik və

315
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
onları Hindistana aparmaq istədiyimizi söylədik.

316
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
"İmkansız" dedilər. "Evlərindən belə çıxa bilmirlər və

317
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
siz onları Hindistana mı aparmaq istəyirsiniz?"

318
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
"Bir imtiyaz tanıyaraq onlarla birlikdə ərlərini da aparacağam." dedim.

319
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
Ərlərini da onlarla birlikdə apardım.

320
00:14:21,000 --> 00:14:24,000
Əlbəttə qadınlar kişilərdən çox daha ağıllı idi.

321
00:14:24,000 --> 00:14:26,000
Bu qadınları altı ay içində

322
00:14:26,000 --> 00:14:29,000
necə değiştirebilirdik?

323
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
İşarə dili.

324
00:14:31,000 --> 00:14:34,000
yazıyla anlaşamazsınız.

325
00:14:34,000 --> 00:14:36,000
Eyni dili danışa bilməz.

326
00:14:36,000 --> 00:14:39,000
Amma işarə diliylə razılaşa.

327
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
Və altı ay içində

328
00:14:41,000 --> 00:14:45,000
bir günəş enerjisi mühəndisi ola bilərlər.

329
00:14:45,000 --> 00:14:48,000
Öz kəndlərinə geri döndüklərində bu sistemi qura bilərlər.

330
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
Geri dönən qadınlar getdikləri ilk kənddə

331
00:14:50,000 --> 00:14:53,000
bir atelye çalışması

332
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
təşkil etdilər.

333
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
Əfqanıstanda enerji ehtiyacını günəşdən qarşılayan ilk kənd

334
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
bu üç qadın sayəsində bunu bacardı.

335
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
Bu qadın

336
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
qeyri-adi bir nənə.

337
00:15:05,000 --> 00:15:10,000
55 yaş və özü Əfqanıstanda 200 evi günəş enerjisiylə işləyən hala gətirdi.

338
00:15:10,000 --> 00:15:13,000
Qurduğu sistemlər çökmedi.

339
00:15:13,000 --> 00:15:16,000
Əfqanıstanda bir mühəndislik firmasına gedib

340
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
firmanın müdirinə AC və DC axınlar

341
00:15:18,000 --> 00:15:20,000
arasındakı fərqi izah etdi.

342
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
Adam bunu bilmirdi.

343
00:15:22,000 --> 00:15:25,000
Bu üç qadın 27 başqa qadını eğitti və

344
00:15:25,000 --> 00:15:28,000
Əfqanıstanda günəş enerjisiylə işləyən kənd sayı 100-ə çıxdı.

345
00:15:28,000 --> 00:15:31,000
Afrikaya gedib

346
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
eyni şeyi etdik.

347
00:15:33,000 --> 00:15:36,000
Bir masada oturan səkkiz doqquz fərqli ölkədən qadınlar

348
00:15:36,000 --> 00:15:39,000
bir-birləriylə danışır ancaq söylədiklərindən tək söz belə anlamırdılar,

349
00:15:39,000 --> 00:15:41,000
çünki hamısı başqa dillərdə danışırdılar.

350
00:15:41,000 --> 00:15:43,000
Amma bədən dilləri mükəmməl idi.

351
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Bir-birləriylə razılaşa və bu sayədə

352
00:15:45,000 --> 00:15:47,000
günəş enerjisi mühəndisi halına gəlirdilər.

353
00:15:47,000 --> 00:15:50,000
Sierra Leone'ye getdiyimdə

354
00:15:50,000 --> 00:15:53,000
gecənin qaranlığında kəndə gələn

355
00:15:53,000 --> 00:15:55,000
bir baxan olduğunu eşitdim.

356
00:15:55,000 --> 00:15:58,000
Kəndə girdiyində "Necə oldu u iş?" demiş.

357
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Onlar da "Bu iki nənə..." deyə izah etməyə başlamışlar.

358
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
"Nənə mi?" Nazir olanlara inana bilməmiş.

359
00:16:03,000 --> 00:16:06,000
"Hara getdilər?" "Hindistana getdilər və geri döndülər."

360
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
düz baş nazirə gedib

361
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
"Sierra Leone'de günəş enerjisiylə elektrik çıxaran bir kənd olduğunu bilirdiniz?" demiş.

362
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
Prezident "Xeyr" demiş və kabineti yarısı sabahısı gün bu nənəyə görməyə getmiş.

363
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
"Necə oldu bu iş?"

364
00:16:15,000 --> 00:16:19,000
Daha sonra məni dəvət edib "Mənə 150 nənə öyrədə bilərsiniz bilərsənmi?" dedi.

365
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
"Xeyr prezident, edə bilmərəm" dedim.

366
00:16:21,000 --> 00:16:23,000
"Amma onlar edə bilərlər, eğittiğim nənə edə bilərlər."

367
00:16:23,000 --> 00:16:26,000
Prezident Sierra Leon'daki ilk Yalınayak təhsil mərkəzini qurdu.

368
00:16:26,000 --> 00:16:30,000
Burada 150 nənə təhsil aldı.

369
00:16:30,000 --> 00:16:32,000
Qambiya:

370
00:16:32,000 --> 00:16:35,000
Gambiya'ya bir nənə seçməyə getdik.

371
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
Kəndə çatdığımda hansı nənəyə

372
00:16:37,000 --> 00:16:39,000
seçmək lazım olduğunu bilirdim.

373
00:16:39,000 --> 00:16:42,000
Xalq mənə bəzilərini göstərərək "Bu iki qadını al" dedi.

374
00:16:42,000 --> 00:16:44,000
Mən "Xeyr" dedim. "Bu qadını almaq istəyirəm."

375
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
"Niyə?" dedilər. O dil bilmir və onu tanımırsan.

376
00:16:46,000 --> 00:16:49,000
Onlara "Bədən dilini sevdim, danışma tərzini bəyəndim" dedim.

377
00:16:49,000 --> 00:16:51,000
"Əri əks biridir, göndərməsi çətin" dedilər.

378
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
Ərini çağırdım, gəldi,

379
00:16:53,000 --> 00:16:56,000
yayğın, siyasi, əli qolu oynayan biriydi. "Mümkün deyil" dedi.

380
00:16:56,000 --> 00:16:59,000
"Niyə?" "Nə qədər gözəl olduğuna bax, olmaz"

381
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
"Bəli, həqiqətən çox gözəl" dedim.

382
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
"Ya Hindisyanlı bir adamla qaçsa?"

383
00:17:03,000 --> 00:17:05,000
Ən böyük qoxusu idi.

384
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
Ona "Xoşbəxt olacaq və səni telefonla axtaracaq" dedim.

385
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
Bir nənə olaraq getdi amma

386
00:17:11,000 --> 00:17:13,000
bir pələng kimi geri döndü.

387
00:17:13,000 --> 00:17:15,000
Təyyarədən indi və

388
00:17:15,000 --> 00:17:18,000
təcrübəli biriymişcesine mətbuatla danışdı.

389
00:17:18,000 --> 00:17:21,000
Milli mətbuatı təsir

390
00:17:21,000 --> 00:17:23,000
və bir ulduz oldu.

391
00:17:23,000 --> 00:17:26,000
Altı ay sonra geri qayıdanda "Ərin harada?" dedim.

392
00:17:26,000 --> 00:17:28,000
"Bilməm, bir yerlərdədir. Heç əhəmiyyətli deyil" dedi.

393
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
(gülüşmələr)

394
00:17:30,000 --> 00:17:32,000
Müvəffəqiyyət əhvalatı.

395
00:17:32,000 --> 00:17:34,000
(gülüşmələr)

396
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
(Alqışlar)

397
00:17:37,000 --> 00:17:43,000
Bunu söyləyərək bitirmək istəyirəm:

398
00:17:43,000 --> 00:17:47,000
həlləri dışınızda axtarmayın,

399
00:17:47,000 --> 00:17:49,000
içinizdə axtarın.

400
00:17:49,000 --> 00:17:52,000
Və daha əvvəl bu problemləri həll etmiş insanları dinləyin.

401
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
Onlar dünyanın hər yerindəsən.

402
00:17:54,000 --> 00:17:56,000
kədərlənməyin.

403
00:17:56,000 --> 00:17:59,000
Dünya Bankını deyil sahədəki insanları dinləyin.

404
00:17:59,000 --> 00:18:02,000
Dünyadakı bütün həllər onların əllərində.

405
00:18:02,000 --> 00:18:05,000
Mahatma Qandinin bir sözüylə bitirirəm:

406
00:18:05,000 --> 00:18:07,000
"Əvvəl sizi umursamazlar,

407
00:18:07,000 --> 00:18:09,000
sonra sizə gülərlər,

408
00:18:09,000 --> 00:18:11,000
sonra döyüş açarlar,

409
00:18:11,000 --> 00:18:13,000
sonra siz qazanarsınız. "

410
00:18:13,000 --> 00:18:15,000
Təşəkkürlər.

411
00:18:15,000 --> 00:18:46,000
(Alqışlar)