WEBVTT

00:00:14.982 --> 00:00:18.533
لەکۆمەڵگادا، 
دەبێ ئەو یاسایانە پەیڕەو بکەین کە ڕێکخەرن.

00:00:18.533 --> 00:00:22.251
ئایا زانیوتە هەموو کردەیەکی کیمیاییش 
چەند یاسایەک جێبەجێدەکەن؟

00:00:22.251 --> 00:00:26.250
لەڕاستیدا، دەتوانین بەهۆی پەیوەندییەکانەوە
وەسفی ئەو یاسایانە بکەین.

00:00:26.250 --> 00:00:31.282
بەو یاسا ئاسانانە دەست پێدەکەین
کە گازەکان بەڕێوەدەبەن.

00:00:31.282 --> 00:00:36.182
لە ساڵی 1662، ڕۆبێرت بۆیەڵ درکی بەوە کرد
کە گازەکان وەڵامدانەی سەرنج ڕاکێشیان هەیە

00:00:36.182 --> 00:00:39.350
کاتێک لەناو دەفرێکی کردن و 
قەبارەکەیانی گۆڕی.

00:00:39.350 --> 00:00:42.751
دەبەیەکی بەتاڵ بهێنە و سەرەکەی دابخە.

00:00:42.751 --> 00:00:45.549
ئیستا دەبەکە بگوشە، ئایا چی ڕوودەدات؟

00:00:45.549 --> 00:00:50.751
پەستانی ناو دەبەکە زیاد دەکات
لەکاتێکدا قەبارەکەی کەم دەبێتەوە.

00:00:50.751 --> 00:00:55.283
تۆ تەنها دەتوانیت ئەو دەفرە زۆر بقوپێنیت
هەتا گازەکانی ناوی پاڵ بەدەستەوە دەنێن.

00:00:55.283 --> 00:01:00.549
ئەوە پێی دەوترێت ڕێژەی پێچەوانە،
و بەهەمان ئەندازە بۆ هەموو گازێگ دەگۆڕێت.

00:01:00.549 --> 00:01:05.917
کیمیاگەران پێشبنی قەبارەی هەر گازێک دەکەن
لەهەر پەستانێکدا بەهۆی یاساکەی بۆیەڵەوە.

00:01:05.917 --> 00:01:09.167
چونکە پەیوەندییەکە هەمیشە وەک خۆیەتی.

00:01:09.167 --> 00:01:14.982
لە ساڵی 1780، ژاک چاڕڵس تێبینی پەیوەندیەکی
جیاوازی لەنێوان گازەکان و پلەی گەرمی کرد.

00:01:14.982 --> 00:01:18.086
ئەگەر قەت باڵۆنی گەرمی هەوات بینیبێت،
ئەم یاسایەشت بەکردار بینیوە.

00:01:18.086 --> 00:01:20.583
کاتێک باڵۆنەکان داندراون، ئەوان تەواو
خاڵین لە هەوا.

00:01:20.583 --> 00:01:26.815
لەبری فوتێکردن وەکو فودانەی ئاهەنگ،گڕی زۆر
بۆ گەرمکردنی هەوا بەکاردێت لەناو باڵۆنەکە.

00:01:26.815 --> 00:01:31.433
کاتێک هەوا گەرم دەبێت، باڵۆنەکە هەوای
تێدەکرێت چونکە قەبارەی گازەکە زیاد دەکات.

00:01:31.433 --> 00:01:35.283
هەتا گازەکە گەرمتر بێت، قەبارەکە گەورەترە
ئەوەش یاساکەی چاڕڵسە.

00:01:35.283 --> 00:01:38.181
تێبینی بکە،
ئەم یاسایە لەگەڵ هی بۆیەڵ جیاوازە.

00:01:38.181 --> 00:01:40.299
یاسەکەی چاڕڵس پەیوەندیەکی ڕاستەوانەیە.

00:01:40.299 --> 00:01:44.216
کاتێک پلەی گەرمی زیاد بێت،
قەبارەش زیاد دەکات.

00:01:44.216 --> 00:01:46.699
سێیەم یاساش نیشاندانی ئاسانە.

00:01:46.699 --> 00:01:49.849
کاتێک فودانەکانی ئاهەنگ فودەدەیت،
قەبارە زیاد دەکات.

00:01:49.849 --> 00:01:55.000
لەکاتی فوتێکردن، دەنکۆڵەی گازی ناو سییەکان
زۆریان لێدەکرێت بۆناو فودانەکە.

00:01:55.000 --> 00:02:00.754
ئەمەش وادەکات قەبارەی فودانەکە زیاد بکات.
ئەوەش یاساکەی ئەڤۆگادرۆیە لە جووڵەدا.

00:02:00.754 --> 00:02:04.054
کاتێک دەنکۆڵە گازییە تێکراوەکانی
ناو دەفرێک زیاد دەکات،

00:02:04.054 --> 00:02:05.989
ئەوا قەبارەکەشی زیاد دەکات.

00:02:05.989 --> 00:02:10.022
ئەگەر دەنکۆڵەی زیاد لە پێویست تێبکەیت
خۆت دەزانی دواتر چی ڕوو دەدات.

00:02:10.022 --> 00:02:14.489
یاساکان لەهەموو شوێنێکن، تەنانەت لەناو
بچووکترین دەنکۆڵەکانی گازیش.

00:02:14.489 --> 00:02:18.388
ئەگەر بیان گوشیت، پەستان زیاد دەکات
چونکە دەنکۆڵەکان بۆلای یەکتر پاڵدەنرێن.

00:02:18.388 --> 00:02:22.371
بچووکی قەبارە واتا پەستانی بەرز، چونکە
ئەو دەنکۆڵانەش پاڵ دەنێنەوە.

00:02:22.371 --> 00:02:28.287
کە پلەی گەرمی زیاد دەکات، گازەکان لەیەکتر
دوور دەکەونەوە و قەبارەش زیاد دەکات.

00:02:28.287 --> 00:02:33.323
لە کۆتاییدا، ئەگەر گاز بۆ دەفرێکی داخراو
زیاد بکەیت، ئەوا قەبارەکە گەورە دەبێت.

00:02:33.323 --> 00:02:38.355
بەڵام وریابە زیاد لە پێویستی تێ نەکەیت،
ئەگەرنا کۆتاییەکەی تەقینی باڵۆنەکە دەبێت.