[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:08.46,0:00:12.01,Default,,0000,0000,0000,,Khi các nhà sử học nói về\Ntội ác của thế kỷ 20, Dialogue: 0,0:00:12.01,0:00:17.50,Default,,0000,0000,0000,,ta thường nghĩ đến những gì\Nđã diễn ra trong và giữa hai Thế chiến. Dialogue: 0,0:00:17.50,0:00:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với nạn diệt chủng người Armenia\Nở Thổ Nhĩ Kỳ, Dialogue: 0,0:00:20.54,0:00:22.65,Default,,0000,0000,0000,,vụ thảm sát Nam Kinh \Nở Trung Quốc, Dialogue: 0,0:00:22.65,0:00:24.75,Default,,0000,0000,0000,,và Đêm bạo động ở Đức, Dialogue: 0,0:00:24.75,0:00:27.52,Default,,0000,0000,0000,,nhưng có một chiến dịch \Nthanh trừng sắc tộc thảm khốc khác Dialogue: 0,0:00:27.52,0:00:32.76,Default,,0000,0000,0000,,đã xảy ra trên một hòn đảo giữa\NĐại Tây Dương và biển Caribe. Dialogue: 0,0:00:32.76,0:00:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Nguồn gốc của cuộc xung đột này\Nlà vào năm 1492, Dialogue: 0,0:00:35.75,0:00:39.43,Default,,0000,0000,0000,,khi Christopher Columbus\Nphát hiện ra hòn đảo Caribe Dialogue: 0,0:00:39.43,0:00:46.04,Default,,0000,0000,0000,,sau này được đặt tên là Hispaniola, \Nkhơi làn sóng thuộc địa hóa của Châu Âu. Dialogue: 0,0:00:46.04,0:00:50.66,Default,,0000,0000,0000,,Người bản xứ Taíno trên đảo \Nđã bị tàn sát bởi bạo lực và bệnh tật Dialogue: 0,0:00:50.66,0:00:54.54,Default,,0000,0000,0000,,còn Châu Âu thì nhập khẩu\Nmột lượng lớn nô lệ người Châu Phi Dialogue: 0,0:00:54.54,0:00:58.04,Default,,0000,0000,0000,,để làm việc cực nhọc \Ntại các nông trang đường đầy lợi nhuận. Dialogue: 0,0:00:58.04,0:01:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Đến năm 1777, hòn đảo bị chia cắt Dialogue: 0,0:01:01.34,0:01:03.32,Default,,0000,0000,0000,,phía Tây, người Pháp thống trị, Dialogue: 0,0:01:03.32,0:01:05.99,Default,,0000,0000,0000,,còn phía Đông \Ndo người Tây Ban Nha kiểm soát. Dialogue: 0,0:01:05.99,0:01:10.72,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1804, sự nổi dậy hàng loạt của nô lệ\Nđã giúp Haiti dành lại độc lập từ Pháp Dialogue: 0,0:01:10.72,0:01:14.36,Default,,0000,0000,0000,,và trở thành nước Cộng hòa\Ncủa người da đen đầu tiên trên thế giới. Dialogue: 0,0:01:14.36,0:01:16.80,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng quốc gia mới này\Nđã phải trả giá đắt: Dialogue: 0,0:01:16.80,0:01:21.63,Default,,0000,0000,0000,,bị loại khỏi nền kinh tế thế giới \Nvà chịu nợ nần của các đế quốc trước đây. Dialogue: 0,0:01:21.63,0:01:24.96,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi đó, nước Cộng hòa Dominica\Ntuyên bố độc lập Dialogue: 0,0:01:24.96,0:01:28.76,Default,,0000,0000,0000,,khi lần đầu lật đổ sự cai trị của Haiti\Nở miền Đông Hispaniola Dialogue: 0,0:01:28.76,0:01:32.12,Default,,0000,0000,0000,,và sau đó là chủ nghĩa\Nthực dân Tây Ban Nha và Mỹ. Dialogue: 0,0:01:32.12,0:01:36.19,Default,,0000,0000,0000,,Dù có sự chia sẻ, hợp tác lâu dài\Ntrong lịch sử của hai quốc gia này, Dialogue: 0,0:01:36.19,0:01:39.98,Default,,0000,0000,0000,,nhiều tầng lớp quý tộc Dominica \Nvẫn coi Haiti như mối đe dọa chủng tộc Dialogue: 0,0:01:39.98,0:01:46.15,Default,,0000,0000,0000,,gây hại cho mối quan hệ thương mại \Nvà chính trị với các quốc gia phương Tây. Dialogue: 0,0:01:46.15,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Những năm sau Thế chiến thứ I, Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.36,Default,,0000,0000,0000,,Mỹ chiếm cả hai phần của hòn đảo Dialogue: 0,0:01:51.36,0:01:54.83,Default,,0000,0000,0000,,để củng cố quyền lực ở bán cầu Tây Dialogue: 0,0:01:54.83,0:01:59.31,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách tiêu diệt phe đối lập địa phương\Nvà thiết lập chính phủ thân Mỹ. Dialogue: 0,0:01:59.31,0:02:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Sự chiếm đóng mang bản chất\Ntàn bạo và phân biệt chủng tộc của Mỹ, Dialogue: 0,0:02:02.86,0:02:06.21,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt là dọc biên giới hẻo lánh\NDominica - Haiti, Dialogue: 0,0:02:06.21,0:02:10.87,Default,,0000,0000,0000,,đã đặt nền móng cho sự tàn bạo khác \Nlớn hơn sau khi Mỹ rút quân. Dialogue: 0,0:02:10.87,0:02:15.01,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1930, tổng thống Dominica,\NHoracio Vásquez Dialogue: 0,0:02:15.01,0:02:19.28,Default,,0000,0000,0000,,bị chỉ huy quân đội \NRafael Trujillo lật đổ. Dialogue: 0,0:02:19.28,0:02:22.01,Default,,0000,0000,0000,,Dù bản thân \Ncó một phần tư là người Haiti, Dialogue: 0,0:02:22.01,0:02:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Trujillo coi sự hiện diện hai nền văn hóa\Nở vùng biên giới Haiti - Dominica Dialogue: 0,0:02:25.77,0:02:28.02,Default,,0000,0000,0000,,là mối đe dọa \Nđối với quyền lực của ông ta. Dialogue: 0,0:02:28.02,0:02:32.16,Default,,0000,0000,0000,,và là đường thoát thân\Ncho các nhà cách mạng chính trị. Dialogue: 0,0:02:32.16,0:02:35.74,Default,,0000,0000,0000,,Trong bài phát biểu hùng hồn\Nngày 2 tháng 10 năm 1937, Dialogue: 0,0:02:35.74,0:02:39.39,Default,,0000,0000,0000,,Trujillo khẳng định ý đồ của mình\Nđối với khu vực. Dialogue: 0,0:02:39.39,0:02:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Tuyên bố để bảo vệ nông dân Dominica\Nkhỏi trộm cắp và xâm lược, Dialogue: 0,0:02:43.49,0:02:48.12,Default,,0000,0000,0000,,Trujillo công khai giết chết\N300 người Haiti dọc biên giới Dialogue: 0,0:02:48.12,0:02:53.18,Default,,0000,0000,0000,,và hứa hẹn thứ được gọi là "cải chính" này\Nsẽ còn tiếp tục. Dialogue: 0,0:02:53.18,0:02:55.88,Default,,0000,0000,0000,,Chỉ vài tuần sau đó, \Nquân đội Dominica, Dialogue: 0,0:02:55.88,0:02:57.95,Default,,0000,0000,0000,,theo lệnh của Trujillo, Dialogue: 0,0:02:57.95,0:03:01.54,Default,,0000,0000,0000,,đã sát hại hàng ngàn\Nđàn ông và phụ nữ Haiti, Dialogue: 0,0:03:01.54,0:03:04.40,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí những đứa trẻ\Nđược sinh ra tại Dominica. Dialogue: 0,0:03:04.40,0:03:07.27,Default,,0000,0000,0000,,Quân đội nhắm vào \Nngười Haiti da đen, Dialogue: 0,0:03:07.27,0:03:11.47,Default,,0000,0000,0000,,dù nhiều người Dominica\Ncũng có làn da sẫm màu. Dialogue: 0,0:03:11.47,0:03:14.17,Default,,0000,0000,0000,,Vài báo cáo nói rằng \Nđể phân biệt cư dân Dialogue: 0,0:03:14.17,0:03:16.16,Default,,0000,0000,0000,,của nước này với nước khác, Dialogue: 0,0:03:16.16,0:03:21.34,Default,,0000,0000,0000,,những kẻ giết người buộc nạn nhân\Nnói từ "ngò tây" tiếng Tây Ban Nha. Dialogue: 0,0:03:21.34,0:03:25.47,Default,,0000,0000,0000,,Người Dominica phát âm là "perejil",\Nvới âm rung "r" theo tiếng Tây Ban Nha. Dialogue: 0,0:03:25.47,0:03:30.73,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, ngôn ngữ chính của Haiti\Nlà Kreyol, không dùng âm rung khi đọc "r". Dialogue: 0,0:03:30.73,0:03:33.35,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu người nào phải gắng gượng\Nđể đọc "perejil", Dialogue: 0,0:03:33.35,0:03:37.48,Default,,0000,0000,0000,,sẽ bị cho là người Haiti\Nvà bị giết chết ngay lập tức. Dialogue: 0,0:03:37.48,0:03:40.62,Default,,0000,0000,0000,,Các học bổng gần đây\Ncũng yêu cầu bài kiểm tra như thế này Dialogue: 0,0:03:40.62,0:03:44.42,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không phải để phân biệt\Nngười nào sẽ bị giết, Dialogue: 0,0:03:44.42,0:03:48.43,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt vì nhiều cư dân ở biên giới\Nnói hai ngôn ngữ. Dialogue: 0,0:03:48.43,0:03:52.05,Default,,0000,0000,0000,,Chính phủ Dominca đã che đậy\Nmọi tin tức về cuộc thảm sát: Dialogue: 0,0:03:52.05,0:03:54.24,Default,,0000,0000,0000,,thi thể bị vứt vào các khe núi, Dialogue: 0,0:03:54.24,0:03:55.52,Default,,0000,0000,0000,,dìm dưới sông, Dialogue: 0,0:03:55.52,0:03:58.30,Default,,0000,0000,0000,,hoặc đốt cháy để tiêu hủy chứng cứ. Dialogue: 0,0:03:58.30,0:04:02.23,Default,,0000,0000,0000,,Đây là lý do không ai biết chính xác \Nsố người bị giết, Dialogue: 0,0:04:02.23,0:04:07.55,Default,,0000,0000,0000,,dù con số ước tính lúc đó\Nvào khoảng 4.000 đến 15.000 người. Dialogue: 0,0:04:07.55,0:04:11.34,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, mức độ tàn sát\Nlà quá rõ ràng đối với nhiều nhà quan sát. Dialogue: 0,0:04:11.34,0:04:14.93,Default,,0000,0000,0000,,Đại sứ Mỹ tại Cộng hòa Dominica\Nvào thời điểm đó đã ghi chép, Dialogue: 0,0:04:14.93,0:04:19.11,Default,,0000,0000,0000,,"Toàn bộ vùng biên giới Tây Bắc\Nphía Dajabón Dialogue: 0,0:04:19.11,0:04:22.14,Default,,0000,0000,0000,,tuyệt nhiên không có người Haiti. Dialogue: 0,0:04:22.14,0:04:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Những người thoát chết hoặc đã trốn qua\Nbiên giới hoặc còn ẩn trốn trong bụi rậm." Dialogue: 0,0:04:28.45,0:04:30.83,Default,,0000,0000,0000,,Chính phủ đã ra sức \Nchối bỏ trách nhiệm Dialogue: 0,0:04:30.83,0:04:33.88,Default,,0000,0000,0000,,và đổ lỗi cho dân phòng, Dialogue: 0,0:04:33.88,0:04:37.04,Default,,0000,0000,0000,,nhưng Trujillo đã bị lên án\Ntrên toàn thế giới. Dialogue: 0,0:04:37.04,0:04:39.16,Default,,0000,0000,0000,,Cuối cùng, chính phủ Dominica Dialogue: 0,0:04:39.16,0:04:44.51,Default,,0000,0000,0000,,bị buộc phải trả chỉ 525.000$\Nđể bồi thường cho Haiti, Dialogue: 0,0:04:44.51,0:04:48.05,Default,,0000,0000,0000,,nhưng do quan liêu tham nhũng,\Nhầu như không khoản tiền nào Dialogue: 0,0:04:48.05,0:04:51.17,Default,,0000,0000,0000,,đến được tay \Nnhững người sống sót hay gia đình của họ. Dialogue: 0,0:04:51.17,0:04:53.88,Default,,0000,0000,0000,,Trujillo và không ai \Ntrong chính phủ của ông ta Dialogue: 0,0:04:53.88,0:04:58.11,Default,,0000,0000,0000,,bị trừng phạt vì tội ác\Nchống lại nhân loại này. Dialogue: 0,0:04:58.11,0:05:01.12,Default,,0000,0000,0000,,Di tích của vụ thảm sát \Nvẫn là một nguồn gây căng thẳng Dialogue: 0,0:05:01.12,0:05:02.76,Default,,0000,0000,0000,,giữa hai đất nước. Dialogue: 0,0:05:02.76,0:05:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Các nhà hoạt động ở hai bên biên giới\Nđã ra sức hàn gắn vết thương của quá khứ. Dialogue: 0,0:05:07.46,0:05:10.30,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chính phủ Dominica\Nđã có chút động thái, Dialogue: 0,0:05:10.30,0:05:14.02,Default,,0000,0000,0000,,để tưởng niệm vụ thảm sát\Nvà các nạn nhân một cách chính thức. Dialogue: 0,0:05:14.02,0:05:18.91,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi đó, ký ức về vụ tàn sát ở Haiti\Nvẫn là một lời nhắc nhở lạnh người Dialogue: 0,0:05:18.91,0:05:22.19,Default,,0000,0000,0000,,về cách các nhà lãnh đạo hám quyền\Ncó thể thao túng người ta Dialogue: 0,0:05:22.19,0:05:26.13,Default,,0000,0000,0000,,vào cuộc chiến chống lại\Nnhững láng giềng lâu đời của họ.