1
00:00:08,463 --> 00:00:12,013
Tarihçiler yirminci yüzyılın
vahşetlerinden bahsederken,

2
00:00:12,013 --> 00:00:17,503
aklımıza genellikle iki Dünya Savaşı
arasında gerçekleşmiş olanlar gelir.

3
00:00:17,503 --> 00:00:20,543
Günümüz Türkiye'sinde
gerçekleşen Ermeni soykırımı,

4
00:00:20,543 --> 00:00:22,653
Çin'de gerçekleşen Nankin Katliamı

5
00:00:22,653 --> 00:00:24,753
ve Almanya'daki Kristal Gece ile birlikte,

6
00:00:24,753 --> 00:00:27,522
Atlas Okyanusu ile Karayip Denizi

7
00:00:27,522 --> 00:00:32,765
arasındaki bir adada, dehşet verici
bir etnik arındırma girişimi gerçekleşti.

8
00:00:32,765 --> 00:00:35,754
Bu çatışmanın kökenleri
1492'ye, Christopher Columbus,

9
00:00:35,754 --> 00:00:39,432
Haiti Adası adını alacak olan ve bir
Avrupa sömürgesi dalgası oluşturan

10
00:00:39,432 --> 00:00:46,043
Karayip adasına rastladığı
zamana dayanmaktadır.

11
00:00:46,043 --> 00:00:50,665
Adanın Taíno yerlilerinin büyük kısmı,
şiddet ve hastalıkla yok edildi

12
00:00:50,665 --> 00:00:54,543
ve Avrupalılar da, karlı şeker kamışı
tarlalarında çalıştırmak üzere

13
00:00:54,543 --> 00:00:58,043
Afrikalı köleler getirdiler.

14
00:00:58,043 --> 00:01:01,335
1777 itibariyle ada,
Fransa kontrolündeki Batı

15
00:01:01,335 --> 00:01:05,986
ve İspanya kontrolündeki Doğu
olarak ikiye ayrılmıştı.

16
00:01:05,986 --> 00:01:11,395
Haiti, 1804'de büyük bir köle isyanıyla,
Fransa'dan bağımsızlığını kazandı

17
00:01:11,395 --> 00:01:14,325
ve böylece dünyanın ilk
siyahi cumhuriyeti hâline geldi.

18
00:01:14,325 --> 00:01:16,515
Fakat yeni ulus pahalıya mal olmuştu,

19
00:01:16,515 --> 00:01:21,626
dünya ekonomisine kapatıldı ve önceki
yöneticilerinin borçları altındaydı.

20
00:01:21,626 --> 00:01:24,965
Bu sırada Dominik Cumhuriyeti,
önce doğu Haiti'nin Haiti yönetimini

21
00:01:24,965 --> 00:01:28,756
ve sonra da İspanya ve Amerika
sömürgeciliğini devirerek

22
00:01:28,756 --> 00:01:32,116
bağımsızlık ilan etmişti.

23
00:01:32,116 --> 00:01:36,186
Bu iki ülkenin paylaştığı uzun
ve ortak tarihe rağmen

24
00:01:36,186 --> 00:01:39,977
çoğu Dominik eliti, Haiti'yi,
beyaz batı uluslarıyla politik ve ticari

25
00:01:39,977 --> 00:01:46,148
ilişkileri tehlikeye atan
ırksal bir tehdit olarak gördüler.

26
00:01:46,148 --> 00:01:48,001
1. Dünya Savaşını takip eden yıllarda

27
00:01:48,001 --> 00:01:51,357
Birleşik Devletler,
adanın iki kısmını da işgal etti.

28
00:01:51,357 --> 00:01:54,832
Bunu, yerel karşıtlıkları yok ederek
ve ABD-dostu devletler kurarak

29
00:01:54,832 --> 00:01:59,308
Batı yarı küredeki gücünü
güvenceye almak için yaptı.

30
00:01:59,308 --> 00:02:02,860
ABD işgalinin acımasız ve ırkçı
doğası, özellikle de uzak

31
00:02:02,860 --> 00:02:06,208
Dominik-Haiti sınırı boyunca,
geri çekilme sonrasında

32
00:02:06,208 --> 00:02:10,872
daha büyük vahşetlere zemin hazırladı.

33
00:02:10,872 --> 00:02:15,007
1930 yılında liberal Dominik
cumhurbaşkanı Horacio Vásquez,

34
00:02:15,007 --> 00:02:19,279
ordusunun komutanı Rafael Trujillo
tarafından devrilmişti.

35
00:02:19,279 --> 00:02:22,009
Trujillo, kendisi de çeyrek
Haiti'li olmasına rağmen,

36
00:02:22,009 --> 00:02:25,991
Haiti ve Dominik'ten oluşan
iki kültürlü bir sınırın varlığını

37
00:02:25,991 --> 00:02:28,019
hem gücüne karşı bir tehdit

38
00:02:28,019 --> 00:02:32,159
hem de politik devrimciler için
bir kaçış rotası olarak görüyordu.

39
00:02:32,159 --> 00:02:35,739
2 Ekim 1937'de yaptığı
dondurucu konuşmasında,

40
00:02:35,739 --> 00:02:39,389
bölgeye dair niyetleri
konusunda şüphe bırakmadı.

41
00:02:39,389 --> 00:02:43,493
Dominikli çiftçileri hırsızlık ve
saldırılardan koruduğunu iddia eden

42
00:02:43,493 --> 00:02:48,119
Trujillo, sınır boyunca 300
Haitilinin öldürüldüğünü beyan etti

43
00:02:48,119 --> 00:02:53,179
ve bu sözde "çözümün"
devam edeceğine söz verdi.

44
00:02:53,179 --> 00:02:55,879
Sonraki birkaç haftada
Trujillo'nun emirlerine uyan

45
00:02:55,879 --> 00:02:57,949
Dominik ordusu,

46
00:02:57,949 --> 00:03:01,540
binlerce Haitili erkek ve kadını
ve hatta Dominik'te doğmuş

47
00:03:01,540 --> 00:03:04,400
çocuklarını öldürdü.

48
00:03:04,400 --> 00:03:07,270
Ordu, çoğu Dominikli de siyahi olmasına

49
00:03:07,270 --> 00:03:11,470
rağmen, siyahi Haitilileri hedef aldı.

50
00:03:11,470 --> 00:03:14,170
Bazı raporlara göre öldürenler,
bir ülkenin sakinlerini

51
00:03:14,170 --> 00:03:16,161
diğer ülkenin sakinlerinden ayırmak için,

52
00:03:16,161 --> 00:03:21,341
kurbanları maydanoz kelimesinin
İspanyolcasını söylemeye zorluyorlardı.

53
00:03:21,341 --> 00:03:25,470
Dominikliler perejil kelimesini
titrek "r" harfiyle söylüyordu.

54
00:03:25,470 --> 00:03:30,732
Ancak Haiti'nin ana dilindeki Kreyol
kelimesinde titrek bir "r" harfi yoktu.

55
00:03:30,732 --> 00:03:33,349
Eğer insanlar perejil demeye çabalarsa,

56
00:03:33,349 --> 00:03:37,481
Haitili olmakla yargılanıyor
ve hemen öldürülüyordu.

57
00:03:37,481 --> 00:03:40,620
Ancak yeni ilim, çoğu
sınır sakini iki dil bildiği için,

58
00:03:40,620 --> 00:03:44,422
bunun gibi testlerin öldürülecek
kişiyi seçmede kullanılan

59
00:03:44,422 --> 00:03:48,431
tek faktör olmadığını öne sürmüşlerdir.

60
00:03:48,431 --> 00:03:52,051
Cesetler vadilere atılırken,
nehirlere bırakılırken

61
00:03:52,051 --> 00:03:54,242
ya da kanıtlardan
kurtulmak için yakılırken,

62
00:03:54,242 --> 00:03:55,523
Dominik devleti

63
00:03:55,523 --> 00:03:58,302
katliam haberlerine sansür uyguluyordu.

64
00:03:58,302 --> 00:04:02,233
Günümüzdeki hesaplamalar
4,000 ila 15,000 kişinin öldürüldüğünü

65
00:04:02,233 --> 00:04:07,548
belirtse de, tam olarak kaç kişinin
öldürüldüğünü bilmememizin nedeni budur.

66
00:04:07,548 --> 00:04:11,341
Fakat bazı gözlemciler için
katliamın boyutu oldukça açık.

67
00:04:11,341 --> 00:04:14,933
O dönemde ABD büyükelçisi
Dominik Cumhuriyeti'ne şöyle demişti,

68
00:04:14,933 --> 00:04:19,114
"Dajabón kısmındaki sınırın
kuzeybatısının tamamında kesinlikle

69
00:04:19,114 --> 00:04:22,144
Haitililer bulunmamaktadır.

70
00:04:22,144 --> 00:04:28,454
Katledilmeyen kişiler ya kaçmış
ya da hâlâ çalılarda saklanıyorlar."

71
00:04:28,454 --> 00:04:30,833
Devlet, sorumluluğu
inkâr etmeyi ve cinayetleri

72
00:04:30,833 --> 00:04:33,884
yasa dışı infazcıların
üstüne atmayı denedi,

73
00:04:33,884 --> 00:04:37,040
fakat Trujillo, tüm dünyada ayıplanıyordu.

74
00:04:37,040 --> 00:04:38,884
Nihayetinde Dominik devleti,

75
00:04:38,884 --> 00:04:44,514
Haiti'ye savaş tazminatı olarak
yalnızca 525,000$ ödemeye zorlandı

76
00:04:44,514 --> 00:04:46,364
fakat çökmüş bürokrasiden ötürü

77
00:04:46,364 --> 00:04:51,167
bu sermayenin büyük kısmı
ailelere ya da hayatta kalanlara ulaşmadı.

78
00:04:51,167 --> 00:04:53,884
Ne Trujillo ne de devleti,
insanlığa karşı işlenen bu suç

79
00:04:53,884 --> 00:04:58,114
için cezalandırılmadı.

80
00:04:58,114 --> 00:05:01,115
Katliamın mirası, iki ülke
arasında hâlâ bir gerilim kaynağı

81
00:05:01,115 --> 00:05:02,764
olmaya devam ediyor.

82
00:05:02,764 --> 00:05:07,464
Sınırın iki tarafındaki eylemciler,
geçmişin yaralarını kapatmayı denediler.

83
00:05:07,464 --> 00:05:10,303
Fakat Dominik tarafında,
katliamı ya da kurbanlarını

84
00:05:10,303 --> 00:05:14,015
resmi olarak anmak için
bile çok az şey yapıldı.

85
00:05:14,015 --> 00:05:18,906
Bu süre içerisinde Haiti katliamının
anısı, güce susamış liderlerin, insanları

86
00:05:18,906 --> 00:05:22,166
yaşam boyu komşularına
karşı nasıl düşmanlaştırdıklarını

87
00:05:22,166 --> 00:05:24,727
hatırlatan bir olay
olarak kalmaya devam ediyor.