WEBVTT

00:00:07.094 --> 00:00:08.762
Tora Dora Dinê (WWW),

00:00:08.762 --> 00:00:11.036
niha ew cihê ku 
hûn li vî dîmenî temaşe dikin,

00:00:11.036 --> 00:00:12.604
her roj 
bi mîlyonan mirov

00:00:12.604 --> 00:00:14.093
ji rewşa hewayê bigire

00:00:14.093 --> 00:00:15.335
heta xwestina xwarinê,

00:00:15.335 --> 00:00:16.404
ji axaftinê

00:00:16.404 --> 00:00:17.540
heta karên banqayê

00:00:17.054 --> 00:00:18.452
ji parvekirina nûçeyan

00:00:18.452 --> 00:00:19.654
heta serhildanê,

00:00:19.654 --> 00:00:21.246
ji bo her tiştî tê bikaranîn.

00:00:21.246 --> 00:00:24.510
Bi komputerê, bi telefonê, 
heta bi erebê jî tê bikaranîn.

00:00:24.618 --> 00:00:26.000
Li her derê

00:00:26.000 --> 00:00:28.005
li hemî hawirdoran û her dem..

00:00:28.005 --> 00:00:31.756
Beriya her tiştî, 
Torra Dora Dinê (WWW) ne înternet e,

00:00:31.961 --> 00:00:34.905
herçend ev herdu têgeh 
wek hev bên bikaranîn jî.

00:00:34.905 --> 00:00:37.820
Internet, 
bi tenê ji bo parvekirina daneyan

00:00:37.082 --> 00:00:38.898
komputeran
bi hev ve girê dike.

00:00:39.380 --> 00:00:40.356
Pêşiyê,

00:00:40.356 --> 00:00:43.331
komputer li hev digeriyan.

00:00:44.161 --> 00:00:46.169
Îro, dora me tijî tor in;

00:00:46.241 --> 00:00:49.094
bi vî awayî komputerên me 
seraqet bi hev ve ne.

00:00:49.001 --> 00:00:50.478
Di înternetê de

00:00:50.058 --> 00:00:52.176
gellek cureyên têkiliyê hene;

00:00:52.265 --> 00:00:54.529
e-mail, parvekirina dosyayan 
an jî axaftin.

00:00:54.805 --> 00:00:56.192
Lê armanca herî mezin

00:00:56.192 --> 00:00:57.995
têkilîya Torra Dora Dinê ye.

00:00:57.995 --> 00:01:00.607
Torê wek rêzek balaxane bibînin;

00:01:00.607 --> 00:01:02.753
Her yek wek peydekereke webê ye.

00:01:02.753 --> 00:01:04.531
Ev, tim bi înternetê ve ne û

00:01:04.531 --> 00:01:08.413
ji bo embarkirin û parvekirina daneyan 
bi çêkirinên taybet in.

00:01:08.449 --> 00:01:10.468
Dema ku yekî malpereke webê çêkir,

00:01:10.468 --> 00:01:12.694
ji vê balexaneyê odeyekê kirê dike.

00:01:12.694 --> 00:01:14.581
Hundirê odeyan tijî agahî dike û

00:01:14.581 --> 00:01:16.452
ji bo ku yên din bikevinê

00:01:16.452 --> 00:01:18.869
van agahiyan sererast dike.

00:01:18.869 --> 00:01:20.800
Ji xwediyan, van balexaneyan û

00:01:20.008 --> 00:01:22.031
odeyên balexaneyê kirê dikin û jê re

00:01:22.033 --> 00:01:23.368
"web host" dibêjin.

00:01:23.368 --> 00:01:25.680
Lê dilê kê bixwaze, bi komeke rast re û

00:01:25.068 --> 00:01:27.766
û bi zanebûna kar, 
dikare web server pêk bîne.

00:01:28.048 --> 00:01:30.830
Parçeyeke malperê heye ku

00:01:30.842 --> 00:01:33.426
bêyî wê windabûyin pir hêsan e.

00:01:33.426 --> 00:01:35.331
Ew jî navnîşana websîteyê ye û

00:01:35.331 --> 00:01:36.664
ligel navê cih e.

00:01:36.664 --> 00:01:38.397
Mîna navnîşana dinyaya rastî,

00:01:38.397 --> 00:01:41.326
navnîşana websîteyê jî
we dibe li cihê ku hûn dixwazin.

00:01:41.326 --> 00:01:43.199
Agahiyên ku li websîteyê tên girtin,

00:01:43.199 --> 00:01:44.737
bi zimanê webê ye;

00:01:44.737 --> 00:01:46.869
wek HTML û JavaScrîpt

00:01:46.869 --> 00:01:48.775
Dema em dikevin websîteyê

00:01:48.775 --> 00:01:52.033
geroka malperê qodên sîteyê hildide û

00:01:52.033 --> 00:01:55.084
dike peyv, grafîk, vîdeo.

00:01:55.084 --> 00:01:57.872
Hewce nîne em zimanê komûterê bizanibin,

00:01:57.872 --> 00:02:01.080
çimkî geroka malperê 
ji bo me girafîkekê pêk tîne.

00:02:01.086 --> 00:02:03.908
mîna bajarekî ye.

00:02:04.078 --> 00:02:05.944
Li vir, bi zimanê webê

00:02:06.036 --> 00:02:08.115
em bi gelekan re têkildar dibin û

00:02:08.258 --> 00:02:10.618
gerokên me ji me re wergêriyê dikin.

00:02:10.618 --> 00:02:12.866
Çawa xwediyê bajaran tuneye,

00:02:12.866 --> 00:02:14.332
xwediyê torê jî tuneye.

00:02:14.332 --> 00:02:15.949
ew ya me hemûyan e.

00:02:15.949 --> 00:02:17.785
Her kes dikara tê de cihekî veke.

00:02:17.785 --> 00:02:20.175
Ji bo têkilîyê dibe ku hûn pere bidin.

00:02:20.175 --> 00:02:23.360
An jî ji bo kirêkirina webê 
bidin Şîrketa hostîngê

00:02:23.368 --> 00:02:25.865
an jî jibo navnîşana webê, 
bidin rêbera tomarkirinê.

00:02:25.865 --> 00:02:27.948
Mîna fîrmayên xizmetê yên bajarekî,

00:02:27.948 --> 00:02:29.984
ev fîrma jî amûrên girîng dide.

00:02:29.984 --> 00:02:31.366
Lê di encamê de

00:02:31.366 --> 00:02:32.968
tu kes ne xwediyê torê ye.

00:02:32.986 --> 00:02:34.823
A ku torê bi vî qasî rind dike

00:02:34.823 --> 00:02:36.617
di navê torê de veşartî ye.

00:02:36.617 --> 00:02:37.950
Berî torê

00:02:37.098 --> 00:02:40.437
me agahî di ser xetekî re bi kar dianî.

00:02:40.437 --> 00:02:42.863
Di pirtûkan de jî 
di rojnameyan û maqaleyan de

00:02:42.863 --> 00:02:45.284
hemû hevok seranser dihate xwendin.

00:02:45.284 --> 00:02:46.380
rûpel bi rûpel

00:02:46.380 --> 00:02:49.383
heta dawî di ser xetekî re diçûn.

00:02:49.533 --> 00:02:51.572
Lê hişê me wiha naxebite.

00:02:51.572 --> 00:02:53.865
Her raman bi ramaneke din ve têkildar e.

00:02:53.865 --> 00:02:55.574
Bîranîn û hest wek torê

00:02:55.574 --> 00:02:58.611
bi awayekî tevlihev bi hev ve ne.

00:02:58.611 --> 00:03:01.315
Afirînerê Tora Dora Dinê Tim Berners-Lee,

00:03:01.315 --> 00:03:04.517
ji bo metoda serastkirina daneyan

00:03:04.052 --> 00:03:06.504
ev mînak ferq kiriye.

00:03:06.852 --> 00:03:09.618
Tor vêya bi hîperlînkan bi dest dixe,

00:03:09.618 --> 00:03:12.096
Di malperekê de gellek têkiliyan çêdike û

00:03:12.096 --> 00:03:15.427
di ser de bi sîteyên din re têkilî çêdike.

00:03:15.519 --> 00:03:17.153
Bi saya Hiperlînkan,

00:03:17.153 --> 00:03:18.304
şixulîna torê

00:03:18.304 --> 00:03:22.300
mîna şixulîna hişê me ye.

00:03:22.516 --> 00:03:24.663
Tor parçeyeke jiyana me ye;

00:03:24.663 --> 00:03:27.200
çimkî wek binyadî û naverokî

00:03:27.002 --> 00:03:28.230
him cîvakê

00:03:28.230 --> 00:03:30.464
him jî hişê me yê kesane radixe holê.

00:03:31.157 --> 00:03:32.921
Hemû sînoran

00:03:32.921 --> 00:03:35.574
wek nijad, zayendî, 
temen û hetta demê jî radike,

00:03:35.638 --> 00:03:37.090
hemû hişmendiyan

00:03:37.090 --> 00:03:38.594
bi hev ve girê dide.