1
00:00:02,420 --> 00:00:05,130
Deyək ki bu şəxs burada önümdə uzanır.

2
00:00:05,130 --> 00:00:07,870
Və havanın

3
00:00:07,870 --> 00:00:10,830
burnundan və ağzından necə keçdiyini

4
00:00:10,830 --> 00:00:12,840
ve ağciyərlərinə necə daxil olduğunu düşünürəm.

5
00:00:12,840 --> 00:00:16,260
Xüsusilə bu dəfə alveol kisələrinə nə qədər

6
00:00:16,260 --> 00:00:20,390
oksigen gettiyilə maraqlanıram.

7
00:00:20,390 --> 00:00:23,580
Ağciyərlərinin dərinliklərində bu şaxələrə sahiblər

8
00:00:23,580 --> 00:00:26,150
tənəfüs bronxiallarına aparırlar.

9
00:00:26,150 --> 00:00:28,750
Ama sonunda,bəhs ettiyimiz bu alveol

10
00:00:28,750 --> 00:00:30,430
kisələri var.

11
00:00:30,430 --> 00:00:34,010
Ən uclarınında nə qədər oksigen olduğunu

12
00:00:34,010 --> 00:00:36,120
düşünməklə maraqlanıram.

13
00:00:36,120 --> 00:00:38,300
Bu alveolar kisəyi üzrlü saymalısınız.

14
00:00:38,300 --> 00:00:40,200
Həqiqətən də belədi.

15
00:00:40,200 --> 00:00:43,380
Biraz üçyarpaqlı yoncaya bənzəyir,məncə.

16
00:00:43,380 --> 00:00:45,100
Amma məsələ budur.

17
00:00:45,100 --> 00:00:48,972
Dərinlərdə x'in olduğu yerdə nə qədər oksigen vardır?

18
00:00:48,972 --> 00:00:50,180
Bəs bunu necə anlayarıq?

19
00:00:50,180 --> 00:00:52,630
Öncə,bu şəxsin nəfəs aldığı

20
00:00:52,630 --> 00:00:55,080
havanı düşünmək istəyirəm.

21
00:00:55,080 --> 00:00:57,860
Atmosferdəki hava ilə nəfəs alır.

22
00:00:57,860 --> 00:01:01,120
Bu atmosfer təyziqli havadır.

23
00:01:01,120 --> 00:01:03,710
Qısaca ATM deyirik.

24
00:01:03,710 --> 00:01:06,480
Dəniz səviyəsindəki atmosfer təyziqinin

25
00:01:06,480 --> 00:01:09,130
760millimetr civə olduğunu bilirik.

26
00:01:09,130 --> 00:01:12,520
Daha yüksək hündürlüklərdə daha aşağı olacaqdır.

27
00:01:12,520 --> 00:01:14,430
Bir dağın zirvəsindəsiz,

28
00:01:14,430 --> 00:01:16,140
bundan daha az olacaqdır.

29
00:01:16,140 --> 00:01:19,540
Bu təyziq ətrafda sıçrayan

30
00:01:19,540 --> 00:01:20,680
müxtəlif molekullardan yaranır.

31
00:01:20,680 --> 00:01:23,290
Bəzi oksigen molekullarım var.

32
00:01:23,290 --> 00:01:25,380
Deyək ki bu təqribən 21faizdir.

33
00:01:25,380 --> 00:01:27,080
Bu mənim oksigenimdir.

34
00:01:27,080 --> 00:01:29,760
Davam etmədən əvvəl FİO2dən danışmalıyam.

35
00:01:29,760 --> 00:01:31,690
Buna rast gələ bilərsiniz.

36
00:01:31,690 --> 00:01:35,360
FİO2 kəsri təmsil edər,bu zaman

37
00:01:35,360 --> 00:01:40,170
21% və ya 0,21-ilhamın kəsri,

38
00:01:40,170 --> 00:01:43,140
yəni nə qədər oksigen və ya hava aldınız-

39
00:01:43,140 --> 00:01:46,500
nəfəs alınan oksigenin kəsri.

40
00:01:46,500 --> 00:01:50,690
Nisbət 21%dir ki bi da təbii ki,

41
00:01:50,690 --> 00:01:52,904
nitrogen səviyəsindən xeyli aşağıdır.

42
00:01:52,904 --> 00:01:54,570
İndi nitrogen--bu şəkildə çəkən--

43
00:01:54,570 --> 00:01:55,550
olduqca təsir edicidir.

44
00:01:55,550 --> 00:01:57,250
Bütün bənövşəyi nitrogendir.

45
00:01:57,250 --> 00:02:00,810
Bu nəfəs aldıöımızın təqribən 78%dir.

46
00:02:00,810 --> 00:02:02,790
Son olaraq çox kiçik,

47
00:02:02,790 --> 00:02:05,190
yaşıl xətti çəkirəm.

48
00:02:05,190 --> 00:02:07,120
Bu əsasən argondur.

49
00:02:07,120 --> 00:02:09,900
Argon--yunanca,əsasən

50
00:02:09,900 --> 00:02:11,850
tənbəl terminindən gəlir.

51
00:02:11,850 --> 00:02:14,320
Amma əsasında düşündüyümdə,

52
00:02:14,320 --> 00:02:16,340
argonun çoxda birşey etməyəcəyini xatırladır.

53
00:02:16,340 --> 00:02:21,171
Bədənimizdə heç birşeylə reaksiyaya girməyəcək.

54
00:02:21,171 --> 00:02:22,420
Təbii ki,başqası var.

55
00:02:22,420 --> 00:02:24,210
1%dən azına sahibsən.

56
00:02:24,210 --> 00:02:26,970
Bu karbon dioksid kimi şeylər olur.

57
00:02:26,970 --> 00:02:29,180
Bu dosdumun

58
00:02:29,180 --> 00:02:31,180
aldığı havanın hesabatıdır.

59
00:02:31,180 --> 00:02:33,170
Bu dostumun nəfəs almasıdır.

60
00:02:33,170 --> 00:02:36,530
İndi nə qədər oksigen aldıqlarını

61
00:02:36,530 --> 00:02:38,180
düşünmək istərsəm,tək etməli olduğum

62
00:02:38,180 --> 00:02:40,360
birazcıq riyaziyyat.

63
00:02:40,360 --> 00:02:46,560
Deyə bilərəm ki,pO2--bu oksigenin qismən təyziqi--

64
00:02:46,560 --> 00:02:55,110
sadəcə 0,21 vəya 21% 760millimetr civənin hasilidir.

65
00:02:55,110 --> 00:02:59,930
Bu 160millimetr civə çıxarır.

66
00:02:59,930 --> 00:03:03,030
İndi,o oksigen ağciyərlərdən aşağı enir.

67
00:03:03,030 --> 00:03:06,740
Və traxeyasından keçərək onun--bütün

68
00:03:06,740 --> 00:03:10,450
kiçik bronxlarına və alveol kisələrinə enir.

69
00:03:10,450 --> 00:03:12,950
Ora çatanda--yolda gedərkən,

70
00:03:12,950 --> 00:03:14,200
maraqlı birşey olur.

71
00:03:14,200 --> 00:03:17,790
Buradakı bədən temperaturu 37dərəcə selsidir.

72
00:03:17,790 --> 00:03:20,260
Normal bədən temperatudur.

73
00:03:20,260 --> 00:03:23,220
Bunun etdiyi şey--hava

74
00:03:23,220 --> 00:03:27,640
bu bronxlardan və traxeyalardan keçir.

75
00:03:27,640 --> 00:03:30,370
Olduğu kimi,tənəfüs ağacında

76
00:03:30,370 --> 00:03:32,300
çoxlu nəm var.

77
00:03:32,300 --> 00:03:33,425
Orada nəm var.

78
00:03:33,425 --> 00:03:34,800
Və bu nəm,

79
00:03:34,800 --> 00:03:37,210
İsinməyə başlayanda-və təbii ki,37dərəcə

80
00:03:37,210 --> 00:03:41,340
olduqca isti--maye fazadan

81
00:03:41,340 --> 00:03:43,180
qaz fazasına keçməyə başlayacaq.

82
00:03:43,180 --> 00:03:45,680
Yəni birdənbirə kiçik molekullarınız var.

83
00:03:45,680 --> 00:03:48,510
Onları kiçik su molekulları olaraq çəkəcəm.

84
00:03:48,510 --> 00:03:49,660
Burada.

85
00:03:49,660 --> 00:03:52,660
Keçməkdə olan girməyə və

86
00:03:52,660 --> 00:03:54,750
qarışmağa başlayacaq.

87
00:03:54,750 --> 00:03:58,420
Yəni nəfəs aldığı qaz

88
00:03:58,420 --> 00:03:59,650
artıq qarışır.

89
00:03:59,650 --> 00:04:01,850
Nəticə olaraq olan şey,suyun buxar təyziqi

90
00:04:01,850 --> 00:04:06,340
dediyimiz şeyə sahib olurlar.

91
00:04:06,340 --> 00:04:09,420
Bu buxar təyziqi

92
00:04:09,420 --> 00:04:10,740
temperatura bağlı olaraq dəyişir.

93
00:04:10,740 --> 00:04:13,540
Amma 37dərəcədə buxar təyziqi

94
00:04:13,540 --> 00:04:17,140
47millimetr civə olur.

95
00:04:17,140 --> 00:04:20,760
Temperatur 37dərəcədirsə

96
00:04:20,760 --> 00:04:24,010
o zaman su molekullarının bir qismi

97
00:04:24,010 --> 00:04:27,230
mayeni tərk edərək,qaz fazasına keçməsini gözləyirik.

98
00:04:27,230 --> 00:04:31,050
Ortaya çıxdı ki,ayrılan molekul miqdarı

99
00:04:31,050 --> 00:04:32,680
vəya molekul sayı

100
00:04:32,680 --> 00:04:35,400
47 millimetr civə olan

101
00:04:35,400 --> 00:04:37,270
təyziq yaradacaq.

102
00:04:37,270 --> 00:04:39,000
Bu olduqca standartdır.

103
00:04:39,000 --> 00:04:40,842
Bu bir cədvəldən ibarətdir.

104
00:04:40,842 --> 00:04:42,300
Əslində,biraz düşünsəniz,

105
00:04:42,300 --> 00:04:44,720
çoxlu istilik yaradacaq--deyək ki,

106
00:04:44,720 --> 00:04:47,290
suyu qaynadırsınız

107
00:04:47,290 --> 00:04:49,010
Bu 100dərəcə selsi olur.

108
00:04:49,010 --> 00:04:51,590
Ordakı buxar təyziqi çox yüksək olur,

109
00:04:51,590 --> 00:04:52,520
çünki qaynayır.

110
00:04:52,520 --> 00:04:54,970
760 olacaq.

111
00:04:54,970 --> 00:04:58,360
Yəni qaynama əslində 760dır.

112
00:04:58,360 --> 00:04:59,530
Bunu yadda saxlayın.

113
00:04:59,530 --> 00:05:06,620
Qaynar suyun buxar təyziqi

114
00:05:06,620 --> 00:05:08,950
bəs 760sizə nəyi xatırladır?

115
00:05:08,950 --> 00:05:11,417
Atmosferik təyziqi.

116
00:05:11,417 --> 00:05:12,250
Bu maraqlıdır.

117
00:05:12,250 --> 00:05:15,510
Suyu qaynadarkən buxar təyziqi

118
00:05:15,510 --> 00:05:17,830
Atmosfer təyziqinə bərabər olacaq.

119
00:05:17,830 --> 00:05:20,760
Əslində su qaynayanda olan budur.

120
00:05:20,760 --> 00:05:22,610
Amma diqqətimi daha dağıtmaq istəmirəm.

121
00:05:22,610 --> 00:05:26,350
Bədənimizdə vəya ağciyərlərimizdə su qaynatmırıq.

122
00:05:26,350 --> 00:05:28,120
Biz əslində bundan çox soyuduruq.

123
00:05:28,120 --> 00:05:29,120
Amma biz isinirik.

124
00:05:29,120 --> 00:05:30,150
37dərəcəyik.

125
00:05:30,150 --> 00:05:34,280
Qaz fazasına girən kiçik su molekullarından

126
00:05:34,280 --> 00:05:37,050
bəzilərinə sahibsiniz.

127
00:05:37,050 --> 00:05:40,190
Ümumiyətlə olmalı olan--bütün bunlar

128
00:05:40,190 --> 00:05:41,720
760olmalıdır.

129
00:05:41,720 --> 00:05:45,120
Ortalama olaraq ağciyər təyziqlərimiz

130
00:05:45,120 --> 00:05:47,290
atmosfer təyziqlə eyni olacaq.

131
00:05:47,290 --> 00:05:51,280
Amma indi su 47olacaq.

132
00:05:51,280 --> 00:05:54,720
Su 47alırsa,o kiçik qaz

133
00:05:54,720 --> 00:06:00,070
molekullarının geri qalanı713 olmalıdır.

134
00:06:00,070 --> 00:06:03,180
Bu dinlənmədir.

135
00:06:03,180 --> 00:06:04,450
O dinlənmədə nə var idi?

136
00:06:04,450 --> 00:06:05,950
Əvvəlki kimi olacaq.

137
00:06:05,950 --> 00:06:07,845
Onu mümkün olan ən yaxşı şəkildə

138
00:06:07,845 --> 00:06:09,303
çəkməyə çalışacam

139
00:06:09,303 --> 00:06:11,930
burdakı mənim oksigenim olacaq.

140
00:06:11,930 --> 00:06:16,310
Bu 713ün 21%dir.

141
00:06:16,310 --> 00:06:18,910
Hələdə çox ama çox nitrogenimiz var.

142
00:06:18,910 --> 00:06:21,600
Əvvəldə olduğu kimi eyni qırılma.

143
00:06:21,600 --> 00:06:25,142
Bunun nəfəs alınan hava olduğun unutmayın.

144
00:06:25,142 --> 00:06:26,850
Yəni nəfəs verməkdən danışmırıq.

145
00:06:26,850 --> 00:06:28,590
Sadəcə nəfəs almaqdan danışırıq.

146
00:06:28,590 --> 00:06:32,360
Buradakı bənövşəyi-bu 78%dir.

147
00:06:32,360 --> 00:06:35,206
Yenə bu 713ün 78%dir.

148
00:06:35,206 --> 00:06:37,080
Orda hələdə biraz argon var,

149
00:06:37,080 --> 00:06:39,515
və digər qazlar--hamısını yazmayacam,

150
00:06:39,515 --> 00:06:40,390
amma siz anladınız.

151
00:06:40,390 --> 00:06:42,840
Su ümumi təyziqin bir qismini aldığından

152
00:06:42,840 --> 00:06:45,880
digər bütün qazların

153
00:06:45,880 --> 00:06:48,690
qismi təyziqi aşağı olacaq.

154
00:06:48,690 --> 00:06:51,710
Bəs alveol kisəsinə girən havanın

155
00:06:51,710 --> 00:06:54,750
qismi təyziqi nədir?

156
00:06:54,750 --> 00:07:00,850
Əsasında 21%olanFiO2olacaq.

157
00:07:00,850 --> 00:07:02,730
Bunu bura yazacam.

158
00:07:02,730 --> 00:07:04,890
Sonra atmosferik təyziqə sahibik.

159
00:07:04,890 --> 00:07:06,960
Buradaki atmosfer təyziqidir.

160
00:07:06,960 --> 00:07:09,510
Bunun 760olduğunu dedik.

161
00:07:09,510 --> 00:07:12,730
Kiçik bir ox çəkərək nəyin nə olduğunu anlaya bilərik.

162
00:07:12,730 --> 00:07:15,210
760millimetr civə.

163
00:07:15,210 --> 00:07:17,960
Suyun qismi təyziqini

164
00:07:17,960 --> 00:07:18,610
Hesablamaq üçün.

165
00:07:18,610 --> 00:07:21,550
Çünki artıq burada bir miqdar su buxarımız var.

166
00:07:21,550 --> 00:07:26,230
47ni çıxarmalıyıq.

167
00:07:26,230 --> 00:07:30,620
İndiyə qədər bu riyaziyata əməl etmisinizsə

168
00:07:30,620 --> 00:07:33,400
görürsünüzki burda nə oldu?

169
00:07:33,400 --> 00:07:38,150
Təqribən 150millimetr civə.

170
00:07:38,150 --> 00:07:43,336
Bu nöqtədək oksigenin qismi təyziqidir.

171
00:07:43,336 --> 00:07:45,210
Oxumla açıqca göstərim,

172
00:07:45,210 --> 00:07:48,190
bu narıncı x'də deyil.

173
00:07:48,190 --> 00:07:49,700
İndiyə qədər başladığımızdan

174
00:07:49,700 --> 00:07:53,030
daha aşağı olan qismi bir təyziq

175
00:07:53,030 --> 00:07:54,280
olduğunu anladıq.

176
00:07:54,280 --> 00:07:56,600
Bunun səbəbi suyun qismi təyziqi idi

177
00:07:56,600 --> 00:07:59,630
Bir sonraki videomuzda oradan başlayaq.