0:00:02.420,0:00:05.130 Deyək ki bu şəxs burada önümdə uzanır. 0:00:05.130,0:00:07.870 Və havanın 0:00:07.870,0:00:10.830 burnundan və ağzından necə keçdiyini 0:00:10.830,0:00:12.840 ve ağciyərlərinə necə daxil olduğunu düşünürəm. 0:00:12.840,0:00:16.260 Xüsusilə bu dəfə alveol kisələrinə nə qədər 0:00:16.260,0:00:20.390 oksigen gettiyilə maraqlanıram. 0:00:20.390,0:00:23.580 Ağciyərlərinin dərinliklərində bu şaxələrə sahiblər, 0:00:23.580,0:00:26.150 tənəfüs bronxiallarına aparırlar. 0:00:26.150,0:00:28.750 Ama sonunda,bəhs ettiyimiz bu alveol 0:00:28.750,0:00:30.430 kisələri var. 0:00:30.430,0:00:34.010 Ən uclarında nə qədər oksigen olduğunu 0:00:34.010,0:00:36.120 düşünməklə maraqlanıram. 0:00:36.120,0:00:38.300 Bu alveolar kisəyi üzrlü saymalısınız. 0:00:38.300,0:00:40.200 Həqiqətən də belədi. 0:00:40.200,0:00:43.380 Biraz üçyarpaqlı yoncaya bənzəyir,məncə. 0:00:43.380,0:00:45.100 Amma məsələ budur. 0:00:45.100,0:00:48.972 x'in dərinlikdə olduğu yerdə nə qədər oksigen vardır? 0:00:48.972,0:00:50.180 Bəs bunu necə anlayarıq? 0:00:50.180,0:00:52.630 Öncə,bu şəxsin nəfəs aldığı 0:00:52.630,0:00:55.080 havanı düşünmək istəyirəm. 0:00:55.080,0:00:57.860 Atmosferdəki hava ilə nəfəs alır. 0:00:57.860,0:01:01.120 Bu atmosfer təyziqli havadır. 0:01:01.120,0:01:03.710 Qısaca ATM deyirik. 0:01:03.710,0:01:06.480 Dəniz səviyəsindəki atmosfer təyziqinin 0:01:06.480,0:01:09.130 760millimetr civə olduğunu bilirik. 0:01:09.130,0:01:12.520 Daha yüksək hündürlüklərdə daha aşağı olacaqdır. 0:01:12.520,0:01:14.430 Bir dağın zirvəsindəsiz, 0:01:14.430,0:01:16.140 bundan daha az olacaqdır. 0:01:16.140,0:01:19.540 Bu təyziq ətrafda sıçrayan 0:01:19.540,0:01:20.680 müxtəlif molekullardan yaranır. 0:01:20.680,0:01:23.290 Bəzi oksigen molekullarım var. 0:01:23.290,0:01:25.380 Deyək ki bu təqribən 21faizdir. 0:01:25.380,0:01:27.080 Bu mənim oksigenimdir. 0:01:27.080,0:01:29.760 Davam etmədən əvvəl FİO2dən danışmalıyam. 0:01:29.760,0:01:31.690 Buna rast gələ bilərsiniz. 0:01:31.690,0:01:35.360 FİO2 kəsri təmsil edər,bu zaman 0:01:35.360,0:01:40.170 21% və ya 0,21-ilhamın kəsri, 0:01:40.170,0:01:43.140 yəni nə qədər oksigen və ya hava aldınız- 0:01:43.140,0:01:46.500 nəfəs alınan oksigenin kəsri. 0:01:46.500,0:01:50.690 Nisbət 21%dir ki bi da təbii ki, 0:01:50.690,0:01:52.904 nitrogen səviyəsindən xeyli aşağıdır. 0:01:52.904,0:01:54.570 İndi nitrogen--bu şəkildə çəkən-- 0:01:54.570,0:01:55.550 olduqca təsir edicidir. 0:01:55.550,0:01:57.250 Bütün bənövşəyi nitrogendir. 0:01:57.250,0:02:00.810 Bu nəfəs aldığımızın təqribən 78%dir. 0:02:00.810,0:02:02.790 Son olaraq çox kiçik, 0:02:02.790,0:02:05.190 yaşıl xətti çəkirəm. 0:02:05.190,0:02:07.120 Bu əsasən argondur. 0:02:07.120,0:02:09.900 Argon--yunanca,əsasən 0:02:09.900,0:02:11.850 tənbəl terminindən gəlir. 0:02:11.850,0:02:14.320 Amma əsasında düşündüyümdə, 0:02:14.320,0:02:16.340 argonun çoxda birşey etməyəcəyini xatırladır. 0:02:16.340,0:02:21.171 Bədənimizdə heç birşeylə reaksiyaya girməyəcək. 0:02:21.171,0:02:22.420 Təbii ki,başqası var. 0:02:22.420,0:02:24.210 1%dən azına sahibsən. 0:02:24.210,0:02:26.970 Bu karbon dioksid kimi şeylər olur. 0:02:26.970,0:02:29.180 Bu dosdumun 0:02:29.180,0:02:31.180 aldığı hava parçalanmasıdır. 0:02:31.180,0:02:33.170 Bu dostumun nəfəs almasıdır. 0:02:33.170,0:02:36.530 İndi nə qədər oksigen aldıqlarını 0:02:36.530,0:02:38.180 düşünmək istərsəm,tək etməli olduğum 0:02:38.180,0:02:40.360 birazcıq riyaziyyat. 0:02:40.360,0:02:46.560 Deyə bilərəm ki,pO2--bu oksigenin qismən təyziqi-- 0:02:46.560,0:02:55.110 sadəcə 0,21 vəya 21% 760millimetr civənin hasilidir. 0:02:55.110,0:02:59.930 Bu 160millimetr civə çıxarır. 0:02:59.930,0:03:03.030 İndi,o oksigen ağciyərlərdən aşağı enir. 0:03:03.030,0:03:06.740 Və traxeyasından keçərək onun--bütün 0:03:06.740,0:03:10.450 kiçik bronxlarına və alveol kisələrinə enir. 0:03:10.450,0:03:12.950 Ora çatanda--yolda gedərkən, 0:03:12.950,0:03:14.200 maraqlı birşey olur. 0:03:14.200,0:03:17.790 Buradakı bədən temperaturu 37dərəcə selsidir. 0:03:17.790,0:03:20.260 Normal bədən temperaturudur. 0:03:20.260,0:03:23.220 Bunun etdiyi şey--hava 0:03:23.220,0:03:27.640 bronxlardan və traxeyalardan keçir. 0:03:27.640,0:03:30.370 Olduğu kimi,tənəfüs ağacında 0:03:30.370,0:03:32.300 çoxlu nəm var. 0:03:32.300,0:03:33.425 Orada nəm var. 0:03:33.425,0:03:34.800 Və bu nəm, 0:03:34.800,0:03:37.210 İsinməyə başlayanda-və təbii ki,37dərəcə 0:03:37.210,0:03:41.340 olduqca isti--maye fazadan 0:03:41.340,0:03:43.180 qaz fazasına keçməyə başlayacaq. 0:03:43.180,0:03:45.680 Yəni birdənbirə kiçik molekullarınız var. 0:03:45.680,0:03:48.510 Onları kiçik su molekulları olaraq çəkəcəm. 0:03:48.510,0:03:49.660 Burada. 0:03:49.660,0:03:52.660 Keçməkdə olan girməyə və 0:03:52.660,0:03:54.750 qarışmağa başlayacaq. 0:03:54.750,0:03:58.420 Yəni nəfəs aldığı qaz 0:03:58.420,0:03:59.650 artıq qarışır. 0:03:59.650,0:04:01.850 Nəticə olaraq olan şey,suyun buxar təzyiqi 0:04:01.850,0:04:06.340 dediyimiz şeyə sahib olurlar. 0:04:06.340,0:04:09.420 Bu buxar təzyiqi 0:04:09.420,0:04:10.740 temperatura bağlı olaraq dəyişir. 0:04:10.740,0:04:13.540 Amma 37dərəcədə buxar təzyiqi 0:04:13.540,0:04:17.140 47millimetr civə olur. 0:04:17.140,0:04:20.760 Temperatur 37dərəcədirsə 0:04:20.760,0:04:24.010 o zaman su molekullarının bir qismi 0:04:24.010,0:04:27.230 mayeni tərk edərək,qaz fazasına keçməsini gözləyirik. 0:04:27.230,0:04:31.050 Ortaya çıxdı ki,ayrılan molekul miqdarı 0:04:31.050,0:04:32.680 vəya molekul sayı 0:04:32.680,0:04:35.400 47 millimetr civə olan 0:04:35.400,0:04:37.270 təzyiq yaradacaq. 0:04:37.270,0:04:39.000 Bu olduqca standartdır. 0:04:39.000,0:04:40.842 Bu bir cədvəldən ibarətdir. 0:04:40.842,0:04:42.300 Əslində,biraz düşünsəniz, 0:04:42.300,0:04:44.720 çoxlu istilik yaradacaq--deyək ki, 0:04:44.720,0:04:47.290 suyu qaynadırsınız 0:04:47.290,0:04:49.010 Bu 100dərəcə selsi olur. 0:04:49.010,0:04:51.590 Ordakı buxar təzyiqi çox yüksək olur, 0:04:51.590,0:04:52.520 çünki qaynayır. 0:04:52.520,0:04:54.970 760 olacaq. 0:04:54.970,0:04:58.360 Yəni qaynama əslində 760dır. 0:04:58.360,0:04:59.530 Bunu yadda saxlayın. 0:04:59.530,0:05:06.620 Qaynar suyun buxar təzyiqi 0:05:06.620,0:05:08.950 bəs 760sizə nəyi xatırladır? 0:05:08.950,0:05:11.417 Atmosferik təzyiqi. 0:05:11.417,0:05:12.250 Bu maraqlıdır. 0:05:12.250,0:05:15.510 Suyu qaynadarkən buxar təzyqi 0:05:15.510,0:05:17.830 Atmosfer təzyiqinə bərabər olacaq. 0:05:17.830,0:05:20.760 Əslində su qaynayanda olan budur. 0:05:20.760,0:05:22.610 Amma diqqətimi daha dağıtmaq istəmirəm. 0:05:22.610,0:05:26.350 Bədənimizdə vəya ağciyərlərimizdə su qaynatmırıq. 0:05:26.350,0:05:28.120 Biz əslində bundan çox soyuduruq. 0:05:28.120,0:05:29.120 Amma biz isinirik. 0:05:29.120,0:05:30.150 37dərəcəyik. 0:05:30.150,0:05:34.280 Qaz fazasına girən kiçik su molekullarından 0:05:34.280,0:05:37.050 bəzilərinə sahibsiniz. 0:05:37.050,0:05:40.190 Ümumiyətlə olmalı olan--bütün bunlar 0:05:40.190,0:05:41.720 760olmalıdır. 0:05:41.720,0:05:45.120 Ortalama olaraq ağciyər təzyiqlərimiz 0:05:45.120,0:05:47.290 atmosfer təzyiqlə eyni olacaq. 0:05:47.290,0:05:51.280 Amma indi su 47olacaq. 0:05:51.280,0:05:54.720 Su 47alırsa,o kiçik qaz 0:05:54.720,0:06:00.070 molekullarının geri qalanı713 olmalıdır. 0:06:00.070,0:06:03.180 Bu dinlənmədir. 0:06:03.180,0:06:04.450 O dinlənmədə nə var idi? 0:06:04.450,0:06:05.950 Əvvəlki kimi olacaq. 0:06:05.950,0:06:07.845 Onu mümkün olan ən yaxşı şəkildə 0:06:07.845,0:06:09.303 çəkməyə çalışacam 0:06:09.303,0:06:11.930 burdakı mənim oksigenim olacaq. 0:06:11.930,0:06:16.310 Bu 713ün 21%dir. 0:06:16.310,0:06:18.910 Hələdə çox ama çox nitrogenimiz var. 0:06:18.910,0:06:21.600 Əvvəldə olduğu kimi eyni qırılma. 0:06:21.600,0:06:25.142 Bunun nəfəs alınan hava olduğun unutmayın. 0:06:25.142,0:06:26.850 Yəni nəfəs verməkdən danışmırıq. 0:06:26.850,0:06:28.590 Sadəcə nəfəs almaqdan danışırıq. 0:06:28.590,0:06:32.360 Buradakı bənövşəyi-bu 78%dir. 0:06:32.360,0:06:35.206 Yenə bu 713ün 78%dir. 0:06:35.206,0:06:37.080 Orda hələdə biraz argon var, 0:06:37.080,0:06:39.515 və digər qazlar--hamısını yazmayacam, 0:06:39.515,0:06:40.390 amma siz anladınız. 0:06:40.390,0:06:42.840 Su ümumi təyziqin bir qismini aldığından 0:06:42.840,0:06:45.880 digər bütün qazların 0:06:45.880,0:06:48.690 parsiyal təyziqi aşağı olacaq. 0:06:48.690,0:06:51.710 Bəs alveol kisəsinə girən havanın 0:06:51.710,0:06:54.750 parsiyal təyziqi nədir? 0:06:54.750,0:07:00.850 Əsasında 21%olanFiO2olacaq. 0:07:00.850,0:07:02.730 Bunu bura yazacam. 0:07:02.730,0:07:04.890 Sonra atmosferik təzyiqə sahibik. 0:07:04.890,0:07:06.960 Buradaki atmosfer təzyiqidir. 0:07:06.960,0:07:09.510 Bunun 760olduğunu dedik. 0:07:09.510,0:07:12.730 Kiçik bir ox çəkərək nəyin nə olduğunu anlaya bilərik. 0:07:12.730,0:07:15.210 760millimetr civə. 0:07:15.210,0:07:17.960 Suyun parsiyal təzyiqini 0:07:17.960,0:07:18.610 hesablamaq üçün. 0:07:18.610,0:07:21.550 Çünki artıq burada bir miqdar su buxarımız var. 0:07:21.550,0:07:26.230 47ni çıxarmalıyıq. 0:07:26.230,0:07:30.620 İndiyə qədər bu riyaziyata əməl etmisinizsə, 0:07:30.620,0:07:33.400 görürsünüzki burda nə oldu? 0:07:33.400,0:07:38.150 Təqribən 150millimetr civə. 0:07:38.150,0:07:43.336 Bu nöqtədək oksigenin qismi təyziqidir. 0:07:43.336,0:07:45.210 Oxumla açıqca göstərim, 0:07:45.210,0:07:48.190 bu narıncı x'də deyil. 0:07:48.190,0:07:49.700 İndiyə qədər başladığımızdan 0:07:49.700,0:07:53.030 daha aşağı olan qismi bir təyziq 0:07:53.030,0:07:54.280 olduğunu anladıq. 0:07:54.280,0:07:56.600 Bunun səbəbi suyun parsiyal təzyiqi idi. 0:07:56.600,0:07:59.630 Bir sonraki videomuzda oradan başlayaq.