1
00:00:06,830 --> 00:00:10,424
Вы калі-небудзь заўважалі, як нешта быццам
плавае ў полі вашага зроку?

2
00:00:10,448 --> 00:00:14,061
Гэта падобна да малога чарвяка
або празрыстай кроплі,

3
00:00:14,085 --> 00:00:18,052
але калі вы пачынаеце 
пільна ўглядацца, яно прападае,

4
00:00:18,076 --> 00:00:21,633
а потым раптам зноў узнікае,
калі пераводзіце позірк.

5
00:00:21,793 --> 00:00:23,792
Але вочы мыць не трэба!

6
00:00:23,816 --> 00:00:26,393
Тое, што вы бачыце,
даволі распаўсюджаная з'ява,

7
00:00:26,417 --> 00:00:28,269
якая атрымала назву
лятаючыя мушкі.

8
00:00:28,451 --> 00:00:32,593
Навуковая назва гэтых «істот» —
muscae volintates,

9
00:00:32,616 --> 00:00:34,755
што на латыні значыць «лятаючыя мухі»,

10
00:00:34,779 --> 00:00:37,909
і ў адпаведнаці з іх назвай
яны могуць быць дакучлівымі.

11
00:00:37,933 --> 00:00:42,045
Але сапраўды гэта не насякомыя
і нават навогул не аб'екты звонку.

12
00:00:42,069 --> 00:00:44,771
На самой справе яны існуюць 
унутры вочнага яблыка.

13
00:00:45,209 --> 00:00:48,872
Падаецца, быццам мушкі жывыя,
таму што яны варушацца і змяняюць форму,

14
00:00:48,872 --> 00:00:50,363
але насамрэч гэта не так.

15
00:00:50,832 --> 00:00:54,649
Лятаючыя мушкі — гэта маленькія часціцы,
што кідаюць цень на сятчатку,

16
00:00:54,673 --> 00:00:57,598
святлоадчувальную тканку 
на ўнутранай паверхні вока.

17
00:00:58,077 --> 00:00:59,590
Гэта могуць быць рэшткі тканак,

18
00:00:59,614 --> 00:01:00,872
чырвоныя крывяныя клеткі,

19
00:01:00,872 --> 00:01:02,681
або згусткі бялкоў.

20
00:01:02,705 --> 00:01:06,206
Яны трапляюць ў шклопадобнае цела,

21
00:01:06,230 --> 00:01:09,277
падобную на гель вадкасць,
што змешчана ўнутры вока,

22
00:01:09,301 --> 00:01:11,580
і таму мушкі «плаваюць»,
калі вочы рухаюцца,

23
00:01:11,604 --> 00:01:14,621
а калі зрок прыпыніць,
то здаецца, што мушкі «падскокваюць».

24
00:01:15,291 --> 00:01:18,532
Большасць часу 
лятаючых мушак цяжка заўважыць.

25
00:01:19,460 --> 00:01:22,711
Яны робяцца больш прыкметнымі,
калі набліжаюцца да сятчаткі,

26
00:01:22,735 --> 00:01:26,217
гэта тое самае, як
калі паднесці руку бліжэй да святла,

27
00:01:26,241 --> 00:01:29,497
то ў выніку цень будзе больш прыкметным.

28
00:01:29,555 --> 00:01:31,580
А мушак лепш заўважыць,

29
00:01:31,604 --> 00:01:34,582
калі глядзець на паверхню,
што аднолькава ярка асвечана,

30
00:01:34,606 --> 00:01:36,219
напрыклад, белы экран манітору,

31
00:01:36,243 --> 00:01:37,446
снег

32
00:01:37,470 --> 00:01:38,814
або чыстае неба,

33
00:01:38,838 --> 00:01:43,083
на іх аднолькавым фоне
лёгка ўбачыць мушак.

34
00:01:43,107 --> 00:01:46,761
Чым ярчэй святло, 
тым больш звужаецца зрэнка.

35
00:01:46,785 --> 00:01:49,202
Тут такі ж эфект, 
калі замяніць вялікую лямпачку,

36
00:01:49,202 --> 00:01:50,722
што свеціць рассеяным святлом,

37
00:01:50,722 --> 00:01:53,018
на адну звычайную лямпачку,

38
00:01:53,042 --> 00:01:55,323
тады цень таксама стане ярчэй.

39
00:01:56,189 --> 00:01:59,744
Ёсць яшчэ адна зрокавая з'ява,
што нагадвае лятаючых мушак,

40
00:01:59,768 --> 00:02:02,009
але яны не маюць дачынення
адзін да аднаго.

41
00:02:02,382 --> 00:02:05,000
Калі вы бачылі маленькія кропкі свету,
што нібы раяцца,

42
00:02:05,000 --> 00:02:07,117
калі вы глядзіце 
на яскравае блакітнае неба,

43
00:02:07,117 --> 00:02:11,628
то сутыкаецеся з тым, што называюць
энтапічны феномен сіняга поля.

44
00:02:12,273 --> 00:02:15,800
У некаторым сэнсе гэта супрацьлеглая з'ява
ў адносінах да эфекту мушак.

45
00:02:15,947 --> 00:02:17,578
Тут вы не бачыце цяней,

46
00:02:17,602 --> 00:02:21,508
а ўзнікаюць маленькія рухлівыя вокны,
што прапускаюць святло да сятчаткі.

47
00:02:21,982 --> 00:02:24,796
Гэтыя вокны насамрэч узнікаюць
праз белыя крывяныя клеткі,

48
00:02:24,820 --> 00:02:27,886
што рухаюцца па капілярах,
змешчаных на паверхні сятчаткі.

49
00:02:28,696 --> 00:02:32,753
Лейкацыты могуць быць такімі вялікімі,
што яны амаль запаўняюць сабой капіляр,

50
00:02:32,777 --> 00:02:35,907
і ім спатрэбіцца 
больш прасторы за кошт плазмы.

51
00:02:37,132 --> 00:02:39,097
Прастора капіляраў і белыя клеткі крыві

52
00:02:39,166 --> 00:02:41,696
лепей прапускаюць блакітнае святло,


53
00:02:41,720 --> 00:02:44,961
чым чырвоныя клеткі крыві,
што таксама прысутнічаюць у капілярах,

54
00:02:44,985 --> 00:02:48,041
таму там, дзе гэта здараецца,
мы бачым кропку святла,

55
00:02:48,065 --> 00:02:51,924
што рухаецца шляхам вашых капіляраў,
а таксама — у такт з пульсам.

56
00:02:52,829 --> 00:02:54,786
Пры лепшых умовах да назірання

57
00:02:54,810 --> 00:02:58,512
вы можаце нават убачыць 
за кропкай чорны хвост.

58
00:02:58,512 --> 00:03:02,578
Гэта менавіта чырвоныя клеткі крыві,
што збіліся ў кучу за лейкацытам.

59
00:03:03,428 --> 00:03:05,333
У некаторых музеях навукі ёсць стэнды,

60
00:03:05,333 --> 00:03:07,703
на якіх можна ўбачыць
экран з блакітным святлом,

61
00:03:07,703 --> 00:03:12,242
што дазволіць вам лепей разгледзець 
чароўныя кропкі блакітнага неба.

62
00:03:13,195 --> 00:03:16,195
Падобныя эфекты ўзнікаюць
у вачах кожнага чалавека,

63
00:03:16,219 --> 00:03:18,799
яны адрозніваюцца толькі памерамі і тыпам.

64
00:03:18,823 --> 00:03:20,315
У выпадку з лятаючымі мушкамі

65
00:03:20,339 --> 00:03:24,047
мы звычайна не заўважаем іх, таму што мозг
вучыцца ігнараваць гэтыя сігналы.

66
00:03:24,311 --> 00:03:26,335
Але надзвычайна вялікая колькасць

67
00:03:26,359 --> 00:03:29,045
або вялікі памер мушак,
што перашкаджаюць зроку,

68
00:03:29,069 --> 00:03:33,664
могуць сведчыць пра сур'ёзнае захворванне,
якое патрабуе неадкладнага лячэння.

69
00:03:34,569 --> 00:03:37,597
Большасць часу такія з'явы,

70
00:03:37,621 --> 00:03:40,570
як лятаючыя мушкі або кропкі,
што рухаюцца на блакітным небе,

71
00:03:40,570 --> 00:03:43,623
сведчаць пра тое, што не толькі
ад знешняга міра,

72
00:03:43,647 --> 00:03:46,766
але яшчэ і ад будовы нашага арганізму
залежыць менавіта тое,

73
00:03:46,790 --> 00:03:49,044
што нам здаецца, мы бачым.