1
00:00:01,809 --> 00:00:06,696
Amerykański baseballista i filozof
Yogi Berra rzekł:

2
00:00:06,720 --> 00:00:10,417
"Jak ktoś nie wie, dokąd zmierza,
to pewnie tam nie dotrze".

3
00:00:11,525 --> 00:00:15,571
Poszerzanie wiedzy naukowej
zapewnia lepszy wgląd

4
00:00:15,595 --> 00:00:20,767
i większą jasność przyszłości 
w zmieniającym się klimacie

5
00:00:20,791 --> 00:00:23,000
i co to oznacza dla naszego zdrowia.

6
00:00:23,714 --> 00:00:27,419
Jestem tu, aby poruszyć powiązaną kwestię:

7
00:00:27,443 --> 00:00:32,105
emisja gazów cieplarnianych
powstałych przez spalanie paliwa kopalnego

8
00:00:32,129 --> 00:00:36,159
obniża wartości odżywcze jedzenia.

9
00:00:37,011 --> 00:00:39,150
Zacznijmy od piramidy żywienia.

10
00:00:39,174 --> 00:00:40,936
Wszyscy ją znacie.

11
00:00:41,348 --> 00:00:43,786
Każdy potrzebuje zbalansowanej diety.

12
00:00:43,810 --> 00:00:45,327
Potrzebujemy białek,

13
00:00:45,351 --> 00:00:47,062
mikroelementów,

14
00:00:47,086 --> 00:00:48,394
witamin.

15
00:00:48,418 --> 00:00:51,612
W ten sposób można się upewnić,

16
00:00:51,612 --> 00:00:54,166
że codziennie spożywamy
odpowiednią ilość składników

17
00:00:54,190 --> 00:00:56,308
dla właściwego rozwoju i dobrobytu.

18
00:00:56,332 --> 00:00:58,917
Jemy nie tylko z potrzeby,

19
00:00:58,941 --> 00:01:00,881
ale i dla przyjemności.

20
00:01:00,905 --> 00:01:03,508
Chleb, makaron, pizza

21
00:01:03,532 --> 00:01:07,613
- jest cała gama posiłków
istotnych w kontekście kulturowym.

22
00:01:07,637 --> 00:01:09,429
Lubimy je jeść.

23
00:01:10,088 --> 00:01:12,479
Są więc istotne zarówno w naszej diecie,

24
00:01:12,503 --> 00:01:15,173
jak i w naszej kulturze.

25
00:01:15,757 --> 00:01:21,069
Poziom dwutlenku węgla wzrasta
od czasów rewolucji przemysłowej,

26
00:01:21,285 --> 00:01:26,647
z około 280 cząsteczek na milion
do 410 obecnie,

27
00:01:26,671 --> 00:01:28,914
i nadal rośnie.

28
00:01:28,938 --> 00:01:33,404
Węgiel niezbędny roślinom do życia
pochodzi właśnie z dwutlenku węgla.

29
00:01:33,404 --> 00:01:34,930
Przenoszą go do wnętrza,

30
00:01:34,930 --> 00:01:38,121
rozkładają na sam węgiel

31
00:01:38,145 --> 00:01:39,929
i wykorzystują do wzrostu.

32
00:01:40,542 --> 00:01:43,475
Potrzebują też składników
odżywczych z gleby.

33
00:01:44,166 --> 00:01:47,672
Dwutlenek węgla stanowi pożywienie roślin.

34
00:01:49,186 --> 00:01:54,152
Powinna to być dobra wiadomość:
wzrost natężenia dwutlenku węgla

35
00:01:54,176 --> 00:01:57,132
zwiększa bezpieczeństwo
żywnościowe na świecie,

36
00:01:57,156 --> 00:02:00,814
zapewniając ludziom
dosyć jedzenia każdego dnia.

37
00:02:01,466 --> 00:02:06,621
Około 820 milionów ludzi na świecie
jest niedożywionych.

38
00:02:07,090 --> 00:02:10,692
Sporo już napisano o tym, jak wzrost CO2

39
00:02:10,726 --> 00:02:13,497
wspomoże nasz problem
z bezpieczeństwem żywnościowym.

40
00:02:13,511 --> 00:02:18,593
Trzeba przyspieszyć postęp
w wydajności rolnictwa,

41
00:02:18,617 --> 00:02:23,452
żeby wykarmić w 2050 roku
9 do 10 miliardów ludzi

42
00:02:23,476 --> 00:02:25,997
i osiągnąć Cele Zrównoważonego Rozwoju,

43
00:02:26,021 --> 00:02:27,759
a szczególnie Cel Numer 2,

44
00:02:27,783 --> 00:02:30,939
czyli wzrost bezpieczeństwa żywnościowego,

45
00:02:30,963 --> 00:02:32,487
lepsze odżywianie,

46
00:02:32,511 --> 00:02:36,171
zwiększenie dostępu do żywności
niezbędnej dla wszystkich.

47
00:02:36,195 --> 00:02:40,935
Wiemy, że zmiana klimatu wpływa
na wydajność rolnictwa.

48
00:02:40,959 --> 00:02:43,365
Temperatura Ziemi ma około 1°C więcej

49
00:02:43,389 --> 00:02:45,680
niż przed industrializacją.

50
00:02:45,704 --> 00:02:49,513
Wpływa to na miejscową temperaturę
i rytm opadów atmosferycznych,

51
00:02:49,537 --> 00:02:53,971
co negatywnie wpływa
na wydajność rolnictwa

52
00:02:53,995 --> 00:02:55,617
w wielu miejscach na świecie.

53
00:02:56,292 --> 00:02:59,583
I nie chodzi tu jedynie
o zmiany temperatury i opadów,

54
00:02:59,607 --> 00:03:00,833
a o skrajności.

55
00:03:01,553 --> 00:03:05,224
Skrajności w postaci
fal upałów, powodzi i susz,

56
00:03:05,248 --> 00:03:09,018
które znacząco wpływają na wydajność.

57
00:03:10,677 --> 00:03:13,013
Dwutlenek węgla,

58
00:03:13,037 --> 00:03:15,994
poza wpływaniem na rozwój roślin,

59
00:03:16,018 --> 00:03:18,795
ma też inne konsekwencje.

60
00:03:18,819 --> 00:03:21,885
Wyższe stężenie dwutlenku węgla w roślinie

61
00:03:21,909 --> 00:03:25,954
zwiększa syntezę węglowodanów,
cukrów i skrobi,

62
00:03:25,978 --> 00:03:31,238
a zmniejsza ilość białek
oraz istotnych składników odżywczych.

63
00:03:31,262 --> 00:03:37,775
To ważne dla rozwoju
bezpieczeństwa żywnościowego.

64
00:03:38,532 --> 00:03:42,438
Parę dni temu, podczas rozmów
o zmianie klimatu,

65
00:03:42,462 --> 00:03:46,427
ktoś powiedział, że jest optymistą w 5/7:

66
00:03:46,451 --> 00:03:49,282
że jest optymistą
przez pięć dni w tygodniu,

67
00:03:49,306 --> 00:03:52,021
a pozostałe dwa poświęca temu tematowi.

68
00:03:53,227 --> 00:03:55,386
Gdy myślimy o mikroelementach,

69
00:03:55,410 --> 00:03:59,827
zwiększone natężenie CO2 ma wpływ
na niemal wszystkie z nich.

70
00:03:59,851 --> 00:04:02,260
Szczególnie jeśli chodzi o żelazo i cynk.

71
00:04:02,284 --> 00:04:06,291
Za mało żelaza może powodować
anemię z niedoboru żelaza.

72
00:04:06,315 --> 00:04:09,369
Wiąże się to ze zmęczeniem, dusznością

73
00:04:09,393 --> 00:04:12,726
i paroma znacznie poważniejszymi objawami.

74
00:04:12,750 --> 00:04:14,466
Niedobór cynku

75
00:04:14,490 --> 00:04:17,021
może obniżać apetyt.

76
00:04:17,045 --> 00:04:19,172
Jest to poważny problem na świecie.

77
00:04:19,196 --> 00:04:22,271
Około miliarda ludzi ma niedobór cynku.

78
00:04:22,295 --> 00:04:25,235
Jest on istotny dla zdrowia
kobiet w ciąży i ich dzieci,

79
00:04:25,259 --> 00:04:27,166
jako że wpływa na rozwój.

80
00:04:27,788 --> 00:04:31,605
Witaminy B są ważne z wielu powodów.

81
00:04:31,629 --> 00:04:34,623
Wspomagają przemianę jedzenia w energię.

82
00:04:34,647 --> 00:04:36,365
Są istotne dla funkcjonowania

83
00:04:36,389 --> 00:04:39,960
wielu czynności fizjologicznych organizmu.

84
00:04:39,984 --> 00:04:42,688
Gdy w roślinie jest więcej węgla,

85
00:04:42,712 --> 00:04:44,370
maleje ilość azotu

86
00:04:44,394 --> 00:04:46,310
i witamin B.

87
00:04:46,731 --> 00:04:48,295
Nie dotyczy to tylko nas.

88
00:04:48,319 --> 00:04:50,058
Bydło też to odczuwa,

89
00:04:50,082 --> 00:04:53,704
ponieważ jakość paszy spada.

90
00:04:53,728 --> 00:04:57,189
Prawdę mówiąc, oddziałuje to
na każdego konsumenta roślin.

91
00:04:57,213 --> 00:05:01,085
Pomyślcie, na przykład, o psach i kotach.

92
00:05:01,109 --> 00:05:04,577
Czytając etykiety większości karm
dla zwierząt domowych,

93
00:05:04,601 --> 00:05:09,246
zauważycie, że zawierają sporo zbóż.

94
00:05:09,270 --> 00:05:11,357
To oddziałuje na wszystkich.

95
00:05:11,381 --> 00:05:13,687
Skąd wiemy, że jest to problem?

96
00:05:13,711 --> 00:05:15,588
Z badań terenowych

97
00:05:15,612 --> 00:05:18,943
i badań eksperymentalnych w laboratoriach.

98
00:05:18,967 --> 00:05:20,447
W badaniach terenowych,

99
00:05:20,471 --> 00:05:24,916
- skupię się głównie na pszenicy i ryżu -

100
00:05:24,940 --> 00:05:27,346
są pola uprawne, na przykład, ryżu,

101
00:05:27,370 --> 00:05:29,460
które dzieli się na różne działki.

102
00:05:30,460 --> 00:05:32,564
Działki są takie same:

103
00:05:32,588 --> 00:05:34,459
gleba jest taka sama,

104
00:05:34,483 --> 00:05:36,192
opady atmosferyczne są takie same;

105
00:05:36,216 --> 00:05:38,152
wszystko jest takie same.

106
00:05:38,176 --> 00:05:42,193
Z wyjątkiem dwutlenku węgla
rozpylonego nad niektórymi działkami.

107
00:05:42,637 --> 00:05:45,058
Można porównać,

108
00:05:45,082 --> 00:05:48,352
jak wygląda to w dzisiejszych warunkach,

109
00:05:48,376 --> 00:05:52,563
a jak będzie wyglądało pod wpływem
dwutlenku węgla pod koniec stulecia.

110
00:05:53,032 --> 00:05:56,097
Brałam udział w jednym z niewielu badań,
które się tym zajmowały.

111
00:05:56,121 --> 00:06:00,692
Obserwowaliśmy 18 poletek ryżowych 
w Chinach i w Japonii

112
00:06:00,716 --> 00:06:02,742
i rozwijaliśmy je w warunkach

113
00:06:02,742 --> 00:06:05,185
przewidywanych na koniec stulecia.

114
00:06:07,185 --> 00:06:09,233
Wyniki są następujące:

115
00:06:09,257 --> 00:06:12,349
biały słupek obrazuje dzisiejsze warunki,

116
00:06:12,373 --> 00:06:16,409
a czerwony te w przyszłości.

117
00:06:16,741 --> 00:06:20,735
Poziom białka spada o około 10%,

118
00:06:20,759 --> 00:06:24,602
żelaza około 8%, a cynku około 5%.

119
00:06:25,404 --> 00:06:27,950
Nie wydaje się to zbyt wiele,

120
00:06:27,974 --> 00:06:31,878
ale gdy pomyśli się
o biednych w każdym kraju,

121
00:06:31,902 --> 00:06:34,347
którzy przeważnie jedzą skrobię,

122
00:06:34,371 --> 00:06:37,297
sprawi to, że osoby obecnie zagrożone

123
00:06:37,321 --> 00:06:39,558
na dobre spotkają niedobory

124
00:06:39,582 --> 00:06:42,239
powodujące różne problemy zdrowotne.

125
00:06:42,263 --> 00:06:46,124
Sytuacja jest poważniejsza
w przypadku witamin B.

126
00:06:46,148 --> 00:06:49,777
Dla witamin B1 i B2

127
00:06:49,801 --> 00:06:52,470
odnotowano 17-procentowy spadek.

128
00:06:52,494 --> 00:06:57,513
Poziom kwasu pantotenowego i witaminy B
jest niższy o niecałe 13%.

129
00:06:57,537 --> 00:07:00,864
Kwasu foliowego o niemal 30%.

130
00:07:00,888 --> 00:07:05,162
Są to uśrednione wartości 
z wielu różnych badań.

131
00:07:05,186 --> 00:07:08,742
Kwas foliowy jest niezbędny
do rozwoju dziecka.

132
00:07:08,742 --> 00:07:10,981
Kobiety w ciąży
z niedoborem kwasu foliowego

133
00:07:10,981 --> 00:07:14,091
są zdecydowanie bardziej narażone
na urodzenie dziecka z wadami.

134
00:07:14,599 --> 00:07:19,845
Są to bardzo poważne
konsekwencje dla zdrowia,

135
00:07:19,869 --> 00:07:22,190
a poziom CO2 wciąż wzrasta.

136
00:07:23,636 --> 00:07:24,917
Inny przykład:

137
00:07:24,941 --> 00:07:29,316
badanie prognozujące
Chrisa Weyanta z kolegami

138
00:07:29,340 --> 00:07:30,815
skupia się na łańcuchu

139
00:07:30,815 --> 00:07:33,996
od wyższego CO2
do niższego żelaza i cynku.

140
00:07:33,996 --> 00:07:36,428
Zajęli się jedynie żelazem i cynkiem

141
00:07:36,452 --> 00:07:38,409
w odniesieniu do różnych chorób.

142
00:07:38,433 --> 00:07:41,771
Wytypowali malarię,
biegunkę, zapalenie płuc

143
00:07:41,795 --> 00:07:43,559
oraz anemię z niedoboru żelaza

144
00:07:43,583 --> 00:07:47,730
i przewidywali konsekwencje dla 2050 roku.

145
00:07:47,754 --> 00:07:49,974
Im ciemniejszy kolor,

146
00:07:49,998 --> 00:07:51,958
tym większe konsekwencje.

147
00:07:51,982 --> 00:07:54,681
Widać największy wpływ

148
00:07:54,705 --> 00:07:57,614
w Azji i w Afryce,

149
00:07:57,638 --> 00:08:00,503
ale też kraje jak USA

150
00:08:00,527 --> 00:08:02,033
czy państwa w Europie

151
00:08:02,057 --> 00:08:04,472
mogą być narażone.

152
00:08:05,075 --> 00:08:09,349
Oszacowali, że może to dotknąć
około 125 milionów ludzi.

153
00:08:10,041 --> 00:08:14,088
Opracowali też najbardziej
efektywne rozwiązania

154
00:08:14,112 --> 00:08:18,617
i wnioskiem końcowym było
ograniczenie gazów cieplarnianych:

155
00:08:18,641 --> 00:08:21,719
obniżenie emisji gazów cieplarnianych
do połowy tego stulecia,

156
00:08:21,743 --> 00:08:24,006
żeby zmniejszyć zaniepokojenie

157
00:08:24,006 --> 00:08:26,584
konsekwencjami w jego drugiej połowie.

158
00:08:28,568 --> 00:08:31,074
Te eksperymenty, to prognozowanie

159
00:08:31,098 --> 00:08:33,656
nie uwzględniają zmian klimatycznych.

160
00:08:34,082 --> 00:08:37,206
Skupiły się jedynie na dwutlenku węgla.

161
00:08:37,584 --> 00:08:39,714
Gdy zestawi się jedno i drugie,

162
00:08:39,738 --> 00:08:43,197
rezultat będzie znacznie większy
niż ten, o którym opowiedziałam.

163
00:08:44,108 --> 00:08:47,127
Chciałabym móc wam powiedzieć,

164
00:08:47,151 --> 00:08:51,965
jak bardzo wasze śniadanie i obiad

165
00:08:51,989 --> 00:08:54,868
różnią się od tego,
co jedli wasi dziadkowie

166
00:08:54,892 --> 00:08:57,236
pod względem wartości odżywczych.

167
00:08:58,312 --> 00:08:59,469
Ale nie mogę.

168
00:08:59,493 --> 00:09:01,506
Nie mamy takich badań.

169
00:09:02,253 --> 00:09:05,404
Chciałabym powiedzieć, jak duży wpływ

170
00:09:05,428 --> 00:09:07,621
na bezpieczeństwo żywnościowe
mają te zmiany.

171
00:09:07,851 --> 00:09:09,097
Ale nie mogę.

172
00:09:09,121 --> 00:09:11,430
Takich badań też nie mamy.

173
00:09:12,437 --> 00:09:15,879
Jeszcze wiele musimy
dowiedzieć się o tej dziedzinie,

174
00:09:15,903 --> 00:09:19,962
choćby tego, jakie są
możliwe rozwiązania.

175
00:09:19,986 --> 00:09:22,740
Żadnych konkretnych jeszcze nie znamy,

176
00:09:22,764 --> 00:09:25,497
ale mamy szeroką gamę opcji.

177
00:09:25,521 --> 00:09:28,032
Mamy rozwój technologiczny.

178
00:09:28,056 --> 00:09:31,412
Mamy hodowlę roślin.
Mamy biofortyfikację.

179
00:09:31,436 --> 00:09:33,238
Zmiany w glebie mogłyby pomóc.

180
00:09:33,262 --> 00:09:36,255
Oczywiście dobrze będzie wiedzieć,

181
00:09:36,279 --> 00:09:39,760
jak te zmiany wpłyną na zdrowie nasze,

182
00:09:39,784 --> 00:09:43,119
naszych dzieci i naszych wnuków.

183
00:09:44,111 --> 00:09:46,474
Takie inwestycje wymagają czasu.

184
00:09:47,053 --> 00:09:50,237
Trochę zajmie rozwiązanie 
tych wszystkich zagadnień.

185
00:09:51,427 --> 00:09:55,074
Żaden podmiot w kraju czy grupa biznesowa

186
00:09:55,098 --> 00:09:56,952
nie finansuje tego badania.

187
00:09:57,799 --> 00:10:03,249
Te inwestycje są niezbędne,
żeby stwierdzić, dokąd zmierzamy.

188
00:10:04,048 --> 00:10:08,311
W międzyczasie trzeba zapewnić wszystkim

189
00:10:08,311 --> 00:10:12,849
dostęp do optymalnej diety,

190
00:10:12,873 --> 00:10:16,902
nie tylko w bogatych regionach,
ale na całym świecie.

191
00:10:17,552 --> 00:10:22,371
Poza tym indywidualnie i zbiorowo musimy
ograniczyć emisję gazów cieplarnianych,

192
00:10:22,395 --> 00:10:25,643
żeby ograniczyć wyzwania,
które pojawią się z biegiem lat.

193
00:10:27,677 --> 00:10:31,697
Mówi się: jeśli myślisz,
że edukacja jest droga,

194
00:10:31,904 --> 00:10:33,994
spróbuj porównać to z ignorancją.

195
00:10:34,112 --> 00:10:35,511
Lepiej tego nie róbmy.

196
00:10:35,977 --> 00:10:38,763
Zainwestujmy w siebie,

197
00:10:38,787 --> 00:10:39,945
w nasze dzieci

198
00:10:39,969 --> 00:10:41,297
i w naszą planetę.

199
00:10:41,321 --> 00:10:42,535
Dziękuję.

200
00:10:42,559 --> 00:10:46,818
(Brawa)