0:00:00.690,0:00:03.660
SAL: Mọi thứ chúng ta đã đề cập cho đến[br]nay trong

0:00:03.660,0:00:06.410
hành trình tìm hiểu về hóa học đều xoay[br]quanh sự ổn định của

0:00:06.410,0:00:08.420
electron và vị trí electron thích hợp nhất

0:00:08.420,0:00:10.340
trong các lớp electron bền vững

0:00:10.340,0:00:14.030
Giống như tất cả mọi thứ trong cuộc sống,[br]nếu bạn khám phá nguyên tử

0:00:14.030,0:00:16.400
sâu hơn một chút, bạn sẽ nhận ra rằng[br]electron không phải

0:00:16.400,0:00:19.250
là thứ duy nhất diễn ra trong một nguyên[br]tử

0:00:19.250,0:00:24.250
Bản thân hạt nhân cũng có những tương tác[br]hoặc có một số

0:00:24.250,0:00:27.140
trạng thái không bền vững, cần được giải[br]phóng theo cách nào đó

0:00:27.140,0:00:28.740
Đó là những gì chúng ta sẽ nói

0:00:28.740,0:00:31.420
trong video này

0:00:31.420,0:00:35.110
Thực ra cơ chế của quá trình này vượt xa[br]phạm vi

0:00:35.110,0:00:37.450
của một khóa học hóa học năm nhất, nhưng[br]ít nhất thì

0:00:37.450,0:00:39.570
biết rằng nó diễn ra cũng là[br]điều cần thiết

0:00:39.570,0:00:43.110
Rồi sẽ có một ngày khi chúng ta học về lực[br]hạt nhân mạnh

0:00:43.110,0:00:45.570
vật lý lượng tử và các lĩnh vực tương tự,[br]chúng ta có thể bắt đầu

0:00:45.570,0:00:49.280
giải thích chính xác về lý do tại sao các[br]proton, neutron

0:00:49.280,0:00:52.810
và các quark cấu thành nên chúng lại tương[br]tác

0:00:52.810,0:00:53.530
theo cách chúng đang làm

0:00:53.530,0:00:55.500
Nhưng như đã nói, ít nhất chúng ta hãy[br]nghĩ về

0:00:55.500,0:01:00.890
các kiểu phân rã chính của hạt nhân

0:01:00.890,0:01:03.880
Vậy giả sử tôi có một số proton

0:01:03.880,0:01:06.830
Tôi sẽ chỉ vẽ một vài hạt ở đây

0:01:06.830,0:01:09.590
Một số proton ở đó, và tôi sẽ vẽ một số[br]neutron

0:01:09.590,0:01:13.430
Và tôi sẽ vẽ chúng bằng một màu trung tính

0:01:13.430,0:01:16.780
Có lẽ màu xám sẽ phù hợp

0:01:16.780,0:01:21.520
Để tôi vẽ một số neutron ở đây

0:01:21.520,0:01:22.020
Vậy tôi có bao nhiêu proton?

0:01:22.020,0:01:24.300
Tôi có 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

0:01:24.300,0:01:32.410
Tôi sẽ vẽ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9[br]neutron

0:01:32.410,0:01:34.870
Hãy gọi đây là hạt nhân của nguyên tử của[br]chúng ta

0:01:34.870,0:01:36.960
điều này đã được đề cập đến trong video

0:01:36.960,0:01:39.860
đầu tiên tôi tạo về nguyên tử-- hạt nhân[br]nếu bạn thực sự

0:01:39.860,0:01:43.320
muốn vẽ một nguyên tử thực sự-- và thực[br]sự rất khó để

0:01:43.320,0:01:45.440
vẽ một nguyên tử vì nó không có ranh giới[br]rõ ràng

0:01:45.440,0:01:49.050
Electron thực sự có thể ở bất kỳ thời điểm[br]nào

0:01:49.050,0:01:49.980
nó có thể ở bất cứ đâu

0:01:49.980,0:01:52.740
Nhưng nếu bạn hỏi, vậy 90% thời gian

0:01:52.740,0:01:53.700
electron sẽ ở đâu

0:01:53.700,0:01:55.680
Bạn sẽ nói, đó là bán kính, hoặc

0:01:55.680,0:01:57.750
đường kính của nguyên tử

0:01:57.750,0:02:00.530
Trong video đầu tiên, chúng ta đã học rằng[br]hạt nhân chỉ

0:02:00.530,0:02:05.450
chiếm một phần cực nhỏ bé trong thể tích[br]của

0:02:05.450,0:02:08.340
hình cầu nơi electron sẽ xuất hiện 90%[br]thời gian

0:02:08.340,0:02:12.080
Điều thú vị ở đây là hầu hết

0:02:12.080,0:02:15.280
những gì chúng ta nhìn thấy trong cuộc[br]sống chỉ là không gian trống

0:02:15.280,0:02:17.030
Tất cả những thứ này chỉ là không gian mở

0:02:17.030,0:02:19.400
Nhưng tôi chỉ muốn nhắc lại điều đó bởi vì

0:02:19.400,0:02:23.660
điểm nhỏ xíu mà chúng ta đã nói đến trước[br]đó

0:02:23.660,0:02:26.320
mặc dù nó chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong

0:02:26.320,0:02:29.030
thể tích của một nguyên tử--thực ra nó gần[br]như là toàn bộ khối lượng của

0:02:29.030,0:02:31.890
nguyên tử-- đó là thứ tôi đang phóng to[br]đến điểm này.

0:02:31.890,0:02:34.240
Đây không phải là các nguyên tử, đây không[br]phải là các electron.

0:02:34.240,0:02:36.580
Bây giờ chúng ta đang phóng to hạt nhân

0:02:36.580,0:02:40.040
Hóa ra, đôi khi hạt nhân

0:02:40.040,0:02:43.650
không ổn định và nó muốn đạt đến trạng[br]thái cấu hình

0:02:43.650,0:02:44.400
ổn định hơn

0:02:44.400,0:02:46.600
Chúng ta sẽ không đi sâu vào cơ chế[br]chính xác

0:02:46.600,0:02:48.700
xác định hạt nhân không bền và những thứ[br]tương tự

0:02:48.700,0:02:51.880
Nhưng để đạt được trạng thái ổn định hơn,

0:02:51.880,0:02:55.820
đôi khi hạt nhân phát ra thứ được gọi là[br]hạt alpha, hoặc

0:02:55.820,0:02:58.470
quá trình này được gọi là phân rã alpha

0:02:58.470,0:03:04.440
Phân rã alpha

0:03:04.440,0:03:06.220
Và nó phát ra một hạt alpha,

0:03:06.220,0:03:09.160
nghe có vẻ rất kỳ lạ

0:03:09.160,0:03:12.450
Nó chỉ đơn giản là một tập hợp các[br]neutron và proton

0:03:12.450,0:03:16.690
Vì vậy, một hạt alpha bao gồm hai neutron[br]và hai proton

0:03:16.690,0:03:20.850
Có thể những hạt này cảm thấy chúng không[br]thực sự phù hợp

0:03:20.850,0:03:25.110
ở bên trong hạt nhân, vì vậy chúng tập[br]hợp lại ở đây

0:03:25.110,0:03:27.740
Và chúng được phát ra

0:03:27.740,0:03:30.070
Chúng rời khỏi hạt nhân

0:03:30.070,0:03:33.870
hãy cùng suy nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra[br]với một nguyên tử khi

0:03:33.870,0:03:36.050
một thứ gì đó như thế xảy ra

0:03:36.050,0:03:38.500
Giả sử tôi có một nguyên tố bất kỳ, tôi sẽ[br]gọi

0:03:38.500,0:03:40.310
nó là nguyên tố E

0:03:40.310,0:03:43.020
Giả sử nó có p, proton

0:03:43.020,0:03:45.660
Tôi sẽ tô màu chúng theo màu của proton

0:03:45.660,0:03:47.800
Nó có p, proton

0:03:47.800,0:03:51.550
Nó có số khối nguyên tử, là tổng số

0:03:51.550,0:03:55.510
proton cộng với số neutron

0:03:55.510,0:03:59.480
Và tôi sẽ phải tô neutron màu xám, đúng[br]chứ?

0:03:59.480,0:04:06.590
Vậy, khi nó trải qua phân rã alpha, điều[br]gì

0:04:06.590,0:04:08.180
sẽ xảy ra với nguyên tố này?

0:04:08.180,0:04:11.890
Số proton của nó sẽ giảm đi 2

0:04:11.890,0:04:16.040
Vì vậy, số proton của nó sẽ bằng p trừ 2

0:04:16.040,0:04:19.450
Và số neutron của nó cũng sẽ giảm đi 2

0:04:19.450,0:04:21.320
Vì vậy, số khối của nó sẽ giảm đi 4

0:04:21.320,0:04:27.100
Ở trên bạn sẽ có p trừ 2, cộng với số[br]neutron trừ 2,

0:04:27.100,0:04:28.940
do đó chúng ta sẽ có trừ 4

0:04:28.940,0:04:31.080
Vậy, khối lượng của nó sẽ giảm đi 4 và nó

0:04:31.080,0:04:32.700
thực sự sẽ biến thành một nguyên tố mới

0:04:32.700,0:04:34.710
Hãy nhớ rằng, các nguyên tố được xác định[br]bởi

0:04:34.710,0:04:36.250
số lượng proton

0:04:36.250,0:04:40.630
Vì vậy, trong quá trình phân rã alpha, khi[br]bạn mất đi hai neutron và

0:04:40.630,0:04:43.300
hai proton, nhưng đặc biệt là các proton[br]sẽ biến

0:04:43.300,0:04:44.460
bạn thành một nguyên tố khác

0:04:44.460,0:04:46.860
nếu gọi nguyên tố này là số 1,

0:04:46.860,0:04:50.590
thì chúng ta sẽ có một nguyên tố khác,[br]nguyên tố số 2

0:04:50.590,0:04:54.050
Nếu bạn nghĩ về những gì được tạo ra,[br]chúng ta đang phát ra

0:04:54.050,0:04:58.600
một thứ gì đó có hai proton

0:04:58.600,0:05:00.340
và hai neutron

0:05:00.340,0:05:02.740
Vì vậy, khối lượng của nó sẽ bằng khối[br]lượng của hai proton

0:05:02.740,0:05:04.790
và hai neutron

0:05:04.790,0:05:05.830
Vậy chúng ta đang phát ra cái gì

0:05:05.830,0:05:09.810
Chúng ta đang phát ra một thứ gì đó có[br]khối lượng là 4

0:05:09.810,0:05:12.170
Vậy nếu bạn nhìn vào, 2 proton và 2[br]neutron là gì?

0:05:12.170,0:05:14.740
Thực ra tôi không nhớ bảng

0:05:14.740,0:05:14.880
tuần hoàn

0:05:14.880,0:05:17.020
Tôi quên dán nó trước video này

0:05:17.020,0:05:19.680
Nhưng bạn không cần mất nhiều thời gian[br]để tìm nguyên tố

0:05:19.680,0:05:23.280
có hai proton trong bảng tuần hoàn, đó[br]chính là heli

0:05:23.280,0:05:25.590
Nó thực sự có khối lượng nguyên tử là 4

0:05:25.590,0:05:29.390
Vì vậy, đây thực chất là hạt nhân heli[br]được giải phóng trong quá trình

0:05:29.390,0:05:30.080
phân rã alpha

0:05:30.080,0:05:31.875
Đây thực chất là một hạt nhân heli

0:05:35.010,0:05:39.170
Và vì nó là hạt nhân heli và không có

0:05:39.170,0:05:43.420
electron nào để cân bằng với hai proton[br]của nó, nên đây sẽ là một

0:05:43.420,0:05:44.950
ion heli

0:05:44.950,0:05:48.490
Về cơ bản nó không có electron

0:05:48.490,0:05:50.830
Nó có hai proton nên nó có điện tích cộng[br]2

0:05:53.350,0:05:59.110
Vì vậy, một hạt alpha thực sự chỉ là một[br]ion heli, một ion

0:05:59.110,0:06:01.960
heli tích điện dương 2 được giải phóng[br]tự phát bởi

0:06:01.960,0:06:05.780
hạt nhân để đạt đến trạng thái ổn định hơn

0:06:05.780,0:06:07.670
Đây là một loại phân rã

0:06:07.670,0:06:08.850
Chúng ta hãy khám phá các loại khác

0:06:08.850,0:06:14.050
Bây giờ hãy để tôi vẽ một hạt nhân khác[br]ở đây

0:06:14.050,0:06:17.640
Tôi sẽ vẽ một số neutron

0:06:17.640,0:06:19.310
Tôi sẽ chỉ vẽ một số proton

0:06:24.200,0:06:27.920
hóa ra đôi khi một neutron cảm thấy không

0:06:27.920,0:06:30.710
thoải mái với chính nó

0:06:30.710,0:06:33.710
Nó nhìn vào những gì các proton làm[br]hàng ngày và nói,

0:06:33.710,0:06:34.560
bạn biết là gì không?

0:06:34.560,0:06:37.780
Vì lý do nào đó, khi nhìn vào trái tim[br]mình, tôi cảm thấy mình

0:06:37.780,0:06:39.220
thực sự nên là một proton

0:06:39.220,0:06:42.640
Nếu tôi là một proton, thì toàn bộ hạt[br]nhân sẽ

0:06:42.640,0:06:43.870
ổn định hơn một chút

0:06:43.870,0:06:46.860
Để trở thành 1 proton, những gì nó làm là[br]-- hãy nhớ rằng, một

0:06:46.860,0:06:49.180
neutron có điện tích trung hòa

0:06:49.180,0:06:52.060
Những gì nó làm là phát ra một electron

0:06:52.060,0:06:54.070
Và tôi biết bạn đang nghĩ, Sal, điều đó[br]thật điên rồ, tôi

0:06:54.070,0:06:55.760
thậm chí còn không biết neutron có[br]electron bên trong,

0:06:55.760,0:06:56.900
và tất cả những thứ đó

0:06:56.900,0:06:58.050
Tôi đồng ý với bạn

0:06:58.050,0:06:58.810
Nó thật điên rồ

0:06:58.810,0:07:01.750
Một ngày nào đó chúng ta sẽ nghiên cứu[br]tất cả những gì tồn tại

0:07:01.750,0:07:03.540
bên trong hạt nhân

0:07:03.540,0:07:08.880
Nhưng hãy giả sử nó có thể phát ra một[br]electron

0:07:08.880,0:07:10.206
Vậy, nó phát ra một[br]electron

0:07:12.730,0:07:15.460
Và chúng tôi biểu thị nó bằng-- khối[br]lượng của nó gần bằng 0

0:07:15.460,0:07:17.830
Chúng ta biết một electron thực sự không[br]có khối lượng bằng 0, nhưng

0:07:17.830,0:07:19.970
chúng ta đang nói về đơn vị khối lượng[br]nguyên tử

0:07:19.970,0:07:25.130
Nếu proton là 1, thì electron là 1/1836

0:07:25.130,0:07:25.940
Chúng ta chỉ làm tròn nó

0:07:25.940,0:07:27.250
Chúng ta nói nó có khối lượng bằng 0

0:07:27.250,0:07:29.380
Khối lượng thực sự của nó không bằng 0

0:07:29.380,0:07:32.670
Và điện tích của nó là trừ 1

0:07:32.670,0:07:34.370
Nó mang tính nguyên tử, bạn có thể nói số[br]hiệu

0:07:34.370,0:07:35.200
nguyên tử của nó là trừ 1

0:07:35.200,0:07:36.570
Nó phát ra một electron

0:07:36.570,0:07:39.760
Bằng cách phát ra một electron, thay vì[br]trung hòa, bây giờ

0:07:39.760,0:07:41.020
nó biến thành một proton

0:07:44.490,0:07:47.090
Và quá trình này được gọi là phân rã beta

0:07:52.500,0:07:56.780
Hạt beta thực chất chỉ là electron được[br]phát ra

0:07:56.780,0:08:00.480
Hãy quay trở lại trường hợp về một phần tử

0:08:00.480,0:08:03.940
Nó có một số proton nhất định, và sau đó

0:08:03.940,0:08:05.980
là một số neutron nhất định

0:08:05.980,0:08:08.340
bạn có các proton và neutron, sau đó bạn[br]có được

0:08:08.340,0:08:09.660
số khối của nó

0:08:09.660,0:08:13.480
Khi nó trải qua quá trình phân rã beta,[br]thì điều gì xảy ra?

0:08:13.480,0:08:15.490
Vậy, các proton có bị thay đổi không?

0:08:15.490,0:08:18.890
Chắc chắn rồi, chúng ta có nhiều hơn một[br]proton so với trước đây

0:08:18.890,0:08:20.500
Vì một neutron đã biến thành một proton

0:08:20.500,0:08:23.410
Vì vậy, bây giờ số proton của chúng ta là[br]cộng 1

0:08:23.410,0:08:25.186
Số khối của chúng ta có thay đổi không?

0:08:25.186,0:08:26.720
Cùng xem nào

0:08:26.720,0:08:28.750
Số neutron giảm đi một nhưng số

0:08:28.750,0:08:30.365
proton của bạn tăng lên một

0:08:30.365,0:08:32.380
Vì vậy, số khối của bạn sẽ không thay đổi

0:08:32.380,0:08:36.789
Nó vẫn sẽ là p cộng N

0:08:36.789,0:08:39.909
khối lượng của bạn vẫn giữ nguyên, không[br]giống như trường hợp

0:08:39.909,0:08:42.679
phân rã alpha, nhưng nguyên tố của[br]bạn sẽ thay đổi

0:08:42.679,0:08:44.039
Số proton của bạn thay đổi

0:08:44.039,0:08:47.975
Một lần nữa, bạn đang đối phó với một[br]nguyên tố mới trong

0:08:47.975,0:08:49.470
quá trình phân rã beta

0:08:49.470,0:08:52.530
Giả sử chúng ta có một tình huống khác

0:08:52.530,0:08:57.360
Giả sử có một tình huống mà một trong[br]những proton này

0:08:57.360,0:09:00.750
nhìn vào các neutron và nói, bạn biết là[br]gì không?

0:09:00.750,0:09:02.240
Tôi thấy cách chúng tồn tại

0:09:02.240,0:09:04.170
Điều đó thật hấp dẫn đối với tôi

0:09:04.170,0:09:13.230
Tôi nghĩ mình sẽ phù hợp hơn và cộng[br]đồng các phân tử

0:09:13.230,0:09:15.660
bên trong hạt nhân của chúng ta sẽ hạnh[br]phúc hơn nếu

0:09:15.660,0:09:17.160
tôi cũng là một neutron

0:09:17.160,0:09:19.770
Tất cả chúng ta sẽ ở trong một trạng[br]thái ổn định hơn

0:09:19.770,0:09:23.660
Điều chúng làm là, proton nhỏ bé khó chịu[br]đó

0:09:23.660,0:09:27.340
có một xác suất phát ra-- đây là một

0:09:27.340,0:09:31.020
khái niệm mới đối với bạn-- một positron,[br]chứ không phải một proton

0:09:31.020,0:09:33.070
Nó phát ra một positron

0:09:33.070,0:09:34.670
Vậy positron là gì

0:09:34.670,0:09:36.390
Nó là một thứ có khối lượng

0:09:36.390,0:09:38.610
chính xác bằng electron

0:09:38.610,0:09:42.890
Vì vậy, nó bằng 1/1836 khối lượng của[br]một proton

0:09:42.890,0:09:46.200
Nhưng chúng ta chỉ viết một số 0 ở đó [br]vì trong đơn vị khối lượng nguyên tử

0:09:46.200,0:09:47.830
nó gần như bằng 0

0:09:47.830,0:09:50.006
Nhưng nó có điện tích dương

0:09:50.006,0:09:51.720
Và điều hơi khó hiểu là họ vẫn sẽ

0:09:51.720,0:09:52.630
viết e ở đó

0:09:52.630,0:09:54.440
Bất cứ khi nào tôi nhìn thấy ký hiệu e,[br]tôi nghĩ ngay đến electron

0:09:54.440,0:09:56.720
Nhưng không, họ nói e bởi vì nó giống như[br]cùng

0:09:56.720,0:09:59.500
một loại hạt, nhưng thay vì mang điện tích[br]âm

0:09:59.500,0:10:00.830
nó mang điện tích dương

0:10:00.830,0:10:02.080
Đây là một positron

0:10:04.980,0:10:08.450
Và bây giờ chúng ta bắt đầu đi vào các[br]loại

0:10:08.450,0:10:10.210
và vật chất kỳ lạ

0:10:10.210,0:10:11.730
Nhưng điều này thực sự xảy ra

0:10:11.730,0:10:15.920
Và nếu bạn có một proton phát ra hạt này,

0:10:15.920,0:10:19.370
mang theo hầu hết điện tích dương của nó

0:10:19.370,0:10:26.330
thì proton này sẽ biến thành một neutron

0:10:26.330,0:10:29.160
Và đó được gọi là phát xạ positron

0:10:29.160,0:10:31.350
Phát xạ positron thường khá dễ để xác định[br]bản

0:10:31.350,0:10:33.510
chất của nó, bởi vì họ gọi nó là phát xạ[br]positron

0:10:33.510,0:10:37.880
Nếu chúng ta bắt đầu với cùng một nguyên[br]tử E, nó có một số

0:10:37.880,0:10:41.500
proton nhất định và một số neutron nhất[br]định

0:10:41.500,0:10:43.190
Nguyên tố mới sẽ là gì?

0:10:43.190,0:10:46.060
Nó sẽ mất đi một proton. p trừ 1

0:10:46.060,0:10:47.770
Và nó sẽ được chuyển thành 1[br]neutron

0:10:47.770,0:10:49.620
Vì vậy, p sẽ giảm đi 1

0:10:49.620,0:10:51.030
N sẽ tăng lên 1

0:10:51.030,0:10:55.020
Do đó, khối lượng của toàn bộ nguyên tử sẽ[br]không thay đổi

0:10:55.020,0:10:57.550
Vậy thì nó sẽ bằng p cộng N

0:10:57.550,0:11:00.500
Nhưng chúng ta vẫn sẽ có một nguyên tố[br]khác, phải không?

0:11:00.500,0:11:03.230
Khi xảy ra phân rã beta, chúng ta làm tăng

0:11:03.230,0:11:04.150
số proton

0:11:04.150,0:11:06.700
Vì vậy, chúng ta đã đi về bên phải trong[br]bảng tuần hoàn hoặc

0:11:06.700,0:11:09.070
chúng ta đã tăng dần về bên phải,[br]bạn hiểu rồi đấy

0:11:09.070,0:11:12.440
Khi xảy ra phát xạ positron, chúng ta làm[br]giảm

0:11:12.440,0:11:14.700
số proton

0:11:14.700,0:11:16.300
Thực ra tôi nên viết điều đó ở đây trong

0:11:16.300,0:11:17.510
cả hai phản ứng này

0:11:17.510,0:11:20.460
Đây là phát xạ positron, và tôi còn lại

0:11:20.460,0:11:22.060
một positron

0:11:22.060,0:11:29.430
Và trong quá trình phân rã beta, tôi còn[br]lại một electron

0:11:29.430,0:11:30.670
Chúng được viết theo cách hoàn toàn giống[br]nhau

0:11:30.670,0:11:32.660
Bạn biết đây là một electron vì nó có điện[br]tích trừ 1

0:11:32.660,0:11:33.890
Bạn biết đây là một positron vì nó

0:11:33.890,0:11:35.810
có điện tích cộng 1

0:11:35.810,0:11:38.170
Bây giờ còn một loại phân rã cuối cùng mà

0:11:38.170,0:11:39.140
bạn nên biết

0:11:39.140,0:11:42.810
Nhưng nó không làm thay đổi số lượng[br]proton hoặc neutron

0:11:42.810,0:11:43.970
trong hạt nhân

0:11:43.970,0:11:46.940
nó chỉ giải phóng rất nhiều năng lượng,[br]hoặc đôi khi

0:11:46.940,0:11:48.350
là một proton năng lượng cao

0:11:48.350,0:11:50.160
Và đó gọi là phân rã gamma

0:11:50.160,0:11:52.510
Phân rã gamma có nghĩa là các hạt nhân này[br]tự sắp xếp lại

0:11:52.510,0:11:52.795
cấu trúc

0:11:52.795,0:11:54.460
Có thể chúng xích lại gần nhau hơn 1 chút

0:11:54.460,0:11:57.990
Bằng cách đó, chúng giải phóng năng[br]lượng dưới dạng

0:11:57.990,0:12:03.180
sóng điện từ có bước sóng rất cao

0:12:03.180,0:12:05.820
Về cơ bản đây là tia gamma, bạn có thể[br]gọi nó là hạt

0:12:05.820,0:12:08.230
gamma hoặc tia gamma

0:12:08.230,0:12:09.450
Và nó có năng lượng rất cao

0:12:09.450,0:12:11.720
Tia gamma là thứ bạn không muốn tiếp xúc

0:12:11.720,0:12:15.460
Chúng có khả năng gây chết người rất cao

0:12:15.460,0:12:17.130
Mọi thứ chúng ta đã thảo luận cho đến nay[br]chỉ mang tính lý thuyết

0:12:17.130,0:12:20.000
Bây giờ, hãy giải một số bài toán thực tế[br]và xác định xem chúng ta

0:12:20.000,0:12:21.750
đang đối mặt với loại phóng xạ nào

0:12:21.750,0:12:24.400
Ở đây tôi có Berili-7, với 7

0:12:24.400,0:12:26.900
là khối lượng nguyên tử của nó

0:12:26.900,0:12:30.520
Và nó đang được chuyển đổi thành Liti-7.[br]Vậy

0:12:30.520,0:12:31.440
chuyện gì đang xảy ra

0:12:31.440,0:12:36.000
Berili của tôi, khối lượng hạt nhân vẫn[br]giữ nguyên, nhưng

0:12:36.000,0:12:42.240
số proton giảm từ bốn xuống còn ba

0:12:42.240,0:12:45.130
Vì vậy, tôi đang giảm số proton

0:12:45.130,0:12:46.840
Tổng khối lượng của tôi không thay đổi

0:12:46.840,0:12:49.100
Vì vậy, đây chắc chắn không phải là phân[br]rã alpha

0:12:49.100,0:12:50.960
Phân rã alpha là giải phóng toàn bộ 1

0:12:50.960,0:12:52.770
hạt heli ra khỏi hạt nhân

0:12:52.770,0:12:54.960
Vậy tôi đang giải phóng thứ gì?

0:12:54.960,0:12:57.410
Tôi đang giải phóng một điện tích dương,[br]hoặc tôi

0:12:57.410,0:12:58.560
đang giải phóng một positron

0:12:58.560,0:13:00.940
Trên thực tế, tôi có cái này trong phương[br]trình này

0:13:00.940,0:13:04.040
Đây là một positron

0:13:04.040,0:13:07.140
Vì vậy, loại phân rã của Berili-7 thành[br]Liti-7 này là

0:13:07.140,0:13:09.760
phát xạ positron

0:13:09.760,0:13:10.830
Nghe hợp lý

0:13:10.830,0:13:12.400
Bây giờ chúng ta hãy xem xét phân rã tiếp[br]theo

0:13:12.400,0:13:19.870
Chúng ta có urani-238 phân rã thành[br]thori-234

0:13:19.870,0:13:25.140
Ta thấy khối lượng nguyên tử giảm 4, trừ

0:13:25.140,0:13:28.910
4, và số hiệu nguyên tử giảm, hay

0:13:28.910,0:13:31.270
số proton giảm đi 2

0:13:31.270,0:13:33.810
Vì vậy, về bản chất, bạn phải giải phóng[br]một thứ gì đó

0:13:33.810,0:13:37.390
có khối lượng nguyên tử là 4, và số hiệu[br]nguyên tử

0:13:37.390,0:13:39.680
là 2, hoặc heli

0:13:39.680,0:13:42.210
Như vậy đây là phân rã alpha

0:13:42.210,0:13:46.100
Vậy đây chính là một hạt alpha

0:13:46.100,0:13:48.400
Và đây là một ví dụ về phân rã alpha

0:13:48.400,0:13:51.110
Bây giờ có lẽ bạn đang nói, này Sal,[br]đợi đã, có điều gì đó kỳ lạ

0:13:51.110,0:13:51.850
đang xảy ra ở đây

0:13:51.850,0:13:56.630
Bởi vì nếu tôi chỉ chuyển từ 92 proton[br]sang 90 proton, tôi vẫn

0:13:56.630,0:13:59.430
có 92 electron ở bên ngoài

0:13:59.430,0:14:02.750
Vậy tôi sẽ không có điện tích âm 2 sao?

0:14:02.750,0:14:08.270
Thậm chí còn tốt hơn, heli tôi giải phóng[br]ra, nó không có

0:14:08.270,0:14:09.090
bất kỳ electron nào đi kèm

0:14:09.090,0:14:10.390
Nó chỉ là hạt nhân heli

0:14:10.390,0:14:12.700
Vậy nó không có điện tích dương 2 sao?

0:14:12.700,0:14:15.180
Và nếu bạn nói vậy, thì bạn hoàn toàn[br]chính xác

0:14:15.180,0:14:19.510
Nhưng thực tế là ngay khi quá trình phân[br]rã này xảy ra

0:14:19.510,0:14:22.290
thori không có lý do gì để giữ lại hai

0:14:22.290,0:14:25.050
electron đó, vì vậy hai electron đó biến[br]mất và

0:14:25.050,0:14:26.840
thori trở lại trạng thái trung hòa

0:14:26.840,0:14:30.480
Với heli, tương tự, cũng diễn ra rất nhanh

0:14:30.480,0:14:33.040
Nó thực sự cần hai electron để ổn định,[br]vì vậy nó

0:14:33.040,0:14:36.880
nhanh chóng lấy hai electron từ bất cứ[br]nơi nào nó va chạm

0:14:36.880,0:14:38.460
vào và do đó trở nên ổn định

0:14:38.460,0:14:40.305
Vậy nên bạn có thể viết theo hai cách

0:14:40.305,0:14:42.250
Bây giờ hãy làm thêm một ví dụ nữa

0:14:42.250,0:14:43.500
Tôi có đây là iốt

0:14:45.820,0:14:46.670
Hãy xem điều gì sẽ xảy ra

0:14:46.670,0:14:51.020
Khối lượng không thay đổi

0:14:51.020,0:14:53.790
Vậy nên, chắc chắn phải có proton biến[br]thành neutron hoặc

0:14:53.790,0:14:55.560
neutron biến thành proton

0:14:55.560,0:14:58.810
Tôi thấy ở đây tôi có 53 proton, và

0:14:58.810,0:15:00.800
bây giờ tôi có 54 proton

0:15:00.800,0:15:04.060
Vậy nên một neutron chắc chắn đã biến[br]thành một proton

0:15:04.060,0:15:06.830
Một neutron đã biến thành một proton

0:15:06.830,0:15:09.160
Cách mà một neutron biến thành một proton[br]là

0:15:09.160,0:15:11.620
giải phóng một electron

0:15:11.620,0:15:13.360
Chúng ta có thể thấy điều đó trong phản[br]ứng này

0:15:13.360,0:15:16.880
Một electron đã được giải phóng

0:15:16.880,0:15:19.130
Đây là quá trình phân rã beta

0:15:19.130,0:15:20.380
Đây là một hạt beta

0:15:25.580,0:15:26.750
Và logic tương tự cũng được áp dụng

0:15:26.750,0:15:32.780
Chờ đã, tôi vừa tăng từ 53 lên 54 proton

0:15:32.780,0:15:34.440
Bây giờ tôi có thêm proton này, liệu tôi[br]sẽ có 1

0:15:34.440,0:15:35.750
điện tích dương ở đây phải không

0:15:35.750,0:15:36.480
Đúng vậy

0:15:36.480,0:15:40.810
Nhưng rất nhanh điều này có thể xảy ra--[br]có thể sẽ không nhận được chính xác

0:15:40.810,0:15:42.740
những electron này, có rất nhiều electron[br]chạy xung quanh-- nhưng

0:15:42.740,0:15:45.950
nó sẽ lấy một số electron từ một nơi nào[br]đó để ổn định

0:15:45.950,0:15:47.080
và sau đó nó sẽ ổn định trở lại

0:15:47.080,0:15:48.890
Nhưng bạn hoàn toàn đúng khi nghĩ, chẳng[br]phải nó sẽ là

0:15:48.890,0:15:51.690
ion trong một khoảng thời gian ngắn sao?

0:15:51.690,0:15:52.900
Bây giờ hãy làm thêm 1 ví dụ nữa

0:15:52.900,0:15:57.210
chúng ta có radon-222, với số hiệu nguyên[br]tử là 86

0:15:57.210,0:16:01.720
biến thành poloni-218, với số hiệu nguyên[br]tử là 84

0:16:01.720,0:16:03.540
Và đây thực sự là một điều thú vị

0:16:03.540,0:16:08.380
Poloni được đặt theo tên Ba Lan, bởi vì[br]Marie Curie,

0:16:08.380,0:16:11.220
Vào thời điểm đó, Ba Lan, đây là vào đầu[br]thế kỷ trước

0:16:11.220,0:16:15.120
khoảng cuối những năm 1800, Ba Lan không[br]tồn tại

0:16:15.120,0:16:15.910
như một quốc gia riêng biệt

0:16:15.910,0:16:19.540
Nó bị chia cắt giữa Phổ, Nga và Áo

0:16:19.540,0:16:21.590
Và họ thực sự muốn mọi người biết rằng,

0:16:21.590,0:16:24.000
chúng ta nghĩ chúng ta là một dân tộc

0:16:24.000,0:16:27.170
Vì vậy, họ đã phát hiện ra rằng khi radon[br]phân rã

0:16:27.170,0:16:27.730
nó tạo thành nguyên tố này

0:16:27.730,0:16:31.430
Và họ đặt tên nó theo quê hương của họ,[br]theo Ba Lan

0:16:31.430,0:16:33.880
Đó là đặc quyền của những người khám phá[br]ra các nguyên tố mới

0:16:33.880,0:16:35.090
Dù sao thì hãy quay lại với bài toán

0:16:35.090,0:16:35.930
Vậy chuyện gì đã xảy ra

0:16:35.930,0:16:39.210
Khối lượng nguyên tử của chúng ta đã giảm[br]đi 4

0:16:39.210,0:16:41.430
Số proton của chúng ta giảm đi 2

0:16:41.430,0:16:44.580
Một lần nữa, chúng ta có thể đã giải phóng[br]một hạt alpha

0:16:44.580,0:16:47.070
Hạt nhân heli, thứ có khối lượng nguyên tử[br]là

0:16:47.070,0:16:51.160
4 và số proton là 2

0:16:51.160,0:16:52.100
Và đó chính là điều đã xảy ra

0:16:52.100,0:16:55.950
Đây là quá trình phân rã alpha

0:16:55.950,0:16:57.810
Chúng ta có thể viết nó như là một hạt[br]nhân heli

0:16:57.810,0:16:59.145
Vậy nên nó không có electron

0:16:59.145,0:17:00.820
Thậm chí chúng ta có thể nói ngay rằng nó[br]sẽ mang

0:17:00.820,0:17:02.990
điện tích âm, nhưng sau đó nó lại mất[br]đi điện tích