1
00:00:00,806 --> 00:00:02,581
Poruszę dziś kwestię korupcji.

2
00:00:02,581 --> 00:00:05,770
Poruszę dziś kwestię korupcji.

3
00:00:05,770 --> 00:00:07,930
Korupcję określa się

4
00:00:07,930 --> 00:00:13,666
jako nadużycie 
odpowiedzialnego stanowiska

5
00:00:13,666 --> 00:00:17,306
dla własnej korzyści -
albo, w naszym kontekście,

6
00:00:17,306 --> 00:00:19,929
przyjaciół, rodziny czy finansistów.

7
00:00:19,929 --> 00:00:24,452
Przyjaciół, rodziny i finansistów.

8
00:00:24,452 --> 00:00:28,467
Powinniśmy zrozumieć to,

9
00:00:28,467 --> 00:00:31,265
że o kwestii korupcji

10
00:00:31,265 --> 00:00:34,614
jesteśmy źle informowani.

11
00:00:34,614 --> 00:00:36,171
Musimy to przyznać

12
00:00:36,171 --> 00:00:38,616
i zacząć zmieniać sposób,
w jaki sobie z tym radzimy.

13
00:00:38,616 --> 00:00:41,539
Pierwszą sprawą 
jest błędne przekonanie,

14
00:00:41,539 --> 00:00:43,910
że korupcja nie jest przestępstwem.

15
00:00:43,910 --> 00:00:45,700
Kiedy spotykamy się 
w gronie przyjaciół i rodziny,

16
00:00:45,700 --> 00:00:47,579
omawiamy przestępstwa 
popełniane w naszym kraju,

17
00:00:47,579 --> 00:00:51,172
w Belmont, w Diego, w Marabelli,

18
00:00:51,172 --> 00:00:52,702
nikt nie wspomina o korupcji.

19
00:00:52,702 --> 00:00:54,252
To szczera prawda.

20
00:00:54,252 --> 00:00:57,289
Kiedy policjant 
mówi w telewizji o przestępstwach,

21
00:00:57,289 --> 00:00:59,299
nie wspomina o korupcji.

22
00:00:59,299 --> 00:01:01,615
I wiemy, że kiedy 
minister bezpieczeństwa narodowego

23
00:01:01,615 --> 00:01:05,490
mówi o przestępstwach, 
nie ma na myśli korupcji.

24
00:01:05,490 --> 00:01:08,105
Ale korupcja jest przestępstwem.

25
00:01:08,105 --> 00:01:12,955
To przestępstwo gospodarcze, 
gdyż dotyczy grabieży pieniędzy podatników.

26
00:01:12,955 --> 00:01:15,723
Państwowa i prywatna korupcja 
to rzeczywistość.

27
00:01:15,723 --> 00:01:17,454
Jako przedstawiciel 
sektora prywatnego

28
00:01:17,454 --> 00:01:19,850
mogę powiedzieć, 
że pokaźny odsetek korupcji

29
00:01:19,850 --> 00:01:22,629
w tym sektorze 
nie ma nic wspólnego z rządem.

30
00:01:22,629 --> 00:01:25,471
Takie same przekupstwa,
łapówki i tajne transakcje

31
00:01:25,471 --> 00:01:27,939
mają miejsce 
w sektorze prywatnym.

32
00:01:27,939 --> 00:01:31,540
Dzisiaj skupiam się na korupcji 
w sektorze państwowym,

33
00:01:31,540 --> 00:01:34,675
w której sektor prywatny 
także uczestniczy.

34
00:01:34,675 --> 00:01:36,971
Drugi ważny mit, 
który należy zrozumieć -

35
00:01:36,971 --> 00:01:38,705
ponieważ musimy te mity obalić,

36
00:01:38,705 --> 00:01:41,165
rozbroić, zniszczyć i wykpić -

37
00:01:41,165 --> 00:01:43,111
drugi ważny mit, 
który należy zrozumieć

38
00:01:43,111 --> 00:01:45,603
to ten, że w zasadzie

39
00:01:45,603 --> 00:01:48,872
korupcja jest niewielkim problemem -

40
00:01:48,872 --> 00:01:51,202
jeśli w ogóle jest problemem.

41
00:01:51,202 --> 00:01:54,896
Że właściwie to tylko 10 czy 15%,

42
00:01:54,896 --> 00:01:58,787
miała miejsce zawsze 
i pewnie tak już pozostanie,

43
00:01:58,787 --> 00:02:02,571
i nie ma sensu uchwalać ustaw, 
bo niewiele możemy w tej sprawie zrobić.

44
00:02:02,571 --> 00:02:04,931
A ja chcę pokazać,

45
00:02:04,931 --> 00:02:06,868
że to także jest niebezpiecznym mitem.

46
00:02:06,868 --> 00:02:09,289
To społeczna krzywda.

47
00:02:09,289 --> 00:02:11,883
Chcę o tym powiedzieć,

48
00:02:11,883 --> 00:02:14,131
zabrać nas około 30 lat w przeszłość.

49
00:02:14,131 --> 00:02:16,125
Zacznijmy od Trynidadu i Tobago.

50
00:02:16,125 --> 00:02:19,323
To niewielki, ale bogaty 
w zasoby naturalne karaibski kraj.

51
00:02:19,323 --> 00:02:24,369
Na początku lat 70. 
miał miejsce wielki wzrost bogactwa,

52
00:02:24,369 --> 00:02:27,862
który spowodowany był 
wzrostem światowych cen ropy naftowej.

53
00:02:27,862 --> 00:02:30,897
Nazywamy je petrodolarami. 
Skarbiec pękał w szwach.

54
00:02:30,897 --> 00:02:34,585
To ironiczne,

55
00:02:34,585 --> 00:02:36,623
ponieważ znajdujemy się
w Banku Centralnym.

56
00:02:36,623 --> 00:02:38,819
Widzicie, historia bywa ironiczna.

57
00:02:38,819 --> 00:02:40,641
Znajdujemy się dzisiaj 
w Banku Centralnym,

58
00:02:40,641 --> 00:02:44,019
który jest odpowiedzialny za wiele spraw, 
o których będę mówił.

59
00:02:44,019 --> 00:02:47,344
Mówimy o braku odpowiedzialności 
w państwowym urzędzie.

60
00:02:47,344 --> 00:02:50,092
O fakcie, że następna wieża,

61
00:02:50,092 --> 00:02:52,131
po drugiej stronie tarasu, 
to Ministerstwo Finansów,

62
00:02:52,131 --> 00:02:53,819
i to miejsce 
ma dziś z nami wiele wspólnego,

63
00:02:53,819 --> 00:02:56,669
więc dziś rozmawiamy 
wewnątrz świątyni.

64
00:02:56,669 --> 00:03:01,569
(brawa)

65
00:03:01,569 --> 00:03:03,811
Po pierwsze, 
kiedy 40 lat temu

66
00:03:03,811 --> 00:03:07,507
te pieniądze wpłynęły 
do naszego kraju,

67
00:03:07,507 --> 00:03:09,594
ówczesny rząd

68
00:03:09,594 --> 00:03:11,704
podjął serię porozumień 
z innymi rządami,

69
00:03:11,704 --> 00:03:13,738
by szybko rozwinąć kraj.

70
00:03:13,738 --> 00:03:16,004
Niektóre z największych 
krajowych projektów

71
00:03:16,004 --> 00:03:19,202
powstawały poprzez 
międzyrządowe ustalenia

72
00:03:19,202 --> 00:03:21,018
z pewnymi 
wiodącymi krajami świata,

73
00:03:21,018 --> 00:03:23,726
takimi jak Stany Zjednoczone, 
Wielka Brytania, Francja itd.

74
00:03:23,726 --> 00:03:26,794
Tak jak powiedziałem, budynek, 
w którym się znajdujemy - jak na ironię -

75
00:03:26,794 --> 00:03:28,478
był częścią tej serii kompleksów

76
00:03:28,478 --> 00:03:32,586
nazywanych Bliźniaczymi Wieżami.

77
00:03:32,586 --> 00:03:35,546
Cała sytuacja 
stała się tak oburzająca,

78
00:03:35,546 --> 00:03:38,426
że została powołana komisja śledcza.

79
00:03:38,426 --> 00:03:42,429
Zgłosiła ona w 1982 r.

80
00:03:42,429 --> 00:03:45,178
Raport Ballaha.

81
00:03:45,178 --> 00:03:49,114
Od razu międzyrządowe porozumienia 
zostały zawieszone.

82
00:03:49,114 --> 00:03:51,022
Premier udał się do Parlamentu,
by wygłosić oświadczenie budżetowe,

83
00:03:51,022 --> 00:03:54,219
powiedział wtedy coś,
czego nigdy nie zapomnę.

84
00:03:54,219 --> 00:03:56,516
Słowa trafiły właśnie tutaj.
Byłem wtedy młodym człowiekiem.

85
00:03:56,516 --> 00:03:57,896
Trafiły prosto do mojego serca.

86
00:03:57,896 --> 00:04:02,653
Powiedział, że właściwie... 
Sprawdźmy, czy to działa.

87
00:04:02,653 --> 00:04:05,130
Odbieramy to...? Tak.

88
00:04:05,130 --> 00:04:07,129
To nam właśnie powiedział.

89
00:04:07,129 --> 00:04:11,269
Powiedział, że w zasadzie

90
00:04:11,269 --> 00:04:14,191
dwie trzecie petrodolarów,

91
00:04:14,191 --> 00:04:16,575
które wydajemy, 
pieniędzy podatników,

92
00:04:16,575 --> 00:04:18,659
zostały zmarnowane 
albo ukradzione.

93
00:04:18,659 --> 00:04:22,702
Więc te 10 czy 15% 
to czysty przekręt.

94
00:04:22,702 --> 00:04:24,811
Jak mawiamy, to bajka. 
Zapomnijcie o tym.

95
00:04:24,811 --> 00:04:26,506
To dla dzieci. 
My jesteśmy dorosłymi ludźmi,

96
00:04:26,506 --> 00:04:29,293
próbujemy poradzić sobie z tym, 
co się dzieje w społeczeństwie.

97
00:04:29,293 --> 00:04:31,438
Oto skala problemu.

98
00:04:31,438 --> 00:04:34,450
Dwie trzecie pieniędzy 
skradzione lub zmarnowane.

99
00:04:34,450 --> 00:04:37,892
To było 30 lat temu. 
W 1982 był Ballah.

100
00:04:37,892 --> 00:04:39,951
Co się zmieniło?

101
00:04:39,951 --> 00:04:41,638
Nie lubię wyciągać 
wstydliwych tajemnic

102
00:04:41,638 --> 00:04:44,197
przed międzynarodową publicznością, 
ale muszę.

103
00:04:44,197 --> 00:04:47,710
Cztery miesiące temu 
doszło do pogwałcenia konstytucji.

104
00:04:47,710 --> 00:04:52,608
Nazywamy to porażką Sekcji 34.

105
00:04:52,608 --> 00:04:55,254
To podejrzany wycinek prawa,

106
00:04:55,254 --> 00:04:56,609
podejrzany wycinek prawa

107
00:04:56,609 --> 00:04:58,752
uchwalony w podejrzanym czasie,

108
00:04:58,752 --> 00:05:00,650
by uwolnić niektórych podejrzanych. 
(śmiech)

109
00:05:00,650 --> 00:05:07,383
Ci ludzie zostali określeni

110
00:05:07,383 --> 00:05:08,957
jako oskarżeni z lotniska Piarco.

111
00:05:08,957 --> 00:05:11,834
Dziś zamierzam tu używać 
swojego własnego słownictwa.

112
00:05:11,834 --> 00:05:13,661
Oni są oskarżonymi 
z lotniska Piarco.

113
00:05:13,661 --> 00:05:16,554
To było konstytucyjne 
pogwałcenie pierwszego rzędu,

114
00:05:16,554 --> 00:05:20,610
nazwałem to 
Spiskiem Deprawującym Parlament.

115
00:05:20,610 --> 00:05:23,709
Najwyższa instytucja w naszym kraju 
została zdeprawowana.

116
00:05:23,709 --> 00:05:25,682
Zajmujemy się tu

117
00:05:25,682 --> 00:05:27,404
finansowymi, 
ekonomicznymi dewiantami.

118
00:05:27,404 --> 00:05:29,253
Rozumiecie, 
jak poważny to problem?

119
00:05:29,253 --> 00:05:31,363
Miał miejsce ogromny protest. 
Wielu z tu obecnych

120
00:05:31,363 --> 00:05:34,073
na różne sposoby 
wzięło w nim udział.

121
00:05:34,073 --> 00:05:36,892
Co ważniejsze, 
amerykańska ambasada narzekała,

122
00:05:36,892 --> 00:05:39,379
więc Parlament 
szybko się zgromadził,

123
00:05:39,379 --> 00:05:41,284
prawo zostało zmienione, 
ustawę unieważniono.

124
00:05:41,284 --> 00:05:43,231
Tak jak mówią prawnicy:
ustawę unieważniono.

125
00:05:43,231 --> 00:05:46,348
Ale chodzi o to,

126
00:05:46,348 --> 00:05:50,043
że Parlament został przechytrzony,

127
00:05:50,043 --> 00:05:52,529
ponieważ tak naprawdę,

128
00:05:52,529 --> 00:05:55,603
przez podejrzane 
przechodzenie tej ustawy,

129
00:05:55,603 --> 00:05:57,924
weszła ona jednak w życie.

130
00:05:57,924 --> 00:06:01,182
Kiedy my obchodziliśmy 
50-lecie niepodległości,

131
00:06:01,182 --> 00:06:02,742
właśnie wtedy, w ten weekend.

132
00:06:02,742 --> 00:06:04,764
Więc to jest właśnie pogwałcenie.

133
00:06:04,764 --> 00:06:08,175
To był nieprzyjemny sposób dojrzewania, 
ale daliśmy radę,

134
00:06:08,175 --> 00:06:09,862
ponieważ wszyscy to zrozumieliśmy,

135
00:06:09,862 --> 00:06:11,620
i po raz pierwszy odkąd pamiętam

136
00:06:11,620 --> 00:06:15,170
doszło do masowych 
protestów przeciwko korupcji.

137
00:06:15,170 --> 00:06:17,361
I to mi dało nadzieję.

138
00:06:17,361 --> 00:06:19,224
Ci, którzy to robią, 
czasem czują się

139
00:06:19,224 --> 00:06:22,593
nieco samotni.

140
00:06:22,593 --> 00:06:26,041
Przechodzenie 
i unieważnianie tego prawa

141
00:06:26,041 --> 00:06:30,017
umocniło sytuację 
oskarżonych z lotniska Piarco.

142
00:06:30,017 --> 00:06:34,628
To, do czego doszło, 
to był właśnie wybitny podwójny blef.

143
00:06:34,628 --> 00:06:36,524
Ale o co oni zostali oskarżeni?

144
00:06:36,524 --> 00:06:37,627
Co było powodem ich oskarżenia?

145
00:06:37,627 --> 00:06:40,906
Jestem trochę zbyt tajemniczy.

146
00:06:40,906 --> 00:06:43,488
Próbowaliśmy wybudować, 
czy raczej odtworzyć lotnisko,

147
00:06:43,488 --> 00:06:46,090
które stało się przestarzałe.

148
00:06:46,090 --> 00:06:49,880
Cały projekt kosztował
ok. 1,6 miliarda dolarów,

149
00:06:49,880 --> 00:06:52,447
dolarów Trynidadu i Tobago,

150
00:06:52,447 --> 00:06:55,610
w zasadzie mieliśmy tutaj 
zmowy przetargowe

151
00:06:55,610 --> 00:06:58,797
oraz miała miejsce 
podejrzana, korupcyjna działalność.

152
00:06:58,797 --> 00:07:02,887
A żeby mieć pojęcie, 
jak to wyglądało

153
00:07:02,887 --> 00:07:05,767
oraz powiązać 
z drugim mitem korupcji

154
00:07:05,767 --> 00:07:08,200
mówiącym, 
że to nic ważnego,

155
00:07:08,200 --> 00:07:10,971
możemy spojrzeć na ten slajd.

156
00:07:10,971 --> 00:07:14,664
To, co tu mamy - 
to nie ja tak twierdzę,

157
00:07:14,664 --> 00:07:19,471
to słowa z oświadczenia 
Prokuratora Generalnego. Jego spisane słowa.

158
00:07:19,471 --> 00:07:23,945
Mówi nam, że z całości 
1,6 miliarda kosztów projektu,

159
00:07:23,945 --> 00:07:26,137
jeden miliard został namierzony

160
00:07:26,137 --> 00:07:27,900
na zagranicznych kontach bankowych.

161
00:07:27,900 --> 00:07:30,063
Miliard dolarów 
z pieniędzy podatników

162
00:07:30,063 --> 00:07:33,461
został zlokalizowany 
na zagranicznych kontach bankowych.

163
00:07:33,461 --> 00:07:35,574
Jestem podejrzliwy z natury,

164
00:07:35,574 --> 00:07:38,291
jestem więc oburzony 
i zamierzam się tu zatrzymać,

165
00:07:38,291 --> 00:07:40,787
zatrzymać się teraz 
i wprowadzić jeszcze inne wątki.

166
00:07:40,787 --> 00:07:42,601
Wątki dotyczące czegoś, 
co sam zobaczyłem

167
00:07:42,601 --> 00:07:46,345
w listopadzie zeszłego roku na Wall Street. 
To było w Parku Zuccotti.

168
00:07:46,345 --> 00:07:50,537
Trwała jesień. 
Było chłodno i wilgotno, ściemniało się.

169
00:07:50,537 --> 00:07:52,470
Spacerowałem razem z protestującymi,

170
00:07:52,470 --> 00:07:56,763
obserwując budynek banku na Wall Street, 
członków ruchu Occupy Wall Street chodzących dookoła.

171
00:07:56,763 --> 00:07:59,083
I była tam kobieta 
z bardzo prostym znakiem,

172
00:07:59,083 --> 00:08:01,507
wyglądająca na zmaltretowaną 
blondwłosa pani,

173
00:08:01,507 --> 00:08:04,330
a ten znak był zrobiony 
z papieru brystolowego,

174
00:08:04,330 --> 00:08:06,322
wykonany grubym pisakiem.

175
00:08:06,322 --> 00:08:08,843
A to, co było na tym znaku 
uderzyło mnie w sam środek.

176
00:08:08,843 --> 00:08:13,250
Było tam "Jeśli nie jesteś oburzony, 
to nie zwracałeś uwagi."

177
00:08:13,250 --> 00:08:16,232
Jeśli nie jesteś tym wszystkim oburzony, 
nie zwracałeś uwagi.

178
00:08:16,232 --> 00:08:20,363
Więc słuchajcie, ponieważ 
wkraczamy na jeszcze głębsze wody.

179
00:08:20,363 --> 00:08:22,520
Zacząłem myśleć.

180
00:08:22,520 --> 00:08:25,411
A co, jeśli...

181
00:08:25,411 --> 00:08:28,617
Jestem podejrzliwy. 
Czytam dużo powieści szpiegowskich.

182
00:08:28,617 --> 00:08:30,295
Co, jeśli... 
(śmiech)

183
00:08:30,295 --> 00:08:32,819
Żeby postrzegać to aż tak źle,

184
00:08:32,819 --> 00:08:34,444
musicie czytać 
dużo powieści szpiegowskich

185
00:08:34,444 --> 00:08:37,011
i obserwować 
tego typu sprawy, prawda? (śmiech)

186
00:08:37,011 --> 00:08:41,578
A co, jeśli to nie był pierwszy raz?

187
00:08:41,578 --> 00:08:44,165
Co, jeśli to tylko pierwszy przypadek,

188
00:08:44,165 --> 00:08:46,500
kiedy to i tamto zostało uchwycone?

189
00:08:46,500 --> 00:08:51,626
Co, jeśli to się już kiedyś zdarzyło? 
Skąd miałbym wiedzieć?

190
00:08:51,626 --> 00:08:54,116
Dwa poprzednie 
podane przeze mnie przykłady

191
00:08:54,116 --> 00:08:58,172
dotyczyły korupcji sektora budowlanego.

192
00:08:58,172 --> 00:09:00,203
A tym razem mam zaszczyt

193
00:09:00,203 --> 00:09:03,581
prowadzić Wspólną Radę Konsultacyjną, 
organizację non-profit.

194
00:09:03,581 --> 00:09:07,178
Nasza strona to jcc.org.tt 
Jesteśmy przywódcami

195
00:09:07,178 --> 00:09:10,404
walki o stworzenie 
nowego systemu zamówień publicznych

196
00:09:10,404 --> 00:09:12,564
i zarządzania publicznymi finansami.

197
00:09:12,564 --> 00:09:14,769
Jeśli ktoś chciałby 
dowiedzieć się czegoś więcej

198
00:09:14,769 --> 00:09:19,049
albo dołączyć do nas, 
czy też podpisać petycje, proszę, zaangażujcie się.

199
00:09:19,049 --> 00:09:21,308
A teraz przejdę 
do kolejnej powiązanej sprawy,

200
00:09:21,308 --> 00:09:24,084
ponieważ jedna z moich 
prywatnych kampanii,

201
00:09:24,084 --> 00:09:26,420
prowadzona przez ponad trzy i pół roku,

202
00:09:26,420 --> 00:09:28,909
postuluje przejrzystość 
i odpowiedzialność

203
00:09:28,909 --> 00:09:32,008
wokół finansowania CL Financial.

204
00:09:32,008 --> 00:09:37,009
CL Financial 
to największy karaibski konglomerat.

205
00:09:37,009 --> 00:09:39,932
Bez wchodzenia w szczegóły.

206
00:09:39,932 --> 00:09:42,948
Mówiono, że upadł - 
a ja dobieram słowa bardzo ostrożnie -

207
00:09:42,948 --> 00:09:45,775
mówiono, że upadł w styczniu 2009,

208
00:09:45,775 --> 00:09:49,453
minęły już prawie cztery lata.

209
00:09:49,453 --> 00:09:52,265
Jako niespotykany przypływ hojności -

210
00:09:52,265 --> 00:09:54,748
i powinniście być 
bardzo podejrzliwi wobec tych ludzi -

211
00:09:54,748 --> 00:09:57,379
jako niespotykany - 
i używam tego słowa ostrożnie -

212
00:09:57,379 --> 00:10:01,263
niespotykany przypływ hojności, 
ówczesny rząd

213
00:10:01,263 --> 00:10:04,918
podpisał zobowiązanie 
spłacenia wszystkich wierzycieli.

214
00:10:04,918 --> 00:10:07,240
A ja mogę powiedzieć 
bez możliwości zaprzeczenia,

215
00:10:07,240 --> 00:10:10,422
że coś takiego nie wydarzyło się 
nigdzie indziej na całej planecie.

216
00:10:10,422 --> 00:10:12,333
Spróbujmy zrozumieć, 
bo brakuje kontekstu.

217
00:10:12,333 --> 00:10:15,338
Niektórzy mówią, że to tak jak z Wall Street. 
To nie jest tak samo jak Wall Street.

218
00:10:15,338 --> 00:10:19,827
Trynidad i Tobago to chyba miejsce 
z innymi prawami fizyki, biologii czy czegoś innego.

219
00:10:19,827 --> 00:10:24,571
Nie jest tak, 
jak gdziekolwiek indziej. (brawa)

220
00:10:24,571 --> 00:10:29,725
Nie tak, 
jak gdziekolwiek. Nie tak.

221
00:10:29,725 --> 00:10:32,556
Tutaj jest tutaj, 
a tam jest tam.

222
00:10:32,556 --> 00:10:33,886
Teraz mówię poważnie.

223
00:10:33,886 --> 00:10:36,869
Mieli poręczenia na Wall Street.

224
00:10:36,869 --> 00:10:38,820
Mieli poręczenia w Londynie.

225
00:10:38,820 --> 00:10:40,957
Mieli poręczenia w Europie.

226
00:10:40,957 --> 00:10:43,627
W Afryce też mieli. 
W Nigerii sześć głównych

227
00:10:43,627 --> 00:10:46,192
komercyjnych banków upadło 
w tym samym czasie, co nasze.

228
00:10:46,192 --> 00:10:48,433
Ciekawie jest porównać, 
jak nigeryjskie doświadczenie...

229
00:10:48,433 --> 00:10:50,823
jak oni to potraktowali, 
a oni potraktowali to bardzo dobrze

230
00:10:50,823 --> 00:10:52,694
w porównaniu do nas.

231
00:10:52,694 --> 00:10:54,626
Nigdzie na planecie nie zdarzyło się,

232
00:10:54,626 --> 00:10:57,332
żeby wszyscy wierzyciele zostali spłaceni

233
00:10:57,332 --> 00:10:59,624
z nadwyżką ustawowych praw.

234
00:10:59,624 --> 00:11:03,206
Tylko tutaj. 
Więc jaki jest powód tej hojności?

235
00:11:03,206 --> 00:11:06,011
To nasz rząd jest do tego stopnia szczodry? 
Możliwe, że jest.

236
00:11:06,011 --> 00:11:08,027
Spójrzmy na to. 
Przyjrzyjmy się temu.

237
00:11:08,027 --> 00:11:10,795
Zacząłem drążyć, pisać i tak dalej

238
00:11:10,795 --> 00:11:12,607
i ta praca, moja osobista praca 
może być znaleziona

239
00:11:12,607 --> 00:11:15,987
na AfraRaymond.com, to moje nazwisko.

240
00:11:15,987 --> 00:11:18,859
To prowadzony przeze mnie 
niedochodowy blog.

241
00:11:18,859 --> 00:11:21,383
Nie jest tak popularny 
jak blogi innych osób.

242
00:11:21,383 --> 00:11:23,641
(śmiech)

243
00:11:23,641 --> 00:11:28,130
Ale chodzi 
o gorzkie doświadczenie Sekcji 34,

244
00:11:28,130 --> 00:11:30,587
tego właśnie 
Spisku Deprawującego Parlament,

245
00:11:30,587 --> 00:11:33,673
który miał miejsce w sierpniu,

246
00:11:33,673 --> 00:11:36,571
kiedy mieliśmy świętować 
naszą niepodległość.

247
00:11:36,571 --> 00:11:41,235
Zmusiło mnie do zastanowienia się

248
00:11:41,235 --> 00:11:43,294
i ponownego oszacowania 
mojego położenia,

249
00:11:43,294 --> 00:11:45,516
a w końcu do powrotu 
do fragmentu pewnej mojej pracy

250
00:11:45,516 --> 00:11:47,785
i elementów 
mojej korespondencji z urzędnikami,

251
00:11:47,785 --> 00:11:49,789
żeby przekonać się, 
co było czym.

252
00:11:49,789 --> 00:11:53,899
Jak mówimy w Trynidadzie i Tobago, 
kto jest kim i co jest czym.

253
00:11:53,899 --> 00:11:55,723
Chcemy spróbować 
oszacować to jeszcze raz.

254
00:11:55,723 --> 00:11:58,147
Sporządziłem wniosek 
w związku ze swobodnym dostępem do informacji

255
00:11:58,147 --> 00:12:02,061
w maju tego roku do Ministerstwa Finansów.

256
00:12:02,061 --> 00:12:04,119
Ministerstwo Finansów 
znajduje się w najbliższej wieży.

257
00:12:04,119 --> 00:12:05,794
To jest inny kontekst.

258
00:12:05,794 --> 00:12:07,870
Jak nam mówiono, 
Ministerstwo Finansów

259
00:12:07,870 --> 00:12:11,699
podlega postanowieniom 
ustawy o wolnym dostępie do informacji.

260
00:12:11,699 --> 00:12:15,003
Zamierzam przedstawić wam przykład, 
czy naprawdę tak to wygląda.

261
00:12:15,003 --> 00:12:17,891
Bank Centralny, 
w którym się znajdujemy

262
00:12:17,891 --> 00:12:22,088
jest odporny na postanowienia 
ustawy o wolnym dostępie do informacji.

263
00:12:22,088 --> 00:12:23,767
Więc w zasadzie 
nie można ich o nic zapytać,

264
00:12:23,767 --> 00:12:25,460
a oni na żadne pytania 
nie muszą odpowiadać.

265
00:12:25,460 --> 00:12:28,282
To prawo pochodzi z roku 1999.

266
00:12:28,282 --> 00:12:31,858
Rzuciłem się w wir walki, 
zadałem cztery pytania.

267
00:12:31,858 --> 00:12:35,547
I zrelacjonuję wam te pytania w skrócie 
razem z odpowiedziami,

268
00:12:35,547 --> 00:12:38,162
żebyście mogli zrozumieć, 
na czym stoimy.

269
00:12:38,162 --> 00:12:39,683
Tu nie jest tak, 
jak gdziekolwiek indziej.

270
00:12:39,683 --> 00:12:42,661
Pytanie pierwsze:

271
00:12:42,661 --> 00:12:45,251
poprosiłem o możliwość wglądu 
w rachunki CL Financial,

272
00:12:45,251 --> 00:12:47,723
a jeśli nie mogę ich zobaczyć -

273
00:12:47,723 --> 00:12:49,688
Minister Finansów 
wygłasza oświadczenia,

274
00:12:49,688 --> 00:12:52,303
wprowadza nowe ustawy, 
wygłasza mowy i tak dalej.

275
00:12:52,303 --> 00:12:54,594
Na jakich liczbach się opiera?

276
00:12:54,594 --> 00:12:57,214
To brzmi jak w tym kawale: 
zamawiam to samo, co pije on.

277
00:12:57,214 --> 00:12:58,813
A oni przysłali odpowiedź pytając mnie,

278
00:12:58,813 --> 00:13:00,524
o co mi tak naprawdę chodziło.

279
00:13:00,524 --> 00:13:02,915
Czyli odpowiedzieli pytaniem na pytanie.

280
00:13:02,915 --> 00:13:06,036
Druga sprawa: chcę zobaczyć

281
00:13:06,036 --> 00:13:09,735
kim są wierzyciele, 
którzy zostali spłaceni?

282
00:13:09,735 --> 00:13:11,739
Pozwólcie mi się tu zatrzymać, 
żeby dokładniej objaśnić,

283
00:13:11,739 --> 00:13:15,420
że 24 miliardy naszych pieniędzy 
zostały wydane na ten cel.

284
00:13:15,420 --> 00:13:17,819
To około 3,5 miliarda amerykańskich dolarów,

285
00:13:17,819 --> 00:13:21,315
pochodzących z małego, 
bogatego w surowce

286
00:13:21,315 --> 00:13:23,687
karaibskiego państwa.

287
00:13:23,687 --> 00:13:25,235
I zadałem pytanie,

288
00:13:25,235 --> 00:13:29,381
kto otrzymał te 3,5 miliarda dolarów?

289
00:13:29,381 --> 00:13:31,638
Zatrzymam się jeszcze raz, 
żeby wprowadzić kontekst,

290
00:13:31,638 --> 00:13:35,041
ponieważ kontekst pomoże nam 
to jasno zrozumieć.

291
00:13:35,041 --> 00:13:37,611
Aktualnie w rządzie 
znajduje się konkretna jednostka.

292
00:13:37,611 --> 00:13:39,331
Imię i nazwisko tej osoby 
nie ma znaczenia.

293
00:13:39,331 --> 00:13:41,883
Osoba ta zrobiła karierę

294
00:13:41,883 --> 00:13:44,244
używając ustawy 
o wolnym dostępie do informacji,

295
00:13:44,244 --> 00:13:46,363
w celu rozwinięcia 
swoich spraw politycznych.

296
00:13:46,363 --> 00:13:49,606
Nieważne, jak się nazywa.

297
00:13:49,606 --> 00:13:51,939
Nie wspomnę o tym. 
Przechodzę do sedna.

298
00:13:51,939 --> 00:13:54,359
Chodzi o to, 
że ta osoba zrobiła karierę

299
00:13:54,359 --> 00:13:57,323
używając ustawy o wolnym dostępie do informacji 
do rozwinięcia swoich celów politycznych.

300
00:13:57,323 --> 00:13:59,637
Najsłynniejszy przypadek to ten,

301
00:13:59,637 --> 00:14:02,530
który zwykliśmy nazywać 
Skandalem Sekretnych Stypendiów,

302
00:14:02,530 --> 00:14:05,419
gdzie około 60 mln dolarów 
z rządowych pieniędzy

303
00:14:05,419 --> 00:14:08,291
zostały rozproszonych 
w seriach stypendiów,

304
00:14:08,291 --> 00:14:11,015
a te stypendia 
nie były wcale ogłaszane itd.

305
00:14:11,015 --> 00:14:14,006
A on był w stanie wystąpić do sądu 
używając ustawy parlamentarnej,

306
00:14:14,006 --> 00:14:15,639
ustawy o wolnym dostępie do informacji,

307
00:14:15,639 --> 00:14:17,616
żeby uwolnić informacje,

308
00:14:17,616 --> 00:14:20,981
a ja pomyślałem, 
że to świetnie.

309
00:14:20,981 --> 00:14:24,147
Fantastycznie.

310
00:14:24,147 --> 00:14:26,097
Ale spójrzcie, 
pytanie brzmi:

311
00:14:26,097 --> 00:14:30,310
jeśli korzystanie z ustawy 
o dostępie do informacji jest dobre i właściwe,

312
00:14:30,310 --> 00:14:34,040
a także używanie sądownictwa

313
00:14:34,040 --> 00:14:38,782
w celu wymuszenia ujawnienia 
około 60 mln dolarów publicznych pieniędzy,

314
00:14:38,782 --> 00:14:40,473
musi być także dobre i właściwe dla nas,

315
00:14:40,473 --> 00:14:44,614
aby wymusić ujawnienie 
około 24 miliardów dolarów.

316
00:14:44,614 --> 00:14:47,202
Ale Ministerstwo Finansów,

317
00:14:47,202 --> 00:14:48,804
dyrektor gabinetu w Ministerstwie Finansów

318
00:14:48,804 --> 00:14:51,861
napisał do mnie i powiedział, 
że ta informacja jest wyjątkiem.

319
00:14:51,861 --> 00:14:54,850
Właśnie z tym tu mamy do czynienia.

320
00:14:54,850 --> 00:14:56,984
Po trzecie,

321
00:14:56,984 --> 00:14:59,989
spytałem także

322
00:14:59,989 --> 00:15:02,985
o dyrektorów CL Financial,

323
00:15:02,985 --> 00:15:07,330
czy oni tworzyli oficjalne dokumenty 
pod naszą ustawą o prawości życia publicznego.

324
00:15:07,330 --> 00:15:08,948
Mamy ustawę o uczciwości życia publicznego

325
00:15:08,948 --> 00:15:13,697
jako część naszej struktury 
zabezpieczającej interesy narodu.

326
00:15:13,697 --> 00:15:15,985
A państwowi urzędnicy 
powinni dokumentować to,

327
00:15:15,985 --> 00:15:22,450
czym dysponują 
w temacie aktywów i pasywów.

328
00:15:22,450 --> 00:15:24,865
I oczywiście odkryłem, 
że tego nie robili,

329
00:15:24,865 --> 00:15:27,744
i że właściwie Minister Finansów 
nawet ich o to nie poprosił.

330
00:15:27,744 --> 00:15:32,661
I właśnie o to chodzi. 
Mamy sytuację,

331
00:15:32,661 --> 00:15:37,555
kiedy podstawowa ochrona 
uczciwości, odpowiedzialności

332
00:15:37,555 --> 00:15:39,548
i przejrzystości 
została w całości odrzucona.

333
00:15:39,548 --> 00:15:41,792
Zadałem pytanie 
w sposób legalny i wymagany.

334
00:15:41,792 --> 00:15:44,280
Zostało zignorowane.

335
00:15:44,280 --> 00:15:47,455
To, co skierowało nas 
ku Sekcji 34,

336
00:15:47,455 --> 00:15:50,057
powinniśmy kontynuować. 
Nie możemy o tym zapomnieć.

337
00:15:50,057 --> 00:15:53,655
Określiłem to jako największy 
pojedynczy wydatek w historii kraju.

338
00:15:53,655 --> 00:15:56,236
I także największy pojedynczy przykład

339
00:15:56,236 --> 00:16:01,248
państwowej korupcji 
zgodnie z tym równaniem.

340
00:16:01,248 --> 00:16:04,217
I to jest właśnie 
moje zejście na ziemię.

341
00:16:04,217 --> 00:16:06,563
Tam, gdzie występuje 
rozchód publicznych pieniędzy

342
00:16:06,563 --> 00:16:09,518
bez żadnej odpowiedzialności

343
00:16:09,518 --> 00:16:11,158
i bez przejrzystości,

344
00:16:11,158 --> 00:16:13,414
to zawsze będzie równało się z korupcją,

345
00:16:13,414 --> 00:16:16,619
czy jesteś w Rosji, Nigerii, na Alasce,

346
00:16:16,619 --> 00:16:20,819
to zawsze będzie korupcją
i właśnie z tym mamy tu do czynienia.

347
00:16:20,819 --> 00:16:23,130
Zamierzam kontynuować pracę

348
00:16:23,130 --> 00:16:27,476
i nie przestawać, 
żeby znaleźć jakieś rozwiązanie

349
00:16:27,476 --> 00:16:29,186
tych spraw w Ministerstwie Finansów.

350
00:16:29,186 --> 00:16:31,738
Jeśli będę musiał 
osobiście iść do sądu, zrobię to.

351
00:16:31,738 --> 00:16:32,926
Będę prowadził to dalej.

352
00:16:32,926 --> 00:16:34,877
Będziemy kontynuować 
pracę w obrębie JCC.

353
00:16:34,877 --> 00:16:37,578
Ale chciałbym zejść z kontekstu 
Trynidadu i Tobago,

354
00:16:37,578 --> 00:16:39,497
wprowadzić coś zupełnie nowego

355
00:16:39,497 --> 00:16:41,323
przykład międzynarodowy.

356
00:16:41,323 --> 00:16:44,224
Mieliśmy dziennikarkę 
Heather Brooke,

357
00:16:44,224 --> 00:16:46,541
która mówiła o jej walce 
przeciwko rządowej korupcji.

358
00:16:46,541 --> 00:16:51,978
Pokazała mi stronę Alaveteli.com.

359
00:16:51,978 --> 00:16:56,648
Alavateli.com jest dla nas 
otwartą bazą danych

360
00:16:56,648 --> 00:16:59,427
dla wniosków o wolny dostęp do informacji,

361
00:16:59,427 --> 00:17:01,543
i platformą komunikacji.

362
00:17:01,543 --> 00:17:03,780
Mógłbym zobaczyć, 
o co aplikujecie.

363
00:17:03,780 --> 00:17:07,312
Wy moglibyście zobaczyć, 
o co ja aplikowałem i jakie otrzymałem odpowiedzi.

364
00:17:07,312 --> 00:17:10,248
Możemy pracować nad tym razem. 
Potrzebujemy zbudować wspólną bazę danych

365
00:17:10,248 --> 00:17:13,552
i zbiorowe zrozumienie tego, 
gdzie mamy się udać.

366
00:17:13,552 --> 00:17:15,192
Powinniśmy zwiększyć 
swoją świadomość.

367
00:17:15,192 --> 00:17:19,246
Ostatnia sprawa, 
o której chciałbym tu wspomnieć,

368
00:17:19,246 --> 00:17:21,024
to przyjemna indyjska strona internetowa

369
00:17:21,024 --> 00:17:23,466
o adresie IPaidABribe.com 
(zapłaciłemłapówkę.com)

370
00:17:23,466 --> 00:17:25,252
Mają swoje międzynarodowe gałęzie,

371
00:17:25,252 --> 00:17:27,696
to dla nas ważne, 
żeby zwrócić na nią uwagę.

372
00:17:27,696 --> 00:17:30,152
IPaidABribe.com jest bardzo ważna,

373
00:17:30,152 --> 00:17:32,568
dobra, żeby zalogować się 
i zobaczyć.

374
00:17:32,568 --> 00:17:35,195
Zatrzymam się tu. 
Apeluję o waszą odwagę.

375
00:17:35,195 --> 00:17:37,416
Odrzućcie pierwszy mit: 
to jest przestępstwo,

376
00:17:37,416 --> 00:17:39,734
Odrzućcie drugi mit: 
to poważna sprawa.

377
00:17:39,734 --> 00:17:42,232
To ogromny problem. 
To przestępstwo gospodarcze.

378
00:17:42,232 --> 00:17:44,280
A my kontynuujmy wspólną pracę

379
00:17:44,280 --> 00:17:45,747
w celu polepszenia tej sytuacji,

380
00:17:45,747 --> 00:17:49,557
stabilności i zrównoważonego rozwoju 
naszego społeczeństwa. Dziękuję.