Mười lăm năm trước đây,
có nhiều ý kiến cho rằng
phần lớn sự phát triển của não bộ
diễn ra trong những năm đầu
của cuộc đời.
Trở lại 15 năm về trước,
chúng ta không có khả năng
để khám phá bên trong bộ não
trên cơ thể sống' .
và theo dõi sự phát triển của nó
trong suốt cuộc đời.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây,
do sự tiến bộ
trong công nghệ ghi hình ảnh não
như chụp cộng hưởng từ, hay MRI,
các nhà thần kinh học
đã bắt đầu khám phá bên trong
bộ não con người ở mọi lứa tuổi,
và theo dõi những thay đổi
trong cấu trúc và chức năng của não,
vì vậy chúng tôi sử dụng MRI
để tạo một bản chụp,
hay một bức ảnh với độ phân giải cao
về cấu trúc bên trong
của não người,
và chúng ta có thể đặt ra các câu hỏi
như có bao nhiêu chất xám trong não,
và nó thay đổi như thế nào theo lứa tuổi?
Và chúng tôi cũng sử dụng chức năng MRI,
gọi là fMRI,
để làm một video, một bộ phim,
về hoạt động của bộ não
khi những người tham dự
tham gia vào một số công việc
như suy nghĩ
hay cảm nhận một cái gì đó.
Vì vậy, nhiều phòng thí nghiệm trên toàn thế giới
đều đưa vào những kiểu nghiên cứu như thế này
và chúng ta thực sự có
một bức ảnh giàu nội dung và chi tiết
về sự phát triển của não bộ,
hình ảnh này
đã thay đổi hoàn toàn
cách mà chúng ta nghĩ
về sự phát triển của bộ não con người
bằng cách tiết lộ rằng
nó không chỉ phát triển trong thời thơ ấu,
mà thay vào đó, vẫn tiếp tục phát triển
trong suốt thời thanh thiếu niên
cho đến khi 20 hay 30 tuổi.
Vậy nên giai đoạn thiếu niên
được coi là giai đoạn trong cuộc đời
mà bắt đầu những thay đổi sinh học,
nội tiết tố, vật lý của tuổi dậy thì
và kết thúc khi một cá nhân
đạt đến một độ ổn định,
một vai trò độc lập trong xã hội.
(Cười)
Nó có thể tiếp diễn trong một thời gian dài. (Cười)
Một trong những vùng não mà
thay đổi đáng kể nhất
trong giai đoạn thiếu niên
được gọi là vỏ não ở trán.
Và đây là mô hình
của bộ não con người,
và đây là vỏ não ở trán,
ở ngay phía trước.
Vỏ não ở trán là một khu vực thú vị.
Ở người, nó lớn hơn rất nhiều
so với loài khác
và nó kéo theo
một loạt các đạc trưng như
chức năng nhận thức cao,
như việc ra quyết định,
lập kế hoạch,
lập kế hoạch những gì bạn sẽ làm vào ngày mai
hoặc tuần tới hoặc năm tới,
kiềm chế hành vi không phù hợp
ngăn bạn thốt ra
một cái gì đó thô lỗ
hoặc làm một cái gì đó
ngu ngốc.
Nó cũng tham gia
vào các tương tác xã hội,
hiểu biết về người khác,
và tự nhận thức về bản thân.
Vì vậy, các nghiên cứu MRI
về sự phát triển của khu vực này
đã cho thấy rằng
nó thực sự phải trải qua sự phát triển đáng kể
trong giai đoạn niên thiếu.
Vì vậy, nếu bạn nhìn vào
lượng chất xám, ví dụ,
lượng chất xám trong độ tuổi từ 4 đến 22
gia tăng trong thời thơ ấu,
đó là những gì bạn có thể nhìn thấy
trên biểu đồ này.
Và đỉnh điểm là tuổi chớm vị thành niên.
Các mũi tên
biểu thị cao điểm của lượng chất xám
trong vỏ não ở trán.
Bạn có thể thấy rằng đỉnh này sẽ xuất hiện
một vài năm muộn hơn ở bé trai
so với bé gái,
và đó có lẽ là vì thường thì
các chàng trai trải qua tuổi dậy thì
một vài năm muộn hơn
so với các cô gái,
và sau đó trong thời thiếu niên,
có một sự suy giảm đáng kể
lượng chất xám trong vỏ não ở trán.
Điều này nghe có vẻ xấu,
nhưng trên thực tế
đó là một quá trình phát triển
thực sự quan trọng,
bởi vì chất xám chứa các tế bào
và các kết nối giữa tế bào
các khớp thần kinh (xi-náp)
và sự suy giảm khối lượng chất xám
trong vỏ não trước trán
được cho là tương ứng
với sự cắt tỉa xi-náp,
loại bỏ
những xi-náp không mong muốn.
Đây là một quá trình thực sự quan trọng.
Nó phụ thuộc một phần vào
môi trường
mà động vật hoặc con người sống trong đó,
và xi-náp đang được sử dụng
được tăng cường,
và xi-náp không được sử dụng
trong môi trường cụ thể đó
sẽ bị cắt bỏ đi.
Bạn có thể nghĩ về nó
như việc cắt tỉa cành hoa hồng vậy.
Bạn cắt đi
những nhánh yếu hơn
do đó, các nhánh còn lại, những nhánh quan trọng,
có thể phát triển mạnh mẽ hơn,
và quá trình này,
có hiệu quả tinh chỉnh mô não
dựa theo môi trường của một loài cụ thể,
đang xảy ra ở vỏ não trước trán
và các vùng não khác
trong thời niên thiếu của con người.
Vì vậy, phương pháp thức hai của điều tra
mà chúng tôi sử dụng để theo dõi thay đổi
não giai đoạn niên thiếu
là MRI chức năng
để xem xét những thay đổi
trong hoạt động của não qua các năm
Vì vậy tôi sẽ chỉ cho bạn
một ví dụ từ phòng thí nghiệm của mình.
Trong phòng thí nghiệm của tôi,
chúng tôi quan tâm đến bộ não xã hội,
điều đó có nghĩa là
mạng lưới các vùng não
mà chúng tôi sử dụng
để hiểu và tương tác với người khác.
Vì vậy, tôi muốn trưng ra một bức ảnh
của một trò chơi bóng đá
để minh họa hai khía cạnh
về việc bộ não xã hội của bạn làm việc như thế nào
Thế nên,
đây là một trò chơi bóng đá. (Tiếng cười)
Michael Owen mới bỏ lỡ một mục tiêu,
và anh ấy nằm dài trên sân
và khía cạnh đầu tiên
của bộ não xã hội
rằng hình ảnh minh hoạ
theo cách thực sự độc đáo
về phản ứng về mặt xã hội và tình cảm
tự động và bản năng
trong vòng một tíc tắc
Michael Owen đã đá hỏng,
tất cả mọi người
đều làm điều tương tự với cánh tay của mình
và tương tự với khuôn mặt của họ,
thậm chí cả Michael Owen
anh ta nằm dài ra dọc theo sân cỏ,
làm điều tương tự với cánh tay của mình
và có lẽ
cũng có một biểu hiện tương tự trên khuôn mặt
và người duy nhất
không như thế
là những người đàn ông
áo vàng ở đằng sau — (cười) —
và tôi nghĩ rằng
họ đang ở sai khán đài,
và họ đang thực hiện
một phản ứng cảm xúc xã hội
mà tất cả chúng tai đều nhận ra ngay lập tức,
và đó là khía cạnh thứ hai
của não bộ xã hội
mà bức ảnh này đã minh hoạ rất tốt,
về việc chúng tôi đọc hành vi của người khác
tốt đến cỡ nào
thông qua hành động, cử chỉ của họ,
biểu hiện trên khuôn mặt của họ,
xét về khía cạnh những cảm xúc bên dưới
và những trạng thái tinh thần.
Vì vậy, bạn không cần phải vặn hỏi
bất kỳ ai trong số những người này.
Bạn có một linh cảm khá tốt
về những gì họ đang cảm thấy
và suy nghĩ
ở thời điểm chính xác này.
Đó là những gì chúng tôi quan tâm
khi nhìn vào phòng thí nghiệm của mình.
Trong phòng thí nghiệm của tôi,
chúng tôi đưa thanh thiếu niên và người lớn đến
để thực hiện quét não,
chúng tôi cung cấp cho họ một số công việc
bao gồm
suy nghĩ về người khác, tâm trí của họ,
các trạng thái tâm thần, cảm xúc,
và một trong những phát hiện
rằng chúng tôi đã tìm thấy một vài lần,
giống như các phòng thí nghiệm khác
trên thế giới cũng đã tìm ra
đó là một phần vỏ não trước trán
được gọi là phần giữa vỏ não trước trán,
được hiển thị bằng màu xanh trên màn hình,
và ngay ở giữa vỏ não trước trán
trên đường chính giữa
đầu của bạn.
Vùng này hoạt động nhiều hơn
ở thiếu niên, khi đưa ra
các quyết định xã hội
và suy nghĩ về người khác
hơn là ở người lớn,
và điều này là thực sự một ẩn dụ phân tích
cho chín nghiên cứu khác nhau
về lĩnh này từ các phòng lab khắp nơi trên thế giới,
và tất cả chúng đều hiển thị cùng một điều,
rằng hoạt động của phần giữa
vỏ não trước trán
suy giảm
trong thời niên thiếu.
Và chúng tôi nghĩ rằng
đó có thể là bởi vì thanh thiếu niên và người lớn
sử dụng phương pháp tinh thần
khác nhau,
các chiến lược nhận thức khác nhau,
để đưa ra quyết định xã hội,
và một cách để nhìn vào đó
là để thực hiện nghiên cứu hành vi
theo đó, chúng tôi đưa mọi người
vào phòng thí nghiệm
cung cấp cho họ
một số loại nhiệm vụ hành vi
và tôi sẽ chỉ cho bạn một ví dụ
về các loại nhiệm vụ mà chúng tôi sử dụng
trong phòng thí nghiệm.
Vì vậy hãy tưởng tượng rằng bạn đang tham gia
vào một trong những thí nghiệm của chúng tôi.
Bạn bước vào phòng thí nghiệm,
bạn thấy công việc được hệ thống hoá này.
Trong nhiệm vụ này,
bạn thấy một tập hợp các kệ sách.
Bây giờ, có một số vật phẩm trên các kệ này,
trên một vài cái,
và bạn sẽ nhận thấy
có một người đứng đằng sau
các kệ, và có một số vật
mà anh ta không thể nhìn thấy.
Chúng bị bịt kín,
từ góc nhìn của anh ta,
với một mẩu gỗ màu xám.
Đây là cùng một tập hợp các kệ
từ góc nhìn của anh ấy.
Để ý rằng
chỉ có một vài đồ vật mà anh ta có thể nhìn thấy,
trong khi có rất nhiều đồ vật khác
mà bạn có thể thấy được.
Bây giờ công việc của bạn
là di chuyển các đồ vật.
người điều hành,
đứng đằng sau các kệ,
sẽ hướng dẫn bạn
di chuyển chúng,
nhưng hãy nhớ rằng,
anh ta sẽ không yêu cầu bạn di chuyển
những món đồ mà anh ta không thể nhìn thấy.
Điều này dẫn đến một điều kiện thực sự thú vị
theo đó
dẫn đến một loại xung đột
giữa góc nhìn của bạn
và góc nhìn của người điều hành.
Vì vậy hãy tưởng tượng anh ta nói với bạn
để di chuyển chiếc xe tải phía trên bên trái.
Có ba chiếc xe tải ở đó.
Và bạn đang theo bản năng của mình
chọn lấy chiếc xe tải màu trắng,
bởi vì đó là chiếc xe tải phía trên
từ góc nhìn của bạn,
nhưng sau đó bạn cần phải ghi nhớ,
"Oh, anh ta không thể thấy chiếc xe đó,
thế có nghĩa là anh ta muốn mình
di chuyển chiếc màu xanh, "
là chiếc nằm bên trên
từ góc nhìn của anh ấy.
Bây giờ thì tin hay không,
những người lớn bình thường, khỏe mạnh, thông minh
như các bạn
phạm lỗi trong 50 phần trăm
thời gian thử nghiệm.
Họ di chuyển chiếc xe màu trắng
thay vì chiếc màu xanh.
Vì vậy, chúng tôi giao nhiệm vụ này
cho cả thanh thiếu niên và người lớn,
và chúng tôi cũng có
một điều kiện kiểm soát
khi mà không có người điều hành
và thay vào đó, chúng tôi cho họ một điều luật
Chúng tôi nói với họ,
được rồi, chúng ta sẽ làm y như vậy
nhưng lần này không có người điều hành.
Thay vào đó các bạn sẽ bỏ qua
các vật phẩm
trên nền màu xám đậm.
Bạn sẽ thấy rằng
đó chính xác là cùng một điều kiện,
chỉ là họ cần phải nhớ áp dụng quy tắc này
khi không có người điều hành
còn khi có đạo diển
họ cần phải nhớ
chú ý đến tầm nhìn của đạo diễn
trong khi anh ta
hướng dẫn hành vi cho họ.
Được rồi, nếu tôi chỉ cho bạn thấy
tỷ lệ phần trăm lỗi
trong một nghiên cứu quy mô lớn
mà chúng tôi đã làm,
Đây là trong một nghiên cứu
với các đối tượng từ bảy đến tuổi trưởng thành,
và những gì bạn sẽ thấy
là tỷ lệ phần trăm lỗi
trong nhóm người lớn
trong cả hai điều kiện,
màu xám là điều kiện có người điều hành,
và bạn thấy đấy
những người lớn thông minh của chúng ta
mắc lỗi trong khoảng 50 phần trăm
thời gian thử nghiệm,
trong khi lại mắc ít lỗi hơn
khi không có người điều hành,
khi mà họ chỉ việc
ghi nhớ quy luật
bỏ qua các đồ vật trên nền xám.
Mở rộng ra,
hai điều kiện này phát triển
theo chính xác cùng một cách.
Giữa giai đoạn cuối thời thơ ấu
và giữa thời thiếu niên,
đó là một sự cải thiện,
nói cách khác là một sự giảm lỗi,
trong cả hai cuộc thử nghiệm này,
trong cả hai điều kiện này.
Nhưng đó là khi
bạn so sánh hai nhóm cuối,
nhóm giữa tuổi thiếu niên
và nhóm người lớn
thực sự thú vị là
không có cải thiện nào
trong điều kiện không có người điều hành.
Nói cách khác,
tất cả những gì bạn cần làm là
ghi nhớ quy tắc và áp dụng nó
dường như đã được phát triển đầy đủ
khi bước vào giai đoạn giữa tuổi thiếu niên,
trong khi ngược lại,
Nếu nhìn vào
hai thanh màu xám phía cuối,
vẫn có sự cải thiện đáng kể
trong điều kiện có người điều hành
giữa gia đoạn giữa của tuổi thiếu niên
và tuổi trưởng thành,
Điều này có nghĩa là
khả năng để để ý đến
góc nhìn của một ai đó khác
khi hướng dẫn hành vi,
điều mà chúng ta vẫn làm
trong cuộc sống hàng ngày
là một cái gì đó mà vẫn còn đang phát triển
trong giai đoạn giữa và cuối tuổi thiếu niên
Vì vậy, nếu bạn có một con trai
hay con gái ở độ tuổi này
mà bạn nghĩ rằng
chúng có vấn đề trong việc để ý đến
quan điểm của người khác,
thì bạn đang đúng đấy. Và đây là lý do tại sao.
Chúng ta đôi khi cười nhạo
về các trẻ vị thành niên
Chúng nhại lại, thậm chí là thảm hoạ
trên các phương tiện truyền thông
vì các hành vi tiêu biểu thưở thiếu thời của chúng.
Chúng mạo hiểm,
đôi khi thất thường,
chúng rất vị kỷ.
Tôi có một câu chuyện thực sự tốt đẹp
từ một người bạn của mình
người nói rằng
điều ông nhận thấy nhiều nhất
ở hai đứa con gái thiếu niên của mình
trước và sau tuổi dậy thì
là mức độ bối rối
khi đứng trước anh ta.
Vì vậy, anh nói, "Trước tuổi dậy thì,
nếu hai đứa con gái của tôi
quậy tung một cửa hàng, tôi sẽ nói,
' Hey, dừng quậy nữa
và ba sẽ hát
bài hát yêu thích của các con,'
và ngay lập tức
chúng sẽ ngừng lại và anh ta sẽ hát
cho chúng nghe bài hát yêu thích của chúng.
Sau tuổi dậy thì, điều đó trở thành một mối đe dọa.
(Tiếng cười)
Khái niệm về việc cha của chúng
sẽ hát ở nơi công cộng
cũng đủ làm chúng hành xử tốt trở lại
Do đó, mọi người thường hỏi,
"Vâng, vậy tuổi thiếu niên có phải là
một hiện tượng gần đây không?
Nó là cái mà chúng ta đã phát minh ra,
gần đây. ở phương Tây ư?"
Và trên thực tế, câu trả lời có lẽ là không.
Có rất nhiều mô tả về thanh thiếu niên
trong lịch sử
mà nghe có vẻ
rất giống
với các mô tả chúng ta sử dụng ngày nay.
Có một câu nói nổi tiếng của Shakespeare
từ "The Winter's Tale"
nơi mà ông mô tả
tuổi thiếu niên như sau:
"Tôi sẽ ở đó
khi mà không có độ tuổi từ mười
và hai mươi ba,
hoặc tuổi trẻ đó sẽ ngủ say suốt phần còn lại;
khi mà không có gì xen giữa
ngoại trừ cặp kè với gái
có con, đối đầu với tổ tiên, ăn cắp và chiến đấu."
(Tiếng cười)
sau đó, ông tiếp tục thốt lên rằng,
"Đã nói rồi, bất kỳ cái gì
trừ những bộ não sục sôi
của tuổi nười chín và hai mươi hai
sẽ săn lấy
trong thời tiết này?" (Tiếng cười)
Như vậy, gần 400 năm về trước,
Shakespeare đã vẽ ra chân dung
của những thanh thiếu niên
cũng tương tự như điều mà chúng ta
miêu tả về chúng ngày hôm nay,
nhưng này nay chúng ta cố gắng thấu hiểu
hành vi của chúng
trên khía cạnh những thay đổi tiềm ẩn
xảy ra bên trong não bộ.
Lấy việc mạo hiểm làm ví dụ,
Chúng ta biết được rằng
thanh thiếu niên có xu hướng liều lĩnh.
Thực sự là như vậy
Chúng liều lĩnh hơn trẻ em
hay người lớn,
và chúng có thiên hướng
trở nên liều lĩnh
khi ở với bạn bè.
Đó là một động lức quan trọng
để trở nên độc lập
khỏi cha mẹ
và để gây ấn tượng của một trong những người bạn
ở tuổi thanh thiếu niên.
Nhưng bây giờ, chúng tôi cố gắng hiểu điều đó
xét về sự phát triển của một phần bộ não
được gọi là hệ thống rìa,
Vì vậy, tôi sẽ cho bạn thấy
hệ thống rìa màu đỏ
trên màn hình phía sau tôi đây,
và cũng nằm trên bộ não này.
Hệ thống rìa
nằm sâu bên trong não,
và có liên quan đến
những thứ như xử lý cảm xúc
và xử lý phần thưởng.
Nó mang lại cho bạn những cảm giác tưởng thưởng
khi làm cái gì đó vui vẻ,
bao gồm cả việc chấp nhận rủi ro.
Nó cho bạn một cú hích
để liều.
Và khu vực này,
các khu vực trong hệ thống rìa,
được tìm thấy
là vô cùng nhạy cảm với các cảm giác khen thưởng
khi chấp nhận rủi ro ở thanh thiếu niên
khi so sánh với người lớn,
vào thời điểm rất giống nhau,
vỏ não trước trán,
mà bạn có thể nhìn thấy, có màu xanh
trên màn hình ở đây,
ngăn không cho chúng ta
nhận lấy quá nhiều rủi ro
vẫn còn đang tiếp tục phát triển rất nhiều
ở thanh thiếu niên.
Vì vậy, nghiên cứu về não
đã chỉ ra rằng bộ não vị thành niên
phải trải qua
một sự phát triển thực sự khá sâu sắc,
và điều này là kết quả
của giáo dục, phục hồi chức năng,
và sự can thiệp.
Môi trường, bao gồm cả việc giảng dạy,
có thể định hình bộ não đang phát triển
ở tuổi thiếu niên ,
và chưa hết, nó chỉ là có liên hệ tương đối
với những gì chúng ta
thường xuyên giáo dục gần đây
thanh thiếu niên ở phương Tây.
Tất cả bốn ông bà của tôi,
ví dụ, bỏ học
trong giai đoạn đầu của thời niên thiếu.
Họ đã không có sự lựa chọn.
Và vẫn còn nhiều trường hợp như thế,
với rất nhiều, rất nhiều thanh thiếu niên
trên thế giới ngày nay.
Bốn mươi phần trăm thanh thiếu niên
không được tiếp cận với
giáo dục bậc trung học.
mà đây lại là giai đoạn mà não bộ
đặc biệt thích nghi và dễ uốn nắn.
Đó là một cơ hội tuyệt vời
để học tập và sáng tạo.
Vì vậy, những gì đôi khi
được coi là vấn đề
với thanh thiếu niên
-chấp nhận rủi ro cao, thiếu kiểm soát
quá vị kỷ — thì không nên bị kỳ thị.
Điều đó thực sự phản ánh
những thay đổi trong não
mà mang đến
một cơ hội tuyệt vời cho giáo dục
và phát triển xã hội.
Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
(Vỗ tay)