WEBVTT

00:00:00.688 --> 00:00:03.577
15 yıl önce, genel görüş

00:00:03.577 --> 00:00:05.627
beyin gelişiminin büyük bir bölümünün

00:00:05.627 --> 00:00:08.606
yaşamın ilk birkaç yılında oluştuğu şeklindeydi.

00:00:08.606 --> 00:00:11.318
O zamanlar, 15 yıl önce,

00:00:11.318 --> 00:00:13.939
canlı bir beynin içine bakma

00:00:13.939 --> 00:00:16.977
ve yaşam süresi içerisindeki gelişimini takip etme imkanına sahip değildik.

00:00:16.977 --> 00:00:20.138
Geçen on yıllık süreçte,

00:00:20.138 --> 00:00:21.943
manyetik rezonans görüntülemesi, MRI, gibi beyin görüntüleme

00:00:21.943 --> 00:00:24.886
teknolojisindeki ilerlemeler sayesinde,

00:00:24.886 --> 00:00:28.013
Nörobilimciler her yaştan insan beyninin içine bakmaya

00:00:28.013 --> 00:00:30.432
ve beyin yapısı ve fonksiyonundaki değişimleri

00:00:30.432 --> 00:00:33.303
takip etmeye başladılar.

00:00:33.303 --> 00:00:36.980
Böylece, yapısal MR ile isterseniz

00:00:36.980 --> 00:00:40.042
yüksek çözünürlükteki canlı insan beyninin fotoğrafını alabilir

00:00:40.042 --> 00:00:43.262
ve şöyle sorular sorabiliriz:

00:00:43.262 --> 00:00:45.702
beyin ne ölçüde gri madde içermektedir

00:00:45.702 --> 00:00:47.505
ve bunun yaşa bağlı değişimi nasıldır?

00:00:47.505 --> 00:00:51.217
Fonksiyonel MR yani fMRI, sayesinde

00:00:51.217 --> 00:00:54.612
katılımcıların düşünmek, hissetmek ya da algılamak gibi

00:00:54.612 --> 00:00:57.480
görevleri esnasındaki beyin aktivitelerini videoya ya da

00:00:57.480 --> 00:01:00.372
filme kaydedebiliriz.

NOTE Paragraph

00:01:00.372 --> 00:01:03.138
Böylece dünyadaki birçok laboratuvar,

00:01:03.138 --> 00:01:05.368
bu tür araştırmalara dahil oldu ve bugün beyin

00:01:05.368 --> 00:01:08.892
gelişiminin zengin ve ayrıntılı bir resmine sahibiz

00:01:08.892 --> 00:01:11.960
ve bu resim beyin hakkında düşünme

00:01:11.960 --> 00:01:14.593
yöntemimizi ciddi anlamda değiştirdi;

00:01:14.593 --> 00:01:17.361
beynin sadece erken çocuklukta değil

00:01:17.361 --> 00:01:20.072
büyüme çağı ve 20'li ve 30'lu yaşlarda da

00:01:20.072 --> 00:01:24.118
gelişmeye devam ettiğini ortaya koydu.

NOTE Paragraph

00:01:24.118 --> 00:01:28.097
Büyüme çağı, yaşamın bir evresinde ergenliğin

00:01:28.097 --> 00:01:32.493
biyolojik, hormonal ve fiziksel değişimleriyle başlayan ve bireyin

00:01:32.493 --> 00:01:35.778
toplumda sabit ve bağımsız bir role sahip

00:01:35.778 --> 00:01:39.229
olmasına kadar devam eden süreç olarak tanımlanır.

00:01:39.229 --> 00:01:41.019
(Kahkahalar)

00:01:41.019 --> 00:01:43.784
Çok uzun bir süre devam edebilir. (Kahkahalar)

00:01:43.784 --> 00:01:46.803
Büyüme çağı süresince çarpıcı şekilde

00:01:46.803 --> 00:01:50.067
değişen beyin bölgelerinden biri de prefrontal kortekstir.

00:01:50.067 --> 00:01:53.044
Elimdeki bir beyin maketi

00:01:53.044 --> 00:01:55.924
ve bu öndeki bölge prefrontal korteks.

00:01:55.924 --> 00:01:58.433
Prefrontal korteks ilginç bir beyin bölümüdür.

00:01:58.433 --> 00:02:01.547
İnsanda diğer hayvanlara göre en büyük bölümdür

00:02:01.547 --> 00:02:05.174
ve çok büyük bir davranışlar topluluğunu kapsar:

00:02:05.190 --> 00:02:08.462
üst düzey bilişsel fonksiyonlar, karar verme,

00:02:08.462 --> 00:02:10.552
şu an ya da yarın ya da gelecek hafta veya gelecek ay

00:02:10.552 --> 00:02:13.292
için planlar yapma, uygun olmayan davranışları

00:02:13.292 --> 00:02:15.958
engelleme, kaba ya da aptalca birşey

00:02:15.958 --> 00:02:18.883
söylemeyi engelleme gibi.

00:02:18.883 --> 00:02:20.661
Aynı zamanda sosyal etkileşimi de sağlar;

00:02:20.661 --> 00:02:23.785
diğerlerini anlamak ve kişisel farkındalık gibi.

NOTE Paragraph

00:02:23.785 --> 00:02:26.835
İşte bu bölgenin gelişimine bakan MR çalışmaları

00:02:26.835 --> 00:02:29.305
büyüme çağında değişimin oldukça çarpıcı

00:02:29.305 --> 00:02:32.238
olduğunu gösterdi.

00:02:32.238 --> 00:02:35.196
Yani, gri madde hacmine bakarsak, örneğin,

00:02:35.196 --> 00:02:40.045
4 yaşından 22 yaşına kadar olan gri madde hacmine bakarsak,

00:02:40.045 --> 00:02:42.367
grafikteki gibi çocuklukta arttığını görürsünüz.

00:02:42.367 --> 00:02:46.120
Erken dönemde zirveye çıkar.

00:02:46.120 --> 00:02:48.685
Oklar prefrontal korteksteki maksimum değerleri

00:02:48.685 --> 00:02:52.151
gösteriyor. Zirvenin erkeklerde kızlara oranla iki

00:02:52.151 --> 00:02:55.661
yıl sonra gerçekleştiğini görebilirsiniz,

00:02:55.661 --> 00:02:57.500
ki bu muhtemelen erkeklerin ergenliğe

00:02:57.500 --> 00:02:59.752
birkaç yıl geç girmesindendir.

00:02:59.752 --> 00:03:03.187
Sonra büyüme çağında, prefrontal korteksteki gri madde

00:03:03.187 --> 00:03:05.872
hacminde ciddi bir düşüş olur.

00:03:05.872 --> 00:03:07.897
Bu kulağa hoş gelmeyebilir, ama aslında

00:03:07.897 --> 00:03:11.047
çok önemli bir gelişimsel süreçtir, çünkü

00:03:11.047 --> 00:03:15.153
gri madde hücre gövdeleri ve hücreler arası bağlantıları

00:03:15.153 --> 00:03:18.607
yani sinapsları barındırır ve prefrontal korteksteki

00:03:18.607 --> 00:03:21.352
gri madde hacim azalması, sinaptik budanmayla

00:03:21.352 --> 00:03:24.244
yani hücreler arasındaki istenmeyen bağlantıların

00:03:24.244 --> 00:03:26.567
yok edilmesine karşılık gelmektedir.

00:03:26.567 --> 00:03:29.700
Bu çok önemli bir süreçtir. Kısmen

00:03:29.700 --> 00:03:32.834
içinde bulunulan çevreden etkilenir. Sonuçta

00:03:32.834 --> 00:03:36.278
kullanılan sinapslar güçlenir,

00:03:36.278 --> 00:03:38.211
o belirli bölgede kullanılmayan

00:03:38.211 --> 00:03:40.543
sinapslar ise budanır.

00:03:40.543 --> 00:03:43.049
Bunu bir gülü budamak gibi düşünebilirsiniz.

00:03:43.049 --> 00:03:45.889
Zayıf dalları budarsınız ki, kalan

00:03:45.889 --> 00:03:48.927
güçlü dallar daha iyi gelişebilsin.

00:03:48.927 --> 00:03:52.853
Bu süreç, beyne, canlının içinde bulunduğu çevreye

00:03:52.853 --> 00:03:55.520
göre ince ayar yapmaktır.

00:03:55.520 --> 00:03:58.435
Büyüme çağında hem prefrontal kortekste, hem de

00:03:58.435 --> 00:04:01.989
diğer beyin bölgelerinde görülür.

NOTE Paragraph

00:04:01.989 --> 00:04:05.690
Gençlerin beynindeki değişimleri incelediğimiz çalışmamızın

00:04:05.690 --> 00:04:08.942
ikinci aşaması; yaşa göre beyin aktivitesini

00:04:08.942 --> 00:04:12.215
fonksiyonel MR kullanarak gözlemlemektir.

00:04:12.215 --> 00:04:13.857
Size laboratuvarımızdan örnek göstereceğim.

00:04:13.857 --> 00:04:17.418
Bizler laboratuvarımda sosyal beyinle; yani diğer insanları anlamak

00:04:17.418 --> 00:04:21.002
ve diğer insanlarla iletişime geçmek için kullandığımız

00:04:21.002 --> 00:04:23.435
beyin bölgelerinin ilişkisiyle ilgileniriz.

00:04:23.435 --> 00:04:27.201
Şimdi size bir futbol maçından bir kare göstererek

00:04:27.201 --> 00:04:31.608
sosyal beyinlerinizin nasıl çalıştığına dair iki noktayı açıklayacağım.

00:04:31.608 --> 00:04:33.041
İşte bu bir futbol maçı. (Kahkahalar)

00:04:33.041 --> 00:04:35.683
Michael Owen henüz gol kaçırmış ve yerde

00:04:35.683 --> 00:04:38.485
uzanıyor ve bu resmin bize sosyal beyinle ilgili anlattığı ilk şey

00:04:38.485 --> 00:04:41.444
sosyal duygusal yanıtların ne kadar

00:04:41.444 --> 00:04:44.494
otomatik ve içgüdüsel olduğudur.

00:04:44.494 --> 00:04:47.458
Michael Owen golü kaçırdığında herkes

00:04:47.458 --> 00:04:49.268
kollarıyla aynı şeyi yapıyor

00:04:49.268 --> 00:04:51.071
ve yüzleri aynı ifadeye sahip, hatta Micheal Owen

00:04:51.071 --> 00:04:52.895
bile yerde aynı şeyi yapıyor

00:04:52.895 --> 00:04:55.164
ve muhtemelen aynı yüz ifadesini bürünmüş

00:04:55.164 --> 00:04:57.138
ve gruba ters düşen bir tek

00:04:57.138 --> 00:05:00.599
arkadaki sarılı seyirciler -- (Gülüşmeler) --

00:05:00.599 --> 00:05:03.142
ve bence onlar stadın yanlış tarafında oturuyorlar

00:05:03.142 --> 00:05:05.437
ve hepinizin fark edeceği gibi diğer takımın sosyal

00:05:05.437 --> 00:05:08.072
duygusal tepkisini gösteriyorlar, bu resmin bize

00:05:08.072 --> 00:05:11.708
sosyal beyinle ilgili çok güzel anlattığı ikinci şey;

00:05:11.708 --> 00:05:15.090
diğer insanların davranışlarına, hareketlerine, jest ve mimiklerine

00:05:15.090 --> 00:05:17.767
bakarak onların duygusal ve zihinsel durumlarını

00:05:17.767 --> 00:05:21.583
çözümlemede ne kadar iyi olduğumuz.

00:05:21.583 --> 00:05:23.360
Bu sayede bu kişilere sormadan dahi

00:05:23.360 --> 00:05:25.901
onların hisleri ve o an ne düşündükleri

00:05:25.901 --> 00:05:28.489
hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:05:28.489 --> 00:05:30.245
İşte bu laboratuvarımda ilgilendiğimiz şey.

00:05:30.245 --> 00:05:33.817
Laboratuvarımda gençleri ve yetişkinleri beyin taramasına sokup,

00:05:33.833 --> 00:05:36.218
onların diğer insanlar, insanların zihinleri, zihinsel durumları

00:05:36.218 --> 00:05:39.512
ve duyguları hakkında düşünmelerini sağlayacak görevler

00:05:39.512 --> 00:05:42.406
veriyoruz ve bulgularımızdan biri, diğer laboratuvarların ve

00:05:42.406 --> 00:05:45.252
bizim de birkaç kez gösterdiğimiz üzere, prefrontal korteksin mediyal

00:05:45.252 --> 00:05:48.470
prefrontal korteks olarak adlandırılan,

00:05:48.470 --> 00:05:51.688
slaytta mavi gösterilen,

00:05:51.688 --> 00:05:54.444
prefrontal korteksin tam ortasında yer alan,

00:05:54.444 --> 00:05:56.842
beyninizin tam orta hattındaki bölge.

00:05:56.842 --> 00:06:00.125
Bu bölge sosyal karar verirken ve diğer insanlar hakkında

00:06:00.125 --> 00:06:02.252
düşünürken, gençlerde yetişkinlere göre

00:06:02.252 --> 00:06:05.053
daha fazla aktivite gösterir. Bu bilgi tüm dünyadan

00:06:05.053 --> 00:06:08.293
dokuz farklı çalışmanın bir meta-analizidir

00:06:08.293 --> 00:06:10.993
ve tüm bu çalışmalar aynı şeyi, medial prefrontal korteksin

00:06:10.993 --> 00:06:14.363
kapladığı alanın büyüme çağı boyunca

00:06:14.363 --> 00:06:16.810
azaldığını göstermektedir.

00:06:16.810 --> 00:06:19.454
Ve şunu düşündük; bu, gençlerin ve yetişkinlerin

00:06:19.454 --> 00:06:21.820
sosyal karar vermek üzere farklı zihinsel yaklaşımlar,

00:06:21.820 --> 00:06:25.238
bilişsel stretejiler kullanmasından kaynaklanabilir

00:06:25.238 --> 00:06:28.754
ve bunu anlamanın bir yolu davranışsal çalışmalardır.

00:06:28.754 --> 00:06:30.731
Bu yüzden insanları laboratuvara topladık ve onlara

00:06:30.731 --> 00:06:33.275
bazı davranışsal görevler verdik ve şimdi laboratuvarımda

00:06:33.275 --> 00:06:36.485
verdiğimiz görevlerle ilgili bir başka örnek vereceğim.

NOTE Paragraph

00:06:36.485 --> 00:06:39.133
Şimdi deneylerimizden birinde yer aldığınızı

00:06:39.133 --> 00:06:40.858
hayal edin. Laboratuvara geldiniz,

00:06:40.858 --> 00:06:43.532
buradaki bilgisayar donanımlı görevi gördünüz.

00:06:43.532 --> 00:06:46.322
Bu görevde bir raf dizisi görüyorsunuz.

00:06:46.322 --> 00:06:49.139
Şimdi, bu raflarda bir takım objeler var, tabi bazılarında,

00:06:49.139 --> 00:06:52.110
ve fark edersiniz ki rafların arkasında biri bekliyor

00:06:52.110 --> 00:06:55.695
ve bu kişi objelerden bazılarını göremiyor.

00:06:55.695 --> 00:06:57.974
Görememesi için bazı objelerin önü

00:06:57.974 --> 00:07:00.618
gri tahta parçasıyla kapatılmış.

00:07:00.618 --> 00:07:04.102
Bu ise onun bakış açısından rafların görüntüsü.

00:07:04.102 --> 00:07:07.595
Dikkat ederseniz o objelerden bazılarını görebilirken,

00:07:07.595 --> 00:07:10.047
siz daha fazla obje görebiliyorsunuz.

00:07:10.047 --> 00:07:12.243
Şimdi, sizin göreviniz objeleri hareket ettirmek.

00:07:12.243 --> 00:07:14.605
Direktör, rafların arkasında bekliyor,

00:07:14.605 --> 00:07:17.350
size objeleri hareket ettirmeniz için komutlar verecek,

00:07:17.350 --> 00:07:19.244
ama unutmayın, direktör göremediği objeler ile

00:07:19.244 --> 00:07:22.964
ilgili komut veremez. Bu gerçekten ilginç bir sonucu da

00:07:22.964 --> 00:07:25.157
beraberinde getiriyor; sizin perspektifinizle

00:07:25.157 --> 00:07:28.325
direktörün perspektifi arasında bir bağdaşmazlık olacaktır.

00:07:28.325 --> 00:07:31.565
Düşünün ki en üstteki kamyonu sola kaydırmanızı istedi.

00:07:31.565 --> 00:07:33.596
Burada üç kamyon var. İçgüdüsel olarak beyaz

00:07:33.611 --> 00:07:35.761
kamyonu hareket ettirmek isteyeceksiniz çünkü size göre

00:07:35.761 --> 00:07:38.579
en üstteki kamyon o, ama sonra şunu düşüneceksiniz;

00:07:38.579 --> 00:07:40.638
"Ah,o bu kamyonu göremiyor, öyleyse benden mavi

00:07:40.638 --> 00:07:43.395
kamyonu kaydırmamı istiyor olmalı." bu, onun açısından

00:07:43.395 --> 00:07:46.040
en üstteki mavi. Şimdi, inanın ya da inanmayın, sizin gibi

00:07:46.040 --> 00:07:48.991
normal, sağlıklı, zeki yetişkinlerin %50 si

00:07:48.991 --> 00:07:52.131
böyle bir denemede hata yapıyor.

00:07:52.131 --> 00:07:54.974
Beyaz kamyonun yerine mavi kamyonu oynatıyorlar.

00:07:54.974 --> 00:07:58.290
Biz de gençlere ve yetişkinlere bu testi yaptık

00:07:58.290 --> 00:07:59.844
ve bir de direktörün olmadığı, onun yerine

00:07:59.844 --> 00:08:03.905
bizim kişilere bazı kurallar verdiğimiz bir kontrol grubu vardı.

00:08:03.905 --> 00:08:05.819
Onlara dedik ki, tamam, tamamen aynı şeyi yapacağız

00:08:05.819 --> 00:08:08.656
fakat bu kez direktör olmayacak. Onun yerine siz

00:08:08.656 --> 00:08:11.863
arka planı gri olan objeleri görmezden geleceksiniz.

00:08:11.863 --> 00:08:14.563
Anlayacağınız üzere durumlar tamamen aynı, sadece

00:08:14.563 --> 00:08:17.409
direktörün olmadığı durumda bu bizim belirlediğimiz

00:08:17.409 --> 00:08:20.480
kuralı uygulamak durumundayken,

00:08:20.480 --> 00:08:22.160
direktörün bulunduğu durumda direktörün

00:08:22.160 --> 00:08:25.701
perspektifini dikkate alarak

00:08:25.701 --> 00:08:29.998
hareketlerini yönlendirmeleri gerekiyor.

NOTE Paragraph

00:08:29.998 --> 00:08:32.608
Pekala, şimdi size yedi yaşından yetişkinliğe kadar kişilerle

00:08:32.608 --> 00:08:35.174
çalıştığımız büyük ölçekli çalışmamızdaki hata

00:08:35.174 --> 00:08:38.728
yüzdelerini göstereceğim

00:08:38.728 --> 00:08:39.938
ve göreceğiniz hata oranları, yetişkin grubunda iki

00:08:39.938 --> 00:08:41.912
durumda da yapılan hataları gösteriyor,

00:08:41.927 --> 00:08:45.198
yani gri, direktörün bulunduğu durumu gösteriyor ve

00:08:45.198 --> 00:08:47.771
gördüğünüz gibi zeki yetişkinlerimizin %50 si bu durumda

00:08:47.771 --> 00:08:50.486
hata yaparken, direktör olmayan, sadece gri arka

00:08:50.486 --> 00:08:52.514
plandakileri görmezden gelmeleri gereken durumda ise

00:08:52.514 --> 00:08:55.595
çok daha az hata yapmışlar.

00:08:55.595 --> 00:08:58.263
Gelişimsel olarak, bu iki durum da aynı şekilde

00:08:58.263 --> 00:09:01.186
gelişir. Geç çocuklukla orta büyüme çağı

00:09:01.186 --> 00:09:03.427
arasında, bir gelişme meydana gelir,

00:09:03.427 --> 00:09:06.778
diğer bir deyişle her iki durumda ve her iki deneyde, hata oranında

00:09:06.778 --> 00:09:07.898
bir azalma meydana gelmektedir.

00:09:07.898 --> 00:09:10.183
Ama son iki grubu, orta genç grup ile, yetişkin grubu

00:09:10.183 --> 00:09:12.135
karşılaştırdığınızda işler ilginçleşmeye başlar,

00:09:12.135 --> 00:09:15.295
çünkü burada, direktör olmayan durumda

00:09:15.295 --> 00:09:18.333
sürekli bir gelişme meydana gelmez.

00:09:18.333 --> 00:09:21.263
Diğer bir değişle, kuralları hatırlamak ve uygulamakla ilgili

00:09:21.263 --> 00:09:23.969
ihtiyacınız olan her şey orta büyüme

00:09:23.969 --> 00:09:26.500
çağında gelişirken, bunun aksine

00:09:26.500 --> 00:09:28.897
eğer son iki gri çubuğa bakarsanız, hala orta

00:09:28.897 --> 00:09:32.047
büyüme çağı ile yetişkinlik arasında direktörün bulunduğu

00:09:32.047 --> 00:09:34.488
durum için gözle görülür bir gelişme olmaktadır ve bunun

00:09:34.488 --> 00:09:37.864
anlamı, günlük hayatta sürekli kullandığımız,

00:09:37.864 --> 00:09:41.149
başkalarının düşüncelerini hesaba katarak

00:09:41.149 --> 00:09:43.408
hareket etme, ki bu önemlidir bu arada, gibi şeylerin

00:09:43.408 --> 00:09:48.014
orta büyüme çağında hala gelişmeye devam ettiğidir.

00:09:48.014 --> 00:09:50.554
Eğer onlu yaşlarda bir kızınız ya da oğlunuz varsa bazen

00:09:50.554 --> 00:09:52.963
onların diğer insanları anlamada problemleri olduğunu

00:09:52.963 --> 00:09:56.719
düşünebilirsiniz ki haklısınız. Gerçekten de var. Nedeni de bu.

NOTE Paragraph

00:09:56.719 --> 00:10:00.232
Bazen gençlere güleriz. Dalga konusu olurlar,

00:10:00.232 --> 00:10:04.095
bazen medya tarafından tipik ergen davranışları

00:10:04.095 --> 00:10:07.622
yüzünden şeytanlaştırılırlar. Risk almayı severler,

00:10:07.622 --> 00:10:10.393
bazen huysuzdurlar, bir hayli içe kapanıktırlar.

00:10:10.393 --> 00:10:12.886
Kızının ergenlik öncesi ve ergenlik sonrası en çok dikkatini

00:10:12.886 --> 00:10:15.373
çeken değişikliğin utangaçlık düzeyindeki değişim

00:10:15.373 --> 00:10:18.354
olduğunu söyleyen bir arkadaşımın çok güzel

00:10:18.354 --> 00:10:20.598
bir anektodu var:

00:10:20.614 --> 00:10:23.103
Dedi ki, "Ergenlikten önce, eğer kızlarım

00:10:23.103 --> 00:10:25.357
mağazada dolaşıyorsa onlara, 'Kızlar koşuşturmayı

00:10:25.357 --> 00:10:27.106
bırakırsanız en sevdiğiniz şarkıyı söyleyeceğim' derdim

00:10:27.106 --> 00:10:29.007
ve birden koşuşturmayı bırakırlardı ve onlara en sevdikleri

00:10:29.007 --> 00:10:32.478
şarkıyı söylerdim. Ergenlikten sonra bu yaptığım asıl tehlike oldu."

00:10:32.478 --> 00:10:34.295
(Kahkahalar)

00:10:34.295 --> 00:10:37.772
Babalarının ortalıkta şarkı söyleyeceği

00:10:37.772 --> 00:10:40.135
düşüncesi davranışlarını değiştirmek için yeterliydi.

NOTE Paragraph

00:10:40.135 --> 00:10:41.563
İnsanlar sıklıkla sorarlar:

00:10:41.563 --> 00:10:44.196
"Öyleyse büyüme çağı yeni mi ortaya çıktı?

00:10:44.196 --> 00:10:46.318
Yoksa Batı'nın yeni icatlarından biri mi?"

00:10:46.318 --> 00:10:48.986
Ve aslında yanıt olumsuz. Tarih boyunca

00:10:48.986 --> 00:10:52.409
bugün kullandığımız ergenlik tanımlarına oldukça

00:10:52.409 --> 00:10:54.566
benzer birçok tanımlama var.

NOTE Paragraph

00:10:54.566 --> 00:10:58.799
Shakespeare'in "Kış Masalı"ından büyüme çağındakileri

00:10:58.799 --> 00:11:01.574
anlattığı bir alıntı yapacağım:

00:11:01.574 --> 00:11:04.420
"Keşke on ve yirmi üç yaş arasından

00:11:04.420 --> 00:11:07.660
başka yaş olmasaydı veya bu yaştan sonra gençler uykuya dalsalardı;

00:11:07.660 --> 00:11:09.751
çünkü bu yaşlar arasında çocuklarla zamparalık

00:11:09.751 --> 00:11:15.974
yapmak, geleneklere kulak asmamak, hırsızlık yapmak ve kavga etmekten başka bir şey yok." (Kahkahalar)

00:11:15.974 --> 00:11:20.508
Sonra şöyle devam eder, "Bunu söylemişken, on dokuz ve

00:11:20.508 --> 00:11:23.653
yirmi iki yaşındaki bu kanı kaynayan gençler dışında kimse

00:11:23.653 --> 00:11:26.151
bu havada ava çıkar mıydı? (Kahkahalar)

00:11:26.151 --> 00:11:29.077
Neredeyse 400 yıl önce, Shakespeare bugün bizim

00:11:29.077 --> 00:11:31.801
gençleri tanımladığımız çizgilere çok yakın bir ergen

00:11:31.801 --> 00:11:35.260
portresi çizmiştir, fakat bugün biz temeldeki zihinsel

00:11:35.260 --> 00:11:38.347
değişimleri gözleyerek onların davranışlarını

00:11:38.347 --> 00:11:40.285
anlamaya çalışıyoruz.

NOTE Paragraph

00:11:40.285 --> 00:11:43.893
Örneğin risk almayı ele alalım. Gençlerin

00:11:43.893 --> 00:11:46.218
risk almaya eğilimli olduklarını biliyoruz. Öyleler.

00:11:46.218 --> 00:11:48.850
Bir çocuktan ya da bir yetişkinden daha fazla risk alıyorlar

00:11:48.850 --> 00:11:51.310
ve özellikle arkadaşlarıyla beraberlerken

00:11:51.310 --> 00:11:54.278
risk almaya daha meyilliler. Genç bir birey için

00:11:54.278 --> 00:11:56.764
ailesinden bağımsız hale gelmek

00:11:56.764 --> 00:11:59.588
ve arkadaşlarını etkilemek çok önemlidir.

00:11:59.588 --> 00:12:02.187
Ancak bugün onları, beyinlerinin bir kısmı olan ve

00:12:02.187 --> 00:12:05.180
limbik sistem olarak adlandırılan bölümün gelişimi ışığında anlamaya çalışıyoruz,

00:12:05.180 --> 00:12:07.723
şimdi arkamdaki slaytta size kırmızıyla ve aynı zamanda

00:12:07.723 --> 00:12:09.588
elimdeki beyin üzerinde limbik sistemi göstereceğim.

00:12:09.588 --> 00:12:12.697
Limbik sistem beynin derinliklerinde yer alır

00:12:12.697 --> 00:12:16.430
ve duygu durumu ve ödül durumu gibi süreçlerle

00:12:16.430 --> 00:12:19.580
ilgilenir. Risk almak gibi eğlenceli şeyler yaparken

00:12:19.580 --> 00:12:22.876
ödüllendirildiğinizi hissetmenizi sağlar.

00:12:22.876 --> 00:12:25.241
Size risk almanın heyecanını verir.

00:12:25.241 --> 00:12:28.289
Ve bu bölge, limbik sistemin bulunduğu bölgeler,

00:12:28.289 --> 00:12:31.708
gençlerde yetişkinlerle kıyaslandığında, risk almanın

00:12:31.708 --> 00:12:35.477
ödüllendirici hissine çok daha fazla duyarlıdır

00:12:35.477 --> 00:12:39.179
ve aynı zamanda prefrontal korteks,

00:12:39.179 --> 00:12:41.453
ki onu bu slaytta mavi renkte görebilirsiniz,

00:12:41.453 --> 00:12:44.320
ölçüsüz risk almayı engellemekle görevlidir

00:12:44.320 --> 00:12:47.718
ve gençlerde hala gelişmeye devam etmektedir.

NOTE Paragraph

00:12:47.718 --> 00:12:51.385
Beyin araştırmaları gösterdi ki, genç bireylerin beyni

00:12:51.385 --> 00:12:54.727
eğitimle, rehabilitasyonla, dış müdahalelerle

00:12:54.727 --> 00:12:58.683
etkilenebilecek bir değişim göstermektedir.

00:12:58.683 --> 00:13:02.703
Eğitimin de içinde bulunduğu çevre, genç bireyin beynini

00:13:02.703 --> 00:13:06.112
şekillendirebilir ve şekillendirir de

00:13:06.112 --> 00:13:08.914
ve Batı'da daha yeni yeni

00:13:08.914 --> 00:13:11.419
gençlerin düzenli eğitimine başladık.

00:13:11.419 --> 00:13:15.172
Benim büyükannelerim ve büyükbabalarımın dördü de erken büyüme çağında

00:13:15.172 --> 00:13:19.006
okulu bırakmışlar. Başka şansları yokmuş.

00:13:19.006 --> 00:13:21.780
Ve bu durum hala dünyadaki birçok genç için

00:13:21.780 --> 00:13:24.947
geçerlidir. Gençlerin %40'ı ortaokul

00:13:24.947 --> 00:13:29.169
eğitimine ulaşamamaktadır.

00:13:29.169 --> 00:13:31.808
Yaşamın bu dönemi beynin özellikle uyum

00:13:31.808 --> 00:13:34.655
sağlayabildiği ve eğitilebildiği bir evredir.

00:13:34.655 --> 00:13:38.425
Öğrenmek ve yaratmak için müthiş bir fırsattır.

NOTE Paragraph

00:13:38.425 --> 00:13:40.658
Yani bazen gençlerin problemleri olarak görülen

00:13:40.658 --> 00:13:43.134
yüksek risk alma, düşük içgüdü kontrolü,

00:13:43.134 --> 00:13:47.076
içe kapanıklık, kınanmamalıdır.

00:13:47.076 --> 00:13:49.913
Bütün bunlar beyindeki,

00:13:49.913 --> 00:13:52.827
eğitim ve sosyal gelişim için harika fırsatlar

00:13:52.827 --> 00:13:57.257
sağlayan değişimi yansıtır. Teşekkür ederim. (Alkışlar)

00:13:57.257 --> 00:14:05.027
(Alkışlar)