[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.69,0:00:03.58,Default,,0000,0000,0000,,Vijftien jaar geleden werd in brede kring aangenomen Dialogue: 0,0:00:03.58,0:00:05.63,Default,,0000,0000,0000,,dat de hersenen zich het meest ontwikkelden Dialogue: 0,0:00:05.63,0:00:08.61,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de eerste levensjaren. Dialogue: 0,0:00:08.61,0:00:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Destijds was het niet mogelijk Dialogue: 0,0:00:11.32,0:00:13.94,Default,,0000,0000,0000,,om in een levend menselijk brein te kijken Dialogue: 0,0:00:13.94,0:00:16.98,Default,,0000,0000,0000,,en zijn ontwikkeling te volgen over een langere periode. Dialogue: 0,0:00:16.98,0:00:20.14,Default,,0000,0000,0000,,Door de vooruitgang in de hersenscantechnologie \Nin de afgelopen tien jaar Dialogue: 0,0:00:20.14,0:00:21.94,Default,,0000,0000,0000,,Door de vooruitgang in de hersenscantechnologie \Nin de afgelopen tien jaar, Dialogue: 0,0:00:21.94,0:00:24.89,Default,,0000,0000,0000,,zoals magnetic resonance imaging (MRI), Dialogue: 0,0:00:24.89,0:00:28.01,Default,,0000,0000,0000,,konden neurowetenschappers beginnen kijken \Nin levende Dialogue: 0,0:00:28.01,0:00:30.43,Default,,0000,0000,0000,,menselijke hersenen van elke leeftijd. Dialogue: 0,0:00:30.43,0:00:33.30,Default,,0000,0000,0000,,Ze volgen veranderingen \Nin hersenstructuur en -functie. Dialogue: 0,0:00:33.30,0:00:36.98,Default,,0000,0000,0000,,Met structurele MRI nemen we een snapshot, Dialogue: 0,0:00:36.98,0:00:40.04,Default,,0000,0000,0000,,een foto met een hoge resolutie, van de binnenkant Dialogue: 0,0:00:40.04,0:00:43.26,Default,,0000,0000,0000,,van levende hersenen. \NWe kunnen vragen stellen zoals: Dialogue: 0,0:00:43.26,0:00:45.70,Default,,0000,0000,0000,,hoeveel grijze massa bevatten de hersenen? Dialogue: 0,0:00:45.70,0:00:47.50,Default,,0000,0000,0000,,Hoe verandert dat als je ouder wordt? Dialogue: 0,0:00:47.50,0:00:51.22,Default,,0000,0000,0000,,Daarnaast gebruiken we functionele MRI (fMRI) Dialogue: 0,0:00:51.22,0:00:54.61,Default,,0000,0000,0000,,om een video te maken van hersenactiviteit, Dialogue: 0,0:00:54.61,0:00:57.48,Default,,0000,0000,0000,,als testpersonen een bepaalde taak uitvoeren Dialogue: 0,0:00:57.48,0:01:00.37,Default,,0000,0000,0000,,zoals denken of voelen of iets waarnemen. Dialogue: 0,0:01:00.37,0:01:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Veel laboratoria wereldwijd zijn betrokken bij dit Dialogue: 0,0:01:03.14,0:01:05.37,Default,,0000,0000,0000,,onderzoek, en we beschikken nu over een rijk Dialogue: 0,0:01:05.37,0:01:08.89,Default,,0000,0000,0000,,en gedetailleerd beeld van de ontwikkeling \Nvan levende menselijke hersenen. Dialogue: 0,0:01:08.89,0:01:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Dit beeld heeft ingrijpend veranderd hoe we denken Dialogue: 0,0:01:11.96,0:01:14.59,Default,,0000,0000,0000,,over de ontwikkeling van menselijke hersenen. Dialogue: 0,0:01:14.59,0:01:17.36,Default,,0000,0000,0000,,Die ontwikkeling stopt niet in je vroege jeugd. Dialogue: 0,0:01:17.36,0:01:20.07,Default,,0000,0000,0000,,Je hersenen blijven zich ontwikkelen Dialogue: 0,0:01:20.07,0:01:24.12,Default,,0000,0000,0000,,tot je in de dertig bent. Dialogue: 0,0:01:24.12,0:01:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Adolescentie wordt gedefinieerd als \Nde levensperiode die begint Dialogue: 0,0:01:28.10,0:01:32.49,Default,,0000,0000,0000,,met de biologische, hormonale en fysieke veranderingen tijdens de puberteit, Dialogue: 0,0:01:32.49,0:01:35.78,Default,,0000,0000,0000,,en die eindigt op de leeftijd dat een individu Dialogue: 0,0:01:35.78,0:01:39.23,Default,,0000,0000,0000,,een stabiele, onafhankelijke rol \Nin de samenleving verwerft. Dialogue: 0,0:01:39.23,0:01:41.02,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:01:41.02,0:01:43.78,Default,,0000,0000,0000,,Dat kan lang duren. (Gelach) Dialogue: 0,0:01:43.78,0:01:46.80,Default,,0000,0000,0000,,Een van de hersengebieden \Ndie het meest dramatisch verandert Dialogue: 0,0:01:46.80,0:01:50.07,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de adolescentie is de prefrontale cortex. Dialogue: 0,0:01:50.07,0:01:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een model van de menselijke hersenen Dialogue: 0,0:01:53.04,0:01:55.92,Default,,0000,0000,0000,,en dit is de prefrontale cortex, helemaal vooraan. Dialogue: 0,0:01:55.92,0:01:58.43,Default,,0000,0000,0000,,De prefrontale cortex is een interessant gebied. Dialogue: 0,0:01:58.43,0:02:01.55,Default,,0000,0000,0000,,Het is proportioneel veel groter in mensen dan Dialogue: 0,0:02:01.55,0:02:05.17,Default,,0000,0000,0000,,in welke ander soort ook, \Nen het is betrokken bij een hele serie Dialogue: 0,0:02:05.19,0:02:08.46,Default,,0000,0000,0000,,complexe cognitieve functies \Nzoals het nemen van beslissingen, Dialogue: 0,0:02:08.46,0:02:10.55,Default,,0000,0000,0000,,plannen maken, zoals wat je morgen gaat doen, Dialogue: 0,0:02:10.55,0:02:13.29,Default,,0000,0000,0000,,of volgende week, of volgend jaar.\NVoorkomen Dialogue: 0,0:02:13.29,0:02:15.96,Default,,0000,0000,0000,,van ongepast gedrag, zoals iets heel grofs zeggen Dialogue: 0,0:02:15.96,0:02:18.88,Default,,0000,0000,0000,,of iets heel doms doen. Dialogue: 0,0:02:18.88,0:02:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Het is ook betrokken bij sociale interactie, Dialogue: 0,0:02:20.66,0:02:23.78,Default,,0000,0000,0000,,het begrijpen van andere mensen, en bij zelfbewustzijn. Dialogue: 0,0:02:23.78,0:02:26.84,Default,,0000,0000,0000,,MRI-studies die kijken naar de ontwikkeling \Nvan dit gebied Dialogue: 0,0:02:26.84,0:02:29.30,Default,,0000,0000,0000,,laten een dramatische ontwikkeling zien Dialogue: 0,0:02:29.30,0:02:32.24,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de adolescentie. Dialogue: 0,0:02:32.24,0:02:35.20,Default,,0000,0000,0000,,Als je bijvoorbeeld kijkt \Nnaar het volume van grijze massa, Dialogue: 0,0:02:35.20,0:02:40.04,Default,,0000,0000,0000,,van 4- tot 22-jarigen, is er een toename Dialogue: 0,0:02:40.04,0:02:42.37,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de kinderjaren, te zien in deze grafiek Dialogue: 0,0:02:42.37,0:02:46.12,Default,,0000,0000,0000,,Het bereikt een piek tijdens de vroege adolescentie. Dialogue: 0,0:02:46.12,0:02:48.68,Default,,0000,0000,0000,,De pijlen geven de piek in het volume \Nvan de grijze massa aan Dialogue: 0,0:02:48.68,0:02:52.15,Default,,0000,0000,0000,,in de prefrontale cortex. \NJe ziet die piek bij jongens Dialogue: 0,0:02:52.15,0:02:55.66,Default,,0000,0000,0000,,een paar jaar later dan bij meisjes. Dialogue: 0,0:02:55.66,0:02:57.50,Default,,0000,0000,0000,,Waarschijnlijk komt dit omdat jongens gemiddeld Dialogue: 0,0:02:57.50,0:02:59.75,Default,,0000,0000,0000,,enkele jaren later puberen dan meisjes. Dialogue: 0,0:02:59.75,0:03:03.19,Default,,0000,0000,0000,,Tijdens de adolescentie is er een opvallende afname Dialogue: 0,0:03:03.19,0:03:05.87,Default,,0000,0000,0000,,van het volume van grijze massa \Nin de prefrontale cortex. Dialogue: 0,0:03:05.87,0:03:07.90,Default,,0000,0000,0000,,Dat klinkt misschien niet goed, maar eigenlijk Dialogue: 0,0:03:07.90,0:03:11.05,Default,,0000,0000,0000,,is het een heel belangrijk ontwikkelingsproces, Dialogue: 0,0:03:11.05,0:03:15.15,Default,,0000,0000,0000,,omdat grijze massa cellichamen en verbindingen Dialogue: 0,0:03:15.15,0:03:18.61,Default,,0000,0000,0000,,tussen cellen bevat, de synapsen. Dialogue: 0,0:03:18.61,0:03:21.35,Default,,0000,0000,0000,,De volumereductie van grijze massa Dialogue: 0,0:03:21.35,0:03:24.24,Default,,0000,0000,0000,,werd toegeschreven aan het 'snoeien' van synapsen, Dialogue: 0,0:03:24.24,0:03:26.57,Default,,0000,0000,0000,,dus het elimineren van ongewenste synapsen. Dialogue: 0,0:03:26.57,0:03:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een heel belangrijk proces, \Ndeels afhankelijk Dialogue: 0,0:03:29.70,0:03:32.83,Default,,0000,0000,0000,,van de omgeving waarin dier of mens zich bevindt. Dialogue: 0,0:03:32.83,0:03:36.28,Default,,0000,0000,0000,,De actieve synapsen worden versterkt, Dialogue: 0,0:03:36.28,0:03:38.21,Default,,0000,0000,0000,,en de inactieve synapsen Dialogue: 0,0:03:38.21,0:03:40.54,Default,,0000,0000,0000,,in die specifieke omgeving worden gesnoeid. Dialogue: 0,0:03:40.54,0:03:43.05,Default,,0000,0000,0000,,Enigszins vergelijkbaar met \Nhet snoeien van een rozenstruik. Dialogue: 0,0:03:43.05,0:03:45.89,Default,,0000,0000,0000,,Je snoeit de zwakkere takken weg zodat Dialogue: 0,0:03:45.89,0:03:48.93,Default,,0000,0000,0000,,de overblijvende, belangrijke takken, \Nsterker kunnen worden. Dialogue: 0,0:03:48.93,0:03:52.85,Default,,0000,0000,0000,,Dit proces dat hersenweefsel heel precies afstemt Dialogue: 0,0:03:52.85,0:03:55.52,Default,,0000,0000,0000,,op de specifieke omgeving van de soort, Dialogue: 0,0:03:55.52,0:03:58.44,Default,,0000,0000,0000,,vindt plaats in de prefrontale cortex en \Nin andere hersengebieden Dialogue: 0,0:03:58.44,0:04:01.99,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de menselijke adolescentie. Dialogue: 0,0:04:01.99,0:04:05.69,Default,,0000,0000,0000,,Een tweede lijn van onderzoek naar veranderingen Dialogue: 0,0:04:05.69,0:04:08.94,Default,,0000,0000,0000,,in adolescente hersenen\Ndoen we met functionele MRI. Dialogue: 0,0:04:08.94,0:04:12.22,Default,,0000,0000,0000,,We kijken dan naar hersenactiviteit \Nop verschillende leeftijden. Dialogue: 0,0:04:12.22,0:04:13.86,Default,,0000,0000,0000,,Ik geef je een voorbeeld uit mijn lab. Dialogue: 0,0:04:13.86,0:04:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Wij zijn geïnteresseerd in het sociale brein, Dialogue: 0,0:04:17.42,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,het netwerk van hersengebieden \Ndat we gebruiken om anderen Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.44,Default,,0000,0000,0000,,te begrijpen en met hen te communiceren. Dialogue: 0,0:04:23.44,0:04:27.20,Default,,0000,0000,0000,,Ik laat je nu een foto zien van een voetbalwedstrijd Dialogue: 0,0:04:27.20,0:04:31.61,Default,,0000,0000,0000,,die twee aspecten toont \Nvan de werking van je sociale brein. Dialogue: 0,0:04:31.61,0:04:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Dus dit is een voetbalwedstrijd. (Gelach) Dialogue: 0,0:04:33.04,0:04:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Michael Owen miste een goal \Nen ligt op de grond. Dialogue: 0,0:04:35.68,0:04:38.48,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste aspect van het sociale brein Dialogue: 0,0:04:38.48,0:04:41.44,Default,,0000,0000,0000,,is goed te zien op de foto: hoe automatisch Dialogue: 0,0:04:41.44,0:04:44.49,Default,,0000,0000,0000,,en instinctief emotionele reacties zijn. Dialogue: 0,0:04:44.49,0:04:47.46,Default,,0000,0000,0000,,Vlak nadat Michael Owen zijn doelkans heeft gemist, Dialogue: 0,0:04:47.46,0:04:49.27,Default,,0000,0000,0000,,doet iedereen hetzelfde met zijn armen en gezicht. Dialogue: 0,0:04:49.27,0:04:51.07,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs Michael Owen doet hetzelfde met zijn armen, \Nterwijl hij over het gras schuift. Dialogue: 0,0:04:51.07,0:04:52.90,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs Michael Owen doet hetzelfde met zijn armen, \Nterwijl hij over het gras schuift. Dialogue: 0,0:04:52.90,0:04:55.16,Default,,0000,0000,0000,,Hij heeft waarschijnlijk dezelfde gezichtsuitdrukking. Dialogue: 0,0:04:55.16,0:04:57.14,Default,,0000,0000,0000,,De enigen die dit niet doen, Dialogue: 0,0:04:57.14,0:05:00.60,Default,,0000,0000,0000,,zijn de jongens in het geel achterin. -- (Lacht) -- Dialogue: 0,0:05:00.60,0:05:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat ze op de verkeerde plek \Nin het stadion zitten. Dialogue: 0,0:05:03.14,0:05:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Zij hebben een andere sociaal-emotionele reactie, Dialogue: 0,0:05:05.44,0:05:08.07,Default,,0000,0000,0000,,die we meteen herkennen.\NDat is het tweede aspect Dialogue: 0,0:05:08.07,0:05:11.71,Default,,0000,0000,0000,,van het sociale brein: Dialogue: 0,0:05:11.71,0:05:15.09,Default,,0000,0000,0000,,hoe goed we zijn in het aflezen \Nvan andermans gedrag, Dialogue: 0,0:05:15.09,0:05:17.77,Default,,0000,0000,0000,,hun acties, hun gebaren, hun gezichtsuitdrukkingen Dialogue: 0,0:05:17.77,0:05:21.58,Default,,0000,0000,0000,,tonen de onderliggende emoties en mentale staat. Dialogue: 0,0:05:21.58,0:05:23.36,Default,,0000,0000,0000,,Je hoeft het deze jongens niet te vragen. Dialogue: 0,0:05:23.36,0:05:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt een goed beeld wat ze voelen Dialogue: 0,0:05:25.90,0:05:28.49,Default,,0000,0000,0000,,en denken op dit moment. Dialogue: 0,0:05:28.49,0:05:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Dat onderzoeken we in mijn lab. Dialogue: 0,0:05:30.24,0:05:33.82,Default,,0000,0000,0000,,We halen adolescenten en volwassenen naar mijn lab Dialogue: 0,0:05:33.83,0:05:36.22,Default,,0000,0000,0000,,voor een hersenscan. \NWe geven ze een opdracht Dialogue: 0,0:05:36.22,0:05:39.51,Default,,0000,0000,0000,,waarbij ze moeten nadenken over andere mensen, \Nhun gedachten, Dialogue: 0,0:05:39.51,0:05:42.41,Default,,0000,0000,0000,,hun gemoedstoestand en emoties. \NEen van de bevindingen Dialogue: 0,0:05:42.41,0:05:45.25,Default,,0000,0000,0000,,die telkens terugkomt, ook in andere labs in de wereld, Dialogue: 0,0:05:45.25,0:05:48.47,Default,,0000,0000,0000,,is onderdeel van de prefrontale cortex: Dialogue: 0,0:05:48.47,0:05:51.69,Default,,0000,0000,0000,,de mediale prefrontale cortex, \Nblauw gekleurd op de dia. Dialogue: 0,0:05:51.69,0:05:54.44,Default,,0000,0000,0000,,Deze ligt midden in de prefrontale cortex, Dialogue: 0,0:05:54.44,0:05:56.84,Default,,0000,0000,0000,,op de middellijn van je hoofd. Dialogue: 0,0:05:56.84,0:06:00.12,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebied is actiever bij adolescenten als ze Dialogue: 0,0:06:00.12,0:06:02.25,Default,,0000,0000,0000,,sociale beslissingen nemen en nadenken over anderen, Dialogue: 0,0:06:02.25,0:06:05.05,Default,,0000,0000,0000,,dan bij volwassenen. \NHier een meta-analyse Dialogue: 0,0:06:05.05,0:06:08.29,Default,,0000,0000,0000,,van negen verschillende onderzoeken \Nop dit gebied in de wereld. Dialogue: 0,0:06:08.29,0:06:10.99,Default,,0000,0000,0000,,Alle onderzoeken laten hetzelfde zien: Dialogue: 0,0:06:10.99,0:06:14.36,Default,,0000,0000,0000,,activiteit in de mediale prefrontale cortex Dialogue: 0,0:06:14.36,0:06:16.81,Default,,0000,0000,0000,,neemt af tijdens de adolescentie. Dialogue: 0,0:06:16.81,0:06:19.45,Default,,0000,0000,0000,,Dit komt mogelijk omdat \Nadolescenten en volwassenen Dialogue: 0,0:06:19.45,0:06:21.82,Default,,0000,0000,0000,,een verschillende mentale benadering hebben, \Neen verschillende Dialogue: 0,0:06:21.82,0:06:25.24,Default,,0000,0000,0000,,cognitieve strategie \Nvoor het nemen van sociale beslissingen. Dialogue: 0,0:06:25.24,0:06:28.75,Default,,0000,0000,0000,,We onderzoeken dit in gedragsstudies. Dialogue: 0,0:06:28.75,0:06:30.73,Default,,0000,0000,0000,,We halen mensen naar het lab Dialogue: 0,0:06:30.73,0:06:33.28,Default,,0000,0000,0000,,en geven ze een gedragsopdracht. Dialogue: 0,0:06:33.28,0:06:36.48,Default,,0000,0000,0000,,Hier nog een voorbeeld van \Nhet soort opdrachten in mijn lab. Dialogue: 0,0:06:36.48,0:06:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Stel je voor dat je deelnemer bent \Nin één van onze experimenten. Dialogue: 0,0:06:39.13,0:06:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Je komt het lab binnen Dialogue: 0,0:06:40.86,0:06:43.53,Default,,0000,0000,0000,,en ziet deze geautomatiseerde taak. Dialogue: 0,0:06:43.53,0:06:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Bij deze taak zie je een rek. Dialogue: 0,0:06:46.32,0:06:49.14,Default,,0000,0000,0000,,Op sommige plekken zie je een voorwerp, Dialogue: 0,0:06:49.14,0:06:52.11,Default,,0000,0000,0000,,en je ziet ook dat er een man achter staat Dialogue: 0,0:06:52.11,0:06:55.70,Default,,0000,0000,0000,,Sommige voorwerpen kan hij niet zien. Dialogue: 0,0:06:55.70,0:06:57.97,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn afgesloten van zijn blikveld Dialogue: 0,0:06:57.97,0:07:00.62,Default,,0000,0000,0000,,met een grijs stuk hout. Dialogue: 0,0:07:00.62,0:07:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Dit is hetzelfde rek vanuit zijn gezichtspunt. Dialogue: 0,0:07:04.10,0:07:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Hij kan maar een paar voorwerpen zien, Dialogue: 0,0:07:07.60,0:07:10.05,Default,,0000,0000,0000,,terwijl jij er veel meer kunt zien. Dialogue: 0,0:07:10.05,0:07:12.24,Default,,0000,0000,0000,,Het is jouw taak om voorwerpen te verplaatsen. Dialogue: 0,0:07:12.24,0:07:14.60,Default,,0000,0000,0000,,De regisseur die achter het rek staat Dialogue: 0,0:07:14.60,0:07:17.35,Default,,0000,0000,0000,,zal je aanwijzingen geven. Dialogue: 0,0:07:17.35,0:07:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Hij zal je echter niet vragen \Nom voorwerpen te verplaatsen Dialogue: 0,0:07:19.24,0:07:22.96,Default,,0000,0000,0000,,die hij niet kan zien. \NDaardoor ontstaat een heel interessante Dialogue: 0,0:07:22.96,0:07:25.16,Default,,0000,0000,0000,,situatie, waarbij er een conflict is Dialogue: 0,0:07:25.16,0:07:28.32,Default,,0000,0000,0000,,tussen jouw perspectief en dat van de regisseur. Dialogue: 0,0:07:28.32,0:07:31.56,Default,,0000,0000,0000,,Stel je voor dat hij aan je vraagt \Nom de bovenste truck links te verplaatsen. Dialogue: 0,0:07:31.56,0:07:33.60,Default,,0000,0000,0000,,Er staan drie trucks. \NInstinctief zul je Dialogue: 0,0:07:33.61,0:07:35.76,Default,,0000,0000,0000,,de witte truck nemen, omdat dit de bovenste truck is Dialogue: 0,0:07:35.76,0:07:38.58,Default,,0000,0000,0000,,vanuit jouw perspectief, \Nmaar dan moet je eraan denken: Dialogue: 0,0:07:38.58,0:07:40.64,Default,,0000,0000,0000,,"O, hij kan die truck niet zien. Dialogue: 0,0:07:40.64,0:07:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Hij bedoelt de blauwe truck", \Nwant dat is de bovenste truck Dialogue: 0,0:07:43.40,0:07:46.04,Default,,0000,0000,0000,,vanuit zijn perspectief. \NGeloof het of niet: Dialogue: 0,0:07:46.04,0:07:48.99,Default,,0000,0000,0000,,normale, gezonde, intelligente volwassenen zoals jij Dialogue: 0,0:07:48.99,0:07:52.13,Default,,0000,0000,0000,,doen dit 50% van de tijd fout. Dialogue: 0,0:07:52.13,0:07:54.97,Default,,0000,0000,0000,,Ze verplaatsen de witte truck \Nin plaats van de blauwe truck. Dialogue: 0,0:07:54.97,0:07:58.29,Default,,0000,0000,0000,,We geven deze opdracht \Naan adolescenten en volwassenen, Dialogue: 0,0:07:58.29,0:07:59.84,Default,,0000,0000,0000,,en hebben daarbij ook een controle-situatie, Dialogue: 0,0:07:59.84,0:08:03.90,Default,,0000,0000,0000,,waarbij er geen regisseur is.\NDe deelnemers krijgen dan een regel. Dialogue: 0,0:08:03.90,0:08:05.82,Default,,0000,0000,0000,,We zeggen dat we precies hetzelfde gaan doen Dialogue: 0,0:08:05.82,0:08:08.66,Default,,0000,0000,0000,,maar dit keer is er geen regisseur. Dialogue: 0,0:08:08.66,0:08:11.86,Default,,0000,0000,0000,,Nu moet je voorwerpen \Nmet de donkergrijze achtergrond negeren. Dialogue: 0,0:08:11.86,0:08:14.56,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet dat dit precies dezelfde situatie is, Dialogue: 0,0:08:14.56,0:08:17.41,Default,,0000,0000,0000,,maar nu moeten ze onthouden Dialogue: 0,0:08:17.41,0:08:20.48,Default,,0000,0000,0000,,dat ze deze ietwat arbitraire regel toepassen. Dialogue: 0,0:08:20.48,0:08:22.16,Default,,0000,0000,0000,,Met de regisseur erbij, moeten ze onthouden Dialogue: 0,0:08:22.16,0:08:25.70,Default,,0000,0000,0000,,dat ze rekening moeten houden met zijn perspectief Dialogue: 0,0:08:25.70,0:08:29.100,Default,,0000,0000,0000,,voor het leiden van hun gedrag. Dialogue: 0,0:08:29.100,0:08:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Ik laat jullie nu het foutenpercentage zien Dialogue: 0,0:08:32.61,0:08:35.17,Default,,0000,0000,0000,,in een groot ontwikkelingsonderzoek. Dialogue: 0,0:08:35.17,0:08:38.73,Default,,0000,0000,0000,,Een onderzoek dat loopt \Nvanaf zevenjarige leeftijd tot aan volwassenheid. Dialogue: 0,0:08:38.73,0:08:39.94,Default,,0000,0000,0000,,We zien het foutenpercentage Dialogue: 0,0:08:39.94,0:08:41.91,Default,,0000,0000,0000,,in de volwassen groep in beide condities. Dialogue: 0,0:08:41.93,0:08:45.20,Default,,0000,0000,0000,,Het grijze is de regisseur-aanwezig-conditie, Dialogue: 0,0:08:45.20,0:08:47.77,Default,,0000,0000,0000,,waarin onze intelligente volwassenen 50% fout doen. Dialogue: 0,0:08:47.77,0:08:50.49,Default,,0000,0000,0000,,Ze maken veel minder fouten Dialogue: 0,0:08:50.49,0:08:52.51,Default,,0000,0000,0000,,als er geen regisseur bij aanwezig is, Dialogue: 0,0:08:52.51,0:08:55.60,Default,,0000,0000,0000,,als ze enkel de regel van de \Ngrijze achtergrond moeten onthouden. Dialogue: 0,0:08:55.60,0:08:58.26,Default,,0000,0000,0000,,Qua ontwikkeling verlopen deze condities Dialogue: 0,0:08:58.26,0:09:01.19,Default,,0000,0000,0000,,op precies dezelfde manier. \NTussen de late kindertijd Dialogue: 0,0:09:01.19,0:09:03.43,Default,,0000,0000,0000,,en mid-adolescentie is er een verbetering, Dialogue: 0,0:09:03.43,0:09:06.78,Default,,0000,0000,0000,,-- een afname van de fouten -- in beide onderzoeken, Dialogue: 0,0:09:06.78,0:09:07.90,Default,,0000,0000,0000,,in allebei de condities. Dialogue: 0,0:09:07.90,0:09:10.18,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je de laatste twee groepen vergelijkt, Dialogue: 0,0:09:10.18,0:09:12.14,Default,,0000,0000,0000,,dus de groep mid-adolescenten \Nen de volwassen groep, Dialogue: 0,0:09:12.14,0:09:15.30,Default,,0000,0000,0000,,dan wordt het echt interessant. \NEr is namelijk geen Dialogue: 0,0:09:15.30,0:09:18.33,Default,,0000,0000,0000,,doorlopende verbetering \Nin de conditie-zonder-regisseur. Dialogue: 0,0:09:18.33,0:09:21.26,Default,,0000,0000,0000,,Alles wat je nodig hebt voor Dialogue: 0,0:09:21.26,0:09:23.97,Default,,0000,0000,0000,,het onthouden en toepassen van de regel \Nlijkt volledig ontwikkeld Dialogue: 0,0:09:23.97,0:09:26.50,Default,,0000,0000,0000,,halverwege de adolescentie, \Nmaar als je kijkt Dialogue: 0,0:09:26.50,0:09:28.90,Default,,0000,0000,0000,,naar de laatste twee grijze balken, is er nog altijd Dialogue: 0,0:09:28.90,0:09:32.05,Default,,0000,0000,0000,,een aanzienlijke verbetering te zien \Nbij de regisseur-aanwezig-conditie Dialogue: 0,0:09:32.05,0:09:34.49,Default,,0000,0000,0000,,tussen mid-adolescentie en volwassenheid. Dialogue: 0,0:09:34.49,0:09:37.86,Default,,0000,0000,0000,,Dit betekent dat de vaardigheid om rekening Dialogue: 0,0:09:37.86,0:09:41.15,Default,,0000,0000,0000,,te houden met het perspectief van anderen -- Dialogue: 0,0:09:41.15,0:09:43.41,Default,,0000,0000,0000,,iets dat we overigens dagelijks voortdurend doen -- Dialogue: 0,0:09:43.41,0:09:48.01,Default,,0000,0000,0000,,nog in ontwikkeling is van mid- tot late adolescentie. Dialogue: 0,0:09:48.01,0:09:50.55,Default,,0000,0000,0000,,Dus als je een tienerzoon of -dochter hebt Dialogue: 0,0:09:50.55,0:09:52.96,Default,,0000,0000,0000,,en je wel eens denkt dat ze zich \Nniet kunnen inleven Dialogue: 0,0:09:52.96,0:09:56.72,Default,,0000,0000,0000,,in anderen... dat klopt helemaal. \NEn nu weten jullie ook waarom. Dialogue: 0,0:09:56.72,0:10:00.23,Default,,0000,0000,0000,,Soms lachen we om tieners. Dialogue: 0,0:10:00.23,0:10:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Ze worden geparodieerd, \Nsoms zelfs gedemoniseerd in de media Dialogue: 0,0:10:04.10,0:10:07.62,Default,,0000,0000,0000,,voor hun typische tienergedrag. \NZe nemen risico's, Dialogue: 0,0:10:07.62,0:10:10.39,Default,,0000,0000,0000,,zijn soms humeurig, zijn op zichzelf gericht. Dialogue: 0,0:10:10.39,0:10:12.89,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb een aardige anekdote van een vriend van mij. Dialogue: 0,0:10:12.89,0:10:15.37,Default,,0000,0000,0000,,Hij vertelde wat hem het meest opviel Dialogue: 0,0:10:15.37,0:10:18.35,Default,,0000,0000,0000,,bij zijn dochters voor en na de puberteit: Dialogue: 0,0:10:18.35,0:10:20.60,Default,,0000,0000,0000,,hun niveau van schaamte voor hem. Dialogue: 0,0:10:20.61,0:10:23.10,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei: "Als mijn dochter vóór hun puberteit Dialogue: 0,0:10:23.10,0:10:25.36,Default,,0000,0000,0000,,aan het stoeien waren in een winkel, zei ik: Dialogue: 0,0:10:25.36,0:10:27.11,Default,,0000,0000,0000,,'Hou daarmee op, dan zing ik jullie favoriete liedje.'" Dialogue: 0,0:10:27.11,0:10:29.01,Default,,0000,0000,0000,,Ze stopten meteen en hij zong. Dialogue: 0,0:10:29.01,0:10:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Na de puberteit werd dát de bedreiging. Dialogue: 0,0:10:32.48,0:10:34.30,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:10:34.30,0:10:37.77,Default,,0000,0000,0000,,Het idee alleen al dat hun vader \Nin het openbaar zou zingen, Dialogue: 0,0:10:37.77,0:10:40.14,Default,,0000,0000,0000,,was voldoende om zich te gedragen. Dialogue: 0,0:10:40.14,0:10:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Vaak vragen mensen aan mij: Dialogue: 0,0:10:41.56,0:10:44.20,Default,,0000,0000,0000,,"Is adolescentie een nieuw verschijnsel? Dialogue: 0,0:10:44.20,0:10:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Is het iets dat we kort geleden \Nin het Westen hebben uitgevonden?" Dialogue: 0,0:10:46.32,0:10:48.99,Default,,0000,0000,0000,,Het antwoord is: waarschijnlijk niet. \NEr zijn veel Dialogue: 0,0:10:48.99,0:10:52.41,Default,,0000,0000,0000,,historische beschrijvingen van adolescentie die Dialogue: 0,0:10:52.41,0:10:54.57,Default,,0000,0000,0000,,veel lijken op de beschrijvingen \Ndie we tegenwoordig gebruiken. Dialogue: 0,0:10:54.57,0:10:58.80,Default,,0000,0000,0000,,Er is een beroemd citaat van Shakespeare \Nuit 'Winter's Tale', Dialogue: 0,0:10:58.80,0:11:01.57,Default,,0000,0000,0000,,waarin hij adolescentie als volgt beschrijft: Dialogue: 0,0:11:01.57,0:11:04.42,Default,,0000,0000,0000,,"Ik wilde dat er geen leeftijd was tussen tien Dialogue: 0,0:11:04.42,0:11:07.66,Default,,0000,0000,0000,,en drie-en-twintig, \Nof dat de jeugd die tijd zou gaan slapen; Dialogue: 0,0:11:07.66,0:11:09.75,Default,,0000,0000,0000,,want ze doen in die periode niets anders \Ndan meisjes zwanger maken, Dialogue: 0,0:11:09.75,0:11:15.97,Default,,0000,0000,0000,,oudjes pesten, stelen en vechten." (Gelach) Dialogue: 0,0:11:15.97,0:11:20.51,Default,,0000,0000,0000,,Hij vervolgt: "Dat gezegd zijnde, wie anders dan deze Dialogue: 0,0:11:20.51,0:11:23.65,Default,,0000,0000,0000,,verhitte standjes tussen negentien en twee-en-twintig Dialogue: 0,0:11:23.65,0:11:26.15,Default,,0000,0000,0000,,zou met dit weer op jacht gaan"? (Gelach) Dialogue: 0,0:11:26.15,0:11:29.08,Default,,0000,0000,0000,,Dus bijna 400 jaar geleden \Nportretteerde Shakespeare adolescenten Dialogue: 0,0:11:29.08,0:11:31.80,Default,,0000,0000,0000,,op een manier die veel lijkt op Dialogue: 0,0:11:31.80,0:11:35.26,Default,,0000,0000,0000,,hoe we hen tegenwoordig beschrijven. \NVandaag de dag proberen Dialogue: 0,0:11:35.26,0:11:38.35,Default,,0000,0000,0000,,we echter hun gedrag te begrijpen \Nin termen van onderliggende veranderingen Dialogue: 0,0:11:38.35,0:11:40.28,Default,,0000,0000,0000,,die in hun hersenen plaatsvinden. Dialogue: 0,0:11:40.28,0:11:43.89,Default,,0000,0000,0000,,Neem bijvoorbeeld het nemen van risico's. \NWe weten dat adolescenten Dialogue: 0,0:11:43.89,0:11:46.22,Default,,0000,0000,0000,,de neiging hebben risico's te nemen. Dialogue: 0,0:11:46.22,0:11:48.85,Default,,0000,0000,0000,,Ze nemen meer risico's dan kinderen Dialogue: 0,0:11:48.85,0:11:51.31,Default,,0000,0000,0000,,of volwassenen, en vooral in gezelschap Dialogue: 0,0:11:51.31,0:11:54.28,Default,,0000,0000,0000,,van hun vrienden. Er is een belangrijke drijfveer Dialogue: 0,0:11:54.28,0:11:56.76,Default,,0000,0000,0000,,om onafhankelijk te worden van je ouders en Dialogue: 0,0:11:56.76,0:11:59.59,Default,,0000,0000,0000,,je vrienden te imponeren tijdens je adolescentie. Dialogue: 0,0:11:59.59,0:12:02.19,Default,,0000,0000,0000,,Nu proberen we dit te begrijpen op niveau van Dialogue: 0,0:12:02.19,0:12:05.18,Default,,0000,0000,0000,,de ontwikkeling van een deel van hun hersenen: \Nhet limbisch systeem. Dialogue: 0,0:12:05.18,0:12:07.72,Default,,0000,0000,0000,,Ik laat jullie nu het limbisch systeem zien, \Nrood gekleurd Dialogue: 0,0:12:07.72,0:12:09.59,Default,,0000,0000,0000,,op de dia, en ook op deze hersenen. Dialogue: 0,0:12:09.59,0:12:12.70,Default,,0000,0000,0000,,Het limbisch systeem bevindt zich diep in de hersenen Dialogue: 0,0:12:12.70,0:12:16.43,Default,,0000,0000,0000,,en is betrokken bij zaken \Nals het verwerken van emoties Dialogue: 0,0:12:16.43,0:12:19.58,Default,,0000,0000,0000,,en beloning. \NHet geeft je een gevoel van voldoening Dialogue: 0,0:12:19.58,0:12:22.88,Default,,0000,0000,0000,,wanneer je leuke dingen doet, \Ninclusief risico's nemen. Dialogue: 0,0:12:22.88,0:12:25.24,Default,,0000,0000,0000,,Het geeft je een kick bij het nemen van risico's. Dialogue: 0,0:12:25.24,0:12:28.29,Default,,0000,0000,0000,,En deze gebieden in het limbisch systeem Dialogue: 0,0:12:28.29,0:12:31.71,Default,,0000,0000,0000,,blijken bij adolescenten supergevoelig \Nvoor het beloningsgevoel Dialogue: 0,0:12:31.71,0:12:35.48,Default,,0000,0000,0000,,bij het nemen van risico's,\Nin vergelijking met volwassenen. Dialogue: 0,0:12:35.48,0:12:39.18,Default,,0000,0000,0000,,Op hetzelfde moment is de prefrontale cortex Dialogue: 0,0:12:39.18,0:12:41.45,Default,,0000,0000,0000,,die je hier blauw gekleurd ziet, Dialogue: 0,0:12:41.45,0:12:44.32,Default,,0000,0000,0000,,en die ons weerhoudt van het nemen van grote risico's Dialogue: 0,0:12:44.32,0:12:47.72,Default,,0000,0000,0000,,nog erg in ontwikkeling bij adolescenten. Dialogue: 0,0:12:47.72,0:12:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Hersenonderzoek heeft aangetoond \Ndat de hersenen van adolescenten Dialogue: 0,0:12:51.38,0:12:54.73,Default,,0000,0000,0000,,een diepgaande ontwikkeling doormaken. Dialogue: 0,0:12:54.73,0:12:58.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit heeft implicaties voor onderwijs, rehabilitatie Dialogue: 0,0:12:58.68,0:13:02.70,Default,,0000,0000,0000,,en interventie. De omgeving, inclusief het onderwijs, Dialogue: 0,0:13:02.70,0:13:06.11,Default,,0000,0000,0000,,vormen de hersenen van de adolescent \Ntijdens zijn ontwikkeling. Dialogue: 0,0:13:06.11,0:13:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Toch zijn we relatief nog maar kort bezig met Dialogue: 0,0:13:08.91,0:13:11.42,Default,,0000,0000,0000,,systematisch onderwijs voor tieners \Nin de westerse wereld. Dialogue: 0,0:13:11.42,0:13:15.17,Default,,0000,0000,0000,,Alle vier mijn grootouders bijvoorbeeld \Nhebben de school verlaten Dialogue: 0,0:13:15.17,0:13:19.01,Default,,0000,0000,0000,,tijdens hun vroege adolescentie. Zij hadden geen keus. Dialogue: 0,0:13:19.01,0:13:21.78,Default,,0000,0000,0000,,Dit geldt nog steeds voor heel veel tieners Dialogue: 0,0:13:21.78,0:13:24.95,Default,,0000,0000,0000,,overal ter wereld. \NVeertig procent van de tieners Dialogue: 0,0:13:24.95,0:13:29.17,Default,,0000,0000,0000,,heeft geen toegang tot middelbare schoolonderwijs. Dialogue: 0,0:13:29.17,0:13:31.81,Default,,0000,0000,0000,,Maar in deze levensperiode kunnen hersenen Dialogue: 0,0:13:31.81,0:13:34.66,Default,,0000,0000,0000,,sterk aangepast en gekneed worden. Dialogue: 0,0:13:34.66,0:13:38.42,Default,,0000,0000,0000,,Het is een fantastische kans om te leren \Nen creatief te zijn. Dialogue: 0,0:13:38.42,0:13:40.66,Default,,0000,0000,0000,,Wat soms wordt gezien als Dialogue: 0,0:13:40.66,0:13:43.13,Default,,0000,0000,0000,,het adolescentenprobleem - grote risico's nemen, \Nzwakke impulsbeheersing Dialogue: 0,0:13:43.13,0:13:47.08,Default,,0000,0000,0000,,en zelfgerichtheid - moet niet gestigmatiseerd worden. Dialogue: 0,0:13:47.08,0:13:49.91,Default,,0000,0000,0000,,Het geeft gewoon de veranderingen \Nin de hersenen weer, die een Dialogue: 0,0:13:49.91,0:13:52.83,Default,,0000,0000,0000,,fantastische mogelijkheid bieden voor onderwijs Dialogue: 0,0:13:52.83,0:13:57.26,Default,,0000,0000,0000,,en sociale ontwikkeling. Bedankt. (Applaus) Dialogue: 0,0:13:57.26,0:14:05.03,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)