1
00:00:00,688 --> 00:00:03,577
Hai 15 anos, pensábase que

2
00:00:03,577 --> 00:00:05,627
a maior parte do desenvolvemento cerebral

3
00:00:05,627 --> 00:00:08,606
tiña lugar nos primeiros anos de vida.

4
00:00:08,606 --> 00:00:11,318
Daquela, hai 15 anos, non eramos quen

5
00:00:11,318 --> 00:00:13,939
de mirar dentro do cerebro humano vivo

6
00:00:13,939 --> 00:00:16,977
e observar os seus 
cambios ao longo da vida.

7
00:00:16,977 --> 00:00:20,138
Na última década, grazas aos avances

8
00:00:20,138 --> 00:00:21,943
nas técnicas de neuroimaxe cerebral

9
00:00:21,943 --> 00:00:24,886
como a resonancia magnética ou RM,

10
00:00:24,886 --> 00:00:28,253
os neurocientíficos 
comezaron a explorar en vivo

11
00:00:28,293 --> 00:00:30,432
cerebros de todas as idades e a seguir

12
00:00:30,432 --> 00:00:33,303
os cambios na estrutura 
e na función cerebral.

13
00:00:33,303 --> 00:00:36,980
Cando queremos facer 
unha foto de alta resolución

14
00:00:36,980 --> 00:00:40,042
do cerebro humano vivo, usamos a RM

15
00:00:40,042 --> 00:00:43,262
e así podemos facer preguntas como:

16
00:00:43,262 --> 00:00:45,702
canta materia gris contén o cerebro

17
00:00:45,702 --> 00:00:47,505
e como cambia coa idade?

18
00:00:47,505 --> 00:00:51,217
Tamén usamos a RM funcional ou RMf,

19
00:00:51,217 --> 00:00:54,612
para gravar un vídeo, unha película
da actividade cerebral

20
00:00:54,612 --> 00:00:57,480
cando alguén está a facer algunha tarefa

21
00:00:57,480 --> 00:01:00,372
como pensar ou sentir ou percibir algo.

22
00:01:00,372 --> 00:01:02,878
Moitos laboratorios do mundo están a facer

23
00:01:02,878 --> 00:01:05,367
este tipo de investigación,
así que temos unha imaxe

24
00:01:05,367 --> 00:01:08,892
moi completa de como 
se desenvolve o cerebro humano

25
00:01:08,892 --> 00:01:11,960
e esa imaxe cambiou moito

26
00:01:11,960 --> 00:01:14,593
o noso xeito de pensar 
sobre o desenvolvemento

27
00:01:14,593 --> 00:01:17,361
ao mostrar que non todo
remata na infancia,

28
00:01:17,361 --> 00:01:20,072
senón que continúa 
ao longo da adolescencia

29
00:01:20,072 --> 00:01:24,118
ata ben entrados os 20 - 30 anos.

30
00:01:24,118 --> 00:01:28,097
A adolescencia é a etapa que 
comeza cos cambios

31
00:01:28,097 --> 00:01:32,493
biolóxicos, hormonais e 
físicos da puberdade e

32
00:01:32,493 --> 00:01:35,778
finaliza á idade na que a persoa

33
00:01:35,778 --> 00:01:39,229
acada un posto estable e 
independente na sociedade.

34
00:01:39,229 --> 00:01:41,019
(Risas)

35
00:01:41,019 --> 00:01:43,784
Pode alongarse moito tempo. (Risas)

36
00:01:43,784 --> 00:01:46,803
Unha das rexións que máis cambia durante

37
00:01:46,803 --> 00:01:50,067
a adolescencia é o córtex prefrontal.

38
00:01:50,067 --> 00:01:53,044
Aquí teñen unha maqueta do cerebro humano,

39
00:01:53,044 --> 00:01:55,924
e aquí, diante, está o córtex prefrontal.

40
00:01:55,924 --> 00:01:58,153
O córtex prefrontal é moi interesante.

41
00:01:58,153 --> 00:02:01,787
Proporcionalmente é meirande nos humanos 
que en calquera outra especie,

42
00:02:01,787 --> 00:02:05,174
e está implicado nunha morea de 
funcións cognitivas de alto nivel,

43
00:02:05,190 --> 00:02:08,312
como a toma de decisións, a planificación,

44
00:02:08,312 --> 00:02:10,551
planear que imos facer mañá 
ou a próxima semana

45
00:02:10,551 --> 00:02:13,292
ou o próximo ano, 
inhibir condutas inapropiadas,

46
00:02:13,292 --> 00:02:15,958
como frearnos antes de dicir unha grosería

47
00:02:15,958 --> 00:02:18,323
ou facer unha estupidez.

48
00:02:18,323 --> 00:02:20,661
Está tamén implicado 
na interacción social,

49
00:02:20,661 --> 00:02:23,785
en comprender aos outros,
e na autoconciencia.

50
00:02:23,785 --> 00:02:26,835
Os estudos con RM teñen amosado que

51
00:02:26,835 --> 00:02:29,305
esta rexión sofre un cambio notable

52
00:02:29,305 --> 00:02:32,238
durante a adolescencia.

53
00:02:32,238 --> 00:02:35,196
Se observamos nesta figura os cambios

54
00:02:35,196 --> 00:02:40,045
no volume de materia gris,
entre os 4 e os 22 anos,

55
00:02:40,045 --> 00:02:42,367
vese que aumenta durante a infancia,

56
00:02:42,367 --> 00:02:46,120
e chega ao seu pico na adolescencia.

57
00:02:46,120 --> 00:02:48,685
As frechas sinalan o pico 
de volume de materia gris

58
00:02:48,685 --> 00:02:52,151
no córtex prefrontal. 
Os nenos acadan o pico

59
00:02:52,151 --> 00:02:55,661
un par de anos máis tarde cás nenas,

60
00:02:55,661 --> 00:02:57,500
probablemente porque, de media, acadan

61
00:02:57,500 --> 00:02:59,752
a puberdade un par de anos
máis tarde ca elas.

62
00:02:59,752 --> 00:03:03,187
E durante a adolescencia
hai un declive significativo

63
00:03:03,187 --> 00:03:05,822
no volume de materia 
gris no córtex prefrontal.

64
00:03:05,822 --> 00:03:07,897
Podería parecer algo malo,
pero en realidade

65
00:03:07,897 --> 00:03:11,047
trátase dun proceso moi importante
do desenvolvemento,

66
00:03:11,047 --> 00:03:15,153
porque a materia gris 
contén corpos celulares

67
00:03:15,153 --> 00:03:18,607
e conexións entre células,
as sinapses, e este declive

68
00:03:18,607 --> 00:03:21,352
no volume de materia gris 
no córtex prefrontal

69
00:03:21,352 --> 00:03:24,244
responde á poda sináptica,

70
00:03:24,244 --> 00:03:26,567
á eliminación das sinapses irrelevantes.

71
00:03:26,567 --> 00:03:29,700
Este é un proceso moi importante.

72
00:03:29,700 --> 00:03:32,834
Depende en parte do ambiente 
no que un se desenvolve.

73
00:03:32,834 --> 00:03:36,278
As sinapses que están a usarse vense

74
00:03:36,278 --> 00:03:38,211
fortalecidas e as que non se usan,

75
00:03:38,211 --> 00:03:40,543
nese ambiente particular, pódanse.

76
00:03:40,543 --> 00:03:43,049
Poden velo como a poda dunha roseira.

77
00:03:43,049 --> 00:03:45,889
Pódanse as ramas febles para que

78
00:03:45,889 --> 00:03:48,927
as que quedan, as importantes, 
crezan robustas e

79
00:03:48,927 --> 00:03:52,853
este proceso, que axusta 
eficazmente o tecido cerebral

80
00:03:52,853 --> 00:03:55,520
ao ambiente específico de cada especie,

81
00:03:55,520 --> 00:03:58,435
ocorre no córtex prefrontal 
e noutras rexións cerebrais

82
00:03:58,435 --> 00:04:01,989
durante a etapa da adolescencia.

83
00:04:01,989 --> 00:04:05,690
Unha segunda liña 
de investigación para explorar

84
00:04:05,690 --> 00:04:08,942
os cambios no cerebro adolescente 
é usar a RM funcional

85
00:04:08,942 --> 00:04:11,935
para ver como cambia 
a actividade cerebral coa idade.

86
00:04:11,935 --> 00:04:13,857
Dareilles un exemplo do meu laboratorio.

87
00:04:13,857 --> 00:04:17,418
Estamos interesados no cerebro social,

88
00:04:17,418 --> 00:04:21,002
na rede de rexións cerebrais que usamos

89
00:04:21,002 --> 00:04:23,435
para comprender aos outros 
e interactuar con eles.

90
00:04:23,435 --> 00:04:27,201
Voulles mostrar unha foto 
dun partido de fútbol

91
00:04:27,201 --> 00:04:31,168
para ilustrar dous aspectos do modo 
en que traballa o cerebro social.

92
00:04:31,168 --> 00:04:33,041
Este é o partido de fútbol. (Risas)

93
00:04:33,041 --> 00:04:35,683
Michael Owen acaba de fallar un gol

94
00:04:35,683 --> 00:04:38,485
e está tirado no céspede. 
E o primeiro aspecto

95
00:04:38,485 --> 00:04:41,444
que ilustra tan ben esta foto 
é o automáticas

96
00:04:41,444 --> 00:04:44,074
e instintivas que son as 
respostas emocionais sociais,

97
00:04:44,074 --> 00:04:47,178
de xeito que unha décima de segundo 
despois de que fallara o gol,

98
00:04:47,178 --> 00:04:49,558
todo o mundo está a facer 
o mesmo xesto cos brazos

99
00:04:49,558 --> 00:04:51,891
e coa cara, mesmo Michael
Owen, tirado no céspede,

100
00:04:51,901 --> 00:04:52,985
fai o mesmo cos brazos

101
00:04:52,985 --> 00:04:55,164
e probablemente ten 
a mesma expresión facial.

102
00:04:55,164 --> 00:04:57,138
As únicas persoas que non o fan

103
00:04:57,138 --> 00:05:00,599
son os mozos de amarelo do fondo. (Risas)

104
00:05:00,599 --> 00:05:03,142
Creo que se equivocaron de bancada,

105
00:05:03,142 --> 00:05:05,437
e están a mostrar outra resposta emocional

106
00:05:05,437 --> 00:05:08,072
que todos recoñecemos ao momento.

107
00:05:08,072 --> 00:05:11,708
Este é o segundo aspecto do cerebro social
que ilustra tan ben esta foto,

108
00:05:11,708 --> 00:05:15,090
o bos que somos lendo 
a conduta dos demais,

109
00:05:15,090 --> 00:05:17,767
as súas accións, xestos, 
expresións faciais,

110
00:05:17,767 --> 00:05:21,583
en termos dos estados mentais 
e as emocións subxacentes.

111
00:05:21,583 --> 00:05:23,360
Non precisamos falar con eses mozos.

112
00:05:23,360 --> 00:05:25,901
Facémonos unha idea do que están a sentir

113
00:05:25,901 --> 00:05:27,579
e a pensar nese momento.

114
00:05:27,579 --> 00:05:30,245
E niso é no que estamos 
interesados no meu laboratorio.

115
00:05:30,245 --> 00:05:33,817
Traemos a adolescentes e a adultos

116
00:05:33,833 --> 00:05:36,218
para facerlles un escáner, 
pedímoslles que fagan

117
00:05:36,218 --> 00:05:39,512
algunha tarefa na que teñan que pensar

118
00:05:39,512 --> 00:05:42,406
sobre os estados mentais 
e as emocións doutras persoas,

119
00:05:42,406 --> 00:05:45,252
e un dos achados 
que atopamos repetidamente,

120
00:05:45,252 --> 00:05:48,470
como noutros laboratorios do mundo,

121
00:05:48,470 --> 00:05:51,688
ten que ver co córtex prefrontal medial,

122
00:05:51,688 --> 00:05:54,444
en azul na diapositiva, 
unha rexión situada

123
00:05:54,444 --> 00:05:56,842
xusto na liña media da cabeza.

124
00:05:56,842 --> 00:05:59,785
Esta rexión está máis activa 
nos adolescentes que nos adultos

125
00:05:59,785 --> 00:06:02,252
cando toman decisións sociais
e pensan sobre outros.

126
00:06:02,252 --> 00:06:05,053
Trátase do resultado dunha metaanálise

127
00:06:05,053 --> 00:06:08,293
de 9 estudos diferentes de laboratorios

128
00:06:08,293 --> 00:06:10,993
de todo o mundo, e todos mostran o mesmo,

129
00:06:10,993 --> 00:06:14,363
esa actividade no córtex 
prefrontal medial

130
00:06:14,363 --> 00:06:16,810
diminúe durante a adolescencia.

131
00:06:16,810 --> 00:06:19,454
Pensamos que responde a
que adolescentes e adultos

132
00:06:19,454 --> 00:06:21,820
usan unha estratexia cognitiva distinta

133
00:06:21,820 --> 00:06:25,238
para tomar decisións sociais e

134
00:06:25,238 --> 00:06:28,754
para comprobalo 
traemos á xente ao noso laboratorio

135
00:06:28,754 --> 00:06:30,731
e pedímoslles unha tarefa condutual.

136
00:06:30,731 --> 00:06:33,275
Voulles dar un exemplo

137
00:06:33,275 --> 00:06:36,485
do tipo de tarefa que 
usamos no meu laboratorio.

138
00:06:36,485 --> 00:06:39,133
Imaxinen que participan 
nun dos nosos experimentos.

139
00:06:39,133 --> 00:06:40,858
Veñen ao laboratorio

140
00:06:40,858 --> 00:06:43,532
e ven esta tarefa no ordenador.

141
00:06:43,532 --> 00:06:46,322
Poden ver que hai uns estantes.

142
00:06:46,322 --> 00:06:49,139
Nalgúns deles hai obxectos,

143
00:06:49,139 --> 00:06:52,110
e fíxense que hai 
un tipo detrás dos estantes,

144
00:06:52,110 --> 00:06:55,695
e hai obxectos que non pode ver.

145
00:06:55,695 --> 00:06:57,974
Están ocultos, dende a súa perspectiva,

146
00:06:57,974 --> 00:07:00,618
cunha peza de madeira gris.

147
00:07:00,618 --> 00:07:04,102
Estes son os mesmos estantes 
dende a súa perspectiva.

148
00:07:04,102 --> 00:07:07,595
Fíxense que el 
só pode ver algúns obxectos,

149
00:07:07,595 --> 00:07:10,047
e que vostedes poden ver moitos máis.

150
00:07:10,047 --> 00:07:12,243
O que teñen que facer é mover os obxectos.

151
00:07:12,243 --> 00:07:14,605
O director, situado detrás dos estantes,

152
00:07:14,605 --> 00:07:17,200
diralles a onde movelos,

153
00:07:17,200 --> 00:07:19,244
pero lembren: 
non lles vai pedir que movan

154
00:07:19,244 --> 00:07:22,854
obxectos que el non pode ver.

155
00:07:22,854 --> 00:07:25,157
Isto é interesante, 
porque hai un certo conflito

156
00:07:25,157 --> 00:07:28,005
entre a súa perspectiva e a do director.

157
00:07:28,005 --> 00:07:31,145
Imaxinen que lles di que movan 
o camión de arriba cara á esquerda.

158
00:07:31,155 --> 00:07:33,596
Hai tres camións. 
Instintivamente irán polo branco,

159
00:07:33,611 --> 00:07:35,761
porque é o que está máis arriba

160
00:07:35,761 --> 00:07:38,579
dende a súa perspectiva, 
pero entón lembran

161
00:07:38,579 --> 00:07:40,638
"Ah, el non pode ver ese camión,

162
00:07:40,638 --> 00:07:43,395
así que ten que referirse ao azul",

163
00:07:43,395 --> 00:07:46,020
o máis alto dende a perspectiva del.

164
00:07:46,020 --> 00:07:48,991
Créanme ou non, adultos sans 
e intelixentes coma vostedes

165
00:07:48,991 --> 00:07:52,131
cometen erros un 50%
das veces nestes ensaios.

166
00:07:52,131 --> 00:07:54,974
Moven o camión branco no canto do azul.

167
00:07:54,974 --> 00:07:58,180
Pasámoslles a tarefa a mozos e adultos

168
00:07:58,180 --> 00:07:59,954
e incluímos unha condición de control

169
00:07:59,954 --> 00:08:03,905
na que en vez do director 
dabámoslles unha regra.

170
00:08:03,905 --> 00:08:05,819
Dixémoslles: imos facer o mesmo

171
00:08:05,819 --> 00:08:08,656
pero desta volta sen director.

172
00:08:08,656 --> 00:08:11,863
Esta vez teñen que ignorar 
os obxectos co fondo gris.

173
00:08:11,863 --> 00:08:14,563
Fíxense que é exactamente o mesmo,

174
00:08:14,563 --> 00:08:17,409
só que agora teñen que acordarse

175
00:08:17,409 --> 00:08:20,480
de aplicar esta regra un tanto arbitraria,

176
00:08:20,480 --> 00:08:22,210
mentres que antes tiñan que recordar

177
00:08:22,210 --> 00:08:25,701
ter en conta a perspectiva do director

178
00:08:25,701 --> 00:08:29,998
para guiar a súa resposta.

179
00:08:29,998 --> 00:08:32,607
Voulles mostrar a porcentaxe de erros

180
00:08:32,607 --> 00:08:35,174
no estudo de desenvolvemento que fixemos,

181
00:08:35,174 --> 00:08:38,457
que abarcaba dos 7 anos á idade adulta,

182
00:08:38,457 --> 00:08:39,938
e van ver a porcentaxe de erros

183
00:08:39,938 --> 00:08:41,912
dos adultos en ambas as dúas condicións,

184
00:08:41,927 --> 00:08:45,198
en gris a do director, e verán que

185
00:08:45,198 --> 00:08:47,771
os adultos intelixentes 
cometen erros un 50% das veces

186
00:08:47,771 --> 00:08:50,486
e que cometen menos erros

187
00:08:50,486 --> 00:08:52,514
cando o director non está presente,

188
00:08:52,514 --> 00:08:55,595
cando teñen que recordar 
a regra de ignorar o fondo gris.

189
00:08:55,595 --> 00:08:58,263
Evolutivamente, estas dúas condicións

190
00:08:58,263 --> 00:09:01,186
desenvólvense igual. Hai unha mellora

191
00:09:01,186 --> 00:09:03,427
entre a infancia e a adolescencia.

192
00:09:03,427 --> 00:09:06,658
Noutras palabras, hai unha redución dos

193
00:09:06,658 --> 00:09:07,898
erros nas dúas condicións.

194
00:09:07,898 --> 00:09:10,183
Pero é cando comparamos 
os dous últimos grupos,

195
00:09:10,183 --> 00:09:12,135
adolescentes e adultos,

196
00:09:12,135 --> 00:09:15,295
cando as cousas se poñen interesantes,

197
00:09:15,295 --> 00:09:18,333
porque aí non continúa a mellora 
na condición sen director.

198
00:09:18,333 --> 00:09:21,263
Noutras palabras, o necesario

199
00:09:21,263 --> 00:09:23,969
para recordar e aplicar a regra

200
00:09:23,969 --> 00:09:26,280
xa está desenvolto na adolescencia;

201
00:09:26,280 --> 00:09:28,897
mentres que, se observan 
as dúas últimas barras grises,

202
00:09:28,897 --> 00:09:31,587
verán que aínda hai 
unha mellora significativa

203
00:09:31,587 --> 00:09:34,488
na condición director entre 
a adolescencia e a idade adulta.

204
00:09:34,488 --> 00:09:37,864
Isto significa que a 
capacidade para ter en conta

205
00:09:37,864 --> 00:09:40,919
a perspectiva dos outros 
para guiar a nosa conduta,

206
00:09:40,919 --> 00:09:43,438
algo que temos que facer 
todos os días a todas horas,

207
00:09:43,458 --> 00:09:47,964
está aínda desenvolvéndose 
na adolescencia.

208
00:09:47,964 --> 00:09:49,924
Ou sexa que se teñen un fillo adolescente

209
00:09:49,924 --> 00:09:53,493
e algunhas veces pensan que ten problemas 
para poñerse no lugar dos outros,

210
00:09:53,493 --> 00:09:56,719
están no certo. Téñenos. 
E este é o motivo.

211
00:09:56,719 --> 00:10:00,232
Ás veces rímonos dos adolescentes.

212
00:10:00,232 --> 00:10:04,095
Mesmo os medios

213
00:10:04,095 --> 00:10:07,622
critican as súas condutas típicas.

214
00:10:07,622 --> 00:10:10,393
Son arriscados, malhumorados, 
moi vergonzosos.

215
00:10:10,393 --> 00:10:12,886
Teño unha anécdota moi divertida dun amigo

216
00:10:12,886 --> 00:10:15,143
que contaba que o cambio máis patente

217
00:10:15,143 --> 00:10:17,244
das súas fillas adolescentes na puberdade

218
00:10:17,244 --> 00:10:20,584
foi o grao de vergoña diante del. Dicía:

219
00:10:20,584 --> 00:10:22,653
"Antes da puberdade, se as miñas fillas

220
00:10:22,653 --> 00:10:24,627
estaban a amolarme nunha tenda, dicíalles

221
00:10:24,627 --> 00:10:26,956
'veña, parade e cántovos 
a vosa canción favorita'

222
00:10:26,956 --> 00:10:29,217
e paraban ao momento 
e cantáballes a canción".

223
00:10:29,217 --> 00:10:32,478
Despois da puberdade, 
iso tornouse nunha ameaza.

224
00:10:32,478 --> 00:10:34,295
(Risas)

225
00:10:34,295 --> 00:10:37,772
A simple idea do seu pai 
cantando en público

226
00:10:37,772 --> 00:10:40,135
era suficiente para facer 
que se comportaran.

227
00:10:40,135 --> 00:10:41,563
A miúdo a xente pregunta:

228
00:10:41,563 --> 00:10:44,196
"A adolescencia é cousa de agora?

229
00:10:44,196 --> 00:10:46,318
Algo inventado en Occidente?"

230
00:10:46,318 --> 00:10:48,986
Francamente, creo que a resposta é non.

231
00:10:48,986 --> 00:10:52,409
Ao longo da historia hai descricións 
da adolescencia

232
00:10:52,409 --> 00:10:54,566
moi parecidas ás que usamos hoxe en día.

233
00:10:54,566 --> 00:10:58,799
Nunha famosa cita de
"Conto de Inverno", Shakespeare

234
00:10:58,799 --> 00:11:01,574
describe así a adolescencia:

235
00:11:01,574 --> 00:11:04,420
"Quixera que non mediara tempo 
entre os 10 e os 23 anos,

236
00:11:04,420 --> 00:11:07,660
ou que a xuventude pasara 
durmindo tranquilamente;

237
00:11:07,660 --> 00:11:09,751
porque non hai nada no ínterim salvo

238
00:11:09,751 --> 00:11:15,974
preñar mozas, aldraxar anciáns, 
roubar, loitar". (Risas)

239
00:11:15,974 --> 00:11:20,508
E continúa dicindo: "Dito isto, quen senón

240
00:11:20,508 --> 00:11:23,653
esas cabezas loucas de 19 e 22 anos

241
00:11:23,653 --> 00:11:26,151
sairía cazar con este tempo?" (Risas)

242
00:11:26,151 --> 00:11:29,077
Ou sexa que hai 400 anos, Shakespeare

243
00:11:29,077 --> 00:11:31,801
retratou aos adolescentes da mesma maneira

244
00:11:31,801 --> 00:11:35,260
que se fai hoxe, pero aínda estamos

245
00:11:35,260 --> 00:11:38,187
a tentar comprender a súa conduta

246
00:11:38,187 --> 00:11:40,285
en termos dos cambios 
cerebrais subxacentes.

247
00:11:40,285 --> 00:11:43,893
Por exemplo, as condutas de risco.

248
00:11:43,893 --> 00:11:46,218
Sabemos da súa tendencia 
a arriscarse. Fano.

249
00:11:46,218 --> 00:11:48,850
Corren máis riscos que
os nenos ou os adultos,

250
00:11:48,850 --> 00:11:51,310
e son particularmente proclives

251
00:11:51,310 --> 00:11:54,278
a asumir riscos cando están cos amigos.

252
00:11:54,278 --> 00:11:56,764
Hai un forte pulo para 
independizarse dos pais

253
00:11:56,764 --> 00:11:59,588
e impresionar aos amigos na adolescencia.

254
00:11:59,588 --> 00:12:02,187
Agora tratamos de comprendelo en termos

255
00:12:02,187 --> 00:12:05,180
do desenvolvemento 
dunha parte do cerebro,

256
00:12:05,180 --> 00:12:07,413
o sistema límbico. Poden velo en vermello

257
00:12:07,413 --> 00:12:09,588
na diapositiva detrás de min 
e neste cerebro.

258
00:12:09,588 --> 00:12:12,697
O sistema límbico está na profundidade

259
00:12:12,697 --> 00:12:16,430
do cerebro e está implicado 
no procesamento das emocións

260
00:12:16,430 --> 00:12:19,580
e da recompensa. Dános esa sensación

261
00:12:19,580 --> 00:12:22,876
gratificante do divertido, do risco.

262
00:12:22,876 --> 00:12:25,241
Dáche ese subidón ao correr un risco.

263
00:12:25,241 --> 00:12:28,289
Sabemos que esta 
rexión do sistema límbico

264
00:12:28,289 --> 00:12:31,708
é hipersensible á sensación gratificante

265
00:12:31,708 --> 00:12:35,477
de arriscarse nos adolescentes 
fronte aos adultos,

266
00:12:35,477 --> 00:12:39,179
e ao mesmo tempo, o córtex prefrontal,

267
00:12:39,179 --> 00:12:41,453
en azul na diapositiva, que nos impide

268
00:12:41,453 --> 00:12:44,320
correr riscos excesivos, está aínda

269
00:12:44,320 --> 00:12:47,718
en desenvolvemento na adolescencia.

270
00:12:47,718 --> 00:12:51,385
Así que vemos que o cerebro adolescente

271
00:12:51,385 --> 00:12:54,727
experimenta un gran desenvolvemento,

272
00:12:54,727 --> 00:12:58,683
e isto ten implicacións para 
a educación, a rehabilitación

273
00:12:58,683 --> 00:13:02,703
e a intervención. 
O ambiente, escola incluída,

274
00:13:02,703 --> 00:13:06,112
pode e dá forma ao cerebro adolescente.

275
00:13:06,112 --> 00:13:08,914
Con todo, a ensinanza obrigatoria 
durante a adolescencia

276
00:13:08,914 --> 00:13:11,419
é relativamente recente en Occidente.

277
00:13:11,419 --> 00:13:15,172
Os meus catro avós, por exemplo,

278
00:13:15,172 --> 00:13:19,006
deixaron a escola moi novos. 
Non tiñan elección.

279
00:13:19,006 --> 00:13:21,780
E isto segue sendo así 
para moitos adolescentes

280
00:13:21,780 --> 00:13:24,947
de todo o mundo. O 40% deles

281
00:13:24,947 --> 00:13:29,169
non teñen acceso á ensinanza secundaria.

282
00:13:29,169 --> 00:13:31,808
Porén, este é un período da vida

283
00:13:31,808 --> 00:13:34,655
no que o cerebro é particularmente 
adaptable e maleable.

284
00:13:34,655 --> 00:13:38,425
É unha oportunidade fantástica 
para a aprendizaxe e a creatividade.

285
00:13:38,425 --> 00:13:40,658
Ou sexa que o que ás veces se ve como

286
00:13:40,658 --> 00:13:43,134
o problema da adolescencia 
--condutas de risco,

287
00:13:43,134 --> 00:13:47,076
escaso control de impulsos, vergoña-- 
non debería estigmatizarse.

288
00:13:47,076 --> 00:13:49,913
Reflicte cambios cerebrais 
que proporcionan

289
00:13:49,913 --> 00:13:52,827
unha grande oportunidade para a educación

290
00:13:52,827 --> 00:13:57,257
e o desenvolvemento social. Grazas.

291
00:13:57,257 --> 00:14:05,027
(Aplausos)