WEBVTT

00:00:00.688 --> 00:00:03.577
Πριν από 15 χρόνια, η επικρατούσα άποψη ήταν πως

00:00:03.577 --> 00:00:05.627
η ανάπτυξη του εγκεφάλου ολοκληρώνεται. ως επί το πλείστον,

00:00:05.627 --> 00:00:08.606
κατά τα πρώτα έτη της ζωής.

00:00:08.606 --> 00:00:11.318
Τότε, πριν από 15 χρόνια δηλαδή, δεν ήμασταν σε θέση

00:00:11.318 --> 00:00:13.939
να δούμε μέσα στον ζωντανό ανθρώπινο εγκέφαλο

00:00:13.939 --> 00:00:16.977
και να καταγράψουμε την ανάπτυξή του στην διάρκεια της ζωής του.

00:00:16.977 --> 00:00:20.138
Τα τελευταία δέκα χρόνια περίπου, και κυρίως λόγω

00:00:20.138 --> 00:00:21.943
καινοτομιών στην τεχνολογία εγκεφαλικής απεικόνισης,

00:00:21.943 --> 00:00:24.886
όπως η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, ή μαγνητική τομογραφία,

00:00:24.886 --> 00:00:28.013
οι επιστήμονες της νευρολογίας άρχισαν να βλέπουν μέσα στον ζωντανό ανθρώπινο

00:00:28.013 --> 00:00:30.432
εγκέφαλο όλων των ηλικιών, και να καταγράφουν τις αλλαγές

00:00:30.432 --> 00:00:33.303
στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου,

00:00:33.303 --> 00:00:36.980
έτσι χρησιμοποιούμε διαρθρωτικές τομογραφίες αν θέλουμε να τραβήξουμε μια γρήγορη φωτογραφία,

00:00:36.980 --> 00:00:40.042
μια φωτογραφία με εξαιρετικά υψηλή ανάλυση του εσωτερικού

00:00:40.042 --> 00:00:43.262
του ζωντανού ανθρώπινου εγκεφάλου, και μπορούμε να θέσουμε ερωτήματα όπως,

00:00:43.262 --> 00:00:45.702
πόση φαιά ουσία περιέχει ο εγκέφαλος,

00:00:45.702 --> 00:00:47.505
και πώς αυτή αλλάζει με την γήρανση.

00:00:47.505 --> 00:00:51.217
Επίσης χρησιμοποιούμε διαρθρωτικές τομογραφίες,

00:00:51.217 --> 00:00:54.612
για να τραβήξουμε ένα βίντεο, μια ταινία σχετικά με την δραστηριότητα του εγκεφάλου

00:00:54.612 --> 00:00:57.480
όταν οι συμμετέχοντες παίρνουν μέρος σε κάποια δραστηριότητα

00:00:57.480 --> 00:01:00.372
όπως είναι το να σκέφτονται ή να αισθάνονται ή ν' αντιλαμβάνονται κάτι.

NOTE Paragraph

00:01:00.372 --> 00:01:03.138
Πολλά εργαστήρια σ' όλο τον κόσμο ασχολούνται με τέτοιου

00:01:03.138 --> 00:01:05.368
είδους έρευνα και έχουμε τώρα μια πραγματικά πλούσια

00:01:05.368 --> 00:01:08.892
και λεπτομερή εικόνα σχετικά με την ανάπτυξη του ζωντανού ανθρώπινου εγκεφάλου

00:01:08.892 --> 00:01:11.960
και αυτή η εικόνα έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο

00:01:11.960 --> 00:01:14.593
σκεφτόμαστε σχετικά με την ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου

00:01:14.593 --> 00:01:17.361
αποκαλύπτοντας ότι δεν τελειώνουν όλα στις αρχές της παιδικής ηλικίας,

00:01:17.361 --> 00:01:20.072
αντιθέτως, ο εγκέφαλος συνεχίζει ν' αναπτύσσεται

00:01:20.072 --> 00:01:24.118
στην διάρκεια της εφηβείας όπως και στις δεκαετίες των 20 ετών και των 30.

NOTE Paragraph

00:01:24.118 --> 00:01:28.097
Συνεπώς, η εφηβεία ορίζεται ως η περίοδος της ζωής που ξεκινά

00:01:28.097 --> 00:01:32.493
με τις βιολογικές, ορμονικές, σωματικές αλλαγές της ήβης

00:01:32.493 --> 00:01:35.778
και τελειώνει στην ηλικία όπου το άτομο αποκτά

00:01:35.778 --> 00:01:39.229
ένα σταθερό, ανεξάρτητο ρόλο στην κοινωνία.

00:01:39.229 --> 00:01:41.019
(Γέλια)

00:01:41.019 --> 00:01:43.784
Αυτό μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό. (Γέλια)

00:01:43.784 --> 00:01:46.803
Μία από τις περιοχές του εγκεφάλου με την μεγαλύτερη αλλαγή

00:01:46.803 --> 00:01:50.067
στην εφηβεία ονομάζεται προμετωπιαίος φλοιός.

00:01:50.067 --> 00:01:53.044
Αυτό είναι ένα μοντέλο του ανθρώπινου εγκεφάλου

00:01:53.044 --> 00:01:55.924
και εδώ είναι ο προμετωπιαίος φλοιός, ακριβώς μπροστά.

00:01:55.924 --> 00:01:58.433
Ο προμετωπιαίος φλοιός είναι μια ενδιαφέρουσα περιοχή.

00:01:58.433 --> 00:02:01.547
Αναλογικά είναι πολύ μεγαλύτερος στους ανθρώπους παρά

00:02:01.547 --> 00:02:05.174
στα άλλα είδη, και εμπλέκεται σε μια μεγάλη γκάμα

00:02:05.190 --> 00:02:08.462
γνωστικών λειτουργιών υψηλού επιπέδου, όπως η λήψη αποφάσεων,

00:02:08.462 --> 00:02:10.552
ο σχεδιασμός, να σχεδιάσεις τι θα κάνεις αύριο

00:02:10.552 --> 00:02:13.292
ή την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο χρόνο, εμποδίζοντας

00:02:13.292 --> 00:02:15.958
απρεπείς συμπεριφορές, άρα εμποδίζοντας τον εαυτό σου να πει

00:02:15.958 --> 00:02:18.883
κάτι πραγματικά αγενές ή να κάνει κάτι πραγματικά ανόητο.

00:02:18.883 --> 00:02:20.661
Επίσης εμπλέκεται στην κοινωνική αλληλεπίδραση,

00:02:20.661 --> 00:02:23.785
στην κατανόηση των άλλων και την αυτογνωσία.

NOTE Paragraph

00:02:23.785 --> 00:02:26.835
Έτσι οι έρευνες πάνω σε μαγνητικές σχετικά με την ανάπτυξη αυτής της περιοχής

00:02:26.835 --> 00:02:29.305
έχουν δείξει ότι πραγματικά υφίσταται ραγδαία ανάπτυξη

00:02:29.305 --> 00:02:32.238
στην διάρκεια της εφηβείας.

00:02:32.238 --> 00:02:35.196
Αν δείτε τον όγκο της φαιάς ουσίας, για παράδειγμα,

00:02:35.196 --> 00:02:40.045
ο όγκος της φαιάς ουσίας στην περίοδο από τεσσάρων μέχρι 22 ετών

00:02:40.045 --> 00:02:42.367
αυξάνεται στην παιδική ηλικία, όπως μπορείτε να δείτε σε

00:02:42.367 --> 00:02:46.120
αυτό το γράφημα. Κορυφώνεται στις αρχές της εφηβείας.

00:02:46.120 --> 00:02:48.685
Τα βέλη δείχνουν την ακμή του όγκου της φαιάς ουσίας

00:02:48.685 --> 00:02:52.151
στον προμετωπιαίο φλοιό. Βλέπετε ότι αυτή η κορύφωση πραγματοποιείται

00:02:52.151 --> 00:02:55.661
στα αγόρια δύο χρόνια αργότερα απ' ότι στα κορίτσια,

00:02:55.661 --> 00:02:57.500
πιθανόν επειδή τα αγόρια μπαίνουν στην εφηβεία

00:02:57.500 --> 00:02:59.752
δύο χρόνια αργότερα από τα κορίτσια κατά μέσο όρο,

00:02:59.752 --> 00:03:03.187
κι έπειτα στην εφηβεία υπάρχει αξιοσημείωτη μείωση

00:03:03.187 --> 00:03:05.872
του όγκου της φαιάς ουσίας στον προμετωπιαίο φλοιό.

00:03:05.872 --> 00:03:07.897
Μπορεί αυτό ν' ακούγεται άσχημο αλλά ουσιαστικά

00:03:07.897 --> 00:03:11.047
είναι μια πραγματικά πολύ σημαντική εξελικτική διεργασία, επειδή

00:03:11.047 --> 00:03:15.153
η φαιά ουσία περιέχει κύτταρα και συνδέσεις

00:03:15.153 --> 00:03:18.607
ανάμεσα στα κύτταρα, τις συνάψεις, και αυτή η μείωση

00:03:18.607 --> 00:03:21.352
του όγκου της φαιάς ουσίας στον προμετωπιαίο φλοιό

00:03:21.352 --> 00:03:24.244
θεωρείται ότι ανταποκρίνεται στο συναπτικό κλάδεμα,

00:03:24.244 --> 00:03:26.567
την εξάλειψη των ανεπιθύμητων συνάψεων.

00:03:26.567 --> 00:03:29.700
Αυτή είναι μια πραγματικά σημαντική διαδικασία. Εν μέρει εξαρτάται

00:03:29.700 --> 00:03:32.834
από το περιβάλλον όπου βρίσκεται ο άνθρωπος ή το ζώο,

00:03:32.834 --> 00:03:36.278
και οι συνάψεις που χρησιμοποιούνται ενδυναμώνονται,

00:03:36.278 --> 00:03:38.211
και οι συνάψεις που δεν χρησιμοποιούνται

00:03:38.211 --> 00:03:40.543
σε αυτό το συγκεκριμένο περιβάλλον κλαδεύονται.

00:03:40.543 --> 00:03:43.049
Μπορείτε να το φανταστείτε όπως κλαδεύουμε μια τριανταφυλλιά.

00:03:43.049 --> 00:03:45.889
Κλαδεύετε τα πιο αδύναμα κλαδιά έτσι ώστε

00:03:45.889 --> 00:03:48.927
τα εναπομείναντα, τα σημαντικά κλαδιά, να μπορούν να δυναμώσουν,

00:03:48.927 --> 00:03:52.853
κι αυτή η διαδικασία, που εναρμονίζει τον εγκεφαλικό ιστό αποτελεσματικά

00:03:52.853 --> 00:03:55.520
σύμφωνα με τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος,

00:03:55.520 --> 00:03:58.435
πραγματοποιείται στον προμετωπιαίο φλοιό και σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου

00:03:58.435 --> 00:04:01.989
στην διάρκεια της ανθρώπινης εφηβείας.

NOTE Paragraph

00:04:01.989 --> 00:04:05.690
Έτσι, μια δεύτερη σειρά ερευνών που χρησιμοποιούμε για ν' ανιχνεύσουμε τις αλλαγές

00:04:05.690 --> 00:04:08.942
στον εφηβικό εγκέφαλο είναι να χρησιμοποιήσουμε λειτουργικές μαγνητικές

00:04:08.942 --> 00:04:12.215
για να δούμε τις αλλαγές στην δραστηριότητα του εγκεφάλου με το πέρασμα της ηλικίας.

00:04:12.215 --> 00:04:13.857
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από το εργαστήριό μου.

00:04:13.857 --> 00:04:17.418
Στο εργαστήριό μου, ενδιαφερόμαστε για τον κοινωνικό εγκέφαλο, δηλαδή για

00:04:17.418 --> 00:04:21.002
το δίκτυο των εγκεφαλικών περιοχών που χρησιμοποιούμε για να κατανοήσουμε

00:04:21.002 --> 00:04:23.435
άλλους ανθρώπους και ν' αλληλεπιδράσουμε με άλλους.

00:04:23.435 --> 00:04:27.201
Θα ήθελα να σας δείξω μια φωτογραφία από ένα ποδοσφαιρικό αγώνα

00:04:27.201 --> 00:04:31.608
για να εξηγήσω δύο πλευρές της λειτουργίας του κοινωνικού εγκεφάλου.

00:04:31.608 --> 00:04:33.041
Αυτός είναι ένας ποδοσφαιρικός αγώνας. (Γέλια)

00:04:33.041 --> 00:04:35.683
Μόλις έχασε το γκολ ο Μάικλ Όουεν, και είναι ξαπλωμένος

00:04:35.683 --> 00:04:38.485
στο έδαφος, και η πρώτη άποψη του κοινωνικού εγκεφάλου

00:04:38.485 --> 00:04:41.444
που αυτή η φωτογραφία απεικονίζει όμορφα, είναι πόσο αυτόματες

00:04:41.444 --> 00:04:44.494
και ενστικτώδεις είναι οι κοινωνικές συναισθηματικές ανταποκρίσεις

00:04:44.494 --> 00:04:47.458
έτσι σε κλάσμα δευτερολέπτου από τη στιγμή που ο Μάικλ Όουεν έχασε το γκολ,

00:04:47.458 --> 00:04:49.268
όλοι κάνουν το ίδιο πράγμα με τα χέρια τους

00:04:49.268 --> 00:04:51.071
καθώς και με το πρόσωπό τους, ακόμα κι ο Μάικλ Όουεν

00:04:51.071 --> 00:04:52.895
καθώς γλιστράει πάνω στο γρασίδι, κάνει το ίδιο πράγμα

00:04:52.895 --> 00:04:55.164
με τα χέρια του και πιθανόν έχει παρόμοια

00:04:55.164 --> 00:04:57.138
έκφραση στο πρόσωπό του, και οι μόνοι που δεν τα κάνουν αυτά

00:04:57.138 --> 00:05:00.599
είναι εκείνοι οι τύποι με τα κίτρινα στο πίσω μέρος - (Γέλια) -

00:05:00.599 --> 00:05:03.142
και νομίζω ότι είναι στη λάθος πλευρά του σταδίου,

00:05:03.142 --> 00:05:05.437
και έχουν μια άλλη κοινωνική συναισθηματική ανταπόκριση

00:05:05.437 --> 00:05:08.072
που όλοι μας αμέσως αναγνωρίζουμε, και αυτή είναι η δεύτερη πλευρά

00:05:08.072 --> 00:05:11.708
του κοινωνικού εγκεφάλου και αυτή η εικόνα απεικονίζει όμορφα

00:05:11.708 --> 00:05:15.090
πόσο καλοί είμαστε στην ερμηνεία της συμπεριφοράς των άλλων,

00:05:15.090 --> 00:05:17.767
των αντιδράσεών τους, των χειρονομιών τους, των εκφράσεων του προσώπου τους

00:05:17.767 --> 00:05:21.583
όσο αφορά τα υποβόσκοντα συναισθήματά τους και την πνευματική κατάστασή τους.

00:05:21.583 --> 00:05:23.360
Δεν χρειάζεται να ρωτήσετε κανέναν από αυτούς τους ανθρώπους.

00:05:23.360 --> 00:05:25.901
Αντιλαμβάνεστε πολύ καλά πώς νιώθουν

00:05:25.901 --> 00:05:28.489
και σκέφτονται αυτήν ακριβώς την στιγμή.

NOTE Paragraph

00:05:28.489 --> 00:05:30.245
Αυτό μας ενδιαφέρει να διερευνήσουμε στο εργαστήριό μου.

00:05:30.245 --> 00:05:33.817
Οπότε φέρνουμε στο εργαστήριο εφήβους και ενηλίκους

00:05:33.833 --> 00:05:36.218
για να κάνουν αξονική εγκεφάλου, τους δίνουμε κάποια εργασία

00:05:36.218 --> 00:05:39.512
που σχετίζεται με το να σκεφτούν άλλους ανθρώπους, το μυαλό τους

00:05:39.512 --> 00:05:42.406
την πνευματική τους κατάσταση, τα συναισθήματά τους, κι ένα από τα ευρήματα

00:05:42.406 --> 00:05:45.252
που έχουμε συναντήσει αρκετές φορές μέχρι τώρα, όπως κι άλλα εργαστήρια

00:05:45.252 --> 00:05:48.470
σε όλο τον κόσμο, είναι μέρος του προμετωπιαίου φλοιού που λέγεται

00:05:48.470 --> 00:05:51.688
μεσαίος προμετωπιαίος φλοιός, που φαίνεται με μπλε στην διαφάνεια,

00:05:51.688 --> 00:05:54.444
και βρίσκεται ακριβώς στη μέση του προμετωπιαίου φλοιού

00:05:54.444 --> 00:05:56.842
στην μεσαία γραμμή του κεφαλιού σας.

00:05:56.842 --> 00:06:00.125
Αυτή η περιοχή είναι πιο ενεργή στους εφήβους όταν παίρνουν

00:06:00.125 --> 00:06:02.252
κοινωνικές αποφάσεις και σκέφτονται άλλους ανθρώπους,

00:06:02.252 --> 00:06:05.053
παρά στους ενήλικες, και αυτή είναι ουσιαστικά μια μετα-ανάλυση

00:06:05.053 --> 00:06:08.293
εννέα διαφορετικών μελετών στον τομέα από εργαστήρια

00:06:08.293 --> 00:06:10.993
σε όλο τον κόσμο, και όλες δείχνουν το ίδιο πράγμα, ότι η δραστηριότητα

00:06:10.993 --> 00:06:14.363
σε αυτόν τον μεσαίο προμετωπιαίο φλοιό μειώνεται

00:06:14.363 --> 00:06:16.810
στην διάρκεια της εφηβείας.

00:06:16.810 --> 00:06:19.454
Πιστεύουμε ότι ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι οι έφηβοι και οι ενήλικες

00:06:19.454 --> 00:06:21.820
χρησιμοποιούν διαφορετική πνευματική προσέγγιση, διαφορετική

00:06:21.820 --> 00:06:25.238
γνωστική στρατηγική, για να πάρουν κοινωνικές αποφάσεις,

00:06:25.238 --> 00:06:28.754
κι ένας τρόπος για να το δούμε αυτό είναι να κάνουμε μελέτες συμπεριφοράς

00:06:28.754 --> 00:06:30.731
οπότε φέρνουμε ανθρώπους στο εργαστήριο και τους δίνουμε

00:06:30.731 --> 00:06:33.275
κάποια εργασία συμπεριφοράς, και θα σας δώσω άλλο

00:06:33.275 --> 00:06:36.485
ένα παράδειγμα του είδους των εργασιών που χρησιμοποιούμε.

NOTE Paragraph

00:06:36.485 --> 00:06:39.133
Φανταστείτε ότι συμμετέχετε σε ένα από τα πειράματά μας.

00:06:39.133 --> 00:06:40.858
Έρχεστε στο εργαστήριο,

00:06:40.858 --> 00:06:43.532
και βλέπετε αυτή την μηχανογραφημένη εργασία.

00:06:43.532 --> 00:06:46.322
Σε αυτήν την εργασία, βλέπετε ένα σετ ραφιών.

00:06:46.322 --> 00:06:49.139
Υπάρχουν αντικείμενα σε αυτά τα ράφια, σε κάποια απ'αυτά,

00:06:49.139 --> 00:06:52.110
και θα παρατηρήσετε ότι υπάρχει ένας άνδρας που στέκεται

00:06:52.110 --> 00:06:55.695
πίσω από τα ράφια και υπάρχουν κάποια αντικείμενα που δεν μπορεί να δει.

00:06:55.695 --> 00:06:57.974
Κρύβονται, από το οπτικό πεδίο του, απο ένα

00:06:57.974 --> 00:07:00.618
γκρίζο κομμάτι ξύλου.

00:07:00.618 --> 00:07:04.102
Αυτά είναι τα ίδια ράφια από το δικό του οπτικό πεδίο.

00:07:04.102 --> 00:07:07.595
Παρατηρήστε ότι υπάρχουν μόνο κάποια αντικείμενα που μπορεί να δει,

00:07:07.595 --> 00:07:10.047
ενώ εσείς μπορείτε να δείτε πολλά περισσότερα αντικείμενα.

00:07:10.047 --> 00:07:12.243
Τώρα η δουλειά σας είναι να μετακινήσετε αντικείμενα.

00:07:12.243 --> 00:07:14.605
Ο υπεύθυνος, που στέκεται πίσω από τα ράφια,

00:07:14.605 --> 00:07:17.350
θα σας κατευθύνει να μετακινήσετε τ' αντικείμενα,

00:07:17.350 --> 00:07:19.244
αλλά θυμηθείτε, δεν θα σας ζητήσει να μετακινήσετε αντικείμενα

00:07:19.244 --> 00:07:22.964
που δεν μπορεί να δει. Αυτό δημιουργεί μια ενδιαφέρουσα

00:07:22.964 --> 00:07:25.157
κατάσταση όπου υπάρχει ένα είδος σύγκρουσης

00:07:25.157 --> 00:07:28.325
ανάμεσα στην δική σας οπτική και στην οπτική του υπεύθυνου.

00:07:28.325 --> 00:07:31.565
Φανταστείτε, λοιπόν, ότι σας ζητά να μετακινήσετε το πάνω φορτηγό αριστερά.

00:07:31.565 --> 00:07:33.596
Υπάρχουν τρία φορτηγά. Ενστικτωδώς θα πάτε στο λευκό

00:07:33.611 --> 00:07:35.761
επειδή αυτό είναι το πάνω φορτηγό

00:07:35.761 --> 00:07:38.579
από την δική σας οπτική, αλλά τότε πρέπει να θυμηθείτε

00:07:38.579 --> 00:07:40.638
«Α, δεν μπορεί να δει αυτό το φορτηγό, άρα πρέπει να εννοεί

00:07:40.638 --> 00:07:43.395
να μετακινήσω το μπλε φορτηγό,» που είναι το πάνω φορτηγό

00:07:43.395 --> 00:07:46.040
από την δική του οπτική. Αν θέλετε το πιστεύετε,

00:07:46.040 --> 00:07:48.991
κανονικοί, υγιείς, έξυπνοι ενήλικες σαν κι εσάς κάνουν λάθος

00:07:48.991 --> 00:07:52.131
κατά πενήντα τοις εκατό κάθε φορά σε αυτό το είδος δοκιμασίας.

00:07:52.131 --> 00:07:54.974
Μετακινούν το λευκό φορτηγό αντί για το μπλε.

00:07:54.974 --> 00:07:58.290
Δίνουμε, λοιπόν, αυτή την εργασία σε εφήβους και ενήλικες

00:07:58.290 --> 00:07:59.844
κι έχουμε επίσης μια συνθήκη ελέγχου

00:07:59.844 --> 00:08:03.905
όπου δεν υπάρχει υπεύθυνος, αντι αυτού δίνουμε έναν κανόνα στους ανθρώπους.

00:08:03.905 --> 00:08:05.819
Τους λέμε, εντάξει, θα κάνουμε το ίδιο πράγμα

00:08:05.819 --> 00:08:08.656
αλλά αυτή τη φορά δεν υπάρχει υπεύθυνος. Αντιθέτως θα πρέπει

00:08:08.656 --> 00:08:11.863
ν' αγνοήσετε τα αντικείμενα με το γκρίζο φόντο.

00:08:11.863 --> 00:08:14.563
Θα δείτε ότι είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα, μόνο που

00:08:14.563 --> 00:08:17.409
όταν δεν υπάρχει υπεύθυνος απλώς θα πρέπει να θυμούνται

00:08:17.409 --> 00:08:20.480
να εφαρμόζουν αυτόν τον κατά κάποιο τρόπο αυθαίρετο κανόνα,

00:08:20.480 --> 00:08:22.160
ενώ όταν υπάρχει υπεύθυνος, πρέπει να θυμούνται

00:08:22.160 --> 00:08:25.701
να λαμβάνουν υπόψη την δική του οπτική

00:08:25.701 --> 00:08:29.998
για να κατευθύνουν την συμπεριφορά τους.

NOTE Paragraph

00:08:29.998 --> 00:08:32.608
Λοιπόν, αν σας δείξω το ποσοστό των σφαλμάτων

00:08:32.608 --> 00:08:35.174
σε μια μεγάλη αναπτυξιακή έρευνα που κάναμε,

00:08:35.174 --> 00:08:38.728
είναι μια μελέτη που κυμαίνεται σε ηλικίες από επτά έως την ενηλικίωση,

00:08:38.728 --> 00:08:39.938
και δείτε το ποσοστό σφαλμάτων

00:08:39.938 --> 00:08:41.912
στην ομάδα ενηλίκων και στις δύο καταστάσεις,

00:08:41.927 --> 00:08:45.198
έτσι η γκρίζα είναι η κατάσταση με τον υπεύθυνο και βλέπετε

00:08:45.198 --> 00:08:47.771
ότι οι ευφυείς ενήλικες σφάλουν κατά 50 τοις εκατό

00:08:47.771 --> 00:08:50.486
ενώ κάνουν πολύ λιγότερα σφάλματα

00:08:50.486 --> 00:08:52.514
όταν δεν υπάρχει υπεύθυνος, όταν απλώς πρέπει

00:08:52.514 --> 00:08:55.595
να θυμηθούν εκείνο τον κανόνα ν' αγνοούν το γκρίζο φόντο.

00:08:55.595 --> 00:08:58.263
Εξελικτικά, αυτές οι δύο καταστάσεις εξελίσσονται

00:08:58.263 --> 00:09:01.186
με ακριβώς τον ίδιο τρόπο. Στο τέλος της παιδικής ηλικίας

00:09:01.186 --> 00:09:03.427
μέχρι και την μέση εφηβεία, υπάρχει κάποια βελτίωση.

00:09:03.427 --> 00:09:06.778
Με άλλα λόγια υπάρχουν λιγότερα σφάλματα, και στις δύο δοκιμασίες,

00:09:06.778 --> 00:09:07.898
και στις δύο καταστάσεις.

00:09:07.898 --> 00:09:10.183
Όμως όταν συγκρίνετε τις δύο τελευταίες ομάδες,

00:09:10.183 --> 00:09:12.135
την ομάδα μέσης εφηβείας και την ομάδα ενηλίκων

00:09:12.135 --> 00:09:15.295
τα πράγματα αποκτούν πραγματικό ενδιαφέρον, επειδή εκεί

00:09:15.295 --> 00:09:18.333
δεν υπάρχει συνεχόμενη βελτίωση στο σενάριο που δεν υπάρχει υπεύθυνο.

00:09:18.333 --> 00:09:21.263
Με άλλα λόγια, αυτό που χρειάζεται να κάνετε για να

00:09:21.263 --> 00:09:23.969
θυμόσαστε τον κανόνα και να τον εφαρμόζετε φαίνεται να έχει αναπτυχθεί πλήρως

00:09:23.969 --> 00:09:26.500
μέχρι την μέση της εφηβείας, ενώ, αντιθέτως,

00:09:26.500 --> 00:09:28.897
αν δείτε τις δύο τελευταίες γκρίζες μπάρες, υπάρχει

00:09:28.897 --> 00:09:32.047
αξιοσημείωτη βελτίωση στο σενάριο με τον υπεύθυνο

00:09:32.047 --> 00:09:34.488
μεταξύ μέσης εφηβείας και ενηλικίωσης, κι αυτό σημαίνει

00:09:34.488 --> 00:09:37.864
ότι η ικανότητα να λαμβάνεις υπόψη την άποψη κάποιου άλλου

00:09:37.864 --> 00:09:41.149
προκειμένου να καθοδηγήσεις μια συνεχιζόμενη συμπεριφορά,

00:09:41.149 --> 00:09:43.408
πράγμα που, παρεμπιπτόντως, κάνουμε διαρκώς στην ζωή μας,

00:09:43.408 --> 00:09:48.014
εξακολουθεί ν' αναπτύσσεται από την μέση μέχρι το τέλος της εφηβείας.

00:09:48.014 --> 00:09:50.554
Αν έχετε λοιπόν έναν έφηβο γιο ή μια έφηβη κόρη

00:09:50.554 --> 00:09:52.963
και μερικές φορές νομίζετε ότι έχουν πρόβλημα να δουν την

00:09:52.963 --> 00:09:56.719
άποψη των άλλων, έχετε δίκιο. Έχουν. Και αυτός είναι ο λόγος.

NOTE Paragraph

00:09:56.719 --> 00:10:00.232
Μερικές φορές γελάμε με τους εφήβους.

00:10:00.232 --> 00:10:04.095
Τους διακωμωδούμε, μερικές φορές τα ΜΜΕ φτάνουν ακόμα και να τους δαιμονοποιούν

00:10:04.095 --> 00:10:07.622
για την συνηθισμένη εφηβική συμπεριφορά τους. Παίρνουν ρίσκα,

00:10:07.622 --> 00:10:10.393
μερικές φορές έχουν εναλλαγές στην διάθεσή τους, έχουν επίγνωση του εαυτού τους.

00:10:10.393 --> 00:10:12.886
Έχω μια πραγματικά πολύ καλή ιστορία για ένα φίλο μου

00:10:12.886 --> 00:10:15.373
που είπε ότι αυτό που παρατηρούσε πιο έντονα

00:10:15.373 --> 00:10:18.354
στις έφηβες κόρες του πριν και μετά την εφηβεία

00:10:18.354 --> 00:10:20.598
ήταν το πόσο αμήχανα αισθάνονταν μπροστά του.

00:10:20.614 --> 00:10:23.103
Είπε «Πριν την εφηβεία, αν οι δυο κόρες μου

00:10:23.103 --> 00:10:25.357
έκαναν φασαρία σ' ένα μαγαζί, τους έλεγα

00:10:25.357 --> 00:10:27.106
«Έι, σταματήστε την φασαρία και θα σας τραγουδήσω το αγαπημένο σας τραγούδι»

00:10:27.106 --> 00:10:29.007
κι αμέσως σταματούσαν και τους τραγουδούσε

00:10:29.007 --> 00:10:32.478
το αγαπημένο τους τραγούδι. Μετά την εφηβεία, αυτό έγινε απειλή.

00:10:32.478 --> 00:10:34.295
(Γέλια)

00:10:34.295 --> 00:10:37.772
Η ιδέα και μόνο να τραγουδάει δημοσίως ο μπαμπάς τους

00:10:37.772 --> 00:10:40.135
ήταν αρκετό για να συμμαζευτούν.

NOTE Paragraph

00:10:40.135 --> 00:10:41.563
Έτσι συχνά ο κόσμος ρωτάει

00:10:41.563 --> 00:10:44.196
«Μήπως η εφηβεία είναι κάτι που συμβαίνει μόνο τώρα τελευταία;

00:10:44.196 --> 00:10:46.318
Μήπως είναι κάτι που πρόσφατα εφηύραμε στην Δύση;»

00:10:46.318 --> 00:10:48.986
Η απάντηση είναι πως μάλλον όχι. Υπάρχουν πολλές περιγραφές

00:10:48.986 --> 00:10:52.409
της εφηβείας στην ιστορία που φαίνονται

00:10:52.409 --> 00:10:54.566
παρόμοιες με τις περιγραφές που χρησιμοποιούμε σήμερα.

NOTE Paragraph

00:10:54.566 --> 00:10:58.799
Υπάρχει μια διάσημη ρήση του Σαίξπηρ από την «Χειμωνιάτικη Ιστορία»

00:10:58.799 --> 00:11:01.574
όπου κάνει την εξής περιγραφή της εφηβείας:

00:11:01.574 --> 00:11:04.420
«Θα θελα να μην υπήρχε ηλικία ανάμεσα στα δέκα και

00:11:04.420 --> 00:11:07.660
είκοσι τρία, ή το ενδιάμεσο να το πέρναγε η νιότη κοιμισμένη,

00:11:07.660 --> 00:11:09.751
γιατί αυτό που κάνουν σε αυτό το διάστημα, είναι να αφήνουν έγκυες τις κοπέλλες ελαφρών ηθών,

00:11:09.751 --> 00:11:15.974
να αδικούν την γερουσία, να κλέβουν και να τσακώνονται». (Γέλια)

00:11:15.974 --> 00:11:20.508
Έπειτα συνεχίζει και λέει «Αφού το είπα αυτό, μόνο

00:11:20.508 --> 00:11:23.653
τα μυαλά που βράζουν, των δεκαεννιάχρονων και των εικοσιδυάχρονων

00:11:23.653 --> 00:11:26.151
θα μπορούσαν να κυνηγάνε με τέτοιο καιρό» (Γέλια)

00:11:26.151 --> 00:11:29.077
Πριν από σχεδόν 400 χρόνια, ο Σαίξπηρ παρουσίαζε τους εφήβους

00:11:29.077 --> 00:11:31.801
με τρόπο που μοιάζει πολύ με τον τρόπο που τους

00:11:31.801 --> 00:11:35.260
παρουσιάζουμε σήμερα, αλλά σήμερα προσπαθούμε να καταλάβουμε

00:11:35.260 --> 00:11:38.347
την συμπεριφορά τους ερμηνεύοντας τις υπόγειες αλλαγές

00:11:38.347 --> 00:11:40.285
που πραγματοποιούνται στο μυαλό τους.

NOTE Paragraph

00:11:40.285 --> 00:11:43.893
Έτσι για παράδειγμα, πάρτε την ανάληψη ρίσκου. Ξέρουμε ότι οι έφηβοι

00:11:43.893 --> 00:11:46.218
έχουν την τάση να παίρνουν ρίσκα. Πράγματι.

00:11:46.218 --> 00:11:48.850
Παίρνουν περισσότερα ρίσκα από τα παιδιά ή τους ενήλικες,

00:11:48.850 --> 00:11:51.310
και είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό

00:11:51.310 --> 00:11:54.278
όταν είναι με τους φίλους τους. Υπάρχει μια σημαντική τάση

00:11:54.278 --> 00:11:56.764
ανεξαρτητοποίησης από τους γονείς

00:11:56.764 --> 00:11:59.588
καθώς και μια τάση εντυπωσιασμού των φίλων στην εφηβεία.

00:11:59.588 --> 00:12:02.187
Τώρα όμως προσπαθούμε να κατανοήσουμε αυτό σε σχέση

00:12:02.187 --> 00:12:05.180
με την ανάπτυξη ενός μέρους του εγκεφάλου που λέγεται μεταιχμιακό σύστημα,

00:12:05.180 --> 00:12:07.723
οπότε θα σας δείξω το μεταιχμιακό σύστημα με κόκκινο

00:12:07.723 --> 00:12:09.588
στην διαφάνεια πίσω μου, καθώς και σε αυτόν τον εγκέφαλο.

00:12:09.588 --> 00:12:12.697
Το μεταιχμιακό σύστημα βρίσκεται βαθιά μέσα στον εγκέφαλο,

00:12:12.697 --> 00:12:16.430
και σχετίζεται με πράγματα όπως η επεξεργασία των συναισθημάτων

00:12:16.430 --> 00:12:19.580
και η διαδικασία της ανταμοιβής. Σου δίνει το ανταποδοτικό συναίσθημα

00:12:19.580 --> 00:12:22.876
του να κάνεις διασκεδαστικά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της ανάληψης κινδύνων.

00:12:22.876 --> 00:12:25.241
Σε κάνει να σου αρέσουν τα ρίσκα.

00:12:25.241 --> 00:12:28.289
Αυτή η περιοχή, οι περιοχές μέσα στο μεταιχμιακό σύστημα,

00:12:28.289 --> 00:12:31.708
βρέθηκε ότι είναι υπερευαίσθητη στο ανταποδοτικό

00:12:31.708 --> 00:12:35.477
συναίσθημα της ανάληψης κινδύνων στους εφήβους σε σύγκριση με τους ενήλικες,

00:12:35.477 --> 00:12:39.179
και ταυτόχρονα, ο προμετωπιαίος φλοιός,

00:12:39.179 --> 00:12:41.453
που βλέπετε με μπλε στην διαφάνεια εδώ,

00:12:41.453 --> 00:12:44.320
που μας αποτρέπει από τους υπερβολικούς κινδύνους,

00:12:44.320 --> 00:12:47.718
βρίσκεται σε εξελικτική διαδικασία στους εφήβους.

NOTE Paragraph

00:12:47.718 --> 00:12:51.385
Άρα η έρευνα στον εγκέφαλο έχει δείξει ότι ο εγκέφαλος των εφήβων

00:12:51.385 --> 00:12:54.727
υφίσταται μια πραγματικά βαθιά ανάπτυξη,

00:12:54.727 --> 00:12:58.683
και αυτό έχει επιπτώσεις στην εκπαίδευση, στην αποκατάσταση,

00:12:58.683 --> 00:13:02.703
και στην παρέμβαση. Το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της διδασκαλίας,

00:13:02.703 --> 00:13:06.112
μπορεί και διαμορφώνει την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εφήβου,

00:13:06.112 --> 00:13:08.914
παρ'όλα αυτά όμως μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να παρέχουμε

00:13:08.914 --> 00:13:11.419
εκπαίδευση στους εφήβους στην Δύση.

00:13:11.419 --> 00:13:15.172
Και οι τέσσερις παππούδες μου, για παράδειγμα, άφησαν το σχολείο

00:13:15.172 --> 00:13:19.006
στις αρχές της εφηβείας τους. Δεν είχαν επιλογή.

00:13:19.006 --> 00:13:21.780
Το ίδιο συμβαίνει ακόμα για πάρα πολλούς εφήβους

00:13:21.780 --> 00:13:24.947
σε όλο τον κόσμο σήμερα. Σαράντα τοις εκατό των εφήβων

00:13:24.947 --> 00:13:29.169
δεν έχουν πρόσβαση στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

00:13:29.169 --> 00:13:31.808
Ωστόσο, αυτή είναι η περίοδος της ζωής όπου ο εγκέφαλος είναι

00:13:31.808 --> 00:13:34.655
ιδιαίτερα ευπροσάρμοστος και εύπλαστος.

00:13:34.655 --> 00:13:38.425
Είναι μια φανταστική ευκαιρία για μάθηση και δημιουργία.

NOTE Paragraph

00:13:38.425 --> 00:13:40.658
Άρα αυτό που μερικές φορές μοιάζει με πρόβλημα

00:13:40.658 --> 00:13:43.134
με τους εφήβους - αυξημένη ανάληψη κινδύνων, ελλειπής έλεγχος της παρορμητικότητας

00:13:43.134 --> 00:13:47.076
αυτοεκτίμηση - δεν θα πρέπει να στιγματίζεται.

00:13:47.076 --> 00:13:49.913
Ουσιαστικά αντικατοπτρίζει τις αλλαγές στον εγκέφαλο που δίνουν

00:13:49.913 --> 00:13:52.827
μια άριστη ευκαιρία για μόρφωση

00:13:52.827 --> 00:13:57.257
και κοινωνικοποίηση. Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)

00:13:57.257 --> 00:14:05.027
(Χειροκρότημα)