Tijdens de 50 jaar dat ik help oorlogen te voorkomen, is er een vraag die me nooit verlaat: hoe gaan we om met extreem geweld zonder zelf geweld te gebruiken? Wanneer je geconfronteerd wordt met wreedheid, of het nu een kind is met een pestkop op een speelplaats of huiselijk geweld - of, in de straten van Syrië vandaag, confrontatie met tanks en granaten, wat is de beste reactie? Terugvechten? Toegeven? Meer kracht gebruiken? Deze vraag: "Hoe ga ik om met een pester, zonder er zelf één te worden?" stelde ik al als kind. Ik herinner me dat ik op mijn 13e, gekluisterd aan de zwart-wit televisie van mijn ouders, de Russische tanks binnen zag rollen in Boedapest. Kinderen, niet veel ouder dan mij, gooiden zich op de tanks en werden neergemaaid. Ik rende naar boven en pakte mijn koffer. Mijn moeder vroeg: "Wat doe je?" Ik zei: "Ik ga naar Boedapest." Ze vroeg: "Waarom in hemelsnaam?" Ik zei: "Kinderen worden gedood. Er gebeurt iets verschrikkelijks." Ze zei: "Doe niet zo dom." Ik begon te huilen. Ze begreep het en zei: "Oké, ik zie dat je het meent. Je bent veel te jong om te helpen. Je moet trainen. Ik zal je helpen. Maar pak je koffer uit." Dus kreeg ik training. Tussen mijn 20e en 30e werkte ik in Afrika. Ik besefte dat wat ik écht moest weten, ik niet zou leren in opleidingen. Ik wilde begrijpen hoe geweld, hoe onderdrukking werkt. Ik ontdekte het volgende: geweldenaars gebruiken geweld op drie manieren. Politiek geweld om te intimideren, fysiek geweld om te terroriseren en mentaal of emotioneel geweld om te ondermijnen. Slechts in zeer weinig gevallen werkt het om meer geweld te gebruiken. Nelson Mandela ging naar de gevangenis, overtuigd van geweld, en 27 jaar later hadden hij en zijn collega's langzaam en voorzichtig de nodige ongelooflijke vaardigheden onder de knie gekregen, om een van de meest kwaadaardige regeringen die de wereld ooit kende, om te vormen in een democratie. Zij deden het met geweldloosheid. Ze realiseerden zich dat geweld tegen geweld niet werkt. Wat werkt dan wel? Ik verzamelde een half dozijn methodes die werken. Er zijn er natuurlijk nog veel meer die werken en effectief zijn. De eerste verandering die moet gebeuren, moet hier gebeuren, binnen in mij: mijn reactie, mijn houding tegen onderdrukking. Daar heb ik controle over, die kan ik beïnvloeden. Hiervoor heb ik zelfkennis nodig. Dat betekent dat ik moet weten hoe ik reageer, wanneer ik onderuit ga, wat mijn sterke punten zijn, wat mijn zwakke punten zijn. Wanneer geef ik toe? Waar kom ik voor op? Meditatie of introspectie is een van de manieren - nogmaals het is niet de enige - het is een van de manieren om innerlijke kracht te verwerven. Mijn inspiratie hier, net als Satish's, is Aung San Suu Kyi in Birma. Ze leidde een groep studenten in een protest in Rangoon. Ze draaiden de hoek om en zagen een rij machinegeweren. Ze besefte meteen dat de soldaten, met bevende vingers aan de trekkers, banger waren dan de student-demonstranten achter haar. Ze liet de studenten gaan zitten. Ze liep naar voren met zo'n rust en duidelijkheid en met een totaal gebrek aan angst dat ze recht op het eerste geweer af kon stappen, haar hand erop leggen en het naar beneden duwen. Niemand werd gedood. Dat kan de beheersing van de angst doen - niet alleen bij de confrontatie met machinegeweren, maar ook bij een messengevecht op straat. Maar we moeten oefenen. Hoe zit het met onze angst? Ik heb een mantraatje: mijn angst dikt aan door energie die ik hem voed. Als hij heel erg groot wordt, wordt hij ook waar. We kennen allemaal het drie-uur-in-de-ochtend-syndroom: je wordt piekerend wakker - ik zie veel mensen - en je ligt een uurtje te draaien en te woelen, het wordt nog erger en erger, en tegen vier uur lig je verstijfd van angst door een monster zo groot. Het enige wat je kunt doen is opstaan, een kopje thee maken en neerzitten met de angst als een kind naast je. Jij bent de volwassene. De angst is het kind. Je praat met de angst en je vraagt hem wat hij wil, wat hij nodig heeft. Hoe kan dit helen? Hoe kan het kind zich sterker voelen? Je maakt een plan. Je zegt: "Oké, we gaan opnieuw slapen en om half acht staan we op. Dat is het plan." Ik had zondag een van deze 3-uur-in-de-ochtend-gevallen: verlamd van angst om hier voor jullie te staan. (Gelach) Ik deed het dus. Ik stond op, maakte het kopje thee, ging zitten met mijn angst enz. en ik ben hier - nog steeds deels verlamd, maar ik ben hier. (Applaus) Dat is angst. Hoe zit het met woede? Overal waar onrecht is, is er woede. Woede is als benzine: je spuit hem rond, iemand steekt een lucifer aan, en je krijgt een vuurzee. Maar woede als motor, woede in een motor is krachtig. Als we onze woede in een motor steken, kan hij ons vooruit drijven, kan hij ons door vreselijke momenten voeren en het kan ons échte innerlijke kracht geven. Ik heb dit geleerd in mijn werk met beleidsmakers voor nucleaire wapens. In het begin was ik zo verontwaardigd over de gevaren waaraan ze ons blootstelden, dat ik enkel ruzie en verwijten wilde maken en hen de schuld geven. Helemaal niet effectief. Als we een dialoog voor verandering willen ontwikkelen, moeten we onze woede onder ogen zien. Het is prima om boos te zijn - in dit geval om de nucleaire wapens - maar het is nutteloos om boos te zijn op mensen. Ze zijn mens net als wij. Ze doen wat zij denken dat het beste is. Op die basis moeten we met hen praten. Dat is de derde: woede. Het brengt me bij de kern van wat er gaande is, of toch zoals ik het ervaar, in de wereld van vandaag. De vorige eeuw was er top-down macht. De overheid vertelde mensen wat te doen. Deze eeuw is er een verschuiving. Het is bottom-up of macht vanuit de basis. Het is als paddenstoelen die door beton groeien. Het is mensen met elkaar verbinden over kilometers afstand om verandering teweeg te brengen. 'Peace Direct' zag al heel vroeg dat de lokale bevolking in gebieden met ernstige conflicten weten wat te doen. Ze weten het beste wat te doen. Dus staat 'Peace Direct' achter hen om dat te doen. Ze zijn bezig met demobilisatie van milities, wederopbouw van de economie, opnieuw huisvesten van vluchtelingen, zelfs kindsoldaten bevrijden. Ze moeten bijna elke dag hun leven wagen om dit te doen. Ze realiseerden zich dat het gebruik van geweld in die situaties niet alleen minder humaan is, maar ook minder effectief dan het gebruik van methoden die mensen verbinden, die weer opbouwen. Ik denk dat het Amerikaanse leger het eindelijk begint te snappen. Tot nu toe bestond hun terrorismebestrijdingsbeleid erin de opstandelingen tegen elke prijs te doden. Als burgers in de weg liepen, was dit 'randschade'. Dit vernedert en wekt de woede op bij de bevolking van Afghanistan. Het maakt de ledenwerving voor Al-Qaeda zeer eenvoudig, als mensen gedegouteerd zijn van bijvoorbeeld het verbranden van de Koran. De training van de troepen moet veranderen. Er zijn tekenen dat het begint te veranderen. Het Britse leger is hier altijd veel beter in geweest. Er is een prachtig voorbeeld dat navolging verdient. Een briljante Amerikaanse luitenant-kolonel Chris Hughes. leidde zijn mannen door de straten van Najaf - in Irak - plotseling stroomden mensen uit de huizen aan weerszijden van de weg, gillend, schreeuwend, woedend, en omsingelden de zeer jonge doodsbange soldaten, die niet wisten wat er gaande was en geen Arabisch spraken. Chris Hughes liep in het midden van de menigte met zijn wapen boven zijn hoofd, wijzend naar de grond, en hij zei: "Kniel." Deze enorme soldaten met hun rugzakken en kogelvrije vesten, knielden op de grond. Er viel complete stilte. Na ongeveer twee minuten, deed iedereen een stap opzij en ging naar huis. Dat is voor mij de wijsheid in actie. Wat hij deed op dat moment. Het gebeurt nu overal. Je gelooft me niet? Heb je je al afgevraagd waarom en hoe zoveel dictaturen ingestort zijn in de afgelopen 30 jaar? Dictaturen in Tsjecho-Slowakije, Oost-Duitsland, Estland, Letland, Litouwen, Mali, Madagaskar, Polen, de Filippijnen, Servië, Slovenië, ik kan doorgaan, en nu Tunesië en Egypte. Dit is niet zomaar gebeurd. Veel komt door een boek geschreven door een 80-jarige man in Boston, Gene Sharp. Hij schreef een boek 'Van dictatuur naar democratie' met 81 methodieken voor geweldloos verzet. Het is al vertaald in 26 talen. Het is over de hele wereld verspreid. Het wordt overal gebruikt door jongeren en ouderen, omdat het werkt en effectief is. Dit geeft me hoop - niet alleen hoop, het maakt me nu zeer positief. Omdat mensen het eindelijk snappen. We krijgen praktische, uitvoerbare methodieken als antwoord op mijn vraag: hoe gaan we om met een geweldenaar zonder een misdadiger te worden? We gebruiken de vaardigheden die ik heb geschetst: de ontwikkeling van innerlijke kracht via zelfkennis, het herkennen en werken met onze angst, met woede als brandstof, samen met anderen verbonden met anderen, moed, en vooral: inzet voor actieve geweldloosheid. Ik geloof niet zomaar in geweldloosheid. Ik hoef het niet te geloven. Ik zie overal het bewijs hoe het werkt. Ik zie dat wij, gewone mensen, kunnen doen wat Aung San Suu Kyi en Gandhi en Mandela deden. We kunnen een einde maken aan de bloedigste eeuw die de mensheid ooit gekend heeft. We kunnen ons organiseren om onderdrukking te overwinnen door het openen van ons hart en het versterken van deze ongelooflijke vastberadenheid. Openhartigheid is precies wat ik gisteren heb meegemaakt in de hele organisatie van deze bijeenkomst. Dank je. (Applaus)