Welkom. Ik ben hier vandaag om jullie te waarschuwen voor de gevaren van ijs. Je weet dit wellicht niet, maar deze schijnbaar onschuldige hoorntjes zoetigheid zijn een van de grootste oorzaken van verdrinking. Ik heb de cijfers die dat bewijzen. Hier heb ik een grafiek met het aantal verkochte ijsjes. Als je dat vergelijkt met het aantal verdrinkingen, zie je duidelijk de stijgende lijn. Je kunt dus wel stellen dat we op basis hiervan ijs moeten verbieden, want het is levensgevaarlijk. (Gelach) (Applaus) Jullie zijn allemaal slim, dus heb je wel door dat er iets niet klopt aan mijn voorbeeld. Wat hier natuurlijk echt aan de hand is is dat er nóg een factor meespeelt, jullie raden het al: het mooie weer. Als het mooi weer is, gaan er meer mensen zwemmen, en helaas verdrinken er dan ook meer, en tegelijk zijn er meer mensen die ijs kopen. De ijsjes zorgen dus niet voor meer verdrinkingen. Hier zie je dus duidelijk dat er iets niet klopt. Maar een verkeerde conclusie trekken wanneer je een verband ziet, is de meest gemaakte fout in logica. Mijn doel van vandaag is te zorgen dat je deze fout voortaan kunt herkennen. En ik hoop ook dat je de fout in de toekomst zelf kunt voorkomen. Ik zal dat doen door nog een paar bekende voorbeelden te geven. Het eerste is vrij onschuldig. Het is een feit dat getrouwde mannen langer leven dan vrijgezelle mannen. Als je naar de statistieken kijkt, zie je dat dit echt zo is. Vrouwenbladen trekken daarom graag de conclusie dat het huwelijk goed is voor mannen, omdat ze er langer door blijven leven. Een vriend van mij grapt graag dat door getrouwd te zijn het leven vooral langer lijkt, maar -- (Gelach) -- dat is omdat zijn vrouw -- (Gejuich) (Applaus) Kan iemand raden wat er hier aan de hand is? Want er is een causaal verband, maar het is juist andersom. Mannen die gezond zijn, rijk en goed opgeleid, met een hoge levensverwachting zijn nu eenmaal mannen die eerder een vrouw vinden -- zo zijn vrouwen nou eenmaal -- en kerels die een lage levensverwachting hebben, ongezond zijn en arm, daarvan is de kans dat ze trouwen kleiner. Het komt door de hoge levensverwachting dat die mannen trouwen, niet andersom. Dit is natuurlijk niet zo serieus. Niemand gaat trouwen omdat hij dit heeft gelezen. Dus we kijken even naar een serieuzer voorbeeld. Uit een serieuzer onderzoek ook. In Nature stond een onderzoek uit 1999 dat aantoonde dat kinderen die met het licht aan slapen veel meer kans hebben om later bijziend te worden. Maar de onderzoekers, echte slimmerikken, schreven heel voorzichtig dat ze een correlatie hadden gevonden, maar ze wisten niet precies wat het causale verband was. Voor de zekerheid echter werd ouders aangeraden 's avonds de lichten uit te doen. In de populaire media werd al snel gezegd dat bedlampjes kindermishandeling waren, dat het heel slecht was als er licht aanbleef in de slaapkamer. Veel ouders werden ongerust. Als dit was gebeurd toen mijn zoontje met het licht aan sliep had ik me ook rot gevoeld. Gelukkig moest het artikel een week later gecorrigeerd worden. Kun je raden waarom? De biologen in de zaal zullen het weten. Bijziendheid is erfelijk. Dus de ouders die bijziend zijn, laten graag het licht aan, en dat zijn ook de ouders die bijziende kinderen krijgen. Dus zo zie je weer, een fout is zo gemaakt. Dan het slechtste voorbeeld dat ik ken -- ik ken er heel veel, ik zie er zeker iedere week wel eentje in de krant. Maar dit is een klassieker. In de jaren zeventig zagen onderzoekers een sterk verband tussen kinderen die het goed deden op school, en kinderen met veel zelfvertrouwen. Ze concludeerden hieruit dat het belangrijk is om te zorgen dat kinderen opgevoed worden met het idee zelfverzekerd en trots te zijn, want als hun zelfvertrouwen hoog is, dan komen de goede resultaten vanzelf. Dit werd ouders generaties lang verteld. Vooral in de VS. Zorg ervoor dat je kind trots en vol zelfvertrouwen is en dan komt alles goed. Vele jaren later deed iemand een ander onderzoek alleen om te kijken hoe het oorzakelijk verband lag. En ze kwamen erachter dat het juist andersom werkte. De goede cijfers zorgden voor het zelfvertrouwen, het zelfvertrouwen was niet de oorzaak van de goede cijfers. Het was zelfs nog erger. Kinderen die geleerd wordt enorm in zichzelf te geloven, maar die nergens in uitblinken -- denk aan sport of muziek, niet persé schoolzaken -- kinderen die trots op zichzelf zijn, maar die in alles falen. Die hebben uiteindelijk heel weinig zelfvertrouwen, en bakken er niets van in het leven. Dit was een ernstige vergissing wat betreft de correlatie. Dus ik wil jullie vragen om de volgende keer dat iemand een causaal verband probeert aan te tonen tussen twee dingen -- kan van alles zijn: vaccinaties en autisme, vrouwelijke bankiers en de financiële crisis, en als ze -- (Gelach) -- aangeven dat er een sterke correlatie is, onthoud dan dat alleen correlatie niet voldoende is. Het geeft een idee van wat er aan de hand is, maar voordat je concludeert dat het ene het andere veroorzaakt, moet je weten waarom en hoe dit gebeurt. Dus, als je twijfelt, denk dan aan ijsjes. Enorm bedankt. (Applaus)