1
00:00:10,244 --> 00:00:13,182
Welkom. Ik ben hier vandaag om jullie

2
00:00:13,182 --> 00:00:15,142
te waarschuwen voor de gevaren van ijs.

3
00:00:15,142 --> 00:00:16,994
Je weet dit wellicht niet,

4
00:00:16,994 --> 00:00:20,028
maar deze schijnbaar onschuldige 
hoorntjes zoetigheid

5
00:00:20,028 --> 00:00:22,710
zijn een van de grootste 
oorzaken van verdrinking.

6
00:00:22,710 --> 00:00:24,813
Ik heb de cijfers die dat bewijzen.

7
00:00:24,813 --> 00:00:28,273
Hier heb ik een grafiek met 
het aantal verkochte ijsjes.

8
00:00:28,273 --> 00:00:30,957
Als je dat vergelijkt met 
het aantal verdrinkingen,

9
00:00:30,957 --> 00:00:33,312
zie je duidelijk de stijgende lijn.

10
00:00:33,312 --> 00:00:36,668
Je kunt dus wel stellen 
dat we op basis hiervan

11
00:00:36,668 --> 00:00:39,663
ijs moeten verbieden, 
want het is levensgevaarlijk.

12
00:00:39,663 --> 00:00:44,402
(Gelach) (Applaus)

13
00:00:44,402 --> 00:00:47,145
Jullie zijn allemaal slim, 
dus heb je wel door

14
00:00:47,145 --> 00:00:49,364
dat er iets niet klopt 
aan mijn voorbeeld.

15
00:00:49,364 --> 00:00:51,580
Wat hier natuurlijk echt aan de hand is

16
00:00:51,580 --> 00:00:53,786
is dat er nóg een factor meespeelt,

17
00:00:53,786 --> 00:00:56,443
jullie raden het al: het mooie weer.

18
00:00:56,443 --> 00:00:57,914
Als het mooi weer is,

19
00:00:57,914 --> 00:00:59,762
gaan er meer mensen zwemmen,

20
00:00:59,762 --> 00:01:02,225
en helaas verdrinken er dan 
ook meer, en tegelijk

21
00:01:02,225 --> 00:01:04,040
zijn er meer mensen die ijs kopen.

22
00:01:04,040 --> 00:01:07,255
De ijsjes zorgen dus niet 
voor meer verdrinkingen.

23
00:01:07,255 --> 00:01:09,376
Hier zie je dus duidelijk

24
00:01:09,376 --> 00:01:10,902
dat er iets niet klopt.

25
00:01:10,902 --> 00:01:14,102
Maar een verkeerde conclusie trekken

26
00:01:14,102 --> 00:01:15,960
wanneer je een verband ziet,

27
00:01:15,960 --> 00:01:18,931
is de meest gemaakte fout in logica.

28
00:01:18,931 --> 00:01:20,926
Mijn doel van vandaag is te zorgen

29
00:01:20,926 --> 00:01:23,362
dat je deze fout voortaan kunt herkennen.

30
00:01:23,362 --> 00:01:25,755
En ik hoop ook dat je de fout

31
00:01:25,755 --> 00:01:27,562
in de toekomst zelf kunt voorkomen.

32
00:01:27,562 --> 00:01:30,782
Ik zal dat doen door nog een paar 
bekende voorbeelden te geven.

33
00:01:30,782 --> 00:01:33,343
Het eerste is vrij onschuldig.

34
00:01:33,343 --> 00:01:34,884
Het is een feit

35
00:01:34,884 --> 00:01:38,300
dat getrouwde mannen langer 
leven dan vrijgezelle mannen.

36
00:01:38,300 --> 00:01:40,155
Als je naar de statistieken kijkt,

37
00:01:40,155 --> 00:01:42,141
zie je dat dit echt zo is.

38
00:01:42,141 --> 00:01:45,098
Vrouwenbladen trekken daarom 
graag de conclusie

39
00:01:45,098 --> 00:01:47,448
dat het huwelijk goed is voor mannen,

40
00:01:47,448 --> 00:01:49,628
omdat ze er langer door blijven leven.

41
00:01:49,628 --> 00:01:52,962
Een vriend van mij grapt graag

42
00:01:52,962 --> 00:01:55,716
dat door getrouwd te zijn
het leven vooral langer lijkt,

43
00:01:55,716 --> 00:01:57,793
maar -- (Gelach) --

44
00:01:57,793 --> 00:02:00,002
dat is omdat zijn vrouw --

45
00:02:00,002 --> 00:02:03,440
(Gejuich) (Applaus)

46
00:02:03,440 --> 00:02:06,643
Kan iemand raden wat 
er hier aan de hand is?

47
00:02:06,643 --> 00:02:08,933
Want er is een causaal verband,

48
00:02:08,933 --> 00:02:11,062
maar het is juist andersom.

49
00:02:11,062 --> 00:02:13,547
Mannen die gezond zijn,

50
00:02:13,547 --> 00:02:15,837
rijk en goed opgeleid,

51
00:02:15,837 --> 00:02:18,193
met een hoge levensverwachting

52
00:02:18,193 --> 00:02:19,967
zijn nu eenmaal mannen die eerder

53
00:02:19,967 --> 00:02:22,409
een vrouw vinden 
-- zo zijn vrouwen nou eenmaal --

54
00:02:22,409 --> 00:02:25,429
en kerels die een lage 
levensverwachting hebben,

55
00:02:25,429 --> 00:02:27,564
ongezond zijn en arm,

56
00:02:27,564 --> 00:02:29,659
daarvan is de kans dat ze trouwen kleiner.

57
00:02:29,659 --> 00:02:31,587
Het komt door de hoge levensverwachting

58
00:02:31,587 --> 00:02:33,398
dat die mannen trouwen,

59
00:02:33,398 --> 00:02:35,131
niet andersom.

60
00:02:35,131 --> 00:02:37,367
Dit is natuurlijk niet zo serieus.

61
00:02:37,367 --> 00:02:40,416
Niemand gaat trouwen 
omdat hij dit heeft gelezen.

62
00:02:40,416 --> 00:02:43,320
Dus we kijken even
naar een serieuzer voorbeeld.

63
00:02:43,320 --> 00:02:45,667
Uit een serieuzer onderzoek ook.

64
00:02:45,667 --> 00:02:49,237
In Nature stond een onderzoek 
uit 1999 dat aantoonde

65
00:02:49,237 --> 00:02:52,225
dat kinderen die met het licht aan slapen

66
00:02:52,225 --> 00:02:54,650
veel meer kans hebben om

67
00:02:54,650 --> 00:02:56,943
later bijziend te worden.

68
00:02:56,943 --> 00:02:58,976
Maar de onderzoekers, 
echte slimmerikken,

69
00:02:58,976 --> 00:03:00,963
schreven heel voorzichtig

70
00:03:00,963 --> 00:03:03,076
dat ze een correlatie hadden gevonden,

71
00:03:03,076 --> 00:03:06,444
maar ze wisten niet precies 
wat het causale verband was.

72
00:03:06,444 --> 00:03:09,080
Voor de zekerheid echter
werd ouders aangeraden

73
00:03:09,080 --> 00:03:11,290
's avonds de lichten uit te doen.

74
00:03:11,290 --> 00:03:13,819
In de populaire media werd

75
00:03:13,819 --> 00:03:16,794
al snel gezegd dat bedlampjes 
kindermishandeling waren,

76
00:03:16,794 --> 00:03:17,910
dat het heel slecht was

77
00:03:17,910 --> 00:03:20,221
als er licht aanbleef
in de slaapkamer.

78
00:03:20,221 --> 00:03:22,080
Veel ouders werden ongerust.

79
00:03:22,080 --> 00:03:23,446
Als dit was gebeurd

80
00:03:23,446 --> 00:03:25,566
toen mijn zoontje met het licht aan sliep

81
00:03:25,566 --> 00:03:27,137
had ik me ook rot gevoeld.

82
00:03:27,137 --> 00:03:32,116
Gelukkig moest het artikel 
een week later gecorrigeerd worden.

83
00:03:32,116 --> 00:03:33,970
Kun je raden waarom?

84
00:03:33,970 --> 00:03:37,511
De biologen in de zaal zullen het weten.

85
00:03:37,511 --> 00:03:40,276
Bijziendheid is erfelijk.

86
00:03:40,276 --> 00:03:42,420
Dus de ouders die bijziend zijn,

87
00:03:42,423 --> 00:03:44,753
laten graag het licht aan,

88
00:03:44,753 --> 00:03:47,051
en dat zijn ook de ouders

89
00:03:47,051 --> 00:03:49,245
die bijziende kinderen krijgen.

90
00:03:49,245 --> 00:03:53,499
Dus zo zie je weer, 
een fout is zo gemaakt.

91
00:03:53,499 --> 00:03:56,111
Dan het slechtste 
voorbeeld dat ik ken --

92
00:03:56,111 --> 00:03:57,624
ik ken er heel veel,

93
00:03:57,624 --> 00:04:00,642
ik zie er zeker iedere week 
wel eentje in de krant.

94
00:04:00,642 --> 00:04:02,398
Maar dit is een klassieker. 


95
00:04:02,398 --> 00:04:04,650
In de jaren zeventig zagen onderzoekers

96
00:04:04,650 --> 00:04:08,573
een sterk verband tussen kinderen 
die het goed deden op school,

97
00:04:08,573 --> 00:04:11,112
en kinderen met veel zelfvertrouwen.

98
00:04:11,112 --> 00:04:12,906
Ze concludeerden hieruit

99
00:04:12,906 --> 00:04:14,794
dat het belangrijk is om te zorgen

100
00:04:14,794 --> 00:04:17,072
dat kinderen opgevoed worden

101
00:04:17,072 --> 00:04:19,437
met het idee zelfverzekerd 
en trots te zijn,

102
00:04:19,437 --> 00:04:21,787
want als hun zelfvertrouwen hoog is,

103
00:04:21,787 --> 00:04:23,753
dan komen de goede resultaten vanzelf.

104
00:04:23,753 --> 00:04:26,705
Dit werd ouders generaties lang verteld.

105
00:04:26,705 --> 00:04:28,146
Vooral in de VS.

106
00:04:28,146 --> 00:04:31,562
Zorg ervoor dat je kind trots 
en vol zelfvertrouwen is

107
00:04:31,562 --> 00:04:33,348
en dan komt alles goed.

108
00:04:33,348 --> 00:04:36,956
Vele jaren later deed iemand 
een ander onderzoek

109
00:04:36,956 --> 00:04:38,422
alleen om te kijken

110
00:04:38,422 --> 00:04:40,777
hoe het oorzakelijk verband lag.

111
00:04:40,777 --> 00:04:43,891
En ze kwamen erachter 
dat het juist andersom werkte.

112
00:04:43,891 --> 00:04:46,810
De goede cijfers zorgden
voor het zelfvertrouwen,

113
00:04:46,810 --> 00:04:49,685
het zelfvertrouwen was niet 
de oorzaak van de goede cijfers.

114
00:04:49,685 --> 00:04:51,478
Het was zelfs nog erger.

115
00:04:51,478 --> 00:04:55,001
Kinderen die geleerd wordt 
enorm in zichzelf te geloven,

116
00:04:55,001 --> 00:04:56,760
maar die nergens in uitblinken --

117
00:04:56,760 --> 00:04:58,205
denk aan sport of muziek,

118
00:04:58,205 --> 00:04:59,825
niet persé schoolzaken --

119
00:04:59,825 --> 00:05:01,710
kinderen die trots op zichzelf zijn,

120
00:05:01,710 --> 00:05:03,179
maar die in alles falen.

121
00:05:03,179 --> 00:05:05,828
Die hebben uiteindelijk 
heel weinig zelfvertrouwen,

122
00:05:05,828 --> 00:05:08,568
en bakken er niets van in het leven.

123
00:05:08,568 --> 00:05:11,919
Dit was een ernstige vergissing 
wat betreft de correlatie.

124
00:05:11,919 --> 00:05:14,096
Dus ik wil jullie vragen

125
00:05:14,096 --> 00:05:15,873
om de volgende keer dat iemand

126
00:05:15,873 --> 00:05:18,768
een causaal verband probeert aan te tonen

127
00:05:18,768 --> 00:05:20,906
tussen twee dingen --

128
00:05:20,906 --> 00:05:23,793
kan van alles zijn: 
vaccinaties en autisme,

129
00:05:23,793 --> 00:05:27,294
vrouwelijke bankiers en 
de financiële crisis,

130
00:05:27,294 --> 00:05:29,632
en als ze -- (Gelach) -- aangeven

131
00:05:29,632 --> 00:05:31,976
dat er een sterke correlatie is,

132
00:05:31,976 --> 00:05:34,826
onthoud dan dat alleen correlatie 
niet voldoende is.

133
00:05:34,826 --> 00:05:37,093
Het geeft een idee 
van wat er aan de hand is,

134
00:05:37,093 --> 00:05:40,983
maar voordat je concludeert
dat het ene het andere veroorzaakt,

135
00:05:40,983 --> 00:05:43,840
moet je weten waarom en hoe dit gebeurt.

136
00:05:43,840 --> 00:05:46,830
Dus, als je twijfelt, denk dan aan ijsjes.

137
00:05:46,830 --> 00:05:48,097
Enorm bedankt.

138
00:05:48,097 --> 00:05:52,520
(Applaus)