0:00:00.000,0:00:02.180
(nhạc giới thiệu)

0:00:06.360,0:00:07.440
Tôi là Geoff Pynn. Tôi dạy

0:00:07.440,0:00:08.420
ở trường đại học Northern Illinois

0:00:08.520,0:00:11.880
và sau đây là phần giới thiệu về tư duy phản biện

0:00:12.100,0:00:14.960
Trong bài học này, chúng ta sẽ nói về 3 điều.

0:00:17.020,0:00:20.340
Đầu tiên, tư duy phản biện là gì?

0:00:20.340,0:00:22.380
Thứ hai, lập luận là gì?

0:00:22.440,0:00:24.080
Và thứ ba, sự khác nhau giữa

0:00:24.180,0:00:27.220
các lập luận suy giải và khuếch đại?

0:00:29.180,0:00:31.200
Được rồi, vậy tư duy phản biện là gì?

0:00:31.200,0:00:32.720
Vâng, về cơ bản, tư duy phản biện

0:00:32.720,0:00:34.200
là về việc đảm bảo rằng bạn có

0:00:34.200,0:00:36.060
lý do chính đáng cho niềm tin của bạn.

0:00:37.160,0:00:38.280
Điều đó nghĩa là gì?

0:00:38.280,0:00:39.760
Giả sử bạn và bạn của bạn

0:00:39.760,0:00:42.940
đang nói về ai sẽ tham dự bữa tiệc tối nay.

0:00:42.940,0:00:45.920
Và cô ấy nói với bạn, khá tự tin,

0:00:45.920,0:00:47.380
"Monty sẽ không tham dự bữa tiệc."

0:00:47.380,0:00:49.140
Bạn không chắc chắn liệu có nên tin cô ấy không,

0:00:49.140,0:00:50.700
vì vậy nó sẽ là tự nhiên khi bạn tiếp tục

0:00:50.700,0:00:53.600
bằng cách hỏi, "Tại sao bạn lại nghĩ vậy?"

0:00:54.860,0:00:56.160
Và có rất nhiều điều khác nhau

0:00:56.160,0:00:56.840
mà cô ấy có thể đáp lại.

0:00:56.840,0:00:57.820
Chúng ta sẽ nói về

0:00:57.820,0:01:01.000
ba câu trả lời cô ấy có thể đưa ra.

0:01:01.000,0:01:02.780
Đầu tiên, cô ấy có thể nói, "Tôi không thể chịu được anh ta,

0:01:02.780,0:01:05.780
và tôi muốn có một khoảng thời gian vui vẻ. "

0:01:05.780,0:01:07.780
Thứ hai, cô ấy có thể nói, "Vâng, anh ấy thực sự nhút nhát,

0:01:07.780,0:01:09.980
và anh ấy hiếm khi đến dự tiệc. "

0:01:11.400,0:01:12.500
Và thứ ba, cô ấy có thể nói,

0:01:12.620,0:01:13.520
"Anh ấy ở Bắc Kinh và không thể

0:01:13.520,0:01:14.720
đến đây từ Bắc Kinh vào buổi chiều. "

0:01:16.560,0:01:18.140
Ở câu trả lời đầu tiên, cô ấy

0:01:18.140,0:01:19.240
không cho bạn lý do chính đáng để tin

0:01:19.240,0:01:22.500
Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:01:22.680,0:01:24.660
Lý do thứ hai, mặc dù, là một lý do chính đáng

0:01:24.660,0:01:25.590
để tin rằng Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:01:27.780,0:01:29.860
Nếu anh ta thực sự nhút nhát và hiếm khi đến dự tiệc,

0:01:29.860,0:01:30.980
thì có khả năng là anh ta sẽ không ở bữa tiệc tối nay.

0:01:32.220,0:01:34.080
Tương tự, lý do thứ ba cũng cung cấp cho bạn một

0:01:34.080,0:01:36.140
lý do để tin rằng Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:01:38.160,0:01:40.180
Nếu anh ấy ở Bắc Kinh, và không thể đến đây

0:01:40.260,0:01:41.680
từ Bắc Kinh vào buổi chiều, sau đó nó được củng cố

0:01:41.680,0:01:45.260
rằng anh ta sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:01:45.680,0:01:46.340
Và bạn nhận thấy rồi đấy

0:01:46.340,0:01:47.280
khi bạn phân biệt giữa những lý do hợp lý

0:01:47.420,0:01:49.800
và không hợp lý để tin điều gì đó,

0:01:49.800,0:01:52.120
là bạn đang tập luyện kỹ năng tư duy phản biện của mình.

0:01:54.300,0:01:55.600
Vì vậy, tư duy phản biện là đảm bảo

0:01:55.600,0:01:57.120
chúng ta có lý do chính đáng cho niềm tin của mình,

0:01:57.120,0:01:58.260
và do đó một trong những kỹ năng cần thiết mà bạn học

0:01:58.260,0:01:59.140
bạn đang học về tư duy phản biện là học cách làm thế nào

0:01:59.140,0:02:01.840
để phân biệt giữa lý do hợp lý để tin vào điều gì đó

0:02:01.840,0:02:04.660
và những lý do không hợp lý khi tin điều gì đó.

0:02:06.960,0:02:07.760
Bây giờ, thật đáng nói về

0:02:07.760,0:02:09.080
làm thế nào tôi sử dụng thuật ngữ "hợp lý" ở đây.

0:02:09.080,0:02:10.919
Tôi không sử dụng nó để biểu thị bất cứ điều gì

0:02:10.940,0:02:13.520
phải làm liên quan đến đạo đức hay đạo lý nào.

0:02:13.520,0:02:14.890
Vì vậy, nó không phải là đúng hay tốt về mặt đạo đức

0:02:14.890,0:02:17.670
để tin điều gì đó trên cơ sở lý do chính đáng.

0:02:17.680,0:02:20.380
Tương tự, nó không phải là sai trái về mặt đạo đức, hay xấu xa, hay độc ác

0:02:20.380,0:02:25.480
khi tin vào một cái gì đó trên cơ sở của một lý do không hợp lý.

0:02:25.880,0:02:28.280
Thay vào đó, ở đây, điều được nói là một lý do chính đáng

0:02:28.280,0:02:29.780
gắn liền với bản chất của sự thật.

0:02:29.780,0:02:31.300
Vì vậy, một lý do chính đáng cho niềm tin là một điều

0:02:31.300,0:02:32.620
có thể làm cho nó xảy ra, có nghĩa là, đó là một

0:02:32.620,0:02:37.280
điều làm cho niềm tin trở nên đúng.

0:02:37.500,0:02:40.020
Những lý do tốt nhất cho một niềm tin

0:02:40.020,0:02:42.260
làm cho nó chắc chắn, chúng đảm bảo nó.

0:02:42.260,0:02:44.160
Vậy tại sao điều này lại quan trọng?

0:02:44.160,0:02:45.160
Vâng, lý do mà tư duy phản biện

0:02:45.160,0:02:46.340
quan trọng là vì chúng ta có lý trí,

0:02:46.340,0:02:47.520
chúng ta muốn niềm tin của mình là đúng.

0:02:47.520,0:02:49.590
Những người lý trí muốn có niềm tin đúng thực sự,

0:02:49.590,0:02:52.120
và họ không muốn có niềm tin sai lầm.

0:02:52.120,0:02:54.840
Và cách tốt nhất để hợp lý hóa

0:02:54.840,0:02:56.740
khi hình thành niềm tin chỉ khi bạn

0:02:56.740,0:02:59.240
tìm lý do tốt cho niềm tin đó.

0:03:01.640,0:03:02.660
Được rồi, điều đó dẫn chúng ta đến câu hỏi thứ hai của chúng tôi:

0:03:02.660,0:03:04.400
Lập luận là gì?

0:03:05.540,0:03:07.960
Vâng, một lập luận là một tập hợp các lời phát biểu đi cùng nhau

0:03:07.960,0:03:09.300
bao gồm một lý do cho một lời phát biểu thêm vào.

0:03:09.300,0:03:11.390
Vì vậy, ví dụ, chúng ta có thể xem xét một

0:03:11.390,0:03:15.800
phản ứng của bạn mình trước khi trước một lập luận.

0:03:15.800,0:03:19.440
Cô ấy đưa cho bạn hai phát biểu,

0:03:19.440,0:03:21.260
"Monty thực sự nhút nhát" và [br] "Monty hiếm khi đến dự tiệc,"

0:03:21.260,0:03:22.360
đi cùng lúc như một lý do để bạn tin

0:03:22.360,0:03:24.860
Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:03:26.840,0:03:28.620
Các phát biểu đó là lý do,

0:03:28.620,0:03:30.440
chúng ta gọi cơ sở của lập luận.

0:03:30.440,0:03:32.640
Vì vậy, "Monty thực sự nhút nhát" là tiền đề một,

0:03:32.680,0:03:36.680
"Monty hiếm khi đi đến các bữa tiệc" là tiền đề hai,

0:03:37.020,0:03:38.900
và lời phát biểu từ các cơ sở đó cung cấp cho bạn

0:03:38.900,0:03:40.800
lý do để tin, chúng ta gọi là kết luận của lập luận.

0:03:42.660,0:03:44.600
Lập luận tốt là một lập luận mà trong đó các tiền đề

0:03:44.640,0:03:47.480
cung cấp cho bạn một lý do chính đáng cho kết luận, đó là,

0:03:47.480,0:03:49.130
các cơ sở đưa ra kết luận dường như đúng.

0:03:49.140,0:03:51.940
Trong trường hợp đó, chúng ta nói rằng lập luận

0:03:51.940,0:03:52.960
bổ trợ kết luận.

0:03:55.740,0:03:58.320
Những lập luận tốt bổ trợ cho kết luận,

0:03:58.320,0:04:00.400
và các lập luận không tốt thì không hỗ trợ kết luận của họ.

0:04:00.400,0:04:02.200
Vì vậy, một phần quan trọng của tư duy phản biện là học cách

0:04:02.200,0:04:03.640
đánh giá các lập luận để xác định

0:04:03.640,0:04:04.750
dù chúng tốt hay không tốt,

0:04:04.750,0:04:06.130
nghĩa là, có hay không cơ sở

0:04:06.140,0:04:09.240
chứng minh cho kết luận của họ.

0:04:11.540,0:04:13.480
Lập luận màu đỏ là phản hồi đầu tiên

0:04:13.480,0:04:15.400
mà cô ấy đưa ra, hai mệnh đề,

0:04:15.400,0:04:16.760
"Tôi không thể chịu nổi Monty" và "tôi muốn có một thời gian vui vẻ."

0:04:18.720,0:04:20.700
Và kết luận là "Monty sẽ không có mặt tại bữa tiệc."

0:04:20.700,0:04:22.420
Và lập luận thứ ba, mà chúng ta sẽ đặt vào màu tím,

0:04:22.420,0:04:23.900
cũng bao gồm hai tiền đề,

0:04:23.900,0:04:25.200
"Monty đang ở Beijing" và "Anh ấy không thể từ Bắc Kinh

0:04:25.200,0:04:30.020
đến bữa tiệc đúng giờ, vì vậy anh ấy sẽ không tham dự bữa tiệc. "

0:04:32.080,0:04:34.020
Bây giờ, như tôi đã chỉ ra trước đây, lập luận đầu tiên

0:04:34.020,0:04:37.520
không hợp lý, trong khi lập luận màu tím là hợp lý.

0:04:39.780,0:04:42.280
Và ở đây tôi có thể giải thích một chút về lý do tại sao.

0:04:42.280,0:04:44.720
Nếu bạn xem xét cơ sở của lập luận màu đỏ,

0:04:44.720,0:04:45.840
rằng bạn của bạn không thể chịu nổi Monty,

0:04:45.840,0:04:47.290
và cô ấy muốn có một thời gian vui vẻ,

0:04:47.300,0:04:48.530
và suy nghĩ về mối quan hệ của họ

0:04:48.540,0:04:52.420
đến kết luận của lập luận,

0:04:52.420,0:04:54.140
bạn sẽ thấy rằng những tuyên bố đó không làm cho

0:04:54.140,0:04:55.400
kết luận đó trở nên đúng cho dù bất cứ điều kiện nào.

0:04:55.400,0:04:56.880
Thực tế là bạn của bạn không thể chịu dựng Monty

0:04:56.880,0:04:58.070
và muốn có một thời gian tốt không làm gì cả

0:04:58.070,0:05:01.010
để khiến lập luận có nhiều khả năng là Monty sẽ không ở đó.

0:05:01.020,0:05:05.500
Nó chỉ đơn giản là không liên quan đến kết luận.

0:05:05.500,0:05:06.940
Trong lập luận màu tím, mặc dù, các mệnh đề,

0:05:06.940,0:05:09.900
nếu chúng đúng, chúng đảm bảo rằng kết luận là đúng.

0:05:10.940,0:05:12.100
Vì vậy, chúng làm cho khả năng đó rất có thể xảy ra.

0:05:12.100,0:05:13.920
Tính xác thực của các mệnh đề đảm bảo tính xác thực

0:05:13.920,0:05:16.880
của kết luận, và như vậy trong lập luận màu tím,

0:05:16.880,0:05:18.400
các mệnh đề đã bổ trợ kết luận.

0:05:18.400,0:05:20.080
Bây giờ, quay trở lại lập luận màu đỏ,

0:05:20.080,0:05:24.080
mặc dù nó không hợp lý nhưng có thể tạo nên

0:05:24.080,0:05:25.440
lập luận tốt với việc bổ sung

0:05:25.440,0:05:28.380
của một số tiền đề nền.

0:05:28.380,0:05:29.940
Vì vậy, ví dụ, nếu bạn phát hiện ra

0:05:29.940,0:05:31.300
rằng bạn của bạn là người quyết định

0:05:31.300,0:05:33.600
người sẽ được mời đến dự tiệc,

0:05:33.880,0:05:34.620
thì thực tế là cô ấy không thể chịu nổi Monty

0:05:34.620,0:05:35.480
và muốn có một thời gian vui vẻ

0:05:35.480,0:05:36.340
sẽ đưa cho bạn một lý do chính đáng để tin

0:05:36.340,0:05:38.090
Monty sẽ không tham dự bữa tiệc,

0:05:38.090,0:05:39.090
bởi vì lập luận sẽ cho bạn biết lý do

0:05:39.090,0:05:41.610
tin rằng cô ấy không mời anh ta.

0:05:41.620,0:05:45.660
Nhưng khi nó đứng riêng lẽ, lập luận rõ ràng không ổn.

0:05:45.660,0:05:47.620
Hai mệnh đề đó được xem là bản thân chúng

0:05:47.620,0:05:49.120
không cho bạn lý do để tin

0:05:49.120,0:05:50.900
Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:05:50.900,0:05:51.990
Được rồi, chủ đề cuối cùng của chúng tôi là phân biệt

0:05:53.140,0:05:55.440
hai loại lập luận khác nhau.

0:05:55.440,0:05:56.760
Tôi sẽ đặt ở đây, bên trái,

0:05:56.760,0:05:58.700
lập luận màu cam, đó là

0:05:58.700,0:06:00.380
câu trả lời thứ hai mà bạn của bạn đưa ra,

0:06:00.380,0:06:01.540
"Monty thực sự nhút nhát" và "Anh ấy hiếm khi đến dự tiệc."

0:06:03.680,0:06:05.340
Ở bên phải, chúng ta sẽ đặt đối số màu tím,

0:06:05.340,0:06:05.840
"Monty đang ở Beijing" và

0:06:05.840,0:06:07.360
"Anh ấy không thể từ Bắc Kinh đến tiệc trong thời gian này."

0:06:07.360,0:06:09.320
Cả hai đều có cùng một kết luận,

0:06:09.320,0:06:11.420
"Monty sẽ không tham dự bữa tiệc."

0:06:11.520,0:06:12.800
Bây giờ, như tôi đã nói, cả hai

0:06:12.800,0:06:13.620
là lập luận tốt, cả hai đều

0:06:13.620,0:06:14.280
cho bạn lý do để tin vào kết luận,

0:06:14.280,0:06:16.720
tức là cả hai đều có cơ sở

0:06:16.720,0:06:19.600
chứng minh kết luận,

0:06:19.600,0:06:21.700
nhưng có một sự khác biệt quan trọng

0:06:21.700,0:06:23.740
giữa hai lập luận mà tôi muốn chỉ ra.

0:06:23.740,0:06:24.780
Nếu bạn xem xét lập luận màu tím,

0:06:24.780,0:06:27.660
và suy nghĩ về những gì mệnh đề đó nói,

0:06:28.020,0:06:29.960
bạn sẽ nhận thấy rằng nếu các mệnh đề đó là đúng,

0:06:29.960,0:06:31.380
nếu Monty ở Bắc Kinh, và không thể từ Bắc Kinh

0:06:31.380,0:06:33.100
đến buổi tiệc trong thời gian này, sau đó sẽ là sự thật

0:06:33.100,0:06:34.900
Monty sẽ không tham dự bữa tiệc.

0:06:36.780,0:06:39.520
Những mệnh đề đó phải đảm bảo cho kết luận.

0:06:40.800,0:06:41.760
Trong một lập luận như vậy, mà các mệnh đề

0:06:41.760,0:06:43.520
đảm bảo tính xác thực của kết luận,

0:06:43.520,0:06:46.160
chúng ta gọi là lập luận suy giải.

0:06:47.080,0:06:49.160
Trong một lập luận suy giải, phải đưa ra các mệnh đề,

0:06:49.160,0:06:51.560
làm cho kết luận đúng.

0:06:51.560,0:06:53.060
Chỉ cần suy nghĩ về thông tin

0:06:53.060,0:06:54.500
trong các mệnh đề trong một lập luận suy giải

0:06:54.500,0:06:57.500
cung cấp cho bạn tất cả những gì bạn cần để đưa ra kết luận.

0:06:59.940,0:07:00.720
Tuy nhiên, nếu bạn nhìn vào lập luận màu cam

0:07:00.720,0:07:02.320
bạn sẽ nhận thấy rằng đó không phải là như vậy.

0:07:02.320,0:07:05.080
Trong lập luận màu da cam, ngay cả khi các cơ sở đó

0:07:05.080,0:07:09.140
là đúng, kết luận vẫn có thể là sai.

0:07:09.140,0:07:10.340
Ngay cả khi Monty thực sự nhút nhát

0:07:10.340,0:07:11.560
và hiếm khi dự tiệc, nó vẫn có thể

0:07:11.560,0:07:13.560
rằng anh ấy sẽ vượt qua sự nhút nhát và tạm dừng

0:07:13.560,0:07:16.940
việc cậu ấy hiếm khi đi dự tiệc,

0:07:16.940,0:07:18.800
cậu ấy vẫn có thể bất ngờ xuất hiện.

0:07:18.800,0:07:20.180
Nó không chắc, nhưng có thể.

0:07:20.180,0:07:21.900
Vì vậy, tính xác thực của các mệnh đề trong lập luận màu da cam

0:07:21.900,0:07:23.620
không đảm bảo tính xác thực của kết luận.

0:07:25.120,0:07:27.760
Lập luận như thế này, chúng ta gọi là khuếch đại.

0:07:27.760,0:07:30.760
Trong một lập luận khuếch đại, tính xác thật của mệnh đề cơ sở

0:07:30.760,0:07:34.880
làm cho kết luận có thể xảy ra nhưng không đảm bảo.

0:07:35.680,0:07:37.540
Bây giờ, như tôi đã nói, cả hai lập luận đều tốt.

0:07:37.540,0:07:39.240
Các lập luận khuếch đại thường có thể là

0:07:39.240,0:07:41.660
lập luận rất tốt, chỉ chúng không phải là suy giải.

0:07:41.660,0:07:43.880
Các mệnh đề cơ sở không đảm bảo tính xác thực của kết luận.

0:07:45.420,0:07:46.640
Bây giờ, khi bạn đang đánh giá một lập luận,

0:07:46.640,0:07:47.660
nó có thể là quan trọng để biết

0:07:47.660,0:07:49.500
lập luận có được cho là được suy giải hay không

0:07:49.500,0:07:51.860
hoặc chỉ đơn giản là khuếch đại.

0:07:54.100,0:07:55.540
Nếu một lập luận giả sử là suy giải,

0:07:55.540,0:07:57.980
nhưng cần cẩn thận xem xét các lập luận

0:07:57.980,0:07:59.300
trên thực tế, mệnh đề cơ cở

0:07:59.300,0:08:01.720
không đảm bảo tính xác thực của kết luận,

0:08:01.720,0:08:02.780
nếu kết luận có thể sai mặc dù

0:08:02.780,0:08:04.860
các cơ sở là đúng, đó thường là một lý do chính đáng

0:08:04.860,0:08:08.440
để bác bỏ lập luận là một lập luận không hợp lệ.

0:08:08.440,0:08:10.180
Trong khi đó, trong một lập luận khuếch đại,

0:08:10.180,0:08:11.500
tính xác thực của mệnh đề cơ sở

0:08:11.500,0:08:13.300
không đảm bảo tính xác thực của kết luận,

0:08:13.300,0:08:15.040
đơn giản là để ý rằng, đó là một lập luận khuếch đại.

0:08:15.050,0:08:17.050
Nếu bạn đã bác bỏ với lập luận màu da cam

0:08:17.050,0:08:19.370
bằng cách chỉ ra, kết luận

0:08:19.380,0:08:24.980
có thể là sai, bạn thực sự bỏ qua điểm quan trọng nào đó

0:08:25.160,0:08:27.640
Trong một đối số khuếch đại, nó được lấy

0:08:27.640,0:08:30.400
rằng kết luận không được đảm bảo bởi các mệnh đề cơ sở.

0:08:30.400,0:08:31.860
Thay vào đó, lập luận khuếch đại

0:08:31.860,0:08:32.840
đang cho bạn lý do để suy nghĩ

0:08:32.840,0:08:36.140
rằng kết luận là có thể xảy ra.

0:08:36.380,0:08:37.600
Vì vậy, biết loại lập luận nào

0:08:37.600,0:08:39.580
là cần thiết để biết rằng công cụ nào sử dụng

0:08:39.600,0:08:43.340
để đánh giá liệu có phải là một lập luận xác thực.

0:08:43.640,0:08:46.040
Và chúng ta sẽ nói nhiều hơn một chút

0:08:46.040,0:08:48.320
về các công cụ khác nhau để đánh giá cả lập luận kuhếch đại

0:08:48.520,0:08:49.940
và các lập luận suy giải trong các bài học trong tương lai.

0:08:51.540,0:08:52.940
Được rồi, để tổng kết bài học này.

0:08:52.940,0:08:55.000
Tư duy phản biện là đảm bảo

0:08:55.000,0:08:56.660
rằng chúng ta có lý do chính đáng cho niềm tin của mình,

0:08:56.660,0:08:59.040
chúng ta hiểu một lý do chính đáng là một

0:08:59.040,0:09:02.960
điều gì đó làm cho niềm tin có thể xảy ra, hoặc có thể là sự thật.

0:09:03.000,0:09:04.480
Một lập luận gồm một tập hợp các mệnh đề,

0:09:04.480,0:09:06.100
mà chúng tôi gọi là mệnh đề cơ sở, đi cùng nhau bao gồm

0:09:06.100,0:09:07.300
một lý do cho một tuyên bố khác,

0:09:07.300,0:09:10.680
mà chúng tôi gọi là kết luận của lập luận.

0:09:10.680,0:09:11.800
Và trong một lập luận tốt, các mệnh đề cơ sở

0:09:11.800,0:09:13.960
chứng minh cho kết luận, có nghĩa là,

0:09:13.960,0:09:15.940
các mệnh đề cơ sở cung cấp cho bạn một lý do chính đáng để tin tưởng

0:09:15.940,0:09:18.940
kết luận, bởi vì chúng làm cho nó có thể xảy ra.

0:09:21.600,0:09:24.160
Một lập luận suy giải là một lập luận mà kết luận

0:09:24.160,0:09:25.940
được đảm bảo bởi mệnh đề cơ sở . Nếu chúng là đúng,

0:09:25.940,0:09:29.380
thì kết luận phải đúng.

0:09:30.520,0:09:32.520
Lập luận khuếch đại là một lập luận

0:09:32.520,0:09:33.960
không đảm bảo cho kết luận,

0:09:33.960,0:09:35.020
nhưng chúng làm cho nó có thể xảy ra.

0:09:35.080,0:09:37.020
Vì vậy, chúng vẫn có thể cung cấp cho bạn

0:09:37.220,0:09:39.340
lý do chính đáng để tin vào kết luận.

0:09:40.600,0:09:43.280
Được rồi, để kết thúc bài học giới thiệu này.