[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek) Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.88,Default,,0000,0000,0000,,Waarom huiveren we als we 'Shakespeare' horen? Dialogue: 0,0:00:16.88,0:00:19.94,Default,,0000,0000,0000,,Volgens mij komt dat meestal door zijn woorden. Dialogue: 0,0:00:19.94,0:00:23.03,Default,,0000,0000,0000,,Al die 'uwe' en 'gij' en 'derhalve' Dialogue: 0,0:00:23.03,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en 'weshalve zijt gij' kunnen dodelijk saai zijn. Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:30.32,Default,,0000,0000,0000,,Maar je vraagt je af waarom hij zo populair is. Dialogue: 0,0:00:30.32,0:00:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zijn zijn stukken meer opgevoerd\Ndan elke andere toneelschrijver? Dialogue: 0,0:00:34.91,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Omwille van zijn woorden. Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.77,Default,,0000,0000,0000,,In de late zestiende en vroege zeventiende eeuw Dialogue: 0,0:00:40.77,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,waren die het sterkste wapen van een mens, Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.55,Default,,0000,0000,0000,,en er was veel om over te praten. Dialogue: 0,0:00:45.55,0:00:48.58,Default,,0000,0000,0000,,Maar meestal was het deprimerend. Dialogue: 0,0:00:48.58,0:00:50.51,Default,,0000,0000,0000,,Je weet wel, met de Pest en zo. Dialogue: 0,0:00:50.51,0:00:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Shakespeare gebruikt inderdaad veel woorden. Dialogue: 0,0:00:54.65,0:00:58.89,Default,,0000,0000,0000,,Eén van zijn sterkste wapenfeiten\Nis zijn gebruik van beledigingen. Dialogue: 0,0:00:58.89,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze verenigden het voltallige publiek: Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:05.68,Default,,0000,0000,0000,,waar je ook zat, je kon lachen\Nmet wat er op het podium gebeurde. Dialogue: 0,0:01:05.68,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Woorden, vooral dialoog in een drama, Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,worden om verschillende redenen gebruikt: Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,om de stemming van de scène te bepalen, Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,om meer sfeer te geven Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en om de relaties \Ntussen de personages te ontwikkelen. Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Beledigingen doen dat kort en krachtig. Dialogue: 0,0:01:25.02,0:01:27.80,Default,,0000,0000,0000,,Laten we 'Hamlet' eens bekijken, Dialogue: 0,0:01:27.80,0:01:29.49,Default,,0000,0000,0000,,vlak voor deze dialoog. Dialogue: 0,0:01:29.49,0:01:34.17,Default,,0000,0000,0000,,Polonius is de vader van Ophelia,\Ndie verliefd is op Prins Hamlet. Dialogue: 0,0:01:34.17,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Koning Claudius wil weten\Nwaarom Prins Hamlet zich zo gek gedraagt Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.06,Default,,0000,0000,0000,,sinds de koning met de moeder \Nvan Prins Hamlet is getrouwd. Dialogue: 0,0:01:42.06,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Polonius stelt voor dat zijn dochter Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,informatie inwint bij Prins Hamlet. Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:50.75,Default,,0000,0000,0000,,Dan volgt de Tweede Akte, Tweede Scène. Dialogue: 0,0:01:50.75,0:01:54.05,Default,,0000,0000,0000,,Polonius: "Kent u mij, mijnheer?" Dialogue: 0,0:01:54.05,0:01:58.20,Default,,0000,0000,0000,,Hamlet: "Uitstekend. U bent een visventer." Dialogue: 0,0:01:58.20,0:02:01.05,Default,,0000,0000,0000,,Polonius: "Welnee, mijnheer." Dialogue: 0,0:02:01.05,0:02:04.86,Default,,0000,0000,0000,,Hamlet: "Dan wilde ik dat u zo eerzaam was." Dialogue: 0,0:02:04.86,0:02:08.06,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs al weet je niet wat een 'visventer' is, Dialogue: 0,0:02:08.06,0:02:11.05,Default,,0000,0000,0000,,dan nog kan je een paar tips uit de context halen. Dialogue: 0,0:02:11.05,0:02:15.60,Default,,0000,0000,0000,,Eén: Polonius reageerde negatief,\Nhet zal dus wel slecht zijn. Dialogue: 0,0:02:15.60,0:02:19.49,Default,,0000,0000,0000,,Twee: vis stinkt,\Nhet zal dus wel slecht zijn. Dialogue: 0,0:02:19.49,0:02:23.94,Default,,0000,0000,0000,,En drie: 'venter' klinkt gewoon niet \Nals een goed woord. Dialogue: 0,0:02:23.94,0:02:26.18,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel je de betekenis niet kende, Dialogue: 0,0:02:26.18,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,kan je een schets beginnen maken Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,van de relatie tussen Hamlet en Polonius, Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,die niet goed was. Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:38.52,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je wat verder zoekt,\Nzie je dat 'visventer' een soort makelaar was, Dialogue: 0,0:02:38.52,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,en in deze context zou dat iets als een pooier zijn, Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:45.78,Default,,0000,0000,0000,,alsof Polonius zijn dochter verkoopt voor geld, Dialogue: 0,0:02:45.78,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,om de gunst van de koning te winnen. Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:52.58,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor zie je dat Hamlet niet zo gek is \Nals hij zelf zegt, Dialogue: 0,0:02:52.58,0:02:56.85,Default,,0000,0000,0000,,en het maakt de spanning \Ntussen deze twee personages nog groter. Dialogue: 0,0:02:56.85,0:02:58.77,Default,,0000,0000,0000,,Nog een voorbeeld? Dialogue: 0,0:02:58.77,0:03:03.69,Default,,0000,0000,0000,,De beledigingen in 'Romeo en Julia' zijn van de beste \Nin het werk van Shakespeare. Dialogue: 0,0:03:03.69,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Het stuk gaat over twee bendes Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.83,Default,,0000,0000,0000,,en door het lot getarte geliefden\Ndie zich het leven benemen. Dialogue: 0,0:03:08.83,0:03:13.80,Default,,0000,0000,0000,,Bij elk handgemeen weet je \Ndat er straffe taal aan te pas zal komen. Dialogue: 0,0:03:13.80,0:03:15.60,Default,,0000,0000,0000,,En je krijgt waar voor je geld. Dialogue: 0,0:03:15.60,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,In Akte 1, Scène 1, zien we van bij het begin Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.65,Default,,0000,0000,0000,,de graad van wantrouwen en haat Dialogue: 0,0:03:20.65,0:03:24.83,Default,,0000,0000,0000,,wanneer de leden van de twee families,\Nde Capulets en de Montagues, elkaar ontmoeten. Dialogue: 0,0:03:24.83,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Gregory: "Ik zal fronsen als ik voorbijga, Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ze het maar interpreteren zoals ze willen." Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Sampson: "Nee, zoals ze durven. \NIk bijt mijn duim naar hen, Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en als ze dat pikken, staan ze te kijk." Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Abraham en Balthazar komen op. Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Abraham: "Bijt u uw duim naar ons, mijnheer?" Dialogue: 0,0:03:44.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Sampson: "Ik bijt inderdaad mijn duim, mijnheer." Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:50.95,Default,,0000,0000,0000,,Abraham: "Bijt u uw duim naar ons, mijnheer?" Dialogue: 0,0:03:50.95,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe helpt dit ons om de stemming \Nof de personages te begrijpen? Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we de belediging ontleden. Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:01.57,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag stelt je duim bijten niet veel voor, Dialogue: 0,0:04:01.57,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,maar Sampson zegt \Ndat het een belediging is voor hen. Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Als zij het zo opnemen, \Nzal het wel zo geweest zijn. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat toont hoeveel spanning er was Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,zelfs tussen de mensen \Ndie voor de twee Huizen werkten. Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Normaal doe je niets tegen iemand\Ntenzij je een vechtpartij wil uitlokken, Dialogue: 0,0:04:18.72,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is precies wat er staat te gebeuren. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Op een dieper niveau\Nwas 'je duim bijten' in die tijd Dialogue: 0,0:04:25.88,0:04:28.17,Default,,0000,0000,0000,,het equivalent van \Nje middelvinger opsteken vandaag. Dialogue: 0,0:04:28.17,0:04:30.78,Default,,0000,0000,0000,,Daar gaan sterke gevoelens mee gepaard. Dialogue: 0,0:04:30.78,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,We beginnen de spanning te voelen in de scène. Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:37.42,Default,,0000,0000,0000,,Later zal Tybalt, van het Huis Capulet, Dialogue: 0,0:04:37.42,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Benvolio van het Huis Montague aanvallen. Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Tybalt: "Wat, hebt gij het zwaard getrokken\Ntemidden van deze bange wezels? Dialogue: 0,0:04:45.82,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Keer om, Benvolio, en kijk uw dood in de ogen." Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Benvolio: "Ik bewaar alleen de vrede.\NSteek uw zwaard weg Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,of gebruik het om samen met mij\Ndeze mannen uit elkaar te halen." Dialogue: 0,0:04:57.00,0:05:00.12,Default,,0000,0000,0000,,Tybalt: "Wat? Dat trekt zijn zwaard \Nen spreekt van vrede! Dialogue: 0,0:05:00.12,0:05:04.62,Default,,0000,0000,0000,,Ik haat het woord, zoals ik de hel haat,\Nalle Montagues, en u. Dialogue: 0,0:05:04.62,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Komaan, lafaard!" Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Oké, bange wezels. Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten ook hier dat het iets slechts is. Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:17.91,Default,,0000,0000,0000,,De families haten elkaar.\NDit is olie op het vuur. Dialogue: 0,0:05:17.91,0:05:20.74,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe diep steekt dit nu echt? Dialogue: 0,0:05:20.74,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Iemand 'bange wezel, lafaard' noemen Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,voor de ogen van zijn eigen mensen \Nen van de rivaliserende familie Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,betekent dat er een knokpartij aankomt. Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Tybalt daagt Benvolio uit Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,en om zijn eer te beschermen,\Nmoet Benvolio vechten. Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:39.92,Default,,0000,0000,0000,,Deze dialoog geeft ons een goed beeld\Nvan hoe deze twee personages zijn uitgewerkt. Dialogue: 0,0:05:39.92,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Tybalt denkt dat de Montagues bange wezels zijn Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en heeft geen respect voor hen, Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,waardoor de scene \Neen extra dosis dramatische spanning krijgt. Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga nu iets verklappen. Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,De heethoofdigheid van Tybalt, \Nen zijn diepe haat voor de Montagues Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:57.68,Default,,0000,0000,0000,,noemen wij literatuurmensen zijn hamartia, Dialogue: 0,0:05:57.68,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,hetgeen zijn ondergang veroorzaakt. Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij sterft door de hand van Romeo. Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus als je Shakespeare bekijkt, Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,sta dan even stil bij de woorden, Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:12.25,Default,,0000,0000,0000,,want die hebben je echt iets te vertellen.