WEBVTT

00:00:06.708 --> 00:00:09.585
Bạn đang ở cửa hàng thuốc, 
khi mà, uh oh,

00:00:09.585 --> 00:00:11.275
ai đó hắt hơi vào bạn.

00:00:11.275 --> 00:00:13.759
Virus cảm rơi vào trong phổi


00:00:13.759 --> 00:00:16.247
đáp xuống tế bào niêm mạc 
đường hô hấp

00:00:16.247 --> 00:00:19.040
Mọi vật sống trên Trái đất 
đều được cấu tạo từ tế bào,

00:00:19.040 --> 00:00:21.073
từ vi khuẩn đơn bào nhỏ nhất

00:00:21.073 --> 00:00:23.852
đến con cá voi to đùng, 
và cả bạn nữa.

00:00:23.852 --> 00:00:27.190
Mỗi tế bào trong cơ thể
được bao bọc bởi màng tế bào,

00:00:27.190 --> 00:00:30.278
một lớp dày linh hoạt
làm từ chất béo và proteins,

00:00:30.278 --> 00:00:33.475
cũng là nơi bao bọc 
và bảo vệ các bộ phận bên trong.

00:00:33.475 --> 00:00:34.493
Là chất bán thấm,

00:00:34.493 --> 00:00:37.048
nó cho phép một số chất ra vào

00:00:37.048 --> 00:00:38.402
và chặn lại một số khác.

00:00:38.402 --> 00:00:41.495
Màng tế bào có những chỗ lồi

00:00:41.495 --> 00:00:42.752
có các chức năng như

00:00:42.752 --> 00:00:44.728
giúp tế bào gắn chặt với "hàng xóm",

00:00:44.728 --> 00:00:47.785
hay giữ lại chất dinh dưỡng
mà tế bào cần.

00:00:47.785 --> 00:00:50.062
Tế bào động thực vật đều có màng.

00:00:50.062 --> 00:00:52.052
Nhưng chỉ tế bào thực vật 
mới có

00:00:52.052 --> 00:00:56.048
thành tế bào được làm từ xen-lu-lô cứng 
tạo nên cấu trúc thực vật.

00:00:56.048 --> 00:00:59.414
Tế bào virus, qua hắt hơi, 
đi vào phổi một cách lén lút.

00:00:59.414 --> 00:01:00.584
Giả vờ là một người bạn,

00:01:00.584 --> 00:01:03.548
chúng gắn chặt vào phần lồi 
vào màng tế bào,

00:01:03.548 --> 00:01:06.954
và tế bào cứ thế đưa nó vào bên trong.

00:01:06.954 --> 00:01:08.330
Khi virus vào trót lọt,

00:01:08.330 --> 00:01:10.220
tế bào nhận ra sự bất ổn.

00:01:10.220 --> 00:01:12.172
Anh em!!! Giặc đang trong chiến lũy!!!!

00:01:12.172 --> 00:01:14.010
Những en-zim có mặt ngay lập tức

00:01:14.010 --> 00:01:16.224
và băm con virus thành trăm mảnh.

00:01:16.224 --> 00:01:18.043
Sau đó, chúng gửi lại một mảnh

00:01:18.043 --> 00:01:19.379
thông qua màng tế bào,

00:01:19.379 --> 00:01:22.063
để cảnh báo những tế bào bên cạnh

00:01:22.063 --> 00:01:23.717
về kẻ xâm lăng.

00:01:23.717 --> 00:01:25.332
Thấy lời cảnh báo, lập tức

00:01:25.332 --> 00:01:27.810
một tế bào gần kế
bắt tay hành động,

00:01:27.810 --> 00:01:29.419
tạo ra kháng thể, proteins,

00:01:29.419 --> 00:01:31.189
để tấn công và tiêu diệt

00:01:31.189 --> 00:01:33.068
virus xâm lược.

00:01:33.068 --> 00:01:35.656
Quá trình này bắt đầu 
với phần nhân.

00:01:35.656 --> 00:01:37.667
Nhân chứa ADN,

00:01:37.667 --> 00:01:40.390
kế hoạch hàng động để tạo ra
mọi thứ,

00:01:40.390 --> 00:01:43.290
mà cơ thể cần để hoạt động.

00:01:43.290 --> 00:01:46.128
Một phần ADN chứa bộ điều khiển

00:01:46.128 --> 00:01:49.279
hướng dẫn tế bào tạo ra kháng thể.

00:01:49.279 --> 00:01:52.329
En-zim trong nhân 
tìm ra vị trí đúng cúa ADN,

00:01:52.329 --> 00:01:54.138
sau đó, tạo bản sao điều khiển,

00:01:54.138 --> 00:01:56.427
được gọi là ARN thông tin.

00:01:56.427 --> 00:02:00.423
ARN thông tin rời nhân 
để thi hành nhiệm vụ,

00:02:00.423 --> 00:02:03.467
di chuyển đến ri-bô-xôm

00:02:03.467 --> 00:02:05.907
Có khoảng 10 triệu ri-bô-xôm

00:02:05.907 --> 00:02:07.302
trong tế bào con người,

00:02:07.302 --> 00:02:09.410
rải rác dọc theo 
cấu trúc hình ruy băng

00:02:09.410 --> 00:02:11.673
gọi là màng nội chất.

00:02:11.673 --> 00:02:14.914
Ri-bô-xôm này 
đọc chỉ dẫn đến từ nhân,

00:02:14.914 --> 00:02:18.091
nối các amino axit lại với nhau
từng chiếc một

00:02:18.091 --> 00:02:22.003
tạo protein miễn dịch 
để chiến đấu với virus.

00:02:22.003 --> 00:02:23.237
Nhưng trước đó,

00:02:23.237 --> 00:02:25.776
kháng thể cần tách khỏi tế bào.

00:02:25.776 --> 00:02:28.649
Kháng thể tiến đến bộ máy gôn gi.

00:02:28.649 --> 00:02:31.717
Ở đây, nó được đóng gói 
để phân phối ra ngoài tế bào.

00:02:31.717 --> 00:02:35.118
Được bao bọc bởi một bong bóng
có chất liệu như màng tế bào,

00:02:35.118 --> 00:02:38.798
bộ máy gôn gi điều hướng các kháng thể,

00:02:38.798 --> 00:02:41.355
đi ra ngoài màng tế bào.

00:02:41.355 --> 00:02:42.184
Khi đến nơi,

00:02:42.184 --> 00:02:45.975
bong bóng bao quanh kháng thể
hợp lại với màng tế bào.

00:02:45.975 --> 00:02:47.954
Tế bào đẩy kháng thể ra,

00:02:47.954 --> 00:02:50.584
và bắt đầu theo dõi virus.

00:02:50.584 --> 00:02:52.390
Những bong bóng còn lại
bị phá vỡ

00:02:52.390 --> 00:02:53.980
bởi lizôxôm của tế bào

00:02:53.980 --> 00:02:56.916
những mảnh đó được tái chế
hết lần này đến lần khác.

00:02:56.916 --> 00:03:00.079
Để làm việc này,
tế bào lấy năng lượng từ đâu ?

00:03:00.079 --> 00:03:02.401
Từ những cuộn ti thể.

00:03:02.401 --> 00:03:04.719
Để tạo ra năng lượng, 
ti thể lấy oxi

00:03:04.719 --> 00:03:07.366
đó là lý do tại sao
ta hô hấp,

00:03:07.366 --> 00:03:09.386
và tiếp điện tử từ thức ăn

00:03:09.386 --> 00:03:11.457
để tạo các phân tử nước.

00:03:11.457 --> 00:03:13.882
Quá trình đó tạo ra
phân tử năng lượng cao,

00:03:13.882 --> 00:03:18.244
được gọi là ATP. Tế bào dùng ATP 
để vận hành mọi hoạt động.

00:03:18.244 --> 00:03:20.764
Tế bào thực vật tạo năng lượng 
theo một cách khác.

00:03:20.764 --> 00:03:22.103
Chúng có lục lạp

00:03:22.103 --> 00:03:24.205
lục lạp hợp nhất CO2 và nước

00:03:24.205 --> 00:03:26.048
cùng với năng lượng mặt trời

00:03:26.048 --> 00:03:27.769
để tạo O2 và đường,

00:03:27.769 --> 00:03:30.345
một dạng năng lượng hóa học.

00:03:30.345 --> 00:03:32.294
Mọi bộ phận của tế bào


00:03:32.294 --> 00:03:34.532
làm việc cùng nhau 


00:03:34.532 --> 00:03:36.646
để mọi thứ vận hành thông suốt,

00:03:36.646 --> 00:03:38.949
để duy trì liên tục hoạt động sống.

00:03:38.949 --> 00:03:40.520
Theo các nhà khoa học,

00:03:40.520 --> 00:03:44.232
có tổng cộng
khoảng 37 nghìn tỉ tế bào.