WEBVTT

00:00:06.708 --> 00:00:09.585
Süpermarkette sıra bekliyorsunuz

00:00:09.585 --> 00:00:11.275
ve biri üzerinize hapşırıyor.

00:00:11.275 --> 00:00:13.736
Nezle virüsü ciğerlerinize yol alır

00:00:13.736 --> 00:00:16.487
ve de solunum yollarınızda 
bir hücrenin üzerine yerleşir.

00:00:16.487 --> 00:00:19.040
Dünyadaki her canlı hücrelerden oluşur,

00:00:19.040 --> 00:00:21.073
en küçük tek hücreli bakteriden

00:00:21.073 --> 00:00:23.852
dev mavi balinaya ve insana kadar.

00:00:23.852 --> 00:00:27.190
Vücudunuzdaki her hücre
bir hücre zarı ile çevrelenmiştir,

00:00:27.190 --> 00:00:30.278
bu yağ ve proteinlerden oluşan 
kalın ve esnek bir zardır,

00:00:30.278 --> 00:00:33.475
hücrenin bileşenlerini 
çevreler ve korur.

00:00:33.475 --> 00:00:34.493
Yarı geçirgendir,

00:00:34.493 --> 00:00:37.048
bu bazı şeylerin içeri geçmesine 
izin verirken

00:00:37.048 --> 00:00:38.402
bazılarını engeller.

00:00:38.402 --> 00:00:41.425
Hücre zarı çok küçük 
çıkıntılarla kaplıdır.

00:00:41.425 --> 00:00:42.752
Hepsinin bir işlevi vardır,

00:00:42.752 --> 00:00:44.728
hücrelerin diğer hücrelere bağlanmasını

00:00:44.728 --> 00:00:47.785
ya da ihtiyacı olan besinleri 
tutmasını sağlamak gibi.

00:00:47.785 --> 00:00:50.062
Bitki ve hayvanların
hücre zarı vardır.

00:00:50.062 --> 00:00:52.052
Yalnızca bitkilerde hücre duvarı olur,

00:00:52.052 --> 00:00:56.048
bu da bitkinin yapısını oluşturan 
selülozdan meydana gelir.

00:00:56.048 --> 00:00:59.414
Hapşırıldığında ciğerinize yol alan 
bu virus hücresi çok sinsi.

00:00:59.414 --> 00:01:00.584
Dost gibi davranarak

00:01:00.584 --> 00:01:03.548
hücre zarındaki çıkıntılardan
birine tutunur

00:01:03.548 --> 00:01:06.954
ve hücre onun zardan geçerek
içeriye girmesine izin verir.

00:01:06.954 --> 00:01:08.330
Virüs içeri geçtiğinde

00:01:08.330 --> 00:01:10.220
hücre hatasının farkına varır.

00:01:10.220 --> 00:01:12.172
İçeride bir düşman var!

00:01:12.172 --> 00:01:14.010
Burada özel enzimler devreye girer

00:01:14.010 --> 00:01:16.224
ve virüsü parçalara ayırırlar.

00:01:16.224 --> 00:01:18.263
Sonra bu parçalardan birini 
hücre zarından

00:01:18.263 --> 00:01:19.379
geri gönderirler,

00:01:19.379 --> 00:01:22.063
hücre, komşu hücreleri uyarmak için

00:01:22.063 --> 00:01:23.717
bu istilacıyı ifşa eder.

00:01:23.717 --> 00:01:25.332
Yakındaki hücre bu uyarıyı görür

00:01:25.332 --> 00:01:27.810
ve anında eyleme geçer.

00:01:27.810 --> 00:01:29.419
İstilacı virüse saldırarak

00:01:29.419 --> 00:01:31.189
onu yok edecek proteinler olan

00:01:31.189 --> 00:01:33.068
antikorları üretmesi gerekmektedir.

00:01:33.068 --> 00:01:35.656
Bu süreç çekirdekte başlar.

00:01:35.656 --> 00:01:37.667
Hücre çekirdeği DNA'mızı içerir,

00:01:37.667 --> 00:01:40.390
yani vücudumuzun işlev göstermesi için


00:01:40.390 --> 00:01:43.290
gerekli her şeyin talimatlarını 
içeren kodlar.

00:01:43.290 --> 00:01:46.128
DNA'nın belirli bir kesiti ise

00:01:46.128 --> 00:01:49.279
vücudumuzun nasıl antikor üreteceğine 
dair talimatları içerir.

00:01:49.279 --> 00:01:52.329
Çekirdekteki enzimler DNA'nın
doğru kesitini bularak

00:01:52.329 --> 00:01:54.138
bu talimatları kopyalarlar

00:01:54.138 --> 00:01:56.427
onlara mesajcı RNA denir.

00:01:56.427 --> 00:02:00.423
Mesajcı RNA çekirdekten ayrılarak
onun talimatlarını uygular.

00:02:00.423 --> 00:02:03.467
Mesajcı RNA ribozama doğru yola çıkar.

00:02:03.467 --> 00:02:05.907
İnsan hücresinde 10 milyon kadar

00:02:05.907 --> 00:02:07.302
ribozom bulunabilir,

00:02:07.302 --> 00:02:09.460
tüm ribozomlar
endoplazmik retikulum adında

00:02:09.460 --> 00:02:11.673
şerit benzeri yapılar 
boyunca dizilirler.

00:02:11.673 --> 00:02:14.914
Ribozom çekirdeğin talimatlarını okur.

00:02:14.914 --> 00:02:18.091
Amino asitleri teker teker 
birbirine bağlayarak

00:02:18.091 --> 00:02:22.003
virüsle savaşacak olan 
antikor proteini oluşturur.

00:02:22.003 --> 00:02:23.237
Ancak bundan önce

00:02:23.237 --> 00:02:25.776
antikorun hücreden çıkması gerekmektedir.

00:02:25.776 --> 00:02:28.649
Antikor golgi aparatına doğru yola çıkar.

00:02:28.649 --> 00:02:31.717
Burada hücrenin dışına teslim edilmek 
üzere hazırlanır.

00:02:31.717 --> 00:02:35.118
Hücre zarıyla aynı materyalden oluşan
bir baloncuğun içine alınır,

00:02:35.118 --> 00:02:38.798
ayrıca golgi aparatı antikora

00:02:38.798 --> 00:02:41.355
hücrenin eşiğine nasıl ulaşacağı 
talimatlarını verir.

00:02:41.355 --> 00:02:42.184
Oraya ulaştığında

00:02:42.184 --> 00:02:45.975
antikoru çevreleyen baloncuk 
hücre zarıyla birleşir.

00:02:45.975 --> 00:02:47.954
Hücre antikoru dışarıya çıkarır

00:02:47.954 --> 00:02:50.584
ve antikor virüsün izini sürmek
üzere yol alır.

00:02:50.584 --> 00:02:52.390
Kalan baloncuk hücrenin lizozomları

00:02:52.390 --> 00:02:53.980
tarafından parçalanır

00:02:53.980 --> 00:02:56.916
ve parçalar yeniden işlenip 
ileride tekrar kullanılır.

00:02:56.916 --> 00:03:00.079
Hücre bütün bunları yapacak enerjiyi
nereden elde eder?

00:03:00.079 --> 00:03:02.401
Bu mitokondrinin görevidir.

00:03:02.401 --> 00:03:04.719
Enerji üretmek için
mitokondri oksijeni alır,

00:03:04.719 --> 00:03:07.366
ki nefes almamızın tek nedeni budur

00:03:07.366 --> 00:03:09.386
ve yediğimiz yiyeceklerdeki elektronları 


00:03:09.386 --> 00:03:11.457
su molekülleri elde etmek için buna ekler.

00:03:11.457 --> 00:03:13.882
Bu süreç ayrıca yüksek 
enerji molekülü oluşturur,

00:03:13.882 --> 00:03:18.244
hücre ATP denilen bu molekükü
güç kaynağı olarak kullanır.

00:03:18.244 --> 00:03:20.964
Bitki hücreleri ise
enerjiyi farklı bir yolla üretir.

00:03:20.964 --> 00:03:22.103
Kloroplastları vardır,

00:03:22.103 --> 00:03:24.205
kloroplast, karbondioksit ve suyu

00:03:24.205 --> 00:03:26.048
güneş ışığı ile birleştirip

00:03:26.048 --> 00:03:27.769
oksijen ve şeker üretir,

00:03:27.769 --> 00:03:30.345
bu bir tür kimyasal enerjidir.

00:03:30.345 --> 00:03:32.294
Vücudun kolaylıkla işleyebilmesi için

00:03:32.294 --> 00:03:34.532
hücrenin tüm kısımları 
birlikte çalışmalıdır,

00:03:34.532 --> 00:03:36.706
bizim kolaylıkla
işlevimizi sürdürmemiz içinse

00:03:36.706 --> 00:03:38.949
vücuttaki tüm hücreler 
birlikte çalışmalıdır.

00:03:38.949 --> 00:03:40.520
Vücudumuzda çok sayıda hücre var.

00:03:40.520 --> 00:03:44.232
Bilim insanları vücudumuzda yaklaşık 
37 trilyon hücre olduğunu düşünüyor