WEBVTT

00:00:06.708 --> 00:00:09.585
لە سەره‌ی دووکانێکی بەقاڵی ڕاوەستاوی،
کاتێک، ئە ئۆ،

00:00:09.585 --> 00:00:11.275
كه‌سێك بەسەرتدا دەپژمێت.

00:00:11.275 --> 00:00:13.736
ڤایرۆسی هه‌ڵامه‌ت ده‌چێته‌ ناو سییه‌كانت

00:00:13.736 --> 00:00:16.487
و لەسەر ناوپۆشی هەوابەرت دەنیشێت.

00:00:16.487 --> 00:00:19.040
هەموو زیندەوەرێک لەسەر زەوی
لە خانە دروستکراوە،

00:00:19.040 --> 00:00:21.073
لە بچووکترین بەکتریایی یەک خانە

00:00:21.073 --> 00:00:23.852
تا نەهەنگی شینی زەبەلاح تا تۆش.

00:00:23.852 --> 00:00:27.190
هەر خانەیەکی جەستەت لەلایەن
پەردە خانەیەکەوە دەورەدراوە،

00:00:27.190 --> 00:00:29.768
چینێکی جێگیریی ئەستور لە
چەوری و پرۆتین دروستبووە،

00:00:29.768 --> 00:00:33.525
کەوا دەوری به‌شه‌ بنچینه‌ییه‌كانی ناوه‌وه 
ده‌دات و پارێزگارییان لێ ده‌كات.

00:00:33.525 --> 00:00:34.403
نیمچه‌ ده‌ڵته‌،

00:00:34.403 --> 00:00:37.028
واتا ڕێگا بە هەندێک شت دەدات بێتە ژوورەوە
و بچێتە دەرەوە

00:00:37.028 --> 00:00:38.672
بەڵام ڕێگا بە هەندێکی دیکە نادات.

00:00:38.672 --> 00:00:41.495
پەردەی خانە بە بەرگی بچووک داپۆشراوە.

00:00:41.495 --> 00:00:42.602
هەموویان ئەرکیان هەییە،

00:00:42.602 --> 00:00:45.518
وەکو هاوکاریکردنی خانەکان تا
لەگەڵ هاوسێکانیان لە پەیوەندیدابن

00:00:45.518 --> 00:00:47.785
یان خۆراک بەو خانانە بدات کە پێویستیتی.

00:00:47.785 --> 00:00:50.062
ئاژەڵ و ڕووەک پەردەی خانەیان هەیە.

00:00:50.062 --> 00:00:52.052
تەنها خانەکانی ڕووەک دیواری خانەی هەیە،

00:00:52.052 --> 00:00:56.048
کەوا لە سیلیلۆزێکی ڕەق دروستکراوە
کە پێکهاتە بە ڕووەکەکە دەدات.

00:00:56.048 --> 00:00:59.414
ئەو خانە ڤایرۆسەی بەسەرتدا پژمێندراوە
هاتۆتە ناو سیەکانتەوە فێڵبازە.

00:00:59.414 --> 00:01:00.584
واخۆی دەردەخات هاوڕێیە،

00:01:00.584 --> 00:01:03.548
خۆی بە بەرگی پەردەی خانەوە دەلکێنێت،

00:01:03.548 --> 00:01:06.954
و خانەکە لە ڕێگای پەردەی خانەوە
دەیهێنێتە ژوورەوە.

00:01:06.954 --> 00:01:08.470
کاتێک ڤایرۆسەکە دێتە ژوورەوە،

00:01:08.470 --> 00:01:10.220
خانەکە دەزانێت ئەوە هەڵەییە.

00:01:10.220 --> 00:01:12.172
دووژمن لە ژوورەوەیە!

00:01:12.172 --> 00:01:14.120
ئەنزیمە تایبەتەکان بەسەر دیمەنەکایا دێن

00:01:14.120 --> 00:01:16.224
و ڤایرۆسەکە پارچە پارچە دەکەن.

00:01:16.224 --> 00:01:18.043
دواتر یەک پارچەیان دەگەڕێننەوە

00:01:18.043 --> 00:01:19.379
لە ڕێگای پەردەی خانەوە،

00:01:19.379 --> 00:01:22.203
لەو شوێنە خانەکە ئاگادارکردنەوە
پیشانی خانەکانی هاوسێ دەدات

00:01:22.203 --> 00:01:23.717
لەباره‌ی داگیرکەرەکە.

00:01:23.717 --> 00:01:25.492
خانە نزیکەکە ئاگادارکردنەوەکە دەبینێت

00:01:25.492 --> 00:01:27.810
و دەمودەست دەست بەکردار دەکات.

00:01:27.810 --> 00:01:29.419
پێویستە دژەتەن دروستبکات،

00:01:29.419 --> 00:01:31.189
بریتییە لەو پرۆتینانەی هێرش دەکەن و

00:01:31.189 --> 00:01:33.068
ڤایرۆسە داگیرکەرەکە دەکوژن.

00:01:33.068 --> 00:01:35.656
ئەم پرۆسەیەش لە ناوک دەستپێدەکات.

00:01:35.656 --> 00:01:37.667
ناوک دی ئێن ئەی ئێمه‌ی تێدایە،

00:01:37.667 --> 00:01:40.390
نەخشەکە بە خانەکانمان دەڵێت
چۆن هەمووشتەکان ئەنجام بدەن

00:01:40.390 --> 00:01:43.290
جەستەمان پێویستە بجوڵێت.

00:01:43.290 --> 00:01:46.128
بەشێكی دیاریكراوی دی ئێن ئەی ئێمه‌
فێرکاری تێدایە

00:01:46.128 --> 00:01:49.279
کەوا بە خانەکانمان دەڵێت چۆن
دژەتەن دروستبکەن.

00:01:49.279 --> 00:01:52.069
ئەنزیمەکانی ناوک بەشە
ڕاستەکەی دی ئێن ئەی دەدۆزنەوە،

00:01:52.069 --> 00:01:54.408
دواتر لەبەرگیراوەیەکی ئەم فێرکاریانە
دروست دەکەن،

00:01:54.408 --> 00:01:56.427
ناسراوە بە پەیامبەری ئاڕ ئێن ئەی.

00:01:56.427 --> 00:02:00.423
پەیامبەری ئاڕ ئێن ئەی ناوەک بەجێدەهێڵێت
تا فەرمانەکانی جێبەجێ بکات.

00:02:00.423 --> 00:02:03.467
پەیامبەری ئاڕ ئێن ئەی بۆلای
ڕایبۆسۆمەکان گەشت دەکات.

00:02:03.467 --> 00:02:05.907
دەکرێت ١٠ ملیۆن ڕایبۆسۆم

00:02:05.907 --> 00:02:07.302
لە خانەی مرۆڤ داهەبن،

00:02:07.302 --> 00:02:09.140
هەرهەمووشیان بەیەکەوە وەکو پێکهاتەیەکن

00:02:09.140 --> 00:02:11.673
ناسراوە بە تۆڕی ئیندۆپلازمی.

00:02:11.673 --> 00:02:14.914
ئەم ڕایبۆسۆمانە فێرکاریەکانی
ناوک دەخوێننەوە.

00:02:14.914 --> 00:02:18.091
ترشە ئەمینیەکان دەبات و بەیەکەوەیان
دەلکێنێت یەک بە دوای یەک

00:02:18.091 --> 00:02:22.003
پرۆتینی دژەتەن دروست دەکات کەوا
لەگەڵ ڤایرۆسەکە بە شەڕ دێت.

00:02:22.003 --> 00:02:23.477
بەڵام پێش ئەوەی ئەم کارە بکات،

00:02:23.477 --> 00:02:25.776
دژەتەنەکە پێویستە خانەکە بەجێبهێڵیت،

00:02:25.776 --> 00:02:28.649
دژەتەنەکە بەرەو دەزگای گۆڵگی دەکەوێتە ڕێ.

00:02:28.649 --> 00:02:31.747
لێرە، ئامادە دەکرێت تا تاخانەکە
بەدەرەوە بگەیەنێت.

00:02:31.747 --> 00:02:35.648
دەکرێتە ناو چوارچێوەی بڵقێکەوە کە بڵقه‌كه‌
لە هەمان مادەی پەردەی خانە دروستكراوه‌

00:02:35.648 --> 00:02:38.798
هەروەها دەزگای گۆڵگی ئاڕاستەکان
بە دژەتەنەکە دەدات،

00:02:38.798 --> 00:02:41.355
پێیدەڵێت چۆن بە قەراغی خانەکە دەگات.

00:02:41.355 --> 00:02:42.184
کاتێک بەوێ دەگات،

00:02:42.184 --> 00:02:45.975
بڵقەکە شلەکانی دژەتەنەکە بۆ 
پەردەی خانەکە بەدەستەوە دەدات.

00:02:45.975 --> 00:02:47.954
خانەکە دژەتەنەکە دەردەکات،

00:02:47.954 --> 00:02:50.584
و بەڕێدەكەوێت تا شوێنی ڤایرۆسەکە بکەوێت.

00:02:50.584 --> 00:02:52.390
پاشماوەی بڵقەکە بەش بەش دەبێت

00:02:52.390 --> 00:02:53.980
بەهۆی ڵایسۆسۆمی خانەوە

00:02:53.980 --> 00:02:56.916
و پارچەکان جار لە دوای جار به‌كاردێنه‌وه‌.

00:02:56.916 --> 00:03:00.079
خانەکە ئەو وزەیەی لە کوێوە هێناوە
تا ئەو هەموو کاربکات؟

00:03:00.079 --> 00:03:02.321
ئەوه‌ ڕۆڵی مایتۆکۆندریایە.

00:03:02.321 --> 00:03:04.719
تا وزە دروستبکات، مایتۆکۆندریای ئۆکسجین 
وەردەگرێت،

00:03:04.719 --> 00:03:07.366
ئەمه‌ تاکە هۆکارە ئێمە هەناسەدەدەین،

00:03:07.366 --> 00:03:09.506
و و ئەلیکترۆن زیاددەکات لەو 
خۆراکەی دەیخۆین

00:03:09.506 --> 00:03:11.457
تا گەردی ئاو دروستبکات.

00:03:11.457 --> 00:03:13.882
هەروەها ئەم پرۆسەیە گەردێکی
وزە بەرز دروست دەکات،

00:03:13.882 --> 00:03:18.244
ناسراوە بە ئەی تی پی کەوا خانە بەکاریدێنێت
تا وزە بە هەموو بەشه‌کانی بگەیەنێت.

00:03:18.244 --> 00:03:20.964
خانەکانی ڕووەک وزە بەشێوەیەکی
جیاواز دروست دەکەن.

00:03:20.964 --> 00:03:22.103
کڵۆڕۆپڵاستیان هەییە،

00:03:22.103 --> 00:03:24.205
دوانه‌ئۆکسیدی کاربۆن و ئاو تێکەڵ دەکات

00:03:24.205 --> 00:03:26.048
لەگەڵ وزەی ڕووناکی لە خۆر

00:03:26.048 --> 00:03:27.769
تا ئۆکسجین و شه‌کر دروستبکات،

00:03:27.769 --> 00:03:30.205
لە شێوەیەکی وزەی کیمیایی.

00:03:30.205 --> 00:03:32.334
پێویستە هەموو بەشەکانی خانە 
بەیەکەوە کاربکەن

00:03:32.334 --> 00:03:34.532
تا بە نەرمی شتەکان بەردەوامبن،

00:03:34.532 --> 00:03:36.816
و پێویستە هەموو خانەکانی جەستەت 
بەیەکەوە کاربکەن

00:03:36.816 --> 00:03:38.949
تا بەنەرمی بەردەوامبیت.

00:03:38.949 --> 00:03:40.520
ئەو ژمارەیەکی زۆری خانەیە.

00:03:40.520 --> 00:03:44.232
زاناکان پێیانوایە 
نزیکەی ٣٧ تریلیۆن خانە هەیە.