[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.40,0:00:02.23,Default,,0000,0000,0000,,Toqquşma nəzəriyyəsi Dialogue: 0,0:00:02.23,0:00:05.13,Default,,0000,0000,0000,,Maxvel-Boltzman qrafiki ilə əlaqələndirilə bilər. Dialogue: 0,0:00:05.13,0:00:07.59,Default,,0000,0000,0000,,Və ilk olaraq biz toqquşma nəzəriyyəsi ilə başlayacağıq. Dialogue: 0,0:00:07.59,0:00:09.97,Default,,0000,0000,0000,,Toqquşma nəzəriyyəsi deyir ki hissəciklər Dialogue: 0,0:00:09.97,0:00:13.86,Default,,0000,0000,0000,,toqquşma düzgün istiqamətdə olmalıdır və Dialogue: 0,0:00:13.86,0:00:17.37,Default,,0000,0000,0000,,kifayət qədər kinetik enerji ilə aktivasiya enerji bariyerinin öhtəsindən gəlməlidir. Dialogue: 0,0:00:17.37,0:00:21.13,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə gəlin Anın B və C ilə reaksiyaya daxil olmasına baxaq. Dialogue: 0,0:00:21.13,0:00:24.42,Default,,0000,0000,0000,,və AB +C yaradır. Dialogue: 0,0:00:24.42,0:00:28.24,Default,,0000,0000,0000,,Enerji profilində, bizim burada solda Dialogue: 0,0:00:28.24,0:00:29.58,Default,,0000,0000,0000,,reagentlərimiz var. Dialogue: 0,0:00:29.58,0:00:33.66,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə A, atom A qırmızı rəngdə olandır, Dialogue: 0,0:00:33.66,0:00:36.59,Default,,0000,0000,0000,,və bizim burada BC molekulumuz var. Dialogue: 0,0:00:36.59,0:00:39.79,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə reaksiyanın baş verməsi üçün, Dialogue: 0,0:00:39.79,0:00:43.15,Default,,0000,0000,0000,,bu iki hissəcik toqquşmalıdırlar, Dialogue: 0,0:00:43.15,0:00:45.40,Default,,0000,0000,0000,,və onlar onlar aktivasiya enerji bariyerinin öhtəsindən gəlmək üçün Dialogue: 0,0:00:45.40,0:00:48.07,Default,,0000,0000,0000,,kifayət qədər kinetik enerji ilə toqquşmalıdırlar. Dialogue: 0,0:00:48.07,0:00:51.21,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə enerji profilindəki aktivasiya enerjisi, Dialogue: 0,0:00:51.21,0:00:52.25,Default,,0000,0000,0000,,keçid vəziyyəti ilə reaktivlərin Dialogue: 0,0:00:52.25,0:00:56.01,Default,,0000,0000,0000,,enerjisi olan buradakı Dialogue: 0,0:00:56.01,0:00:57.61,Default,,0000,0000,0000,,zirvə arasındakı enerjidəki fərqdir. Dialogue: 0,0:00:57.61,0:01:01.81,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə bu enerji aktivasiya enerjimizdir. Dialogue: 0,0:01:01.81,0:01:04.03,Default,,0000,0000,0000,,Reaksiyanın baş verməsi üçün lazım olan Dialogue: 0,0:01:04.03,0:01:06.77,Default,,0000,0000,0000,,minimum enerji miqdarıdır. Dialogue: 0,0:01:06.77,0:01:09.83,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə əgər bu hissəciklər kifayət qədər enerji ilə toqquşsalar, Dialogue: 0,0:01:09.83,0:01:13.92,Default,,0000,0000,0000,,biz bu aktivasiya enerji bariyerinin öhtəsindən gələ bilərik Dialogue: 0,0:01:13.92,0:01:17.65,Default,,0000,0000,0000,,və reaksiyalar iki məhsula çevrilər. Dialogue: 0,0:01:20.02,0:01:22.09,Default,,0000,0000,0000,,Əgər bizim reaktiv hissəciklərimiz bir birilə Dialogue: 0,0:01:22.09,0:01:25.34,Default,,0000,0000,0000,,yetərincə enerji ilə toqquşmursa, onlar bir birini Dialogue: 0,0:01:25.34,0:01:27.07,Default,,0000,0000,0000,,itələyəcək və reaksiya heç vaxt baş verməyəcək. Dialogue: 0,0:01:27.07,0:01:30.82,Default,,0000,0000,0000,,Biz heç vaxt bu aktivasiya enerjisinin öhtəsindən gələ bilmiyəcəyik. Dialogue: 0,0:01:30.82,0:01:33.42,Default,,0000,0000,0000,,Analogiya üçün, gəlin qolf topunu vurmaq haqqında düşünək. Dialogue: 0,0:01:33.42,0:01:35.31,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin düşünək ki bir təpə var, Dialogue: 0,0:01:35.31,0:01:37.15,Default,,0000,0000,0000,,və təpənin sağ tərəfində, Dialogue: 0,0:01:37.15,0:01:39.05,Default,,0000,0000,0000,,aşağıda bir yerdə deşik var , Dialogue: 0,0:01:39.05,0:01:42.70,Default,,0000,0000,0000,,və təpənin sol tərəfində qolf topudur. Dialogue: 0,0:01:42.70,0:01:45.72,Default,,0000,0000,0000,,Biz bilirik ki biz bu qolf topunu Dialogue: 0,0:01:45.72,0:01:47.92,Default,,0000,0000,0000,,təpənin başına çatdırmaq üçün Dialogue: 0,0:01:47.92,0:01:49.97,Default,,0000,0000,0000,,və təpəni keçib deşiyə düşməsi üçün lazım olan kinetik enerjini vermək üçün Dialogue: 0,0:01:49.97,0:01:53.05,Default,,0000,0000,0000,,bu qolf topuna yetərincə qüvvə ilə vurmalıyıq. Dialogue: 0,0:01:53.05,0:01:55.32,Default,,0000,0000,0000,,Biz bu təpəni Dialogue: 0,0:01:55.32,0:01:58.58,Default,,0000,0000,0000,,potensiyal enerjinin təpəsi kimi düşünə bilərik. Dialogue: 0,0:01:58.58,0:02:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Və bu qolf topunun Dialogue: 0,0:02:02.08,0:02:06.35,Default,,0000,0000,0000,,təpəni keçmək üçün lazım olan potensiyal enerjiyə çevrilən kinetik enerjisi olmalıdır. Dialogue: 0,0:02:09.39,0:02:11.23,Default,,0000,0000,0000,,Əgər biz qolf topuna yetərincə bərk vurmasaq, Dialogue: 0,0:02:11.23,0:02:13.73,Default,,0000,0000,0000,,onun təpəni keçmək üçün kifayət qədər enerjisi olmayacaq. Dialogue: 0,0:02:13.73,0:02:16.16,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə əgər biz onu yavaş vursaq, Dialogue: 0,0:02:16.16,0:02:18.47,Default,,0000,0000,0000,,o təpənin yarısına kimi gedə biləcək və geri dönəcək. Dialogue: 0,0:02:18.47,0:02:23.47,Default,,0000,0000,0000,,Kinetik enerji kök altında 1/2Mv-ya bərabərdir. Dialogue: 0,0:02:24.77,0:02:26.63,Default,,0000,0000,0000,,Və M qolf topunun kütləsidir Dialogue: 0,0:02:26.63,0:02:28.79,Default,,0000,0000,0000,,və V sürətdir. Dialogue: 0,0:02:28.79,0:02:30.35,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə biz onu yetərincə qüvvətli vurmalıyıq ki Dialogue: 0,0:02:30.35,0:02:33.77,Default,,0000,0000,0000,,onun təpəni keçəcək qədər lazım olan Dialogue: 0,0:02:33.77,0:02:35.19,Default,,0000,0000,0000,,kinetik enerji üçün Dialogue: 0,0:02:35.19,0:02:37.08,Default,,0000,0000,0000,,kifayət qədər sürətli olsun. Dialogue: 0,0:02:38.74,0:02:40.16,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin toqquşma nəzəriyyəsini Dialogue: 0,0:02:40.16,0:02:42.81,Default,,0000,0000,0000,,Maxvell-Boltzman qrafikinə tətbiq edək. Dialogue: 0,0:02:42.81,0:02:45.37,Default,,0000,0000,0000,,Adətən Maxvell-Botlzman qrafikinin Dialogue: 0,0:02:45.37,0:02:48.40,Default,,0000,0000,0000,,kəsr hissəcikləri və ya hissəciklərin nisbi sayları var Dialogue: 0,0:02:48.40,0:02:52.79,Default,,0000,0000,0000,,y oxu üzərində və hissəcik sürəti x oxu üzərində. Dialogue: 0,0:02:52.79,0:02:55.16,Default,,0000,0000,0000,,Və Maxvell-Botlzman qrafiki Dialogue: 0,0:02:55.16,0:03:00.16,Default,,0000,0000,0000,,bizə qaz nümunəsində Dialogue: 0,0:03:01.38,0:03:02.84,Default,,0000,0000,0000,,olan hissəciklər üçün mümkün olan sürət intervalını göstərir. Dialogue: 0,0:03:02.84,0:03:04.16,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin deyək ki bizim Dialogue: 0,0:03:04.16,0:03:06.42,Default,,0000,0000,0000,,bu hissəcik diaqramımız var. Dialogue: 0,0:03:06.42,0:03:07.82,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin deyək bizim müəyyən T temperaturunda Dialogue: 0,0:03:07.82,0:03:10.29,Default,,0000,0000,0000,,qaz nümunəmiz var Dialogue: 0,0:03:10.29,0:03:12.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu hissəciklər eyni sürətdə hərəkət etmir, Dialogue: 0,0:03:12.98,0:03:15.79,Default,,0000,0000,0000,,onlar üçün uyğun olan sürət intervalı var. Dialogue: 0,0:03:15.79,0:03:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə bir hissəcik çox yavaş ola bilər Dialogue: 0,0:03:19.82,0:03:22.09,Default,,0000,0000,0000,,buna görə biz burada qısa xətt çəkəcəyik. Dialogue: 0,0:03:22.09,0:03:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Bir az daha çoxu bir qədər daha sürətli ola bilər, Dialogue: 0,0:03:24.45,0:03:28.19,Default,,0000,0000,0000,,buna görə biz daha yüksək sürəti daha uzun xəttlə çəkirik. Dialogue: 0,0:03:28.19,0:03:31.31,Default,,0000,0000,0000,,Və bir hissəcik ən sürətlisi ola bilər. Dialogue: 0,0:03:31.31,0:03:34.29,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə biz bu hissəciyi ən uzun xəttlə çəkəcəyik. Dialogue: 0,0:03:36.13,0:03:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Biz Maxvell-Boltzman qrafiki üçün olan əyri Dialogue: 0,0:03:38.40,0:03:40.31,Default,,0000,0000,0000,,altındakı sahə haqqında düşünə bilərik Dialogue: 0,0:03:40.31,0:03:43.85,Default,,0000,0000,0000,,hansı ki nümunəmizdəki bütün hissəcikləri təqdim edir. Dialogue: 0,0:03:43.85,0:03:47.92,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə bizim burada çox yavaş hərəkət edən bir hissəciyimiz var, Dialogue: 0,0:03:47.92,0:03:50.45,Default,,0000,0000,0000,,və əgər biz ayrimizə baxsaq və Dialogue: 0,0:03:50.45,0:03:52.12,Default,,0000,0000,0000,,əyrinin altında olan sahə haqqında düşünsək Dialogue: 0,0:03:52.12,0:03:54.07,Default,,0000,0000,0000,,hansı ki aşağı sürətdədir, Dialogue: 0,0:03:54.92,0:03:57.41,Default,,0000,0000,0000,,bu sahə əyrinin digər hissələrindən daha kiçikdir. Dialogue: 0,0:03:57.41,0:03:59.64,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə bu sadəcə çox yavaş edən Dialogue: 0,0:03:59.64,0:04:01.49,Default,,0000,0000,0000,,bir hissəcik ilə təqdim edilib. Dialogue: 0,0:04:01.49,0:04:03.62,Default,,0000,0000,0000,,Biz əyrinin növbəti hissəsi haqqında düşünürük, Dialogue: 0,0:04:03.62,0:04:06.61,Default,,0000,0000,0000,,daha çox, bu sahənin böyük hissəsidir Dialogue: 0,0:04:06.61,0:04:09.64,Default,,0000,0000,0000,,və bu hissəciklər daha yüksək sürətlə hərəkət edir. Dialogue: 0,0:04:09.64,0:04:14.64,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə ola bilsin bu üç hissəcik daha Dialogue: 0,0:04:15.55,0:04:17.87,Default,,0000,0000,0000,,yüksək sürətlə hərəkət edən hissəcikləri təqdim edir. Dialogue: 0,0:04:17.87,0:04:21.67,Default,,0000,0000,0000,,Və son olaraq, bizim bu bir hissəciyimiz var, Dialogue: 0,0:04:21.67,0:04:23.61,Default,,0000,0000,0000,,biz bu xətti digərlərindən daha uzun çəkdik. Dialogue: 0,0:04:23.61,0:04:26.44,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə bu hissəcik digərindən daha sürətlə hərəkət edir. Dialogue: 0,0:04:26.44,0:04:29.75,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə ola bilsin yuxarıdakı əyrinin altındakı bu sahə Dialogue: 0,0:04:29.75,0:04:31.85,Default,,0000,0000,0000,,bir hissəcik tərəfindən təqdim edilir. Dialogue: 0,0:04:33.52,0:04:34.89,Default,,0000,0000,0000,,Biz birləşmə teorisindən bilirik ki Dialogue: 0,0:04:34.89,0:04:37.76,Default,,0000,0000,0000,,hissəciklərin reaksiyanın baş verməsi üçün Dialogue: 0,0:04:37.76,0:04:42.76,Default,,0000,0000,0000,,olan aktivasiya enerjisinin öhtəsindən gəlmək üçün, kifayət qədər kinetik enerjisi olmalıdır. Dialogue: 0,0:04:42.85,0:04:46.61,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə biz Maxvel-Boltzman qrafikində Dialogue: 0,0:04:46.61,0:04:48.84,Default,,0000,0000,0000,,aktivasiya enerjisini təqdim edən xətti çəkə bilərik. Dialogue: 0,0:04:48.84,0:04:52.72,Default,,0000,0000,0000,,Əgər mən bu xətti çəksəm, buradakı bu nöqtəli xətt, Dialogue: 0,0:04:52.72,0:04:57.06,Default,,0000,0000,0000,,bu aktivləşmə enerjisini təqdim edir. Dialogue: 0,0:04:57.06,0:04:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Və hissəciklərin sürəti yerinə, siz Dialogue: 0,0:04:59.60,0:05:02.40,Default,,0000,0000,0000,,istəyirsinizsə x oxunda olan kinetik enerji haqqında düşünün. Dialogue: 0,0:05:02.40,0:05:05.48,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə , kinetik enerjisi daha yüksək Dialogue: 0,0:05:05.48,0:05:07.69,Default,,0000,0000,0000,,olan hissəcik daha sürətli hərəkət edir. Dialogue: 0,0:05:07.69,0:05:11.39,Default,,0000,0000,0000,,Və buna görə bu xəttin altında qırıq Dialogue: 0,0:05:11.39,0:05:13.01,Default,,0000,0000,0000,,xəttin sağında bu reaksiyanın baş verməsi Dialogue: 0,0:05:13.01,0:05:14.64,Default,,0000,0000,0000,,üçün kifayət qədər kinetik Dialogue: 0,0:05:14.64,0:05:19.64,Default,,0000,0000,0000,,enerjisi olan hissəciklərin hamısını təqdim ediilr. Dialogue: 0,0:05:21.82,0:05:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Növbəti, gəlin görək biz temperaturu artıranda Dialogue: 0,0:05:24.30,0:05:27.77,Default,,0000,0000,0000,,nümunəmizdəki hissəciklərimizə nə baş verir. Dialogue: 0,0:05:27.77,0:05:29.24,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə biz temperaturu artıranda, Dialogue: 0,0:05:29.24,0:05:32.35,Default,,0000,0000,0000,,Maxvell-Boltzman yayılması dəyişir. Dialogue: 0,0:05:32.35,0:05:36.03,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə nə baş verirsə, zirvə hündürlüyü Dialogue: 0,0:05:36.03,0:05:40.36,Default,,0000,0000,0000,,yayılma əyrimiz daha geniş olur. Dialogue: 0,0:05:40.36,0:05:43.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu belə görünür ki bu daha yüksək temperaturdadır. Dialogue: 0,0:05:45.38,0:05:47.21,Default,,0000,0000,0000,,Bizim hələ də daha aşağı sürətdə Dialogue: 0,0:05:47.21,0:05:48.82,Default,,0000,0000,0000,,hərəkət edən hissəciklərimiz var, düzdürmü? Dialogue: 0,0:05:48.82,0:05:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Bunun əyrinin altında olan sahə olduğunu xatırlayın. Dialogue: 0,0:05:50.44,0:05:53.58,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə ola bilər ki bu bir hissəciklə təqdim edilir, Dialogue: 0,0:05:54.44,0:05:56.52,Default,,0000,0000,0000,,və növbəti olaraq, gəlin Ea üçün qırıq xəttin Dialogue: 0,0:05:56.52,0:06:00.18,Default,,0000,0000,0000,,solunda olan əyrinin sahəsi haqqında düşünək. Dialogue: 0,0:06:00.18,0:06:02.75,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə biz daha sürətli Dialogue: 0,0:06:02.75,0:06:05.18,Default,,0000,0000,0000,,hərəkət edən hissəciklərimizi Dialogue: 0,0:06:05.18,0:06:06.51,Default,,0000,0000,0000,,yaşıl rəngdə etmək istəyirik. Dialogue: 0,0:06:06.51,0:06:09.25,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə gəlin davam edim və bu xətləri bir qədər uzun çəkim Dialogue: 0,0:06:09.25,0:06:12.33,Default,,0000,0000,0000,,amma qırıq xəttin sağında nə baş verdiyinə diqqət edin. Dialogue: 0,0:06:12.33,0:06:14.88,Default,,0000,0000,0000,,Biz magenta əyrisi üçün Dialogue: 0,0:06:14.88,0:06:17.96,Default,,0000,0000,0000,,əyrinin altında olan sahə haqqında düşünürük. Dialogue: 0,0:06:17.96,0:06:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Fikir verin sahə əvvəlki nümunəmizdən necə daha böyükdür. Dialogue: 0,0:06:21.35,0:06:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Ola bilsin bu dəfə bizim daha sürətlə hərəkət edən Dialogue: 0,0:06:24.45,0:06:25.90,Default,,0000,0000,0000,,iki hissəciyimiz var. Dialogue: 0,0:06:25.90,0:06:28.15,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə mən bu xəttləri daha uzun çəkəcəm ki Dialogue: 0,0:06:28.15,0:06:30.27,Default,,0000,0000,0000,,onların daha sürətlə hərəkət etdiyini göstərim. Dialogue: 0,0:06:30.27,0:06:33.78,Default,,0000,0000,0000,,Və onlar qırıq xəttin sağında olduğuna görə, Dialogue: 0,0:06:33.78,0:06:36.69,Default,,0000,0000,0000,,hissəciklərin hər ikisinin reaksiyaya daxil olması Dialogue: 0,0:06:36.69,0:06:40.84,Default,,0000,0000,0000,,aktivasiya enerjisini aşmaq üçün kifayət qədər kinetik enerjiyə sahibdir. Dialogue: 0,0:06:40.84,0:06:44.53,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə siz temperaturu artıranda , Dialogue: 0,0:06:44.53,0:06:46.73,Default,,0000,0000,0000,,siz aktivasiya enerjisinin öhtəsindən gələ Dialogue: 0,0:06:46.73,0:06:48.58,Default,,0000,0000,0000,,biləcək qədər kinetik enerjsi olan Dialogue: 0,0:06:48.58,0:06:51.32,Default,,0000,0000,0000,,hissəciklərin sayını artırmış olursunuz. Dialogue: 0,0:06:52.84,0:06:54.09,Default,,0000,0000,0000,,Bunu qeyd etmək mütləqdir ki Dialogue: 0,0:06:54.09,0:06:56.77,Default,,0000,0000,0000,,hissəciklərin sayı dəyişmədiyi üçün, Dialogue: 0,0:06:56.77,0:06:59.48,Default,,0000,0000,0000,,bizim bütün etdiyimiz temperaturu artırmaqdır, Dialogue: 0,0:06:59.48,0:07:02.36,Default,,0000,0000,0000,,və əyrinin altındakı sahə eyni qalır. Dialogue: 0,0:07:02.36,0:07:06.42,Default,,0000,0000,0000,,Beləliklə sarı əyrinin altında olan sahə , Dialogue: 0,0:07:06.42,0:07:08.88,Default,,0000,0000,0000,,magenta rəngində Dialogue: 0,0:07:08.88,0:07:12.01,Default,,0000,0000,0000,,çəkilmiş olan ilə eynidir. Dialogue: 0,0:07:12.01,0:07:14.64,Default,,0000,0000,0000,,Fərq əlbətdə ki magenta rəngində olan Dialogue: 0,0:07:14.64,0:07:15.95,Default,,0000,0000,0000,,daha yüksək temperaturdadır, Dialogue: 0,0:07:15.95,0:07:18.37,Default,,0000,0000,0000,,və buna görə aktivasiya enerjisini aşmaq Dialogue: 0,0:07:18.37,0:07:20.79,Default,,0000,0000,0000,,üçün kifayət qədər kinetik enerjisi olan daha çox hissəcik var. Dialogue: 0,0:07:20.79,0:07:23.03,Default,,0000,0000,0000,,Buna görə temperaturun artması Dialogue: 0,0:07:23.03,0:07:25.78,Default,,0000,0000,0000,,reaksiyanın sürətini artırır.