1
00:00:13,993 --> 00:00:16,495
Երբևէ տեսե՞լ եք միջնադարյան կտավներ,

2
00:00:16,495 --> 00:00:18,038
որտեղ մանուկ Հիսուսը կանգնած,

3
00:00:18,038 --> 00:00:19,371
նստած է իր մոր գրկում,

4
00:00:19,371 --> 00:00:20,595
և զարմացել՝ ինչու է նա այդքան մեծ:

5
00:00:20,595 --> 00:00:21,935
Չիմաբուեի կտավը, որտեղ հրեշտակները,

6
00:00:21,935 --> 00:00:22,990
շրջապատել են գահին նստած Մադոննային,

7
00:00:22,990 --> 00:00:24,321
Դուչիոյի «Մաեստան», և մի շարք այլ գործեր

8
00:00:24,321 --> 00:00:26,184
նույնպես անհամաչափ են:

9
00:00:26,184 --> 00:00:27,987
Եթե Մարիամը կանգներ, թվում է՝

10
00:00:27,987 --> 00:00:30,577
հրեշտակները կտավում նրա կոնքին կհասնեին,

11
00:00:30,577 --> 00:00:32,521
և նրա իրանը իր ոտքերի հետ համեմատ

12
00:00:32,521 --> 00:00:34,237
անհամաչափ և փոքր կլիներ:

13
00:00:34,237 --> 00:00:36,119
Գուցե կարծեք, որ նկարիչը այնքան էլ փորձառու չէ

14
00:00:36,119 --> 00:00:37,363
իրականը պատկերելու համար

15
00:00:37,363 --> 00:00:38,516
կամ զուրկ է մաթեմատիկական

16
00:00:38,516 --> 00:00:39,670
համաչափության տեսնելու ունակությունից:

17
00:00:39,670 --> 00:00:40,824
Բայց սա դեռ ամենը չէ:

18
00:00:40,824 --> 00:00:42,695
Այս երևույթը հասկանալու համար,

19
00:00:42,695 --> 00:00:44,174
պետք է տեղափոխվենք ուշ 5րդ դար,

20
00:00:44,174 --> 00:00:46,543
երբ գոթերը ներխուժեցին Հռոմ:

21
00:00:46,543 --> 00:00:47,543
Հռոմը մարմարից էր կառուցված

22
00:00:47,543 --> 00:00:48,936
և հավիտյան կանգուն պետք է մնար:

23
00:00:48,936 --> 00:00:50,417
Երկար տարիներ, այն համարվում էր

24
00:00:50,417 --> 00:00:52,168
մարդկային զարգացման գագաթնակետը,

25
00:00:52,168 --> 00:00:54,919
և նրա անկումը հուսալքություն բերեց:

26
00:00:54,943 --> 00:00:56,933
Աստվածաբանները,

27
00:00:56,933 --> 00:00:58,820
որոնք քարոզում էին հոգևոր աշխարհի մասին,

28
00:00:58,820 --> 00:01:01,019
Հռոմի անկումից հետո սկսեցին մարդկանց ներգրավել,

29
00:01:01,019 --> 00:01:02,589
և քրիստոնեությունը լցրեց

30
00:01:02,599 --> 00:01:04,660
կայսրությունից մնացած բացը:

31
00:01:04,660 --> 00:01:07,108
Հռոմի ֆիզիկական գեղեցկության փոխարեն

32
00:01:07,108 --> 00:01:08,108
քրիստոնեությունը քարոզում էր

33
00:01:08,108 --> 00:01:09,852
ազնվություն և հոգևոր գեղեցկություն,

34
00:01:09,852 --> 00:01:11,156
և անծայրածիր դրախտ,

35
00:01:11,156 --> 00:01:13,483
որը չի կարող Հռոմի պես փլուզվել:

36
00:01:13,483 --> 00:01:14,857
Հռոմի անկումից հետո,

37
00:01:14,857 --> 00:01:16,407
վաղ շրջանի աստվածաբանները

38
00:01:16,407 --> 00:01:18,557
հրաժարվեցին ֆիզիկական գեղեցկությունից

39
00:01:18,557 --> 00:01:20,113
և ընտրեցին հոգեկանը:

40
00:01:20,113 --> 00:01:21,113
Նրանք հավատում էին,

41
00:01:21,113 --> 00:01:22,738
որ նյութական աշխարհը ժամանակավոր է,

42
00:01:22,738 --> 00:01:25,086
առաքինությունը և կրոնը՝ հավերժ:

43
00:01:25,086 --> 00:01:27,829
Գեղեցիկ առարկաները կարող են հանգեցնել նյութի

44
00:01:27,829 --> 00:01:30,104
և ոչ գաղափարի սխալ պաշտամունքին:

45
00:01:30,104 --> 00:01:31,104
Ասում են,

46
00:01:31,104 --> 00:01:32,371
6-րդ դարի վաղ շրջանի քարոզիչ Սբ. Բենեդիկտը,

47
00:01:32,371 --> 00:01:33,991
գեղեցիկ կնոջ մասին մտածելիս,

48
00:01:33,991 --> 00:01:35,927
իրեն գցել է փշոտ մացառուտը

49
00:01:35,927 --> 00:01:37,074
և իր տանջանքների միջոցով

50
00:01:37,074 --> 00:01:39,477
կենտրոնացել հոգևորի վրա:

51
00:01:39,477 --> 00:01:40,950
Նա սարսափում էր,

52
00:01:40,950 --> 00:01:42,424
որ գեղեցիկ կնոր իր ցանկությունը

53
00:01:42,424 --> 00:01:43,898
կխանգարի իր սիրուն դեպի Աստված:

54
00:01:43,898 --> 00:01:47,064
Եվրոպական քաղաքակրթության կայսրություններից

55
00:01:47,064 --> 00:01:48,337
դեպի կրոն անցման ժամանակ,

56
00:01:48,337 --> 00:01:50,997
տաճարները դարձան գիտելիքի պահապանները,

57
00:01:50,997 --> 00:01:52,384
այսինքն, դասական գրքերը՝

58
00:01:52,384 --> 00:01:53,676
աշխարհիկ հաճույքները գովերգող,

59
00:01:53,676 --> 00:01:55,760
չէին արտագրվում և պահպանվում:

60
00:01:55,760 --> 00:01:56,760
Առանց պաշտպանության,

61
00:01:56,760 --> 00:01:58,691
նրանք դարձան քայքայման,

62
00:01:58,691 --> 00:01:59,872
հրդեհների,

63
00:01:59,872 --> 00:02:00,653
ջրհեղեղի

64
00:02:00,653 --> 00:02:01,739
կամ միջատների զոհ:

65
00:02:01,739 --> 00:02:04,034
Վանականները նոր մատյաններ չէին արտագրում,

66
00:02:04,034 --> 00:02:06,514
և այս տեքստերը և գաղափարախոսությունները

67
00:02:06,514 --> 00:02:08,288
անհետացան Արևմտյան Եվրոպայում

68
00:02:08,288 --> 00:02:11,279
և փոխարինվեցին ուրիշ գործերով, օրինակ, Սբ. ԲԵնեդիկտի,

69
00:02:11,279 --> 00:02:14,363
որոնք էլ մեզ ապահովեցին Հիսուսի և Մարիամի տվյալ պատկերներով:

70
00:02:14,363 --> 00:02:15,993
Քանի որ քրիստոնեությունը այսպես ջերմեռանդորեն

71
00:02:15,993 --> 00:02:17,622
հերքում էր ֆիզիկական գեղեցկությունը,

72
00:02:17,622 --> 00:02:19,746
միջնադարյան նկարիչները խուսափում էին

73
00:02:19,746 --> 00:02:21,747
ակնահաճո պատկերներից:

74
00:02:21,747 --> 00:02:24,299
Սկզբից, տաճարները և դղյակները զարդարում էին

75
00:02:24,299 --> 00:02:26,647
միայն հետաքրքիր երկրաչափական պատկերներով,

76
00:02:26,647 --> 00:02:28,350
որոնք կարող էին աչքին հաճելի լինել

77
00:02:28,350 --> 00:02:31,007
առանց աշխարհիկ վայելքների մասին մտքեր ծնելու:

78
00:02:31,007 --> 00:02:32,516
Ուշ միջնադարում,

79
00:02:32,516 --> 00:02:34,426
Հիսուսի և Մարիամի պատկերները ընդունվում էին,

80
00:02:34,426 --> 00:02:37,013
բայց նկարիչները ջանում էին թաքցնել Մարիամին

81
00:02:37,013 --> 00:02:39,437
և նրան անհամաչափ մեծ ոտքեր էին նկարում՝

82
00:02:39,437 --> 00:02:41,767
ահռելի կոնքոսկրերով:

83
00:02:41,767 --> 00:02:42,767
Գերիշխող էր այն վախը,

84
00:02:42,767 --> 00:02:44,111
որ Մարիամի գեղեցիկ պատկերը

85
00:02:44,111 --> 00:02:45,898
կստիպեր դիտողին սիրել կտավը

86
00:02:45,898 --> 00:02:47,606
կամ Մարիամի արտաքինը,

87
00:02:47,606 --> 00:02:50,444
այլ ոչ թե նրա խորհրդանշական բարոյականությունը:

88
00:02:50,444 --> 00:02:52,069
Հաճելի է ենթադրել,

89
00:02:52,069 --> 00:02:54,625
որ մենք Չիմաբուեից կամ Դուչիոյից լավ ենք նկարում,

90
00:02:54,625 --> 00:02:56,149
բայց պետք է հիշենք, որ վրձինը վերցնելիս

91
00:02:56,149 --> 00:02:59,559
նրանք բացարձակապես ուրիշ նպատակներ էին հետապնդում: