WEBVTT

00:00:14.926 --> 00:00:18.504
Niektórzy superbohaterowie 
poruszają się szybciej od wiatru.

00:00:18.504 --> 00:00:20.393
Załoga Apollo 10

00:00:20.393 --> 00:00:21.636
osiągnęła rekordową prędkość

00:00:21.636 --> 00:00:24.452
około 40 000 km/h,

00:00:24.452 --> 00:00:25.701
kiedy prom wszedł

00:00:25.701 --> 00:00:28.305
w atmosferę ziemską w roku 1969.

00:00:28.305 --> 00:00:30.048
Czy nie zaoszczędzilibyśmy sporo czasu

00:00:30.048 --> 00:00:32.250
poruszając się z taką szybkością?

00:00:32.250 --> 00:00:34.921
W czym tkwi haczyk?

00:00:34.921 --> 00:00:36.606
Powietrze nie jest puste.

00:00:36.606 --> 00:00:38.728
Pierwiastki takie jak tlen i azot

00:00:38.728 --> 00:00:40.394
oraz niezliczone drobinki kurzu

00:00:40.394 --> 00:00:42.382
tworzą otaczające nas powietrze.

00:00:44.812 --> 00:00:47.153
Poruszając się,

00:00:47.153 --> 00:00:48.227
ocieramy się o cząsteczki powietrza,

00:00:48.227 --> 00:00:49.895
wytwarzając dużo tarcia,

00:00:49.895 --> 00:00:51.457
co z kolei powoduje powstanie ciepła.

00:00:51.457 --> 00:00:53.616
Podobnie jak pocieranie dłoni ogrzewa je,

00:00:53.616 --> 00:00:55.974
czy pocieranie o siebie dwóch patyków daje ogień,

00:00:55.974 --> 00:00:57.331
im szybciej objekty ocierają się o siebie,

00:00:57.331 --> 00:00:59.606
tym więcej ciepła powstaje.

00:01:01.450 --> 00:01:04.295
Przy biegu z prędkością 40 000 km/h,

00:01:04.295 --> 00:01:08.379
gorąco wytworzone przez tarcie 
spaliłoby nam twarz.

00:01:09.532 --> 00:01:11.465
Nawet jeśli jakoś wytrzymalibyśmy gorąco,

00:01:11.465 --> 00:01:12.964
piasek i pył znajdujące się w powietrzu

00:01:12.964 --> 00:01:14.188
poharatałyby nas,

00:01:14.188 --> 00:01:15.611
tworząc miliony zadrapań

00:01:15.611 --> 00:01:17.810
w ułamku sekundy.

00:01:19.040 --> 00:01:22.083
Widzieliście kiedyś przedni zderzak ciężarówki?

00:01:22.083 --> 00:01:23.946
Co zrobiłyby te wszystkie ptaki i owady

00:01:23.946 --> 00:01:27.066
z naszymi oczami i odkrytą skórą?

00:01:31.603 --> 00:01:33.589
Można założyć maskę,

00:01:33.589 --> 00:01:35.166
żeby ochronić twarz.

00:01:35.166 --> 00:01:36.908
Ale co z ludźmi w budynkach

00:01:36.908 --> 00:01:39.213
stojących wam na drodze?

00:01:39.213 --> 00:01:41.969
Potrzeba średnio jednej piątej sekundy,

00:01:41.969 --> 00:01:43.332
by zareagować na to, co widzimy.

00:01:43.332 --> 00:01:45.055
Zanim dostrzeżemy, co znajduje się przed nami

00:01:45.055 --> 00:01:46.129
i na to zareagujemy...

00:01:46.129 --> 00:01:47.713
czas x prędkość = odległość,

00:01:47.713 --> 00:01:48.733
czyli 1/5 sekundy

00:01:48.733 --> 00:01:50.093
razy 40 000 km/h,

00:01:50.093 --> 00:01:51.883
równa się 2,8 km.

00:01:51.883 --> 00:01:53.415
Minęlibyśmy to coś albo przelecieli na wylot

00:01:53.415 --> 00:01:56.106
o ponad półtora kilometra.

00:01:56.106 --> 00:01:57.668
Albo zabilibyśmy się,

00:01:57.668 --> 00:02:00.187
uderzając z super prędkością 
w najbliższą ścianę,

00:02:00.187 --> 00:02:02.581
lub co gorsza, jeśli bylibyśmy niezniszczalni,

00:02:02.581 --> 00:02:04.911
nasze ciała stałyby się pociskami,

00:02:04.911 --> 00:02:08.151
które niszczą wszystko po drodze.

00:02:08.151 --> 00:02:11.068
Podróżując z predkością 40 000 km/h,

00:02:11.068 --> 00:02:12.863
stanęlibyśmy w ogniu,

00:02:12.863 --> 00:02:13.656
zostali pokryci owadami,

00:02:13.656 --> 00:02:16.663
bez czasu na stosowną reakcję.

00:02:16.663 --> 00:02:17.775
A co z szybkim przemieszczeniem się

00:02:17.775 --> 00:02:18.886
do miejsca w zasięgu wzroku,

00:02:18.886 --> 00:02:20.939
gdzie nie ma przeszkód 
między nami a celem?

00:02:20.939 --> 00:02:22.409
Powiedzmy, że kula zmierza

00:02:22.409 --> 00:02:26.655
ku pięknej damie w opałach.

00:02:26.655 --> 00:02:28.942
Nasz bohater pojawia się w super prędkością,

00:02:28.942 --> 00:02:29.620
chwyta kobietę

00:02:29.620 --> 00:02:32.370
i przenosi w bezpieczne miejsce.

00:02:32.370 --> 00:02:34.331
Brzmi bardzo romantycznie,

00:02:34.331 --> 00:02:36.569
ale w rzeczywistości bardziej niż od kuli

00:02:36.569 --> 00:02:38.164
dziewczyna ucierpiałaby z rąk bohatera,

00:02:38.164 --> 00:02:40.481
jeśli przeniósłby ją z super prędkością.

00:02:40.481 --> 00:02:44.555
Pierwsze prawo dynamiki Newtona 
dotyczy bezwładu,

00:02:44.555 --> 00:02:46.302
czyli oporu

00:02:46.302 --> 00:02:48.227
w stosunku do zmiany stanu.

00:02:48.227 --> 00:02:49.812
Oznacza to, że objekt będzie się poruszał

00:02:49.812 --> 00:02:51.335
lub pozostanie w tym samym miejscu,

00:02:51.335 --> 00:02:53.428
dopóki coś tego nie zmieni.

00:02:53.428 --> 00:02:57.094
Przyspieszenie to tempo, 
w jakim prędkość zmienia się w czasie.

00:02:57.094 --> 00:02:58.512
Kiedy dziewczyna jest w bezruchu,

00:02:58.512 --> 00:03:00.154
przyspieszenie = 0 km/h.

00:03:00.154 --> 00:03:02.765
Kiedy zaczyna przyspieszać,

00:03:02.765 --> 00:03:04.066
w ciągu sekund prędkość wyrasta gwałtownie,

00:03:04.066 --> 00:03:06.690
aż osiąga 40 000 km/h.

00:03:06.690 --> 00:03:09.701
Jej mózg uderzyłby o kości czaszki.

00:03:09.701 --> 00:03:12.015
Przy nagłym zatrzymaniu

00:03:12.015 --> 00:03:14.916
prędkość spada gwałtownie 
z powrotem do zera,

00:03:14.916 --> 00:03:17.712
więc mózg uderzyłby o czaszkę z drugiej strony

00:03:17.712 --> 00:03:22.015
i zamienił się w papkę.

00:03:22.015 --> 00:03:25.917
Mózg jest zbyt delikatny 
by znieść tak nagły ruch.

00:03:25.917 --> 00:03:27.922
Podobnie jak pozostałe części ciała.

00:03:27.922 --> 00:03:30.470
Nie sama prędkość powoduje uszkodzenie,

00:03:30.470 --> 00:03:32.822
bo astronauci przeżyli podróż promem Apollo 10.

00:03:32.822 --> 00:03:34.246
To przyspieszenie

00:03:34.246 --> 00:03:35.782
lub nagłe zahamowanie powodują,

00:03:35.782 --> 00:03:37.387
że organy wewnętrzne

00:03:37.387 --> 00:03:38.933
obijają się o przód ciała,

00:03:38.933 --> 00:03:40.291
podobnie jak pasażerowie w autobusie,

00:03:40.291 --> 00:03:42.643
kiedy kierowca nagle wciska hamulec.

00:03:43.442 --> 00:03:45.006
To, co nasz bohater zrobił dziewczynie,

00:03:45.006 --> 00:03:47.521
matematycznie nie różni się 
od przejechania jej

00:03:47.521 --> 00:03:50.643
promem kosmicznym z maksymalną prędkością.

00:03:50.643 --> 00:03:53.772
Pewnie zginęłaby w momencie zderzenia.

00:03:53.772 --> 00:03:56.470
Rodzina tej biedaczki zasługuje na przeprosiny

00:03:56.470 --> 00:03:59.019
oraz czek na pokaźną sumę.

00:03:59.019 --> 00:04:02.294
Bohatera pewnie też czeka więzienie.

00:04:02.294 --> 00:04:04.146
Od lekarzy wymaga się ubezpieczenia 
od odpowiedzialności cywilnej

00:04:04.146 --> 00:04:06.964
na wypadek błędów, które szkodzą pacjentowi.

00:04:06.964 --> 00:04:10.533
Ciekawe ile kosztowałoby 
ubezpieczenia dla superbohatera.

00:04:11.962 --> 00:04:14.473
Którą lekcję fizyki o super mocach

00:04:14.473 --> 00:04:16.971
obejrzysz teraz?

00:04:16.971 --> 00:04:21.137
Zmianę kształtu i struktury ciała?

00:04:21.137 --> 00:04:22.556
Super prędkość?

00:04:22.556 --> 00:04:24.211
Latanie?

00:04:24.211 --> 00:04:27.161
Super siłę?

00:04:27.161 --> 00:04:29.694
Nieśmiertelność?

00:04:29.694 --> 00:04:31.599
Czy niewidzialność?

00:04:31.599 --> 00:04:34.080
Czy niewidzialność?