WEBVTT

00:00:06.573 --> 00:00:10.844
Có lẽ bạn hay thấy chữ "không gluten" 
trên bao bì thực phẩm,

00:00:10.844 --> 00:00:15.629
hay thực đơn, chai dầu gội đầu, 
danh sách nhà chung cư, nhãn hiệu áo bạn,

00:00:15.629 --> 00:00:21.087
trên cây búa, hình xâm dưới lưng,
hay trong sơ yếu lý lịch bạn của bạn.

00:00:21.087 --> 00:00:25.158
Lần sau người nào đó bắt đầu kể cho bạn về
những phát hiện thoát khỏi gluten của họ,

00:00:25.158 --> 00:00:27.123
Đây là vài câu hỏi bạn có thể hỏi,

00:00:27.123 --> 00:00:30.081
và những câu trả lời đầy đủ thông tin, 
mà bạn của bạn,

00:00:30.081 --> 00:00:34.150
là một người đầy lý trí 
chọn chế độ ăn đã được học qua,

00:00:34.150 --> 00:00:38.840
không biết lý do gì lại chạy theo kiểu ăn
thời thượng mới nhất này, sẽ nói với bạn.

00:00:38.840 --> 00:00:40.962
Gluten là gì?

00:00:40.962 --> 00:00:43.948
Gluten là một tổng hợp protein không tan

00:00:43.948 --> 00:00:47.871
tạo ra từ hai loại protein là 
gliadin và glutenin.

00:00:47.871 --> 00:00:50.240
Khi nào bạn gặp gluten?

00:00:50.240 --> 00:00:56.291
Gluten được thấy trong vài loại ngũ cốc
đặc biệt là lúa mì, mạch đen và lúa mạch.

00:00:56.291 --> 00:01:00.260
Gluten đã làm gì cho lịch sử nhân loại 
trước kia,

00:01:00.260 --> 00:01:03.286
và tại sao bạn lại đột ngột 
quan tâm đến nó?

00:01:03.286 --> 00:01:07.242
Gluten chịu trách nhiệm cho 
sự dẻo dai của bột ủ

00:01:07.242 --> 00:01:10.582
và độ dai của thức ăn làm từ bột mì,

00:01:10.582 --> 00:01:12.981
như bánh mì và nuôi.

00:01:12.981 --> 00:01:15.404
Đối với nhiều người, 
những thức ăn này gây rắc rối,

00:01:15.404 --> 00:01:21.337
như là dị ứng lúa mì, bệnh celiac, và 
mẫn cảm với gluten không celiac.

00:01:21.337 --> 00:01:23.964
Dị ứng với lúa mì là một triệu chứng
không phổ biến

00:01:23.964 --> 00:01:26.299
xảy ra khi hệ miễn dịch của một người

00:01:26.299 --> 00:01:29.839
dị ứng với protein lúa mì,

00:01:29.839 --> 00:01:32.602
dẫn đến những rắc rối nhẹ,
và trong rất ít trường hợp,

00:01:32.602 --> 00:01:37.484
một phản ứng nguy hiểm tiềm năng 
gọi là sốc phản vệ.

00:01:37.484 --> 00:01:40.499
Bệnh celiac là một bệnh di truyền,

00:01:40.499 --> 00:01:42.422
mà khi ăn thức ăn có gluten

00:01:42.422 --> 00:01:46.983
dẫn đến sự nóng rát và phá huỷ 
những màng trong của ruột non.

00:01:46.983 --> 00:01:49.681
Điều này làm thiệt hại chức năng của ruột,

00:01:49.681 --> 00:01:54.308
dẫn đến những vấn đề như đau bụng, 
phù lên, đầy hơi, tiêu chảy,

00:01:54.308 --> 00:01:59.186
sụt cân, ngứa ngáy, 
xương có vấn đề như loãng xương,

00:01:59.186 --> 00:02:06.000
thiếu sắt, tạng người nhỏ, 
vô sinh, mệt mỏi và trầm cảm.

00:02:06.000 --> 00:02:09.080
Không chữa trị, bệnh celiac tăng nguy cơ

00:02:09.080 --> 00:02:11.809
phát triển một số loại ung thư.

00:02:11.809 --> 00:02:17.841
Bệnh celiac có ở
1 trong mỗi 100 đến 200 người ở Mỹ.

00:02:17.841 --> 00:02:20.768
Khi kết quả thử máu cho thấy 
có khả năng bị celiac,

00:02:20.768 --> 00:02:24.417
chẩn đoán được khẳn định lại
khi làm sinh thiết.

00:02:24.417 --> 00:02:27.596
Chữa trị hiệu quả nhất là một chế độ 
ăn uống không có gluten,

00:02:27.596 --> 00:02:31.061
giúp làm lành những tổn thương ruột 
và giảm những triệu chứng.

00:02:31.061 --> 00:02:34.914
Nhiều người không có bệnh celiac 
hay dị ứng lúa mì,

00:02:34.914 --> 00:02:38.766
nhưng vẫn cảm giác những triệu chứng 
kể trên khi ăn thức ăn có gluten.

00:02:38.766 --> 00:02:42.850
Những người này là mẫn cảm với gluten 
mà không phải bệnh celiac.

00:02:42.850 --> 00:02:44.936
Họ cảm thấy triệu chứng đau ruột

00:02:44.936 --> 00:02:50.806
và chịu đựng mệt mỏi, sương mù não, 
đau khớp hay ngứa ngáy.

00:02:50.806 --> 00:02:54.246
Một chế độ ăn không gluten 
thường giúp giảm những triệu chứng này.

00:02:54.246 --> 00:02:59.408
Vậy bao nhiêu người thật sự có mẫn cảm 
với gluten mà bạn nói tới?

00:02:59.408 --> 00:03:03.712
Chưa rõ mẫn cảm gluten có xảy ra
trên phần đông dân số hay không,

00:03:03.712 --> 00:03:08.086
nhưng có nhiều nguy cơ phổ biến hơn 
dị ứng lúa mì hay bệnh celiac.

00:03:08.086 --> 00:03:11.004
Chẩn đoán được đựa vào 
sự phát triển của triệu chứng,

00:03:11.004 --> 00:03:13.833
sự biến mấy của dị ứng lúa mì
và bệnh celiac.

00:03:13.833 --> 00:03:17.908
và được cải thiện khi thực hiện 
chế độ ăn không có gluten.

00:03:17.908 --> 00:03:20.317
Không có thử nghiệm máu 
hay mô đáng tin cậy,

00:03:20.317 --> 00:03:24.874
một phần bởi vì mẫn cảm gluten 
không là một bệnh riêng biệt,

00:03:24.874 --> 00:03:27.801
và có một loạt những nguyên nhân khác 
gây ra.

00:03:27.801 --> 00:03:29.723
Ví dụ như, nó có thể là trường hợp

00:03:29.723 --> 00:03:33.187
mà gluten có thể chạm đến hệ thống 
miễn dịch trong ruột non,

00:03:33.187 --> 00:03:36.046
hay làm nó chảy máu.

00:03:36.046 --> 00:03:38.765
Nhưng thỉnh thoảng,
người ta đổ lỗi cho mẫn cảm với gluten

00:03:38.765 --> 00:03:41.729
nhưng thực ra sự mẫn cảm
không phải vì protein lúa mì,

00:03:41.729 --> 00:03:46.030
mà vì đường trong lúa mì và trong những 
thực phẩm khác gọi là fuctans.

00:03:46.030 --> 00:03:50.077
Ruột người không thể phá vỡ 
hay thẩm thấu fructan,

00:03:50.077 --> 00:03:53.286
vì vậy nó đi xuống ruột già,

00:03:53.286 --> 00:03:55.924
nơi mà chúng được lên men do vi khuẩn,

00:03:55.924 --> 00:03:59.469
tạo thành chuỗi nhỏ chất béo và hơi.

00:03:59.469 --> 00:04:03.996
Điều này tạo những triệu chứng khó chịu 
với nhiều người có khó khăn đại tiện.

00:04:03.996 --> 00:04:09.513
Một giải thích khả thi khác đằng sau 
mẫn cảm gluten là hiệu ứng tiêu cực.

00:04:09.513 --> 00:04:13.430
Điều này xảy ra khi một người tin rằng 
cái gì đó gây ra vấn đề,

00:04:13.430 --> 00:04:16.481
và bởi niềm tin đó, nó thật sự xảy ra.

00:04:16.481 --> 00:04:22.098
Nó trái ngược với những gì phổ biến và 
có hiệu ứng tình cờ nhiều hơn.

00:04:22.098 --> 00:04:25.148
Vì báo chí mô tả mặt xấu của gluten

00:04:25.148 --> 00:04:27.480
nên hiệu ứng tiêu cực có thể xảy ra

00:04:27.480 --> 00:04:30.598
với nhiều người khi nghĩ rằng 
họ mẫn cảm với gluten.

00:04:30.598 --> 00:04:32.512
Đối với tất cả những lý do này,

00:04:32.512 --> 00:04:34.738
rõ ràng là những khó chịu mà
con người găp phải

00:04:34.738 --> 00:04:39.133
khi họ ăn lúa mì hay những ngũ cốc 
không chỉ bởi gluten.

00:04:39.133 --> 00:04:42.637
Vì vậy một cái tên đẹp hơn cho 
mẫn cảm với gluten không phải bệnh celiac

00:04:42.637 --> 00:04:45.611
có thể là không thích lúa mì.