0:00:06.573,0:00:10.844
Yiyecek paketlerinde, eve servislerde,[br]şampuan şişelerinde, daire listelerinde,

0:00:10.844,0:00:15.629
tişörtünüzün etiketinde, bir çekicin[br]üzerinde, sırtınızın altındaki bir dövmede

0:00:15.629,0:00:21.087
ya da arkadaşınızın özgeçmişinde [br]"glutensiz" yazısını görmüş olabilirsiniz.

0:00:21.087,0:00:25.158
Birisi size glutenden bağımsız olmasını[br]sağlayan yeni bir şey bulduğunu söylerse

0:00:25.158,0:00:26.799
şu soruları sorabilirsiniz

0:00:27.160,0:00:30.081
ve arkadaşınız size şu [br]çok bilgili cevapları verebilir,

0:00:30.081,0:00:34.150
mantıklı bir birey olarak[br]eğitimli şekilde diyet tercihleri yapmak

0:00:34.150,0:00:38.840
ve katiyen son moda diyetleri [br]takip etmemek.

0:00:38.840,0:00:40.962
Gluten nedir ?

0:00:40.962,0:00:43.948
Gluten çözülemeyen [br]bir protein bileşiğidir,

0:00:43.948,0:00:47.871
gliadin ve glutenin adlı[br]iki proteinden oluşur.

0:00:47.871,0:00:50.240
Glutenle nerede karşılaşabilirsiniz ?

0:00:50.240,0:00:56.291
Gluten, buğday, çavdar ve arpa gibi[br]belirli tahıllarda bulunur.

0:00:56.291,0:01:00.260
Glutenin tüm insanlık tarihinde[br]görevi neydi

0:01:00.260,0:01:03.286
ve bu neden aniden[br]ilginizi çekmeye başladı?

0:01:03.286,0:01:07.242
Gluten, hamurun esneme[br]yoğunluğundan sorumludur

0:01:07.242,0:01:10.582
ve buğday unundan yapılan[br]ekmek ve makarna gibi yiyeceklerin

0:01:10.582,0:01:12.981
çiğnenebilirliğinden sorumludur.

0:01:12.981,0:01:15.234
Bazı insanlar için bu yiyecekler[br]buğday alerjisi

0:01:15.234,0:01:21.337
çölyak hastalığı ya da çölyak olmadan[br]glutene karşı hassasiyet doğurur.

0:01:21.337,0:01:23.964
Buğday alerjisi, bağışıklık sistemi[br]buğday proteinlerine

0:01:23.964,0:01:26.299
karşı alerji çıkardığında oluşan,

0:01:26.299,0:01:29.839
hafif sorunlara ve nadir de olsa [br]tehlikeli olabilen bir

0:01:29.839,0:01:32.602
reaksiyon olan anafileksiye sebep olabilen

0:01:32.602,0:01:37.484
yaygın olmayan bir durumdur.

0:01:37.484,0:01:40.499
Çölyak hastalığı kalıtsaldır,

0:01:40.499,0:01:42.632
glutenli gıdaların tüketilmesi hastaların

0:01:42.632,0:01:46.983
ince bağırsak iç yüzeyinde[br]inflamasyon ve hasara yol açar.

0:01:46.983,0:01:49.681
Bu da bağırsak işlevini aksatır,

0:01:49.681,0:01:54.308
karın ağrısı, şişkinlik ve ishal,[br]kilo kaybı, gaz, deride kurdeşen,

0:01:54.308,0:01:59.186
osteoporoz gibi kemik problemleri,[br]demir eksikliği, gelişememe,

0:01:59.186,0:02:06.000
kısırlık, yorgunluk ve depresyon gibi[br]sıkıntılara neden olur.

0:02:06.000,0:02:09.080
Tedavi edilmezse, [br]çölyak hastalığı

0:02:09.080,0:02:11.809
bazı kanser türlerinin oluşma[br]riskini arttırır.

0:02:11.809,0:02:17.841
Çölyak hastalığı ABD'de her 100 ile 200 [br]kişi arasında 1 kişide saptanmıştır.

0:02:17.841,0:02:20.768
Kan tahlilleri çölyak ihtimali[br]gösterdiğinde,

0:02:20.768,0:02:24.417
tam teşhis biyopsi ile yapılır.

0:02:24.417,0:02:27.596
En etkili tedavi yöntemi[br]glutensiz beslenmektir,

0:02:27.596,0:02:31.061
bu beslenme bağırsak hasarını iyileştirir[br]ve semptompları düzeltir.

0:02:31.061,0:02:34.914
Bazı insanlarda çölyak hastalığı[br]veya buğday alerjisi yoktur

0:02:34.914,0:02:38.766
ama yine de glutenli gıdalar[br]tükettiklerinde semptomlar gösterirler.

0:02:38.766,0:02:42.850
Bu kişilerde çölyaksız[br]gluten hassasiyeti vardır.

0:02:42.850,0:02:44.936
Ağrılı karın semptomları ile birlikte

0:02:44.936,0:02:50.806
iştahsızlık, bilinç bulanıklığı, eklem[br]ağrısı ve kurdeşen rahatsızlıkları olur.

0:02:50.806,0:02:54.246
Glutensiz beslenme genellikle[br]bu semptomlara iyi gelmektedir.

0:02:54.246,0:02:59.408
Peki ne kadar insanda bu bahsettiğimiz[br]gluten hassasiyeti var?

0:02:59.408,0:03:03.712
Genel popülasyonda gluten hassasiyeti[br]vakalarının sayısı belirsiz

0:03:03.712,0:03:08.086
fakat buğday alerjisi ve çölyak[br]hastalığından çok daha yaygın.

0:03:08.086,0:03:11.004
Tanı, semptomların gelişmesine,

0:03:11.004,0:03:13.833
buğday alerjisi ve çölyak olmayışı

0:03:13.833,0:03:17.908
ve glutensiz beslenme [br]gelişimine dayalıdır.

0:03:17.908,0:03:20.317
Güvenilir tek bir kan [br]veya doku tahlili yoktur,

0:03:20.317,0:03:24.874
bunun kısmen sebebi gluten hassasiyetinin [br]tek bir sebebi olmayışı

0:03:24.874,0:03:27.801
ve çok sayıda farklı muhtemel[br]sebepleri olması.

0:03:27.801,0:03:29.723
Örneğin, gluten

0:03:29.723,0:03:33.187
ince bağırsaktaki bağışıklık sistemini[br]çalıştırabilir

0:03:33.187,0:03:36.046
veya tehlikeye sokabilir.

0:03:36.046,0:03:38.715
Bazı durumlarda [br]gluten hassasiyeti olduğunu söyleyenler

0:03:38.715,0:03:41.729
aslında buğday proteinine değil,

0:03:41.729,0:03:46.030
buğday ve diğer gıdalarda bulunan[br]fruktan adı verilen şekerlere hassastır.

0:03:46.030,0:03:50.077
İnsan bağırsağı fruktanları çözemez[br]veya emilimini yapamaz,

0:03:50.077,0:03:53.286
bu yüzden doğrudan[br]kalın bağırsağa giderler,

0:03:53.286,0:03:55.924
bakteri ile fermente olurlar,

0:03:55.924,0:03:59.469
kısa zincirli yağ asidi ve gaz üretirler.

0:03:59.469,0:04:03.996
Bu da bağırsak sorunları olan kişilerde [br]hoş olmayan sorunlara yol açar.

0:04:03.996,0:04:09.513
Gluten hassasiyetinin diğer bir açıklaması[br]nosebo etkisidir.

0:04:09.513,0:04:13.430
Bu durum insanların bir şeyin[br]sorun yaratacağına inanması ile ilgilidir,

0:04:13.430,0:04:16.481
bu inanışları sorunun olmasına yol açar.

0:04:16.481,0:04:22.098
Bu durum, iyi bilinen ve çok daha talihli[br]plasebo etkisinin tam tersidir.

0:04:22.098,0:04:25.148
Glutenin medyada ne kadar[br]kötü yer aldığı düşünülürse,

0:04:25.148,0:04:27.480
nosebo etkisinin[br]gluten hassasiyetine

0:04:27.480,0:04:30.598
sahip olduğunu düşünen insanlarda[br]bir rol oynaması söz konusudur.

0:04:30.598,0:04:32.562
Tüm bu sebepler ışığında,

0:04:32.562,0:04:34.738
insanların buğday veya diğer tahılları

0:04:34.738,0:04:39.133
tükettiklerinde ortaya çıkan sorunlar[br]harici olarak glutene bağlanamaz.

0:04:39.133,0:04:42.637
Bu yüzden çölyaksız gluten hassasiyeti[br]için daha iyi bir isim

0:04:42.637,0:04:45.611
buğday intoleransı olabilir.